Salmos 119 - New Testament Psalms and Proverbs in Mixtec Magdalena Peñasco

Salmo 119 Vava'a ko kuu o nuna kandija o tnu'u tátnuni Su'si a

¹ ¡Naka vii naka va'a ka kuu ñayii ka jika va'a ka jika ndaa ichi Su'si o a te ka sa'a i sukan tátnuni ya ma!

² ¡Naka vii naka va'a ka kuu ñayii ni‑yu'u ni‑ini i ka ndanduku i ja jin sa'a i sukan tátnuni Su'si ma, chi jin koo va'a i nuu ya!

³ Vaa ñayii ka ndikin ichi Su'si Iya Tátnuni ma chi ñatuu nde ka sa'a‑ka i ja u'vi ja masu játna ini Su'si ma.

⁴ Saa vi, Su'si, vaa maa ni ni tatnuni nuu i ja na jin ko sa'a ndi'i jín ko sa'a tu'u i ndaka sukan kúni ni ja jin ko sa'a jin ko kuu i ma.

⁵ ¡Naka va'a ko kuu sa, nuna konukuiñi va'a sa ichi ni a te kandija tna sa ja sa'a sa sukan tátnuni ni a, vi Su'si!

⁶ Vaa nuna katanuu sa ja sa'a sa sukan tátnuni ni ma chi masu nawa ndakukan‑nuu sa.

⁷ Te ni‑yu'u ni‑ini sa ndachiñu'u ña'a sa, nuna ndasa'a sa kuenda sukan ndakan ndaa ndakan ndija ni kuenda nuu in in sa ma.

⁸ Te ûni ku'un ini sa ja sa'a sa sukan tátnuni ni ma. Te máko xndoo kuiti ña'a ni, vi Su'si.

⁹ ¿Naxe sa'a suchi jaa ma ja koo vii koo va'a i nuu ni ma, Su'si? Jiniñu'u ja ko sa'a ko kuu i ndaka sukan ká'an tnu'u maa ni a, vi Su'si.

¹⁰ Saña chi ni‑yu'u ni‑ini sa ndánduku ña'a sa, te máko kua'a ni tnu'u ja xndoo sa sukan tátnuni ni ja ko sa'a sa ma.

¹¹ Ini anua sa ya táva'a va'a sa ndaka tnu'u ká'an tnu'u káchi ni nuu sa a, sukan‑va'a ma ko sa'a sa ja u'vi te ko kuiso kuechi sa nuu maa ni, vi Su'si.

¹² Iya va'a iya vii ini kúu ni, vi Su'si Iya Tátnuni. Kúni sa ja sa'a ni ja jaku'ni ini sa ndaka sukan tátnuni ni ja ko sa'a ko kuu sa ma.

¹³ Te ndaka'an ndakachi sa nuu ñayii ma ndaka sukan ká'an sukan káchi ni nuu sa ja ko sa'a sa ma.

¹⁴ Saña chi iyo sii ini xeen‑ka sa ja sa'a sa sukan tátnuni ni ma sana ja ni'i sa ndaka ja va'a iyo ñuu ñayivi a.

¹⁵ Te ndakani ndaka'vi ini sa, te ndasa'a sa kuenda naxe ká'an tnu'u tátnuni ni ma, te katanuu sa ja kaka sa ichi maa ni a, vi Su'si.

¹⁶ Te koo sii ini xeen sa ja ko sa'a sa sukan tátnuni ni ma, te masu ndunaa sa tnu'u maa ni a, vi Su'si.

¹⁷ Saña ja jinukuechi sa nuu maa ni a, sa'a ni ja kuta'vi sa ja va'a te koteku sa te kandija sa ja sa'a sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁸ Ndakune ni nduchinuu sa a, te jín kuni i ja vii ja luu ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁹ Saña chi másu nuu ñu'ú ya kúu nuu koo sa chi nunuu‑ni iyo sa ya'a. Chukan kúu ja kaxtnu'u ni ndaka ja tátnuni ni ja sa'a sa ma.

²⁰ Ûni nii nduu ma kúxii ini sa nava'a ñatuu kuu sa'a sa sukan tátnuni ni ma.

²¹ Maa ni, vi Su'si, chi ndónda ni nuu ñayii ka sa'a ja u'vi ma ja ñatuu ka kandija i ja jin sa'a i sukan tátnuni ni ma.

²² Sa'a ni ja na koo jika sa nuu ñayii ka saxiko ña'a ma te ka kuni u'vi i nuu sa ma, vaa saña chi ndí ini sa ja sa'a sa ja tátnuni ni ma.

²³ Vaa onde tee ka tatnuni‑ka ma, ni ka jinkoo de, te ni ka ndatnu'u tna'a de ja jin sa'a ña'a de ja u'vi, kovaa saña ja kúu sa tee jinukuechi nuu ni a chi ndákani ndáka'vi ini sa naxe ká'an tnu'u tátnuni ni ma, vaa kúkanu ini ña'a sa.

²⁴ Vaa ndaka tnu'u tátnuni ni ma kúu ja ndáka'an ndákachi nuu sa naxe ko sa'a ko kuu sa, vi Su'si.

²⁵ Ni kuita kuiti ini sa kuenda tnu'u ja onde nuu ñu'ú‑nka a‑ni kátuu sa. Chindee ña'a ni, te koteku sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

²⁶ Vaa nuu maa ni ni ndaka'an, ni ndakachi sa naxe sa'a naxe kúu sa kua'an vee sa kúu sa ma, te maa ni chi ni ndakone'e ni ja ká'an sa ma. Te jikan‑ta'vi sa nuu ni ja kaxtnu'u ni ndaka tnu'u tátnuni ni ma.

²⁷ Te sa'a ni ja jaku'ni va'a ini sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ja sa'a sa ma, sukan‑va'a ndása'a sa kuenda ja vii ja luu sa'a ni ma.

²⁸ Vaa ûni ndátnana ini anua sa ya, jini sa ja kúxii ini sa, vi Su'si. Sa'a ni ja na ndani'i sa tnu'u ndee tnu'u ndatnu sukan ká'an tnu'u maa ni a.

²⁹ Xtandiyo ni tnu'u xnda'vi tna'a ma ini anua sa ya, sukan‑va'a máko xnda'vi sa ñayii ma, te kunda'vi ini ña'a ni ja na sa'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

³⁰ Ni kaji sa ichi ndaa ni a, te tnu'u tátnuni ni ma ñu'u ini sa kua'an vee sa kúu sa.

³¹ Ni jatna ini sa tnu'u tátnuni ni ja sa'a sa ma, vi Su'si, te máko kua'a ni tnu'u ja tna'a sa ja kan‑nuu.

³² Te na koo ñama sa ja ko sa'a sa sukan tátnuni ni ma, vaa ni sa'a ni ja kua'a xeen‑ka ja jáku'ni ini sa, vi Su'si.

³³ Su'si Iya Tátnuni, sa'a ni ja jaku'ni ini sa sukan tátnuni ni ma te kó sa'a kó kuu sa ndaka kivi koteku sa ma.

³⁴ Taa ni janitnuni va'a, sukan‑va'a ni‑yu'u ni‑ini sa kátanuu sa tnu'u tátnuni ni ma te kó sa'a sa sukan kúni ni ma.

³⁵ Te skaka ña'a ni ichi va'a ma ichi nuu kuu jaku'ni ini sa sukan kúni ni ja ko sa'a ko kuu sa ma, vaa ja kúu ini sa kúu ja ko sa'a sa ndaka sukan tátnuni ni ma.

³⁶ Sa'a ni ja ini anua sa ya, te kó ndi ini i ja ko sa'a i sukan tátnuni ni ma, te máko kua'a ni tnu'u ja ko ndiyo ini sa nawa iyo ñuu ñayivi a.

³⁷ Te máko kua'a ni tnu'u ja ko kukanu ini sa ndaka ja masu nde jiniñu'u ma, su'va chindee ña'a ni, te kóteku sa, te kóndikin sa ichi maa ni a.

³⁸ Sa'a ni ja jaku'ni va'a ini sa sukan ká'an tnu'u maa ni a, ndaka ja ni skuiso ni nuu sa ja jinukuechi sa nuu ni a, vaa yu'u sa ja nú ma sa'a sa sukan kúni ni ma chi ndakan ni kuenda nuu sa.

³⁹ Chindee ña'a ni ja má koyu'u‑ka sa ja ka ka'an ndeva'a ñayii ma nuu sa ja ndikin ña'a sa a, vaa ndaka tnu'u ká'an ni ma chi ja va'a kúu.

⁴⁰ Vaa jini maa ni ja kúu ini sa ja sa'a sa sukan tátnuni ni ma, sa'a ni ja koteku sa, vaa iya sa'a ndaa kúu ni, vi Su'si.

⁴¹ Iya Tátnuni, kaxtnu'u ni sukan nda'vi ini ni ma, sukan ni skuiso ni ma, te chindee ña'a ni ja na kaku sa nuu ñayii ñatuu ka kunimani nuu sa ma.

⁴² Te sukan, te jín kuni ñayii ka ndakiti ini nuu sa ma ja saña chi kúkanu ini sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

⁴³ Te máko xtandiyo ni ini yu'u sa a tnu'u ndaa tnu'u ndija ni a, su'va kó ka'an kó ka'an‑ni sa nuu ñayii ma, vaa kúkanu ini sa ja maa ni sa'a ndaa, vi Su'si.

⁴⁴ Te ni‑kani ni‑jika kó sa'a sa sukan tátnuni ni ma.

⁴⁵ Sukan‑va'a kónune yu'u kónune nuu sa nde kua'an nde vee sa, vaa ni ndanduku sa tnu'u tátnuni maa ni a ja ko sa'a sa ma.

⁴⁶ Te masu kukan‑nuu sa chi ka'an sa sukan sa'a sukan kúu ni a nuu tee ka kuu rey ma.

⁴⁷ Vaa ûni kúu sii ini sa ja sa'a sa sukan tátnuni ni a, te ñu'u ini sa ja ko sa'a sa.

⁴⁸ Vaa ûni kútoo sa ndaka sukan tátnuni ni ma, te ûni ñu'u ini sa ja sa'a sa ndaka sukan kúni ni ma, vi Su'si.

⁴⁹ Ndaka'án ni ndaka tnu'u ni ka'an ni nuu sa ma, ja jinukuechi sa nuu ni a, vaa suu i sa'a ja kúkanu ini ña'a sa, vi Su'si.

⁵⁰ Vaa ora kúxii kúnda'vi ini sa ma, te jiniso'o sa tnu'u ká'an ni ma, ja suu i sa'a ja koteku sa ma, te ndáni'i sa tnu'u kanu ini.

⁵¹ Vaa ñayii ka jani ini ja maa i ka kuu‑ka ma chi ka jakundee xeen ña'a i saña, kovaa masu nde xndoo sa tnu'u tátnuni ni a, vi Su'si.

⁵² Te ni ndaka'án sa ndaka sukan ni sa'a ndaa, ni sa'a ndija ni onde xi'na‑ka ma, te ni ndani'i sa tnu'u kanu ini, vi Iya Tátnuni.

⁵³ Ûni ndákiti xeen ini sa nuu ñayii ni ka xndoo sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma te ka sa'a i ja u'vi ma.

⁵⁴ Kovaa saña chi tnu'u tátnuni ni ma chi ûni jita jita‑ni sa nani iyo sa ñuu ñayivi a, nuu masu ñuu sa kúu ya.

⁵⁵ Iya Tátnuni, ndaka jakuaa ma ndáka'án ña'a sa maa ni, te saña chi kúni sa ja sa'a sa ndaka sukan ká'an tnu'u ni kaxtnu'u ni ma.

⁵⁶ Cha'a kúu ja vii ja va'a ni kuta'vi sa nuu ni, vi Su'si, vaa ni sa'a sa ndaka sukan tátnuni ni ma.

⁵⁷ Iya Tátnuni, maa ni kúu iya ni kuta'vi sa ja koo ji'in sa, te vitna, te skuiso sa nuu ni ja kandija sa ja sa'a sa ndaka tnu'u tátnuni ni ma.

⁵⁸ Te ni‑yu'u ni‑ini sa ndánduku ña'a sa. Kunda'vi ini ña'a ni sukan ká'an tnu'u maa ni a.

⁵⁹ Ni ndakani, ni ndaka'vi ini sa, te ni ndasa'a sa kuenda naxe iyo sa nuu ni ma, te ni nukun‑nee sa ichi va'a ni a, te ni ndakandija sa ndaka tnu'u ká'an tnu'u káchi ni nuu sa a.

⁶⁰ Ni ndatnuñu sa, te ñatuu nde ni wa'a sa tnu'u ja kukuee‑ka sa, te ni jakondee sa sa'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

⁶¹ Visi kua'a xeen ñayii ka sa'a ja u'vi ma te ni ka ndakonduu ña'a i ja jin ke'en‑su'va ña'a i, kovaa masu nde ni ndunaa sa tnu'u tátnuni ni ma.

⁶² Sava ñuu ma ndákoo sa, te ndákuan‑ta'vi sa nuu ni ja sukan sa'a ndaa sa'a ndija ni ma.

⁶³ Kétna'a ini sa ji'in ndaka ñayii ka sa'a sukan tátnuni ni ma, vaa ka yu'u i ja ndakan ni kuenda nuu i ma, nú ma jin ko sa'a i sukan kúni ni ma.

⁶⁴ Iya Tátnuni, tnu'u nda'vi ini ni a chi ni‑ka'nu ñuu ñayivi a iyo, te jikan‑ta'vi sa nuu ni ja kaxtnu'u ni tnu'u tátnuni ni ma nuu sa.

⁶⁵ Te saña ja jinukuechi sa nuu ni a, sa'a ni ja ni'i sa ja vii ja va'a, sukan ká'an tnu'u maa ni a.

⁶⁶ Te sa'a ni ja jaku'ni vava'a ini sa tnu'u tátnuni ni ma, vaa saña chi kándija sa sukan ka'an i ma.

⁶⁷ Nuu ñatuu ndasa'a‑ka sa kuenda ja masu nde jiniñu'u ja sa'a ja kúu sa ma chi kua'a xeen ja masu játna ini ni ma ni yo sa'a sa. Kovaa vitna chi tna'a ja tátnuni ni ma sa'a sa, vaa kándija ña'a sa, vi Su'si.

⁶⁸ Kovaa ndijin chi iya va'a ini kúu ni, te sa'a ni ja va'a, te káxtnu'u ni tnu'u tátnuni ni ma nuu sa.

⁶⁹ Visi maa ñayii ma ka jani ini i ja maa i ka kuu‑ka te ka ka'an i tnu'u sa, tna'a ja masu ja ndaa kúu ma, kovaa saña chi masu sanuu sa ja ka ka'an i ma, vaa ni‑yu'u ni‑ini sa ni kandija sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

⁷⁰ Vaa ini anua ñayii yukan chi iyo ja jasi ndee, te chukan kúu ja ka kuu i sukan, kovaa saña chi iyo sii ini sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

⁷¹ Ja vava'a kúu ja ni xndo'o, ni xneni ña'a ni ma, vaa sukan, te ni jaku'ni ini sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

⁷² Nuu saña, vi Su'si, chi va'a xeen‑ka kúu tnu'u ká'an káchi ni a sana ja ni'i sa kua'a xeen xu'un oro ma xi xu'un plata ma.

⁷³ Vaa maa ni ni sa'a ña'a, te vivii ni sa'a ña'a ni ni‑ka'nu sa, te vitna, te jikan‑ta'vi sa nuu ni ja sa'a ni ja na jaku'ni ini sa te ko sa'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

⁷⁴ Ndaka ñayii ka ndachiñu'u i maa ni ma, vi Su'si, chi nuna jin kuni ña'a i saña chi ka ndusii ini xeen i, kuechi ja kúkanu ini sa sukan ká'an tnu'u tátnuni maa ni ma.

⁷⁵ Iya Tátnuni, jini sa ja ja va'a ja ndaa ka kuu tnu'u tátnuni ni ma, te maa ni jini nava'a xndo'o xneni ni saña ja jinukuechi sa nuu ni a.

⁷⁶ Vaa kútoo ña'a ni ma, te ndaka'an mani ña'a ni, sukan ni skuiso ni nuu sa a ja jinukuechi sa nuu ni a, vi Su'si.

⁷⁷ Te sa'a ni ja na kenda tnu'u nda'vi ini ni a nuu sa, sukan‑va'a koteku sa, vaa kúu sii ini xeen sa nuu tnu'u tátnuni ni a.

⁷⁸ Te jín ndakukan‑nuu maa ñayii ka jani ini ja maa i ka kuu‑ka ma, vaa masu na kuechi sa, te ka ka'an i tnu'u sa, kovaa saña chi ndása'a sa kuenda naxe ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

⁷⁹ Te ndaka ñayii ka jini sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma te ka yu'u i te ñatuu ka sa'a‑ka i ja u'vi ma, na ki koo i, te jín ndatna'a sa ji'in i, te jín koo mani sa.

⁸⁰ Te ini anua sa ya na ku'un kaji kú'un va'a ini nuu tnu'u tátnuni ni ma, sukan‑va'a ñatuu nawa ndakukan‑nuu sa.

⁸¹ Te ûni ve kuita sa ja ndetu sa ja na chindee ña'a ni ja na kaku sa, vaa kúkanu ini sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

⁸² Te onde nduchinuu sa ya ve jin kuita‑nka ja ndétu sa sukan ká'an tnu'u maa ni a, te jani ini sa: “¿Na kivi‑nka, te kii Su'si ma te ndaka'an mani ña'a ya?”, jani ini sa.

⁸³ Vaa sukan‑nka kaa ñii kiti nuu ñu'u ndute ma ja ni kutnuu kuiti i ja ni kuñu'ma i ma, sukan‑nka ni kaa sa, kovaa masu nde ndunaa sa ja tátnuni ni ma.

⁸⁴ ¿Na saa‑ka kivi koteku saña ja kúu sa ñayii jinukuechi nuu maa ni a? ¿Te na kivi, te ndakan ni kuenda nuu ñayii ka sondikin ña'a i saña ma?

⁸⁵ Ndaka ñayii inundee ini ma ja ñatuu nde ka kandija i tnu'u tátnuni ni ma, ni ka sa'a i in yavi visi na kêe sa, ka kuni i.

⁸⁶ Te vitna ja masu nawa sa'a sa, te ka sondikin ña'a i ja jin ka'ni ña'a i. Chindee ña'a ni, vi Su'si, vaa ndaka tnu'u tátnuni ni a chi ja ndaa kúu.

⁸⁷ Visi ka kuni i ja jin xnaa ña'a i ñuu ñayivi a, kovaa saña chi masu nde xndoo sa ndaka tnu'u tátnuni ni a.

⁸⁸ Ja sukan kútoo ña'a ni a, te sa'a ni ja koteku sa, te chindee ña'a ni ja na sa'a sa sukan tátnuni ni ja ko sa'a sa ma.

⁸⁹ Vaa ja ndaa kúu ja tnu'u tátnuni ni ma chi ni‑kani ni‑jika iyo i andivi ma.

⁹⁰ Vaa ûni ká'an ni, te sa'a ni a, vi Su'si, te ni‑kani ni‑jika sukan sa'a sukan kúu ni, vaa sukan‑ni ni sa'a ni ñuu ñayivi ya, te masu nde kotuu i.

⁹¹ Te ndaka ja ni tatnuni ni ja jin koo ma chi ka nukuiñi va'a i onde vitna, vaa ndaka i ka jinukuechi nuu ni.

⁹² Chukan kúu ja saña chi nute ñatuu ni kandija sa sukan ni tatnuni ni ma chi vaa jâ ni xnaa ña'a tnundo'o tnuneni ma nkuu.

⁹³ Chukan kúu ja ni masu ndunaa kuiti sa tnu'u tátnuni ni ma, vaa ja ni jaku'ni ini sa tnu'u yukan, te ni sa'a ni ja kuu koteku sa ni‑kani ni‑jika.

⁹⁴ Su'si, sa'a ni ja na kaku sa nuu ja u'vi ma, vaa sa'ya maa ni kúu sa, vaa sa'a sa sukan tátnuni ni ma.

⁹⁵ Ñayii ka sa'a ja u'vi ma chi ka ndetu ñu'ni i naxe jin xnaa ña'a i, kovaa saña chi masu ndí ini sa ja ka jani ini i ma chi ja ndí ini sa kúu ja sa'a sa sukan tátnuni maa ni a.

⁹⁶ Saña chi jini sa ja ndaka ja ka iyo a chi jin naa i, kovaa tnu'u tátnuni ni a chi ni‑kani ni‑jika koo i.

⁹⁷ Ûni kútoo xeen sa tnu'u tátnuni ni a, te nii nduu ma ndákani ndáka'vi ini sa sukan ká'an ni ma.

⁹⁸ Te ni sa'a ni ja ni kundichi‑ka sa sana ndaka‑ka ñayii ñatuu ka kunimani nuu sa ma, vaa tnu'u tátnuni ni a iyo ji'in sa ndaka kivi.

⁹⁹ Te ni jaku'ni‑ka ini sa sana ndaka‑ka ñayii ka skua'a ña'a ma, vaa ñu'u xeen ini sa tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁰⁰ Te ni jaku'ni xeen‑ka ini sa sana tee ka kuu nija'nu ma, vaa kándija sa te sa'a sa sukan tátnuni ni ma.

¹⁰¹ Te ndaka ichi u'vi ma ni xndoo ja'a sa ya, sukan‑va'a kuu sa'a sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁰² Te ñatuu nde xndoo sa tnu'u tátnuni ni ma, vaa maa ni káxtnu'u nuu sa.

¹⁰³ Te ûni játna ini xeen sa sukan ká'an tnu'u maa ni a sana in ja asi xeen jini yu'u sa ma. Vixi‑ka tnu'u maa ni a sana nduxi ñuñu ma jini sa.

¹⁰⁴ Nuu tnu'u tátnuni ni a ni kutu'va sa tnu'u ndichi ma, te chukan kúu ja saxiko sa ndaka ichi xnda'vi tna'a ñayii ma.

¹⁰⁵ Vaa tnu'u káxtnu'u ni nuu sa a chi vivii xtnuu i nuu ja'a sa a, kuenda tnu'u ja in ñu'u ndu'va, te xtnuu i ichi jika sa ya.

¹⁰⁶ Ni skuiso sa ja sa'a ndi'i sa'a tu'u sa ndaka tnu'u ndaa tnu'u ndija tátnuni ni a.

¹⁰⁷ Su'si Iya Tátnuni, jini ni ja kúxii kúnda'vi ini sa. Sa'a ni ja koteku sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁰⁸ Jikan‑ta'vi sa nuu ni, vi Su'si Iya Tátnuni, ja na jatna ini ni ja ndáka'an ndákachi yu'u sa ya, vaa ja jita sa ya‑ni kúu ja ndátaa sa nuu ni, vi Su'si. Te kaxtnu'u ni nuu sa ja na jaku'ni ini sa tnu'u ndaa tnu'u ndija ni a.

¹⁰⁹ Vaa ndi‑kivi ndi‑kivi iyo yika sa ja jin ka'ni ña'a i ka kuni i, kovaa masu nde ndunaa sa tnu'u tátnuni ni ma.

¹¹⁰ Visi ka nduku i ja sanaa sanaa‑ni jin tnii ña'a i, kovaa masu kuu, vaa saña chi ñatuu nde ndunaa sa ndaka tnu'u tátnuni ni ma.

¹¹¹ Ni tnii sa ndaka ja ni skuiso ni ma ja ko kuu ta'vi sa ni‑kani ni‑jika, te suu i kúu ja ndása'a sii ini ini anua sa ya ndaka ora.

¹¹² Ni‑yu'u ni‑ini sa jani ini sa ja ko sa'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma, te ni masu skendoo sa ni‑in kivi.

¹¹³ Ûni masu játna ini kuiti sa ndaka ñayii ka kuvixi ma, vaa ka ka'an i te masu ka sa'a i, kovaa saña chi ja játna ini sa kúu ja ko sa'a sa sukan tátnuni ni ma.

¹¹⁴ Nuu kuu chu'u sa te kaku sa nuu ja u'vi ma kúu nuu maa ni a, vi Su'si, vaa kúkanu ini sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹¹⁵ Ndaka ni ja ka sa'a ni ja u'vi ma, jin kakayata ni nuu iyo sa ya, chi saña chi kúni sa ja sa'a sa sukan tátnuni Su'si ma.

¹¹⁶ Su'si, taa ni tnu'u ndee tnu'u ndatnu sukan ni skuiso ni nuu tnu'u ká'an ni ma, sukan‑va'a koteku sa te masu nawa kukan‑nuu sa ja ni kukanu ini ña'a sa.

¹¹⁷ Chindee ña'a ni, sukan‑va'a na kaku sa nuu ja u'vi ma, sukan‑va'a ndaka kivi sii ini ko sa'a sa ndaka sukan tátnuni ni ma.

¹¹⁸ Vaa ndijin chi saxiko ni ñayii ka jikayata nuu tnu'u tátnuni ni ma, vaa ndaka ja ka jani ka ka'vi ini i ma chi masu nde jiniñu'u.

¹¹⁹ Te ndaka ñayii ka sa'a ja u'vi ma chi masu nde ka jiniñu'u i. Kuenda tnu'u ja in mi'i‑ni ka kúu i nuu maa ni, vi Su'si. Kovaa saña chi ñu'u ini sa ja sa'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni a, vi Su'si.

¹²⁰ Yikikuñu sa ya chi ni'i ni'i‑nka i ja yu'u xen‑xeen ña'a i maa ni, vi Su'si, vaa maa ni kúu iya ndakan kuenda nuu sa.

¹²¹ Saña chi nanimaa ja ndaa ja va'a sa'a sa, te máko xndoo ña'a ni nuu nda'a ñayii ñatuu ka kunimani nuu sa ma.

¹²² Kunda'a ña'a maa ni, Su'si, sukan‑va'a na koo va'a sa te máko jin sa'a ndeva'a ña'a ñayii ka jani ini ja maa i ka kuu‑ka ma.

¹²³ Vaa nduchinuu sa ya chi ni ka kuita‑nka i ja ka ndetu i ja na chindee ña'a ni, sukan‑va'a na kaku sa nuu ja u'vi ma, vaa sukan ni skuiso ni nuu tnu'u maa ni ma, te ndetu ña'a sa.

¹²⁴ Saña ja kúu sa ñayii jinukuechi nuu ni a, vi Su'si, te ja kúnda'vi ini ña'a ni a, te sa'a ni sukan iyo ja sa'a ña'a ni, vaa kútoo ña'a ni a, te kaxtnu'u‑ka ni ndaka sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

¹²⁵ Saña ja kúu sa ñayii jinukuechi nuu ni a, sa'a ni ja na jaku'ni va'a‑ka ini sa, vaa ja kúni sa kúu ja jakun‑tnuni‑ka ini sa tnu'u ndaa tnu'u ndija tátnuni ni ma.

¹²⁶ Su'si Iya Tátnuni, va'a‑ka ndakan ni kuenda nuu ñayii a, vaa jâ ni ka xndoo i sukan tátnuni ni ja jin ko sa'a i ma.

¹²⁷ Chukan kúu ja saña chi kútoo xeen sa ndaka ja tátnuni ni ma. Vi'i‑ka kútoo sa tnu'u maa ni a sana xu'un ma, visi nanimaa oro kúu i ma.

¹²⁸ Vaa ûni jatanuu sa ndaka ja tátnuni ni ja sa'a sa ma sana ndaka‑ka ja ka xnda'vi tna'a ñayii ñuu ñayivi a.

¹²⁹ Ûni vivii kúu ndaka tnu'u tátnuni ni a. Chukan kúu ja ñu'u ini sa ja sa'a sa ndaka ora, vi Su'si.

¹³⁰ Vaa nute jin kachi ndaka ñayii ma ja jin koniniso'o i sukan ká'an tnu'u maa ni a chi ûni ndaxtnuu vava'a i nuu ñayii ma, vaa vivii sa'a i ja ka jaku'ni ini ñayii ka ndasa'a kuenda ja ka jiniñu'u i Su'si ma.

¹³¹ Chukan kúu ja ni ndakune sa yu'u sa ya, te ni jaka ini sa, vaa ûni ndiyo ini sa ja jaku'ni ini sa tnu'u tátnuni ni ma.

¹³² Konde'ya ña'a ni, te kunda'vi ini ña'a ni, sukan sa'a ni ji'in ndaka‑ka ñayii ka kandija ja ká'an ni ma.

¹³³ Te ndaskaka va'a ña'a ni ichi maa ni a, te kó sa'a sa sukan ká'an tnu'u maa ni a, te ni‑in ja u'vi kundee tatnuni nuu sa a.

¹³⁴ Te sa'a ni ja kaku sa nuu ñayii ka sa'a ndeva'a tna'a ma, te ku'un ini sa ja ko sa'a sa tnu'u tátnuni ni ma.

¹³⁵ Vivii konde'ya ña'a ni saña ja jinukuechi sa nuu ni a, te kaxtnu'u ni naxe ko sa'a ko kuu sa sukan tátnuni ni ma.

¹³⁶ Nda'yu sa ji'in ndenuu sa, vaa kúxii ini sa ja ñatuu ka kandija ñayii ma ja jin sa'a i sukan tátnuni ni ma, vi Su'si.

¹³⁷ Su'si iya sa'a ndaa sa'a ndija kúu ni, te ndakan ndandaa ni kuenda nuu ñayii ma.

¹³⁸ Vaa ndaka tnu'u tátnuni ni ja jin ko sa'a ñayii ma, tnu'u ndaa tnu'u ndija kúu i, te kuu kukanu ini sa, vaa masu nawa xnda'vi ña'a ni.

¹³⁹ Te ndákiti xeen ini sa, vaa ndaka ñayii ñatuu ka kunimani nuu sa ma, chi ni ka ndunaa i ndaka sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁴⁰ Ja ndaa ndija kúu ja tnu'u tátnuni ni ma, tnu'u nanimaa kúu i, te saña ja jinukuechi sa nuu ni a, vi Su'si, chi játna ini sa.

¹⁴¹ Saña chi in ñayii masu kanuu kúu sa, te ka saxiko ña'a ñayii ma, kovaa saña chi ñatuu nde ndí ini sa, vaa masu nde ndunaa sa sukan tátnuni ni ma.

¹⁴² Ndijin, vi Su'si, chi ndimaa sa'a va'a sa'a ndaa ni, vaa ja ndaa kúu tnu'u tátnuni ni a.

¹⁴³ Te visi tnundo'o tnuneni ka kenda koo nuu sa ya, kovaa masu ndí ini sa, vaa ja ndí ini‑ka sa kúu ja sa'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁴⁴ Te ndaka tnu'u tátnuni ni ma chi ndimaa tnu'u ndaa kúu. Te chindee ña'a ni ja na jaku'ni va'a ini sa, sukan‑va'a kuu koteku sa.

¹⁴⁵ Vaa ni‑yu'u ni‑ini sa ndákune'e ña'a sa, vi Su'si Iya Tátnuni, te chindee ña'a ni, te kó sa'a sa sukan tátnuni ni ma.

¹⁴⁶ Vaa maa ni ndákune'e sa, te sa'a ni ja kaku sa nuu ja u'vi ma, te chindee ña'a ni ja na sa'a sa sukan ká'an káchi ni nuu sa a.

¹⁴⁷ Ne'e xeen ma ndákoo sa, te jikan‑ta'vi sa ja na chindee ña'a ni, te kúkanu ini sa ja sa'a ni sukan ká'an ni nuu tnu'u maa ni a.

¹⁴⁸ Te niñu masu nde kixi sa, vaa ndákani ndáka'vi ini sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁴⁹ Su'si, koniniso'o ni ja ká'an sa ya, te sukan nda'vi ini ni a, te sukan sa'a va'a sa'a ndaa ni a, te sa'a ni ja koteku sa.

¹⁵⁰ Vaa ndaka ñayii ka sondikin ña'a i saña ma, ni ka jan tu'va maa i nuu ja u'vi ma, te ni ka ndunaa i sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁵¹ Kovaa maa ni, vi Su'si, chi iyo yatni ni ji'in sa, te ja ndaa kúu ndaka tnu'u tátnuni ni nuu sa a.

¹⁵² Te jâ ni kuu kii ja ni jaku'ni ini sa sukan ká'an sukan káchi ni a, te tnu'u ká'an ni a chi koo maa i ni‑kani ni‑jika.

¹⁵³ Konde'ya ña'a ni, te kuni ni sukan ndó'o néni sa ya, te chindee ña'a ni ja na kaku sa, vaa saña chi ñatuu nde ndunaa sa tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁵⁴ Nuu nda'a maa ni a na koo ndaka sukan ndó'o néni sa a, te maa ni ndatava ña'a nuu tnundo'o a, te sa'a ni ja koteku sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁵⁵ Te ñayii ka sa'a ja u'vi ma chi jika‑ni ka iyo i nuu ni a, te masu jin kaku i nuu ja u'vi ma, vaa masu nde ka ndanduku i tnu'u tátnuni ni ma, vi Su'si.

¹⁵⁶ Kua'a xeen tnu'u nda'vi ini neva'a ni ja jin kuu sa, vi Su'si, te sukan ká'an tnu'u ndaa tnu'u ndija ni a, te sa'a ni ja koteku sa.

¹⁵⁷ Kua'a xeen ñayii ka kuni u'vi nuu sa, te ka sondikin ña'a i, kovaa saña chi masu nde ndunaa sa ndaka tnu'u ká'an tnu'u káchi ni nuu sa a, vi Su'si.

¹⁵⁸ Kovaa nde'ya sa ndaka ñayii ñatuu ka kandija i ja ká'an ni ma, te ndákiti ini sa nuu i.

¹⁵⁹ Iya Tátnuni, konde'ya maa ni ja saña chi kútoo sa ndaka sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma, te ja sukan kútoo ña'a maa ni ma, te sa'a ni ja koteku sa.

¹⁶⁰ Te ja ndaka sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma chi nanimaa tnu'u ndaa tnu'u ndija kúu, te ká'an i sukan ndakan ni kuenda nuu ñayii ma ni‑kani ni‑jika.

¹⁶¹ Tee ka kuu sa'ya rey ma, ja ka kuu de tee ka tatnuni ma, ni ka sondikin ña'a de, te masu na kuechi sa, kovaa ini anua sa ya chi na'a sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma, te yu'u sa nasa yukan, te masu sa'a sa sukan kúni ni ma.

¹⁶² Kovaa kúu sii ini sa nuu tnu'u tátnuni ni ma. Kuenda kúu in ñayii ja ni ndani'i i kua'a xeen xu'un, sukan kúu sa.

¹⁶³ Te ndaka tnu'u xnda'vi tna'a ñayii ma chi saxiko sa te kúkini ini sa nuu i, kovaa kúu sii ini sa nuu tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁶⁴ Saña chi uja jichi ndáchiñu'u ña'a sa in nduu ma, ja kuechi ja sukan káxtnu'u ndaa káxtnu'u ndija ni sukan jin ko sa'a jin ko kuu sa ma.

¹⁶⁵ Te ñayii ka jatna ini te ka sa'a i sukan tátnuni ni ma chi ka iyo sii ini xeen i, te ñatuu‑ka nawa ja'nu ndee ja jin konukuiñi va'a i nuu ni.

¹⁶⁶ Saña chi ndetu sa ja sa'a ni ja kaku sa nuu ja u'vi ma, vi Su'si, te ndaka tnu'u tátnuni ni ma chi sa'a sa sukan ká'an i ma.

¹⁶⁷ Te kándija sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma, te ûni játna ini xen‑xeen sa sukan ká'an ma.

¹⁶⁸ Te saña chi ndí ini sa ja sa'a sa ndaka sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma, vaa maa ni chi jini ni nawa sa'a nawa kúu sa ndenu kua'an ndenu vee sa.

¹⁶⁹ Su'si maa sa, na kenda nuu maa ni ndaka ja ká'an kachi sa ya, te sa'a ni ja na jaku'ni ini sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁷⁰ Ndaka ja jikan‑ta'vi sa nuu ni a na kenda nuu maa ni, vi Su'si, te sa'a ni ja na kaku sa, sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁷¹ Vitna chi ni ndusii ini sa, te kata sa, te ndachiñu'u ña'a sa, vi Su'si, vaa káxtnu'u ni ndaka tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁷² Te ndaka'an ndakachi sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma, vaa tnu'u ndaa tnu'u ndija kúu.

¹⁷³ Te koo ñama nda'a ni a ja ki chindee ña'a ni ja na kaku sa nuu ja u'vi ma, vaa saña chi jatanuu sa ja sa'a sa sukan ká'an tnu'u maa ni a.

¹⁷⁴ Te ja kúu ini xeen sa kúu ja na chindee ña'a ni te káku sa nuu ja u'vi ma, vi Su'si, vaa játna ini xeen sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.

¹⁷⁵ Te sa'a ni ja kóteku sa te káta sa te ndáchiñu'u ña'a sa, te tnu'u ndaa tnu'u ndija ni a na jin chindee ña'a ja na koo va'a sa nuu ni.

¹⁷⁶ Vaa saña chi kua'an vee sa kúu sa. Sukan kúu in ndikachi ni ski'in maa ti kúu sa. Te ndanduku ña'a ni ja kúu sa ñayii jinukuechi nuu ni a, vi Su'si, vaa ñatuu nde ndúnaa sa sukan ká'an tnu'u tátnuni ni ma.