O Kandɔɔ 37 - BII BILADƐNƐ YOSƐF-O (37—50) Lɔma Yosɛf sɔl-lan 1 Yakɔb va icali o lɛŋnde Kanaan-nden nin, nɛɛ Isaak fuɲa ndɔ va-a. 2 Dɛnɛ yungu ndɔɔ yɔŋnun hoo ni: Yosɛf po ndɔ ndóò nɔ vɔsilan tɔ́ a laŋɔmmɛw, má va saa a cuinnda mandaa nda bɛndaa ndɔa latulu, poaa Bilha nda Silpa-a, laandaa fuɲa ndɔa pɛɛn. Sɔɛi-sɔɛi vɔɔn bɛndaa ndɔa kan ndáà dimi pɛ, ndóò kɔ cɔɔmuu nda o fuɲa nda lo. 3 Mí Israɛl kaola Yosɛf hiovɔɔ poaa ndɔa tɔ̀a kpow. Kani o yuuvɛi nin o velu ndu ni. Mó sondul ndu doma keese bɛndu kɛndɛ-kɛndɔɔ a pongan. 4 Mɛɛ bɛndaa ndɔa ce maa ndu fuɲa nda hiow kaola a nda, má cua nɛyɔnndo a ndu. Ndáà dimul lɛ ndu isɔɔ a kɔlɲulu le. 5 Paale pilɛ, mí Yosɛf sɔl lɔan, mó cɔm bɛndaa ndɔa man. Mó nɛinun nda vɛlɛ hiovɔɔ maa paandu. 6 Kani nuaa ndóò dimul nda ni aa: «La yaŋ-ndɔ nilan mì cɔm niaa lɔma ya sɔl-lan. 7 Naa niaa kpow, n va maalon yiiyo tumbulan o panga. Mí tumbu nuu can ɲaali mó sim, mí tumbula niaalan la balu tumbu ni kon, mí la tundun ndu o hɔl.» 8 Mí bɛndaa ndɔa ɲuna ndu aa: «Bàà nuaa n co yiyanndo ni maa nɔm vanin masaa naa coo ni?» Mó cɔɔlu nda kuisin o kɔl le lɔma sɔlaama ndɔma man a le sɔɔn ndɔn. 9 Paale pum, mó sɔl vɛlɛ lɔma celen, mó cɔm bɛndaa ndɔa man, mó dimul nda aa: «Mí la ce mɛɛ ya sɔl vɛlɛ lɔma celen yɛ. Mí ca paalen, paangei o loeon tɔ́ a ipilɛ tundɔnndo ya o labɛngunin.» 10 Mó kɔ cɔm vɛlɛ fuɲa ndɔ lɔma sɔlaama man. Kɛ mí fuɲa ndɔ cenelan ndu, mó ɲuna ndu aa: «Lɔma súú yɛɛ n sɔl-lɛ man? Mò va maa kon co dimio ni maa ya pila, kala nɔm a bɛndaa nɔmnda, n co hunɔɔ vulan baŋɔɔ nɔm o labɛngunin?» 11 Bɛndaa ndɔa va ndu paŋalaa taw, kɛ mí fuɲa ndɔ mandan sɔɛi ken o kɔl. Bɛndaa Yosɛf-a pisi ndu Yosɛf 12 Mí bɛndaa Yosɛf-a kɔa cɔlua fuɲa nda-a mandaa o tàndàá Sikɛm nin. 13 Mí Israɛl koma dimul Yosɛf aa: «Bɛndaa nɔmnda kɔɛ cɔlua mandaa Sikɛm, lelan i co nɔm vomɔɔ mà kɔɛ nɛɛ nda co-a.» Mí Yosɛf dimul ndu aa: «Mɛɛ congun ya i kɔa.» 14 Mí Israɛl fuɲa ndɔ dimul ndu aa: «Kɔ mà kɔ tofa mɛɛ bɛndaa nɔmnda co lon yɛ, mà mɛɛndan vɛlɛ mɛɛ cɔlua co yɛ. A cii pɛ, a muungu nanu, a hun downun ya kona.» O kon, mí Yosɛf can nɛɛ nda va o dɛɛlaa Hebrɔn nin-nda, mó kɔ tiiya Sikɛm. 15 Tuma o va hiŋnɔnndo yondoo nin-ndo, má bɔŋan nda langbanɔɔ pum. Mí langbanɔ kon ɲuna ndu aa: «Yɛɛ n co yɛ nuwviaa?» 16 Mí Yosɛf dimul ndu aa: «Bɛndaa niaa ya co nuwviaa ni. A sina nɛɛ nda yɛɛ cɔlua diólan-nda mà cɔm ya lon?» 17 Mí langbanɔ kon dimul ndu aa: «A faŋan nanu, i tuei nda dimio le kɔlan kpengii Dotan-nde.» O kon, mí Yosɛf kɔa bɛndaa ndɔa nuwviaa, mó kɔ komal nda Dotan. 18 O lo levil, mí bɛndaa ndɔa ca ndu. Tuma pá mó tiiya nda ikɛi, má yii ndu dúmbú le ndu diyɔɔ. 19 Má dimulan vellaa-velle aa: «Má cè vana sɔlaa malɔɔ ho hunɔɔ! 20 N kɔ delnun ndu coo mì n diinun ndu, mì n viownun ndu o soon yingilaa nin, mí n kɔ dimin aa visi biyaa cii ndu biyɔɔ. O kon mì n ce ɲɛ fulanin o lɔma sɔlaama ndɔan nin-ndo.» 21 Mɛɛ Rubɛn tuei sɔɛi ken, mó kindin le Yosɛf ciindiaa. Mó dimul nda aa: «N diinun ndu le.» 22 Mó cɔɔlu nda dimul aa: «La sóli ndu koovan te. La kɔ viow ndu o soon yingilaa co hoo o lɛŋnde veselɛilen nin-ndo nin. Kɛ la pilan ndu le ndu diyɔɔ le.» Rubɛn ndóò yeema le ndu ciindiaa mì ndóò mingi ndu o fuɲa nda lo. 23 Mɛɛ Yosɛf tiiya dɔ́ɔ́ o bɛndaa ndɔa lo, má bii ndu, má yunga ndu, má soli ndu doma ndɔ kɛndɛ-kɛndɔɔ lekɔɔ. 24 Má kɔ mal ndu o soon yingilaa nin, mɛmma ve o soon kalaa nin te. 25 O kon kɔɔli, má cal le ɲɛdiaa dioo. Mɛɛ nda heelu hɔlla, má ca Ismaɛlla hunɔɔ nɔnnde bɛndulen nɛɛ levil, a va fulaa o tàndá Kalaad-o nin. Ɲɛm cun kɛndɔn pum va ɲɔɔmɛaa ndaa o lakɔɔ: kɔm, bom a mir. A va kɔlan a mun o lɛŋnde Esipte len nin. 26 O kon mí Yuda dimul puapilɛa ndɔa aa: «Tɔnɔ yɛɛ naa n sɔ̀là yɛnin te n dii pɛ pɔmbɔ naa, mì n ven piɔ́m ndɔɔ? 27 O co fisa mì n pisin ndu Ismaɛlla ha o ba. N diinun ndu le, kani pɔmbɔ naa o co ni. Kooma pilɛan naa n co naa ndaa ni.» Mí puapilɛa ndɔa cɛl sɔɛi o dimul nda-e. 28 Tuma yulaa fula kan Madian-nda va hiovɔɔ-o, má nan Yosɛf, má soli ndu o soondo nin, má pisi ndu cuaa-imamaa ismaɛl-laa kan o ba le volin latámán bidiin. Mí yulaa kan kɔannun a ndu o lɛŋnde Esipte len nin. Yakɔb caŋ taw le Yosɛf po ndɔ 29 Tuma Rubɛn muungu o soon kon-ndo, o komal lɛ Yosɛf lon te. Mí mɔnɛi bii ndu, mó sɛɛsiaa volɔɔla ndɔla cuɛinanndan. 30 Mó kɔa o pɔmbɔa ndɔa lo, mó ɲuna nda aa: «Poombɔɔ co lɛhau o soondo nin te, kuɛɛ ya co yɛ lakɔ a hee?» 31 O kon, má kialu cuin toovio bololan, má cua doma bɛndu Yosɛf-o, má linda ndu o kooma cuin toovi kon nin. 32 Má yoo fuɲa nda doma kon, má dimul ndu aa: «Nua vɔ doma naa n kei saalɔn-ndo, tofa vɔ ndu, ko doma po nɔmndo ni.» 33 Mí Yakɔb sina maa doma po ndɔɔ ni, mó deŋi aa: «Oi, doma po nuu ni. Visi biyaa bii ndu. Kpòkóó, visio sɛɛsiaa Yosɛf fɔ́!» 34 O kon, mó sɛɛsiaa volɔɔla ndɔla cuɛinanndan, mó yiinun volɔɔla biisilan o caŋ, mó caŋ po ndɔɔ taw. 35 Mí poaa ndɔa kpow hun ndu ɲɔɔloo, kɛ mó kɛɛ. Mó dimi aa: «I mei le, mɔnɛi co ya lo biyɔɔ háá mì komal po nuu ciee-piɔ́m.» Mó hiaw laci a Yosɛf caŋndo tuŋ-tuŋ. 36 Mí yulaa kan Madian bɛɛ a kɔ pisi Yosɛf langbanɔ pilɛ o ba diolan Potifar, vana bɛndoo o va o masale Faraɔnnɔɔ nin ni. Ndu va bolle vanaa kándà masaa-a ni. |
© Alliance Biblique en Guinée
Bible Society in Guinea-Conakry