1 Sam 17 - Chiyawo Bible

Goliyati akwanyosya Aisalaeli

¹ Afilisiti ŵasonganyisye makuga gawo ga ngondo ku Soko, msinda wa ku Yuda. Ŵataŵile masakasa gawo pasikati pa Soko ni Aseka ku Pasi Damimu.

² Saulo ni Aisalaeli ŵasongene nipo ŵataŵile masakasa gawo m'Ciŵata ca Ela, nipo ŵajimice malo gakuputila ngondo asilikali ŵawo kuti amenyane ni Afilisiti.

³ Afilisiti ni Aisalaeli ŵajimice malo gakuputila ngondo asilikali ŵawo mwakulolegana ŵane mbali jine pa litumbi, ŵane soni mbali jine pa litumbi pasikati pa ciŵata.

⁴ Myoyo ku masakasa ga Afilisiti ŵakopwece mundu jwine jwamacili jwa ku msinda wa ku Gati, lina lyakwe Goliyati juŵanyosisye Aisalaeli. Ŵaliji jwamlewu mamita gatatu.

⁵ Yakuwala yakwe yaliji ya cisyano ca bulonsi usito wakwe makilogalamu 57 ni cipewa cakwe ca bulonsi.

⁶ Ŵakwete yakuwala ya bulonsi yakulicinjilicisya mu ngongolo, nipo ŵanyakulaga lipanga lyalinondi pekoyo pakwe.

⁷ Lipanga lyakwe lyaliji lyakwimbala mpela cisyano cakulucila nguwo, nipo mtwe wa lipangalyo cisyano cakwe caliji ca usito ciŵandika makilogalamu msano ni gaŵili. Msilikali ŵajendaga pasogolo pakwe ali anyakwile cakulicinjilicisya cakwe.

⁸ Goliyatijo ŵajimi ni kwakalipila asilikali ŵa Aisalaeli, kuti, “Ana mkutenda cici kweleko jemanja, mumtandilile kuliŵicila cile ya ngondo mula? Unetu ndili Mfilisiti, jemanja acikapolo ŵa Saulo. Mamule mundu jumo mwa ŵandu ŵawo kuti ambute une.

⁹ Naga akupunda nipo akumbulaga une, uwe tuciŵa acikapolo ŵawo. Nambo naga une ngupunda ni kumwulaga jwalakwejo, jemanja taciŵa acikapolo ŵetu.

¹⁰ Uneji sambano jino ngwanyosya ŵa ngondo ŵa Aisalaeli. Ambe mundu jumo kuti menyane najo.”

¹¹ Nambo Saulo ni ŵandu ŵakwe piŵapikene yeleyi ŵajogwepe ni kumala macili.

Daudi akwika ku masakasa ga Saulo

¹² Daudi* ŵaliji mwanace jwa Yese jwa mtundu Efulati kutyocela ku Betelehemu ku Yuda. Yese ŵakwete ŵanace msano ni ŵatatu ŵacalume, nipo pa ndaŵi jiŵaliji Saulo mwenye, jwalakwe ŵaliji ali acekulwipe mnope.

¹³ Ŵanace ŵakwe ŵatatu ŵacakulungwawo ŵaliji ali apite ku ngondo ni Saulo. Jwandanda ŵaliji Eliyabu, jwaŵili ŵaliji Abinadabu, nipo jwatatu ŵaliji Shama.

¹⁴ Daudi ŵaliji jwakumalisya kupagwa. Ŵanace ŵatatu ŵala ŵaliji ku ngondo ni Saulo.

¹⁵ Daudi ŵajawulaga kaŵilikaŵili ku masakasa ga Saulo nambo soni ŵawujilaga ku Betelehemu ndaŵi sine kukulanga ngondolo sya baba ŵawo.

¹⁶ Goliyati jula ŵakopokaga kundaŵi kulikose ni ligulo lililyose kwa masiku makumi mcece ni kwanyosyaga Aisalaeli.

¹⁷ Lisiku line Yese ŵamsalile mwanagwe Daudi kuti, “Mwajigalile tiligu jwamkalanje acakulu ŵenu ŵali ku masakasa jwakwana makilogalamu likumi ni mitanda likumi ja mikate, mjanguye mkape.

¹⁸ Mjigale soni mitanda likumi ja cisi ni mjawule nayo mkayipelece kwa jwamkulungwa jwa ŵakulamulila ngondo. Mkalole mwakutamila acakulu ŵenuwo nipo mkajigale cimanyisyo cine cakulosya kuti ali cenene.

¹⁹ Mwenye Saulo, acakulu ŵenu, ni Aisalaeli wosope ŵene akumenyana ngondo ni Afilisiti ku Ciŵata ca Ela.”

²⁰ Kundaŵi kwakwe Daudi ŵalaŵile kwimuka, nipo ŵamŵisile mundu jwine kuti alanjeje ngondolo sila. Jwalakwe ŵajigele yakulya mpela yiŵatite pakumsalila baba ŵakwe Yese. Nipo ŵajile kwika ku masakasa kula ni kuja kwasimana Aisalaeli ali mkwawula kuti akajime pa msela wa ngondo, ali mkugumila cikuwo ca ngondo.

²¹ Ŵa ngondo ŵa Afilisiti ni ŵa Aisalaeli ŵajimi wosope pa msela wa ngondo ni kwima mwakulolegana.

²² Daudi ŵayiŵisile yakulya yila piŵaliji mundu jwakulolela katundu, ni ŵawutucile kujaliji ngondo kula, nipo ŵajawile piŵaliji acakulugwe ŵala, ni ŵawusisye kuti, “Ana yikwenda uli?”

²³ Ali mkati mwakuŵeceta kwa acakulugwewo, Goliyati ŵayice pasogolo ni kutanda kwanyosya Aisalaeli mpela muŵatendelaga masiku gosope. Daudi ŵayipikene yeleyo.

²⁴ Piŵam'weni Goliyati, Aisalaeli ŵatisile ligongo ŵamjogopaga mnope.

²⁵ Ŵaŵecetaga jwine kwa mjakwe kuti, “Amlole mundu jula ajo. Apikane kunyosya kwakwe. Mwenye Saulo aŵecete kuti tacipeleka mbote jajikulungwa kwa mundu jutacimwulaga jweleju. Mwenyejo tacimpa soni mundujo mwanagwe jwamkongwe kuti alombele, nipo liŵasa lya babagwe ngasilikomaga msongo.”

²⁶ Daudi ŵawusisye ŵandu ŵiŵaŵandikene nawo kuti, “Ana tacimlipila cici mundu jutacimwulaga jwele m'Filisitiju ni kwatyosya Aisalaeli ku soni? Mwambone, jwele m'Filisiti jwangawumbalaju nduni kuti mpaka anyosyeje ŵa ngondo ŵa Mlungu jwa umi?”

²⁷ Jemanjajo ŵamsalile yampaka yitendece kwa mundu jwakumwulaga Goliyati.

²⁸ Eliyabu, mkulugwe jwa Daudi, ŵampikene Daudi ali mkuŵeceta kwa ŵandu ŵala. Jwalakwe ŵapile mtima ligongo lya mpwakwejo ni ŵatite kuti, “Ana mkutenda cici akuno? Ŵani ŵakulanga ngondolo syenu kucipululu? Ngumanyilila kuti m'mwejo ŵakulikwesya ni ŵakusakala mtima. Mgambile kwisa akuno kukulola ngondo basi.”

²⁹ Daudi ŵawusisye, “Ana ndemwisye cici? Ni kuti atamose kuwusya kose ngawusya?”

³⁰ Kaneko jwalakwe ŵagalawucile kwa mundu jwine nipo ŵamwusisye ciwusyo cicoco, nambo ndaŵi jilijose jiŵawusisye, jwalijose ŵamjangaga mwakulandana ni muŵajanjile ŵapandanda ŵala.

³¹ Ŵandu ŵane ŵapikene yiŵaŵecete Daudi yila, nipo ŵamsalile Saulo, myoyo Saulojo ŵamŵilasisye.

³² Daudi ŵamsalile Saulo kuti, “Mwenye, pakapagwa jwalijose jwakwasa mtima ligongo lya aju m'Filisitiju. Une tinjawule ngampute.”

³³ Saulo ŵajanjile kuti, “Iyayi, m'mwe mpaka mumpute camtuli jweleju? M'mwejo ngati mcanda wamba, nambi aju ngati asyoŵelele kuputa ngondo umi wakwe wosope kutandilila ali mwanace.”

³⁴ Daudi ŵatite kuti, “Mwenye, une masengo gangu gakulanga ngondolo sya baba ŵangu. Nambo pati lisimba kapena cimbala ngondo cikamwile mwanace jwangondolo,

³⁵ Une ngisindoposyaga cilomboco ni kuja kucitanda mpaka kumpokasya mwanace jwangondolojo. Nipo naga lisimbalyo kapena cimbalangondo cikungundicila une basi, ngusinacikamulaga pa lukosi cilomboco ni kuciwulaga.

³⁶ Naga nawuleje masimba ni yimbala ngondo, yalumo soni tinjitenda ni aju m'Filisiti jwangawumbalaju, jwakwanyosya ŵa ngondo ŵa Mlungu jwa umi.

³⁷ AMBUJE* ŵangulupwisye ku masimba ni yimbala ngondo, ŵawowo soni tacingulupusya une kwa aju m'Filisitiju.” Saulo ŵajanjile kuti, “Cambone, jawulani, nipo AMBUJE aŵe ni m'mwejo.”

³⁸ Kaneko Saulo ŵampele Daudi yakuwala yakwe ya ngondo kuti awale: cipewa ca bulonsi, ciŵam'wecice Daudi kumtwe kwakwe ni malaja gacisyano.

³⁹ Daudi ŵalinjile kutaŵilila upanga mciwunu mwakwe. Nambo piŵalinjile kwenda ŵalepele ligongo nginasyoŵelela kuwala yeleyo. Nipo ŵamsalile Saulo kuti, “Une nginipakombola kuputa ngondo ndili mbwete yeleyi, ligongo ngininiyisyoŵelela.” Myoyo ŵayiwusile yosope yila.

⁴⁰ Jwalakwe ŵagambile kujigala simbo jakwe jakulanjila yilangwa, ni kulokotanya maganga gakusalala msano ga ku lusulo ni kugaŵika mu msaku mwakwe. Ali ajigele cile cinawo cakwe m'myala, ŵajawile kuja kusimangana najo Goliyati jula.

Daudi akumpunda Goliyati

⁴¹ Sambano m'Filisitijo ŵatandite kwawula kuŵaliji Daudi, ali amlongwesye mundu jwakunyakula cakulicinjilicisya cakwe. Ŵapitilisye kwawula kuŵaliji Daudi kula,

⁴² nipo piŵamlolecesye cenene Daudi, ŵatandite kumnyosya, pikuyiwona kuti ŵaliji mcanda wamba jwamcejewu soni jwakusalala.

⁴³ Sambano ŵamwusisye Daudi kuti, “Ana mkuganisya kuti une ndili m'mbwa pakwikaga ni simbo kwa une camti myoyo?” Papopo ŵatandite kumlwesa Daudi pakukolanga milungu jakwe.

⁴⁴ Kaneko ŵamnyosisye Daudi pakumsalila kuti, “Myice akuno, tinayipe mnowu wenu kuti yilye yijuni ya kwinani ni yilombo ya kwitinji.”

⁴⁵ Daudi ŵajanjile kuti, “M'mwe mkwisa kwa une ni upanga, lipanga lyalikulungwa ni lyalinondi, nambo une ngwisa kwa m'mwejo mu lina lya AMBUJE Ŵamaciligosope, Mlungu jwa makuga ga ŵa ngondo ŵa Aisalaeli, ŵimwanyosisye m'mwejo.

⁴⁶ Lelo jinojino AMBUJE tacimpeleka m'mwejo m'myala mwangu, une tinamwulaje m'mwejo nipo tinamkate mtwe wenuwo. Lelo jino tinayipe yijuni ni yilombo ya kwitinji kuti yilye. Myoyo cilambo cosope capasi ticicimanyilila kuti Aisalaeli ŵana Mlungu.

⁴⁷ Papopo jwalijose jwasongene apano tacimanyilila kuti AMBUJE ŵangakulupusya ŵandu ni mawupanga kapena mapanga pakwakulupusya ŵandu ŵakwe. Jwakupundisya pa ngondo ali AMBUJE basi, nipo tampelece jemanja m'myala mwetu.”

⁴⁸ Sambano Goliyati ŵatandite kwawula soni kuŵaliji Daudi kula kuti akasimangane, papopo Daudi jula ŵawutwice mwakwanguya kwawula ku msela wa ngondo ula, kuti nombe najo akasimangane najo.

⁴⁹ Daudi ŵajinjisye ligasa lyakwe mu msaku ni kukoposya liganga, ŵaliponyisye ni kumsoma nalyo Goliyati pawusyo. Ligangalyo lyajinjile mu mtwe mpaka Goliyati ŵagwile pasi calutumbo.

⁵⁰ Myoyo Daudi ŵampundile Goliyati ali jwangali upanga nipo ŵamwuleje m'Filisitijo ni cinawo ni ligangape basi.

⁵¹ Papopo Daudi ŵawutwice, ni kuja kwima penani pa m'Filisitijo, ŵasolwele upanga wa Goliyati mligonelo mwakwe, nipo ŵakatile mtwe wakwe ni kumwulaga. Piŵayiweni Afilisiti ŵane wosope kuti, mundu jwawo jwamacili pa ngondo awile, ŵatisile.

⁵² Aisalaeli ni ŵandu ŵa ku cilambo ca Yuda ŵanyakwice ali mkugumila ni kwatoposya Afilisiti ŵala mpaka ku Gati ni ku yipata ya Ekiloni. Afilisiti ŵakuwulala ŵagwile mu msewu wosope kutyocela ku Shalayimu mpaka ku Gati ni ku Ekiloni.

⁵³ Piŵawusile Aisalaeli kutyocela kukwatoposya Afilisitiwo, ŵajigele katundu jwa m'masakasa mwa Afilisiti mula.

⁵⁴ Daudi ŵajigele mtwe wa Goliyati ula kwawula nawo ku Yelusalemu, nambo yida ya ngondo ya Goliyati ŵayisunjile mu tenti mwakwe.

Akwika najo Daudi kwa Saulo

⁵⁵ Saulo piŵam'weni Daudi ali mkwawula kukumenyana ni Goliyati, ŵamwusisye Abinele, jwamkulungwa jwakulamulila ŵa ngondo ŵakwe kuti, “Ana m'mwe Abinele, mcandaju mwanace jwaceni?” Abinele ŵajanjile kuti, “Mwenye, pepani une ngingumanyilila.”

⁵⁶ Papopo mwenyejo ŵatite kuti, “Mjawule mkawusye kuti, jwele mcandaju jwaceni?”

⁵⁷ Myoyo Daudi piŵawujilaga kuŵajile kukumwulaga Goliyati kula Abinele ŵamjigele kwawula najo kwa Saulo, mtwe wa Goliyati ula uli m'myala mwakwe.

⁵⁸ Saulo ŵamwusisye kuti, “Ana m'mwe mcanda, paja m'mwejo mwanace jwaceni?” Daudi ŵajanjile kuti, “Une mwanace jwa jwakutumicila jwawo Yese, jwa ku Betelehemu.”