Romans 1:1 - Bo-Ung NT1 Na Poll, Krais Yesos-nga kongun tinjili kendemande-yili, yu-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba na liipa mundupa, “Pulu Yili-nga temani-kaiéle toku silsiliiku andui.” nimba makó turum yili molupu kene [eni Rom-yambuma] pepá ili topu siker. Faic an caibideil |
Romans 1:1
73 Iomraidhean Croise
Yambu nanga kongunale tenjilimú yambu te yu na lumbili andupa na teliu mele tipili. Na yambuma liipu tapunjupu, Pulu Yili-nga ungele eninindu nimbu simbundu mindili nombu moliu mele molumbu aku-sipa mele yambu kanili-ni nanga kongunale tinjipili. Kanu-kene na molumbu koleana nanga kendemande-yambale kepe wasie tapú-topulu molombulú. Yambu te nanga kongunale tenjipa mulúm lem penga Tata-ni yambu kaniliinga bili paka tonjumba.” niker.” [nirim.]
Ekupu na-ni enindu alsupu “Nanga kendemande-yima.” naa nimbu, “Nanga pulu lelemúma.” niliu. Kendemande-yambuma eninga nukuli yili-ni uluma tepa numanuna piliipa andupa molemú mele enini naa nimba silimú naa kanuku naa piliilimiláliinga ekupu enindu aku-sipu “Nanga kendemande-yima.” ni naa niliu. [Yi tenga pulu lelemúma mindi yili yu andupa molemú mele nimba silimú piliilimili. Akili piliipu kene] na-ni enindu “Nanga kendemande-yima.” ni naa nimbu, Tata-ni nandu nimba sirim piliirindu mele pali eni nimbu sirindeliinga na-ni eni “Nanga pulu lelemúma.” niliu.
“Na-ni eni nimbu sirindu ungma numanale-ni piliiku molai. Na-ni ui enindu nimbu mele: “Kongun tinjili yambu te-ni yunga nukuli yili ‘Mandupa molemú. Na yunga olandupale moliu.’ kapula naa nimbá.” nirindu kanili. Akiliinga, we-yambuma-ni na mindili liiku silimele mele eni kepe aku-siku mindili liiku singí. Nanga ungele piliiku liiku teng panjilimele yambuma-ni eninga ungele piliiku liiku teng panjingíko.
Akiliinga-pe ‘na molupu konjupu, mindili naa nombu, na naa kolambu.’ nimbu keli topu ulu te kapula naa teliu. ‘Auli Yesos-ni na kongun sirim kongunale tepu liipu kene mindi na numanu simbu.’ nimbu piliipuliinga moliu. Kongun akili i-sipa mele: Pulu Yili-ni oliu mana-yambuma we kondu kolemú akili mele temani kaiéle topu siliu kanili.
Akiliinga-pe Auliele-ni yunundu nimba mele: “Mólu. Yi niker akili ‘Yunu nanga kongunale tinjipili.’ nimbu makó turundu yili. Isrel-yambu-talapena naa molku ulsukundu yambu bo-lupa mululi yambuma kene eninga yi nuim kingima kene mulungímanga kepe Isrel-yambu mulungímanga kepe pupaliinga nanga ungele nimba simba akiliinga niker mele ti-pui.
Temani-kaí akiliinga Pulu Yili-ni yambuma tepa liipa mindili nolkumula kupulanum-na wendu liipa yu-kene wasie molku kunjingí kupulanum-na liipa monjulemú tondulale pelemáliinga na temani-kaiéle topu simbundu pipili naa koliu. Juda-yambuma kumbi-lepa, we-yambu-lupama kene wasie, akumanga yambuma [‘temani-kaiéle sika’ niku] tondulu munduku piliilimili yambuma pali temani-kaí ili-ni liipa tapunjupa tepa liilimú.
Yesos Krais-ni tirimeliinga Pulu Yili-ni ‘Yesos-nga bili olandupa mulupili.’ nimba oliu we kondu kolupa oliu ‘yunga kongunale tenji-pai.’ nimba liipa mundurum kongunale temulú tondulale sirim. Kongun akili i-sipa mele: Koleamanga pali yambuma-ni [‘Yesos sika Pulu Yili-nga Málale. Sika oliu liipa tapunjupa tepa liimba.’ niku] tondulu munduku piliikuliinga yu-ni “Teai.” nilimú ungma piliiku liiku tingí kongunale andupu temulú.
Na-ni Pulu Yili-kene popu topu ung niliu kene taki-taki na-ni eni nimbu piliipu kene eni kepe [‘tondulu pupili molangi.’ nimbu] Pulu Yili mawa tepu nimbu moliu mele nanga tonduluma-ni pali yunga kongunale mindi tondulu mundupu tepu yunga Málale-nga temani-kaiéle andupu topu siliu Pulu Yi akili walsiku kene “Sika Poll-ni nu-kene oliunga nimba mawa tinjilimúnje?” niku walsilkimelanje yu-ni “Sika aku tenjilimú.” nilka. ‘Na eni molemelena wambu.’ nimbu ‘Pulu Yili-ni kupulanum te liipa sipili.’ nimbu taki-taki tondulu mundupu yunu mawa tepu moliuko.
Eni Isrel-yambuma naa molku yambu-lupa molemelema, na-ni ekupu enindu niker. Na yambu-lupamanga nimba Krais-ni liipa mundurum yili moliáliinga yambu-lupama [ung-kaiéle] nimbu silsiliipu anduliu mele ‘Nanga Isrel-yambuma-ni kanukuliinga “Enini maluya.” niku kum panjiku kene mindili nolkemela kupulanum-na wendu oku Pulu Yili-kene wasie molku kunjingí kupulanum-na pangi.’ nimbu Yesos-ni na ‘yambu-lupamanga’ nimba liipa mundunjurum yili moliu mele yambuma pali nimbu silsiliipu anduliu.
na makó topa ‘ ‘Krais Yesos-nga kongun tenjambu.’ niku Juda-yambu-talapena naa molemele yambuma liiku tapunjani.’ nirimaliinga aku tindu. ‘Yambu-lupama-ni Pulu Yili popu toku kalku silimelema kanupa kaí piliilimú mélema mele molku, Mini Kake Tiliele-ni ‘Enini Pulu Yili-nga yambu mendepulu molku, yambu kake tílima molangi.’ nipili.’ nimba Pulu Yili-ni na ‘Yambumanga popu tunjuli yili molkunu yambuma temani-kaiéle tokunu silsiliikunu andani.’ nimba na makó turumeliinga aku-sipu eni ung mare tondulu mundupu nimbu sipu pepá tundu.
Yambu kanuma-ni oliunga Auli Krais-nga kongunale naa tenjilimele akiliinga enini-kene tiluna naa molai. Eninga kangkindu uluma mindi numanu monjuku telemele. Yambuma-ni ‘ ‘Enini sika nikimili.’ niku piliangi.’ niku gólu toku ‘ung kaí mare nikimulu’ niku kundi tolemele ung akuma Krais-nga yambu mare-ni ‘Ung ili sika ungele. Ung ili gólu.’ niku naa apuruku konjuku we walu-siku piliiku liilimele yambuma niku bemba silimele.
[Ekupu oliu-ni Pulu Yili-nga bili taki-taki paka tunjamili.] Na temani-kaiéle topu siliále-ni kene, Yesos Krais-ndu nimbu silimulale-ni kene, Pulu Yili-ni eni numanu manda tondulu mundunjumba. Temani-kaí ili ui mo topa pirim ungele. Yu punie aima pulele Pulu Yili-ni ui nimba para naa sirimeliinga-pe penga ekupu-mele ‘Mokeringa lepa [yambuma] piliangi.’ nimba kene nimba para sikem. Molupa Mindi Puli Pulu Yili-ni ‘Ma-koleana yambu-talapema-ni pali ‘Temani ili yu sika-ungele.’ niku tondulu munduku piliiku ung kanili piliiku liiku teng panjiku teangi.’ nimba yu-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring yimandu “Mokeringa lipili niku para sai.” nirim. Kanu-kene ung niku siring yi kanuma-ni ‘Yambuma aima piliangi.’ niku eninga bukmanga sukundu temani-kaí kanili wendu ombá mele kanili niku siku buk turing nimba pelemú. Yesos Krais-ni oliunga nimba tinjirimeliinga Pulu Yili yunu mendepulu piliipa kungnjuli pelemú yili, yunga bili kamu ola pepa mindi pupili. Sika aku-sipa tipili. [Aku manda niker.]
[Eni mare-ni “Poll Yesos-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yi te mólu.” nilimeláliinga ung te niambu: Na moliu mele eni kanolemele.] Ung-mani te-ni mola ulu te-ni na manda nokupa kene tembu mele pipi simbaye? Na Yesos-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yi te naa moliuye? [“Yesos-ni yi mare “Nanga kongunale tenji-pai.” nimba liipa mundurum yima-ni yu kanuring.” nikimili akili] na oliunga Auli Yesos na naa kanurunduye? Na-ni Auliele-nga kongunale andupu tinjirindeliinga eni Krais-nga yambuma naa molemeleye? [Andupu naa tenjilkanje yunga yambuma molkemelaye?]
Na Poll, Pulu Yili-ni na makó turum kilia Krais Yesos-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yili, na-kene oliunga [Krais-nga ungele piliili] angin Timoti-kene wasie molupulu kene pepá ili topu siker. Pulu Yili-nga yambu-talape kolea-auli Korin molemelema kene, Pulu Yili-nga yambu kake tílima kolea Akaya propinj sukundu koleamanga pali molemele yambumanga pali pepá ili eni topu siker.
[‘Nanga bili ola pípili.’ nimbu nanu kape nimbu ung niker kanili] manda naa tipili, nimbu kis-sipu kelep tokur akiliinga-pe eni ‘Na teambu.’ niku ulku tokomele-na aku-sipu teker. [Andi yima-ni na niku kis-si ring kene enini piliangi eni Ko rin-yambuma-ni] na ‘yi kaiéle.’ niku kape ninjilkemelanje papu. Akiliinga-pe kape naa ninjiringeliinga na-nanu kape nimbu bi paka tundu. Na sika bi naa molemú yili akiliinga-pe andi yima “Oliu Krais-ni “Nanga kongunale tenji-pai.” nimba liipa mundurum yi kaí auli olandupama molemulu.” nilimele yimanga na yi mania te naa moliu, akiliinga eni na aku-siku kape ninjilkemela.
Na Poll, Yesos-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yi te. [Mana-]yambuma-ni ‘Kongun akili ti-pui.’ niku na makó naa turing. [Mana-]yi te-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa naa-ko mundurum. Yesos Krais kene Krais kulurum kene topa makinjirim Lapa Pulu Yili-kene akusele-ni mindi na “Elsengla kongunale tenji-pui.” nikulu liiku munduringli.
Na Poll, Pulu Yili-ni na makó turum kilia Krais Yesos-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yili molupu kene pepá ili topu siker. Eni Pulu Yili-nga yambu kake tílima kolea-auli Epesas molku, Yesos Krais ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiku enembu naa kolku ambolku molemele yambuma pepá ili topu siker.
Eni [Juda-yambu naa molemele yambu-talape lupama] kepe ung sika ili piliiku liiring kene Krais-nga yambuma muluringko. Ung kanili Krais-ni eninga nimba tinjirimele-ni Pulu Yili-ni eni tepa liipa, mindili nolkemela kupulanum-na wendu liipa, yu-kene wasie molku kunjingí kupulanum-na liipa munjurum ungele. Krais mulurum mele kepe yu-ni eninga nimba tinjirim mele kepe ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiringeliinga ‘ ‘Oliu sika Pulu Yili-nga yambuma molemulu.’ niku kanangi.’ nimba “Simbu.” nimba, nimba panjurum Mini Kake Tiliele sirim liiring.
Yi kanili-ni mindi [mana-]yambuma tonduluma moke tepa we sirim. Yambu mare “Nanga kongunale tenji-pai.” nimba liipa mundumbandu enini kongun akili tingí tondulale sipa, mare makó topa yu-ni “Ninjai!” nimba ung nimba simbama piliiku yambuma niku singí tondulale sipa, mare makó topa temani-kaiéle toku silsiliiku andungí tondulale sipa, mare Krais-nga yambu-talapemanga tápu-yima molku [Pulu Yili-ni kanupa kaí piliimba mele] ung-bo tunjingíma makó topa aku tingí tondulale sirim.
Na Poll kene Timoti olsu, Krais Yesos-nga kongun kendemande tinjili yisele-ni Eni Pulu Yili-nga yambu kake tílima kolea-auli Pillipai molemelema pepá ili topu sikembulu. Eni ung piliili yambuma kene, eninga tápu-yima kene, Krais-nga yambumanga kongun tinjili yima kene, eni pali pepá ili topu sikembulu.
Eninga koleana ui naa ombu kolea-auli Pillipai mulurumulu kene oliunga kangikundu mindili siku oliu ung-taka tunjuring mele eni piliilimili. Akiliinga-pe Tesallonaika penga urumulu kene ‘Kongun naa teangi.’ niku kongun temulú kupulanumele pipi singí tiring kene oliunga Pulu Yili-ni oliu liipa tapunjurum kene mundu-mong naa tepu tondulu mundupu yunga temani-kaiéle eni topu sirimulu.
Angmene, ‘Oliu eni-kene molupu kene kongun temulundu mindili sipu kongun tirimulu mele eni piliikimili.’ nimbu piliiker. ‘Oliu-ni eni Pulu Yili-nga temani-kaiéle topu sipu molomulú kene ‘Eni oliu nokuku langi sangi.’ naa nimulú.’ nimbu sumbulsuli kepe tanguli kepe kongun tirimulu. [Kongun akili ku-moni liimulúndu kongun tepu, eni liipu tapunjupu kongun tepu, wasie-nale liipu tere lepu tirimulu.]
Na Poll, Yesos Krais-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yili. Oliunga Tepa Liipa Mindili Nolkumula Kupulanum-na Wendu Liinjirim Pulu Yili kene ‘Oliu aima sika tepa konjumba.’ nimbu numanu sipu nokupu molemulu yi Krais Yesos-kene na makó tokulu “Kongun ili tenji-pui.” niringli-na aku-sipu andupu nimbu siliu yili-ni
Krais-ni “Nanga ungele pukunu niku sinjikunu, nanga kongunale tenji-pui.” nimba na liipa mundurum akiliinga pulele [Pulu Yili kene yambuma kene kapula-kapula mulungí kupulanumele akisinjimbandu kulurum] kanili. Gólu naa tokur. Aima sika niker. ‘Juda-yambu naa molemele yambu-lupama ‘Sika’ niku tondulu munduku piliingí ulu-sikale enini mani sangi.’ nimba na liipa mundurum.
Na Poll, Pulu Yili-nga kongun tinjili kendemande-yili, na Yesos Krais-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yili. Yu-ni na liipa mundupa kene, “Pulu Yili-ni “Nanga yambuma molangi.” nimba makó turum yambuma ‘Sika’ niku tondulu munduku piliilimili mele olandupa tondulu munduku piliiku, ung-sikale-ni yambuma Pulu Yili-ni kanupa kaí piliilimú uluma piliiku táka-niku tingí mele liipa ora silimú ungele piliiku konjangi liiku tapunju-pui.” nimba na liipa mundurum.
Pulu Yili popu tunjuli yi-auli-olandupaliinga ung te pelemúko. Yi te-ni yu-yunu ‘Nanga bili ola mulupili, popu tunjuli yi-auli-olandupale molambu.’ naa nilimú. Ui-kumbi-lepa Pulu Yili-ni Eron makó turum mele aku-sipa yandupa-yandupa kepe makó topa ‘Kongun akili ti.’ nilimú yili mindi kongun akili telemú.
Popu tunjuli yi-auli-olandupa aku-sili te-ni oliunga nimba tenjilimú mele papu tenjipa molemú. Yu Pulu Yili-ni kanupa ‘yi aima kake tili’ nimba kanolemú yili molupa, ulu te tepa kis naa sipa, ulu-kis te walsekale kepe ‘Teambu.’ nimba naa piliipa, yambuma-ni ulu-pulu-kis tiring kene ‘Na-kene wasie teamili.’ nimba naa tirim, akiliinga, Pulu Yili yu-yunu mulú-koleana aima olandupa molemúna ‘mulupili.’ nimba munjurum.
Pulu Yili-ni yambuma kot tenjimbandu pulu monjupa yunga yambuma kot tenjimba enale ui wendu omba pelemáliinga [numanu siku mindili noku molai]. Penga, [Pulu Yili-ni] oliu aku-sipa kumbi-lepa kot tenjipaliinga ‘Aku-siku mindili nangi.’ nim lem Pulu Yili-nga temani-kaiéle liiku bulu silimele yambuma kot piliipa kene nambi tembaye? [Yambu akuma ‘Mindili auli-teku nangi.’ nimbá.]
Na Saimon-Pita, Yesos Krais-ni “Nanga kongunale tenji-pui.” nimba liipa mundurum yi te, na yunga kongunale tinjili kendemande-yi te molupu kene [pepá ili topu siker]. Oliunga Pulu Yili, oliunga ninjipa Tepa Liipa, Mindili Nolkumula Kupulanum-na Wendu Liili-Yi Yesos, [Pulu Yili-ni “Simbu.” nimba mana liipa mundurum yi-nuim] Kraisele, yu-ni uluma sumbi-sipa telemáliinga oliu ‘Sika’ nimbu tondulu mundupu piliilimulu ulu-kaiéle enini aku-siku ‘Sika’ niku tondulu munduku piliilimili yambuma, eni pepá ili topu siker.
Angkellale-ni nandu nimba mele: “Ung ima ung aima sikama, yambuma-ni kapula ‘Yu-ni nikem mele sika telemú.’ niku piliiku monjuku piliingí ungma. Auliele, Pulu Yili-ni “Ninjai.” nimba ung nimba sirim-ma piliiku yambuma niku siring yambumanga minimanga Pulu Yili, yu-ni ‘Yunga kendemande-yambuma-ni uluma nondupa wendu ombá mele kanangi liipa ora sipili.’ nimba yunga angkellale liipa mundurum.” nirim.
Sanasan