enini lumbili andúlima kene yi nuim king Erot-nga talapena-yi mare kene liiku Yesos mulurumna liiku munduring, enini puku Yesos-ndu niku mele: “Ung-Bo Tunjuliele, oliu piliilimulu, ‘Nu-ni ung-sikama mindi niku, Pulu Yili-ni “Teai.” nilimú uluma aima sika-ungma mani siku ung-bo tonjukunu, nu yambu tiluringa kepe numanu kimbu naa sikunu, yambuma-kene mundu-mong naa tenjiku eninindu pali ung tilu-siku kapula-kapula nikunu sillu.’ nimbu piliilimulu.
Philippians 4:8 - Bo-Ung NT8 Ung te kamu niambu. Angmene, ulu aima kaí olakundu, yambuma-ni kanuku kene numanu siku kape nilimele aku-sipa uluma mindi numanu kimbu-siku piliiku molai. Ulu-sikama kene, yambuma-ni kanuku kaí piliilimili ulu sumbi-nílima kene, ulu kalaru naa mululi uluma kene, yambuma-ni piliiku kaí piliilimili uluma kene, kanuku “Teku konjukunu.” nilimele uluma kene, aku-sipa uluma mindi numanu kimbu-siku piliiku molai. Faic an caibideil |
Philippians 4:8
67 Iomraidhean Croise
Yesos-ni eninindu nimba mele: “Eni-enini i-siku niku mele: ‘We-yambuma-ni oliu Perisi-yima numanu sumbi-sipa pepa, yi kaíma molemulu niku kanuku niangi.’ niku molemeláliinga-pe eninga numanuna aima sika pelemú mele Pulu Yili-ni kanupa molemú. Mana-yambuma-ni kanukuliinga ‘Méle aima kaí, méle aima ola-kilia.’ nilimele mélema Pulu Yili-ni kanupa kis piliilimú.” [nirim.]
Yi-anda te Jerusallem mulupili elsele akuna puringli, yunga bili Simion. Yu sumbi-nili yili; yu Pulu Yili-nga ungele piliipa taki-taki Pulu Yili kene ung nirim yili; yu Isrel-yambuma tepa numanu waengu simba yili “ombá.” nimba kanombandu nokupa mulurum; Mini Kake Tiliele yunga numanuna sukundu mulurum.
Yesos kulurum kene yi te, yunga bili Josep, yu Juda-yambumanga kanjoll yi-auli te molupa, ulu-kaíma mendepulu tepa mulurum. Yu numanu sumbi-nili yi te, kolea Judia distrik Arimatia taon yili. Yu ‘Pulu Yili yi nuim kingele molupa oliu nokumba enale wendu upili.’ nimba nokupa mulurum yili. Yu Juda-yambumanga kanjollale sika mulurum, akiliinga-pe kanjoll-yima-ni [ui eni-enini kot piliikuliinga] “Yesos kulupili.” niring kene yu-ni “O.” naa nimba we mulurum.
Yi kanuma-ni pundu toku niku mele: “Rom-ami-yi wan andret nokulemú yi Konillias-ni oliu liipa mundumu-na úmulu. Konillias yunu yi sumbi-niliele, yunu Pulu Yili-kene mundu-mong tenjilimú yili. Juda-yambuma-ni pali “Yunu yi kaiéle.” nilimele. Pulu Yili-nga angkella te-ni yunundu nimba mele: “Saimon-Pita ung te nipili nu-ni piliani akiliinga ‘Yunu upili.’ ni.” nirim.” niring.
Ulu-kake-tílima kolea pa telemú kene yambuma kanangi pipili naa temba uluma temulundu tondulu mundupu teamili. Máku topu no-tondulu nombu kara pupu kelep naa tamili. Waperanale naa tepu, “Ulu kanuma teamili.” nimbu numanu liipu mundupu naa andamili. Ung-muranale naa tepu, yambu lupamanga mélema kene kaluna angiliimú mélema kene ulu mare lupa-lupa yambu mare-ni telemele kene kanupu kene, yama naa membu ‘Nanga aku-sipa lipilika!’ mola ‘Na aku-sipu teambuka!’ nimbu piliipu numanu kis naa panjamili.
Molku konjulemele yambuma nukuli yambuma-ni teku kis naa silimele. Teku kis-siku molemele yambuma mindi mundu-mong tenjamili. Gapmanale-ni enini mindi tepa kis-simba. ‘Nukuli-yambuma oliu-ni mundu-mong naa teamili. Eni oliu teku kis naa sangi.’ niku kene ulu kaíma teku molai. Aku tingí kene gapmanale-ni eni teku molemele mele kanupa kape nimbá.
Yambu te numanuna sukundu ulu te telemú akili mindi sika Juda-yambale molemú. Kangi te kopsiku wendu liilimele akiliinga pulele numanuna sukundu Pulu Yili-nga yambale nimba makó pelemú. ‘Kangi te i-siku kopsiku wendu liangi.’ nilimú ung-manele-ni yununu ulu te naa telemú. Pulu Yili-nga Minéle-ni numanuna sukundu telemú akili-ni yambu kanili liipa tapunjilimú. Yambu akili, we-yambuma-ni kanuku kaí piliiku kape niku bi paka naa tonjilimele, Pulu Yili-ni yu kanupa kaí piliipa kape nimba yunga bili paka tonjulemú.
Akiliinga, ‘Auliele-ni omba kot piliipili.’ niku nokuku molku kene isili-ui yambuma-ni uluma telemele mele eni naa apurangi. Yunu omba kene sumbuluna pelemú uluma ‘Pa tílina mokeringa lipili.’ nimba, yambuma-ni uluma tingíndu numanale-ni piliilimili mele mokeringa nimba pára simba. Aku temba enaliinga Pulu Yili-ni oliu-ni telemulu mele piliipa apurupa kene [tepu konjulimulu ulumanga] oliu kape nimbá.
Na Pulu Yili-kene popu topu ung nimbu kene, ‘Eni ulu te teku kis naa sangi liikunu tapunjui.’ nimbu mawa teliu. ‘ ‘Na Krais-ni “Nanga kongun tenji-pui.” nimba liipa mundurum yi te molemú.’ niku kanangi.’ nimbu aku-sipu yu mawa naa teliu. Akili ulu te mólu. ‘Eni na kongun teliu mele kanuku apuruku kene “Yu gólu tuli yili.” níngi lem kapulako akiliinga-pe eni ulu sumbi-nílima mindi teku molangi.’ nimbu piliiker. [‘Aku teku mulungí kene aima kapula.’ nimbu piliiker.]
Oliunga angin te “Taitas-kene wasie tapú-toku pangli.” nimbu liipu mundukur, temani-kaiéle andupa topa silimáliinga yi akili Krais-nga yambu-talapema-ni pali ‘Yu kapula telemú.’ niku kape nilimele yili. Yi kanili makó topu liipu mundukureliinga ung-pulu te wasie pelemúko. Ku-monima liipu kene [Jerusallem-ndu] simulúndu membu pumulú kene Krais-nga yambu-talapema-ni pali yi kanili makó toku kene “Oliu-kene wasie tapú-toku pangi.” niring. Aku-siku niring piliipu kene yu eni Korin-yambuma molemelena “Pui.” nimbu yu liipu mundukur. Kondu kolupa [liipa tapunjuli] kongun kanili ‘Yambuma Auliele kape ningí kene yunga bili ola pemba.’ nimbu ‘Aima teamili.’ nimbu molemulu. ‘Oliu-ni ‘Enini aima liipu tapunjamili.’ nimbu molemulu mele kepe kanangi.’ nimbu ku-moni kanuma membu pumulú.
‘Kondu kululi kongun ili temulú kene Auliele-ni ‘Teku konjukumele.’ nimba kanupili.’ nimbu ku-moni singí kanuma mimi-sipu nokupu kaí tembu teker. Akiliinga-pe akili mindi mólu. ‘Yambuma-ni kepe tekemulu mele kanuku kene ‘Teku konjukumele.’ niku kanangiko.’ nimbu [‘Angin kanili wasie teamili.’ niker].
Akiliinga-pe [Pulu Yili-nga] Minéle-ni numanuna molupa ambululemú yambuma ulu telemelema i-sipa mele: Yambuma numanu monjuku, numanu siku molku, numanu waengu nipili táka-niku molku, ólo-pangí tipili molku, yambuma kondu kolku liiku tapunjuku, yambu mélema mólu tolemúma liiku tapunjuku mélema siku, ulu-sikama mendepolu sumbi-siku teku,
Akiliinga, [ui-we-numanuma munduku kelku numanu konama liiku panjiku kene] eni ung gólu tuli ulu-pulele munduku kelku, kangi tilueliinga kimbu ki mélema angiliimú mele aku-sipu oliu Krais-nga yambuma pali numanu tiluele pípili molemulu akiliinga oliunga pulu lelemú yambumandu ung-sikama mindi niku molai.
Nu sika yi-kumunjupale mindi, akiliinga-pe ‘Yambuma-ni ‘Nu yi yuli mólu. Nu piliipa kungnjuli naa pili yili.’ niku piliiku nunga ungele liiku bulu singí kupulanum te naa lipili. Nunga ungele piliiku liangi.’ nikunu mului. ‘ ‘[Krais] sika.’ niku tondulu munduku piliilimili yambuma nu molupu tembu mele manda leku lombulku molku tingí mele kanangi.’ nikunu kene ung-kaíma ningí mele nu aku-siku nikunu, molku kaí tingí mele nu aku-siku telsiliiku andukunu, yambuma numanu munjingí mele nu aku-siku numanu monjukunu; [Krais-nga ungma kene yu-ni ‘yambumanga’ nimba tinjirim tenjilimú mele] ‘Aima sika.’ niku tondulu munduku piliiku mulungí mele aku-siku tekunu; ulu kaíma mendepulu tekunu, Pulu Yili-ni ‘ulu kake tílima’ nimba kanolemú uluma tekunu, numanu kimbú sikunu kene; ulu akuma tekunu mului.
Ambu-waye kanuma enini ui tiring mele piliangi. Ui eninga kangambulama langi siku nokuku konjuku, yambu-poningma “Lkuna wai.” niku nokuku konjuku, Krais-nga yambumanga kongun-kendemande tenjiku, buni pelemú yambuma liiku tapunjuku, aku-siku ulu kaíma tondulu munduku teku muluring mele niku singí piliingí ambu-wayemanga bima mindi tangi.
I-siku mele molemele yima ‘Tápu-yima molangi.’ nikunu makó tui: Yambu poning olemelema nokuku konjuku, ulu-kaíma mindi tingíndu numanu siku teku, we waka lelemú uluma liiku bulu siku naa piliiku numanu-bo pípili numanale-ni ulu-kaíma mindi piliiku teku, ulu sumbi-nílima mindi teku, Pulu Yili-nga yi kake-tílima molku, eni-enini lupa-lupa tondulu munduku nokuku konjuku aku-siku telemele yima tápu-yima molangi.
[Ombá yi Yesos Krais kanili-ni] ‘Yambu mare nanga yambuma molangi akiliinga ulu-pulu-kísima naa teku, eninga numanumanga ulu-pulu-kísima naa pepa kake tipili molangi.’ nimba oliunga pundu tonjumbandu oliunga nimba alko topa kolunjupa yunga memale onde linjirim. ‘Ulu-pulu kaíma mendepolu tingíndu numanu siku teku mulungí yambu-talape te wendu oku, na-nanu nokumbu talapena oku molangi.’ nimba yu-ni aku-sipa tinjirim.
Yi-andama ung-mani sikunu kene nikunu mele: “Eni no pulele noku kelep naa toku, mimi-siku numanu piliiku, we waka lelemú uluma liiku bulu siku naa piliiku, numanu-bo pípili yambuma-ni kanuku kape nilimele ulu-kaíma mindi numanale-ni piliiku teku, Pulu Yili-nga ungele ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiku, munduku naa kelku, yambuma numanu munjuli ulele aima ambolku, eni-kene bunima wendu ombá kene tondulu munduku molangi.” ni.
nu-nunu ulu telluma enini kanuku manda leku tingí ulu-kaíma mendepolu ti. ‘Yambuma-ni na kape niku ku-moni sangi.’ nikunu mani naa si. ‘Ungma yambuma mani sambu.’ nikunu kene numanale-ni piliiku konjukunu ung sumbi-nílima mindi nikunu gólu naa tokunu, ‘Yambuma tae teangi.’ nikunu ung-ururimi tokunu kara naa pui.
Oliu-ni ‘Pulu Yili-nga yambuma molupu yu popu topu kape niamili.’ nimulú yambuma-ni oliunga Lapa Pulu Yili-ni ulu kake tepa kalaru naa molemú nimba piliilimú uluma temulú mele i-sipa: Anupili lapalii kolemele kangambula-kulúmuluma kene, ambu-wayema kene, mindili siku bunima wendu upili molemelema ‘aku-siku naa molangi.’ niku nokuku, ‘Mana-yambuma-ni ulu-pulu-kísima telemele mele naa tingí. Ulu-pulu-kis kanuma-ni oliu ulu te naa tepa, oliu kalaru te naa munjupili.’ niku molku konjulemele. [Aku telemele yambuma oliunga Lapa Pulu Yili-ni ‘yambu sumbi-nílima molemele.’ nimba kanolemú.]
Akiliinga-pe mulú-koleana wendu olemú piliipa kungnjuli akili [lupa]. Pulu Yili-ni piliipa kungnjuliele yambuma silimú kene yambu kanuma-ni i-siku mele telemele: Ulu kumbinale ulu kake tílima telemele. Ulu mare i-sipako: Yambuma mindili liiku naa siku enini-kene numanu tiluna pupili táka-niku molku, yambuma-kene kara naa puku andiki teku táka-niku molku, eninga nukuli yima-ni ung nilimelema mimi-siku piliiku teku, yambu mare buni pelemúma kondu kolku liiku tapunjuku, we-yambu korupama mola kamakoma apuru naa apuruku yambuma-kene pali aku-siku teku konjuku, gólu toku ‘Ulu kaíma teamili.’ naa niku, ‘Temulú.’ nilimele mele sika telemele.
Eni ulsukundu-yambuma mulungína ulu-kaíma mindi teku sumbi-siku molai. Ulsu-yambuma-ni ekupu sika enindu “Teku kis-silimele yambuma molemele.” niku ung-bulkundu ninjilimele akiliinga-pe ‘Oliu-ni ulu-kaíma temulú kene kanuku kene penga Pulu Yili yambuma mulungína ombá enaliinga yambu kanuma-ni Pulu Yili-nga bili paka tonjangi.’ niku aku-siku ulu kaíma teku sumbi-siku molai.
Akiliinga-pe ulu akumanga ulu olandupa te eni-enini anju-yandu tondulu munduku numanu monjuku molai. Yambu te-ni yambu te numanu monjulemú kene yu numanu monjulemú yambale-ni yu-kene walse-walse tepa kis-simba kene yu-ni ‘Pundu tambu.’ naa nimba we mundupa kelemba akiliinga yambuma aima lakuku numanu monjai.
Nanga numanu monjuliu yambuma, pepá tokur ili eninga topu mundunjumbundu wale tale-sipu tokur. Na-ni piliipu kene pepá ili tokur mele nimbu sambu: Yesos ui mana naa upili kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring yima-ni [Auliele penga ombá mele] niku siring bukna molemú ungma kepe, pe ekupu Yesos-ni “Nanga kongunale tenji-pai.” nimba liipa mundurum yima-ni Auliele oliunga ninjipa Tepa Liipa, Mindili Nolkumula Kupulanum-na Wendu Liili-Yi Yesos-ni ung-manima enini nimba sirim-ma piliiku kene yandu yambuma niku siring ungma kepe, eni ung kanuma ui-pulu-pulu piliiring mele ‘kelku piliiku numanu liiku munduku molangi.’ nimbu pepá te ui topu sirinduko, ekupu ili kepe topu mundumbundu ung-pulu tiluele piliipu kene pepá ili tokur.
Nanga pulu lelemú yambuma, “Pulu Yili-nga Minéle-ni na “Ninjui!” nimba ung nimba símuma piliipu eni nimbu siker.” niku gólu tuli yambu pulele molemele akiliinga, yambu te omba aku-sipa nimbá kene eni sumbi-siku ‘Sika lam.’ niku yunga ungele naa piliai! Ui eninga mululi ulu-puluma kanuku apuruku kene ‘Sika Pulu Yili-nga Minéle-ni nimba simu-na piliipa kene nikem-nje mola gólu tokum-nje?’ niku kanai.
Sanasan