Lucas 1 - Teusö Tä Waheta

¹ Teópilu a pata ai. Kamisamakö na tä kuati noai, ai töpö satehe epii töpönö ĩ tä sãököpalöma.

² Somi tä Jesus a kuati noai, ai töpönö ĩ tä taa nö, Jesus a kua nömöo kota noai, ĩ tä taa nömöo nö, kamisamakö na ĩ ta wäsäma. Ĩ ta wäsäö ha, ai töpönö ĩ tä sãököpalöma.

³ Tä sãöka noai, ĩ sa tä möö totio nö, ai sa töpö a hini totio nö, kamisamakö kule ha Jesus a kuiki nö, a kua noai, ĩ sa tä sãöka pi topa apa nömöoma. Teópilu a pata ai! Pi naka. Ĩ na sa pi kuuma: ‑Ĩ sa tä pewö sãöka makoka thaa totipalö nö, Teópilu a na sa tä waheta totoköpöö!

⁴ Teópilu a pata na ta wäsä waikio noai, ĩ tä na, “Awai. Ĩ pitili tahaö!” ĩ na a pi kuupö, ĩ a na sa tä waheta totoköpöö!‑ ĩ na sa pi kuuma.

Sakatiasö a na ãju tä tapamonaso noai ĩ ta

⁵ Ĩ na tä kuama. Jutéia tä uli ha Etoosisö a pata kaikanamoti tä, Sakatiasö anö Teusö a täpä sinomo wi ĩ nasimö a kuoma. Apiasö töpönö Teusö a täpä sinomo noai, ĩ ai a hai, ĩ Sakatiasö a hiloö. Sakatiasö a pusopö Isapeu a hai ĩ pö̃ töpönö Teusö a täpä sinomo hö̃töoma.

⁶ Sakatiasö a, pusopö Isapeu a, ĩ na kilii, Teusö a na ĩ töpö totiatalo sinomo opatima. Teusö a patanö sanöma töpö noa thaa noai, ĩ töpönö ĩ tä pewö a hinia totilöma.

⁷ Ĩ na ĩ töpö kua asama maaki, Isapeu a ulupö kupo pasio maama. Sakatiasö a patasipö wani, Isapeu a patasoma wani, ĩ na tä kuoma maaki, kama hai ĩ ulu töpö kuo maama.

^8-9 Ĩ na tä kua tä, Teusö a täpä sinomo wi, Teusömo wi a sai ha ĩ töpö kalipaloti tä, Sakatiasö a kalipalo naitioma. Ĩ töpö kalipaloti tä, Teusömo wi a sai kai õsimö ha Sakatiasö a simököma. ‑Huki Teusö a sai kai õsimö ha witi pili a kalipalopö?‑ ĩ na töpö pi kuu salo, maa ma ose sãökama wai säsäkö nö, ĩ ma hösöka möö nö, ‑Kawa aikiö!‑ ai tä na ĩ na töpö kuu sinomoma kutenö, ĩ töpönö ma ma ose säsäkö nö, ĩ ma möö nö, Sakatiasö a saipalöma. A saipalö nö, ‑Teusömo wi a sai kai õsimö ha kawanö hösösöpö wa tä wakö umömaö!‑ ĩ na Sakatiasö a noa thama. A noa thaö ha, tä nisamö toita apii hösösöpö tä wakö umömapö, Teusömo wi a sai kai õsimö ha a lisia soatasolöma.

¹⁰ A lisia soatalolö nö, ĩ hösösöpö tä wakö umöma tä, atu ha ai töpö kokamo pasile, Teusö a na ĩ töpö hapalo pasio soatama.

¹¹ Ĩ na tä kua tä, Teusö a patanö kama hai ĩ ãju töpö simöta sinomo wi, Sakatiasö a na ĩ ai ãju tä tapamonasoma. Sakatiasö a öpatile, ĩ ha hösösöpö tä wakö pi hili pole, ĩ kate a poko kuomö kuo pamö ĩ ãju tä öpama.

¹² Ĩ ãju tä öpa ha, pe epii Sakatiasö a kilia apösoma.

¹³ A kilipalo opaö ha, ĩ ãju tä aiki, ‑Sakatiasö ai! A kilipalo tihöö! Teusö a na wa kuu noai, Teusö anö ĩ ta hinia totia waikilömaö! Önö kutenö, au husopö a na au ulu a kuo pia kule. Ĩ a wai kuo piale, ĩ a wai kupasoö ha, “João” wa kuupököö!

¹⁴ Ĩ a na wa pi mönaha apöki kitä. Ĩ a kupasoö ha, satehe epii töpö pi mönaha apa naiki kitä.

¹⁵ “João a hai, ĩ pata tä totiwöö!” ĩ na Teusö a pi kuu kitäö! Au ulu anö upa mo puu wasu koa pasio mai kitäö! Ai tuu wasu koa naio mai kitäö! A wai kutalo nö, ĩ tökö soatawö, Teusö a õsi kua tolele, ĩ a õsi wai ha ĩ a kua pitilia totia apököma.

¹⁶ Ĩ a wai patalo nö, isöhaeu töpö hai ĩ Teusö pata tä na ĩ anö isöhaeu töpö satehe epii töpö pi sapa kopamani kitä.

¹⁷ Ĩ pata tä na a huu toleheapalo nö, Teusö a kai a wäsä tolehapalo pamö, Teusö a õsi kua tolele, ĩ anö Elias a simöa kua noai na, ĩ na ĩ a kua nömöo kitä. “Ipa ulu sa töpö wai noima kõtiokö o!” ĩ na ĩ anö pö̃ töpö pi thama totio kõo kitä. Ai töpönö Teusö a kai a hini wani ipii, ĩ anö ĩ töpö pi sapa kopamanö nö, töpö pi hatuka totia tolea kopamani kitä. Töpö pi hatuka kõpasoma, töpö topa kõki kitä. Au ulu anö Teusö a pata na opii sanöma töpö pi walolepamani kitä‑ ĩ na Sakatiasö a na ĩ na ĩ ãju tä kuu totioma.

João a thapa piale, ĩ ta

¹⁸ Ĩ na ãju tä kuu ha, ‑Wi na sa pi kuu pasio nö, “Ĩ pitili taö!” sa pi kuupö? Ipa husopö a wani patasoma, kamisa wani patasipö nai waikiwö, ĩ na samakö patasipö wani kua waikia kule ta pi kuu mai‑ ĩ na Sakatiasö a kuuma.

¹⁹ Ĩ na a kuu ha, ĩ ãju tä aiki, ‑Kamisa hai, Kapötieu saö! Ĩ na tä kua tä, Teusö anö sa simöa sinomo wi ĩ sa. Kawa na toita apii sa ta wäsäpö, Teusö anö sa simöpalöma. Ĩ ta topa apöle sa ta wäsä keö!

²⁰ Sa ta wäsähe, waiha ĩ ta kua tolea totisolö kitäö! Kawa hai, “Wa kuuhe, ĩ pitili ta” ĩ na wa pi kuu soata maama kutenö, wa ãkasöpöpaso kitä. Waiha wa ãkasöpö soa tä, au ulu a kupasoma, ĩ tökö soawö wa hapalo totia kõa soapaso kitäö!‑ ĩ na ĩ ãju tä kuuma.

²¹ Ĩ na tä kua tä, Sakatiasö a kopöpö ĩ tä na töpö mamo läo haioma maaki, Teusömo wi a sai õsimö ha Sakatiasö a lisipo kõo haio mi ipö ha, ‑Wi na taköö!‑ töpö pi kupalo kai kupalotima.

²² Töpö pi kuu kai kupaloti tä, a lisia kopasoma maaki, a ãkasöpö salo, a hapalo maama. A hapalo mi ipö ha, ‑Ĩ anö ãju tä taa hãtolalö tasoma. Önö kutenö tä wani hapalo maa kule ta pi kuu mi sai‑ ĩ na töpö pi kupaloa apösoma. Sakatiasö a ãkasöpö salo, pili a aminö tä holisi wani himöpala isi waniho opa pätioma.

²³ Ĩ na tä kua tä, Teusömo wi a sai õsimö ha a kalipaloti wi, ĩ tä matasoö ha, a kõa soatasolöma.

²⁴ Ĩ na tä kua tä, Sakatiasö a hai ĩ pusopö Isapeu a sipinapilo nö, 5 pilipoma kökö kui kökö pilipoma ha kama sai a na a kutioma.

²⁵ Ĩ na tä kua tä, ‑Ipa ulu a supo maa noai, Teusö anö ĩ tä mapamanöma kutenö, ai töpönö sa komoapalama kõo asa mai kitäö!‑ ĩ na Isapeu a kuuma.

Maria a na ãju tä tapamonaso noai ĩ ta

^26-27 Isapeu a sipinapia tä, 5 kökö pilipoma kui kökö pilipoma hasupamanö nö, Kaliléia tä uli ha Nasaté tä uli pata kule, ĩ ha Maria a kuo noai, ĩ a na Teusö anö ãju tä simöpalöma. Davi a kaikana ola hai José a na Maria a totoa waikiköma maaki, a höpöa paio mai ha, a kuo soatioma. A sino soa tä, Teusö anö ãju tä Kapötieu a simöpalöma.

²⁸ Maria a na a waloiki nö, ‑Maria ai! A pi mönahaikiö! Kawa na Teusö a kua asa kuleö! Teusö anö wa totiapala apa wi, ĩ waö!‑ ĩ na a kuuma.

²⁹ Ĩ na a kuu ha, Maria a pi honipo opama. A pi honipo opa nö, ‑“Kawa na Teusö a kua asa kuleö!” wi na a pi kuu salo, ĩ na a kuu ke?‑ ĩ na Maria a pi kuuma.

³⁰ Ĩ na a pi kuu tä, ‑A pi honipo tihöö! A kili tihöö! Teusö anö wa totiapala apa wi, ĩ wa waikiwö päwölököö!

³¹ Wa sipinapia opilo nö, ulu wa thapali kitäö! Ulu wa thapali salo, “Jesus” wa kuupöö!

³² Au ulu a hai, ĩ pata tä sai kupaso kitäö! “Hi tä hẽtu hamö Teusö a kupoli, ĩ a hai ĩ pelupö aö!” töpö kuu kitä. Teusö pata tänö Davi a kaikana thapalö noai na, ĩ na Teusö anö au ulu a thaa naipali kitäö!

³³ Jacó a hai ĩ ola töpö hai, ĩ isöhaeu töpö na au ulu a kaikanamo soatio kitäö! A kaikanamo mapo mai kitäö!‑ ĩ na ĩ ãju tä kuuma.

³⁴ Ĩ na a kuu ha, Maria aiki, ‑Hö hö. Sa nö thaö mai ha, “Au ulu wa thapali kitäö!” wa kuuwö‑ ĩ na a kuu hö̃töoma.

³⁵ Ĩ na a kuu ha, ‑Kawa na Teusö a õsi kua tolele, ĩ a waloiki nö, Teusö a pata lotete epii, kawa na ĩ tä waloki kitäö! Önö kutenö, ulu wa thapa piale, ĩ a kateha nö, “Wanisala tä höpöa mi ipii, ĩ a. Teusö a ulupö” töpö kuu kitäö!‑ ĩ na ãju tä kuu nö,

³⁶ ‑Au ai Isapeu a patasoma waiki maaki, ĩ anö ulu a wai thaa naipali kitäö! A sipinapilaso noai, ĩ 6 kökö pilipoma kui kökö pilipoma kua waikia kule. “Ulu pö supo mai, ĩ a” töpö kuuma maaki,

³⁷ Teusö a lotete epii ĩ anö tä pewö thama taö öpa kutenö, ĩ anö tä aipöama apa kitäö!‑ ĩ na ãju tä kuuma.

³⁸ Ĩ na a kuu ha, Maria aiki, ‑Teusö anö sa simöa sinomo wi ĩ sa. Kamisa na wa kuu pole, ĩ tä kuopöö!‑ ĩ na a kuuma. Ĩ na tä kua tä, Maria a na ĩ na ĩ ãju tä kuoki nö, a konasolöma.

Isapeu a sai pö ha Maria a hamamo noai, ĩ ta

³⁹ Ĩ na tä kua tä, Jutéia tä uli ha maa makö öpalati, ĩ tä uli ha ai sai pö hö̃kököi sai pö kulati, ĩ ha lope epii Maria a hama hulasolöma.

⁴⁰ A hama hulolö nö, Sakatiasö a sai pö ha a waloikitö nö, a lisia soatalotö nö, Sakatiasö a hai ĩ pusopö Isapeu a na a hapalo soata tasoma.

⁴¹ Maria a hapalo pole, Isapeu anö ĩ ta hini ha, ĩ tökö soatawö, kama pili thalupökö na ulu tä ose wai titile, ĩ a wai kalipalo soatama. Ĩ tökö, Teusö a õsi kua tolele, ĩ anö Isapeu a simöa totiki ha,

⁴² lope epii Maria a na Isapeu a hapaloma. A hapalo nö, ĩ na a kuuma: ‑Teusö anö ai suö töpö totiapala apa kule maaki, Teusö anö wa totiapala satia apa wi ĩ wa sai. Kawa õsimö na ulu a wai titile, Teusö anö ĩ a wai totiapala apa naio wi ĩ a.

⁴³ Kamisa na ipa kaikana tä hai ĩ pöpönö a noimomö kõa kilia apawö. A noimomö kopi ha, sa pi mönaha apa kule.

⁴⁴ “Sa huu keö!” ĩ na wa kuuhe, ĩ sa ta hinita tä, ĩ tökö soatawö hi ulu tä wai titia õsimöne, ĩ a pi wai mönaha apa salo, a wai kalipalo opa soatasoma.

⁴⁵ Kawa aiki, “Kamisa na Teusö a kuupili ĩ pitili ta totiwa!” ĩ na wa pi kuu totisoma kutenö, Teusö anö wa pi topapalama totio opaö‑ ĩ na Isapeu a kuu totiatalotima.

Maria anö ama ta thaa noai ĩ ta

⁴⁶ Ĩ na Isapeu a kuu totiataloö ha, Maria anö ama ta thaa nö, ĩ na a kuuma: ‑“Teusö pata tä totiatalo opa nö kiliawö” ĩ na pili sa õsinö ĩ na sa kuu.

⁴⁷ Teusö anö sa täa koni wi, ĩ a na sa pi mönaha apaö.

⁴⁸ Teusö anö sa simöati wi ĩ pata sa mai kitä maaki, Teusö anö ĩ sa wai saia totilöma. “Teusö anö Maria a totiapala apatima” huki ĩ na makö kuu. Waiha ĩ na ola töpö kuu tolea nömösolöö.

⁴⁹ Teusö a lotete epii anö sa pasilipo opama. Ĩ a wanisala mi toti ipö.

⁵⁰ Teusö a hini totio opa wi, Teusö anö noa mai ha ĩ töpö totiapala apaö. Kolo töpö totiapala apama, ola töpö totiapala apa soaö, ĩ na a kuaö.

⁵¹ Ai töpö aiki, “Kama sa pi hatuka saia asa waikia kutenö, ĩ na sa kuati pia salo!” ĩ na ai töpö pi kuu wi, Teusö a lotete epii ĩ a patanö ĩ töpö peama apa pasioö.

⁵² Töpö kaikanamo loteteapalo opati wi, ĩ töpö utitipamani. “Pata sa” ĩ na ai töpö pi kuu pasia mane, ĩ Teusö anö ĩ pata töpö thaa asalali.

⁵³ Nii tä na töpö honimo opa wi, ĩ töpö na tä totoa asaki. Wani tä thapo opa asale, pokei ĩ töpö simöa kopali.

^54-55 Kamakö hai ĩ kolo töpö na, Teusö aiki, “Abraão a, kama hai ĩ tolewö töpö, ĩ na töpö kui sa töpö totiapala apa soatio kitäö!” ĩ na a kuu noai, ĩ tä na Teusö a pi motöo maama. A pi mosaio opama. Teusö anö isöhaeu makö simöa sinomo wi, ĩ makö pasilipo opamakö‑ ĩ na Maria anö ama ta thaa nö, ĩ na a kuuma.

⁵⁶ Isapeu a sai pö na Maria a kua tä, 3 pilipoma kökö maa kutalo nö, a konasolöma.

João Pasisöta a thapalö noai ĩ ta

⁵⁷ Ĩ na tä kua tä, Isapeu a sipinapia patasipöa totilo nö, wano a ose wai thapalöma.

⁵⁸ Teusö anö Isapeu a totiapala apaö ha, ĩ wano a ose wai thapalö noai, Isapeu a sai pö kotö ha töpö kule ĩ töpö, kama ai töpö, ĩ na töpö kui töpönö ĩ ta hininö nö, ĩ töpö pi mönaha apa naioma.

⁵⁹ Ĩ na tä kua tä, 7 tä mumi maa kutalo nö, ĩ hena tä, ‑Ipa isöhaeu makö kutenö, au ulu a isi ola ösö wai hanöpalö nö, au ulu a isi ola ösö wai hosalöö!‑ ĩ na Teusö a kuu waikioma ha, ulu tä isi ola ösö wai hosali pia salo, ĩ wano tä ose kai wai kule ha, ĩ ha ĩ ai töpö waloköma. Ĩ töpö waloiki nö, pö̃ Sakatiasö a hilo kule na, ĩ na pelupö a wai hila thaa pi topa naia kule maaki,

⁶⁰ pöpönö aiki, ‑Naiö! Ipa João a wai a hila totikiö!‑ ĩ na pöpönö a kuu läoma.

⁶¹ Ĩ na a kuu läoö ha, ‑Ĩ na kuno maiö! Au ai töpö kule ha, João a hilo kule na, ĩ na ta hilo kua wi tä kua mai kitä ta pi kuu mai‑ ĩ na töpö kuu nö,

⁶² kama pö̃ a hapalo mi, ta hini mi, ĩ na pö̃ a kua kutenö, töpö walokö noai, ĩ töpö amiki himöpala päo nö, ‑Kawanö, wi na ulu wa hila thaa pi topa kule?‑ ĩ na töpö kuuma.

⁶³ Ĩ na töpö kuu ha, pö̃ anö hii ti kotopö ösö wai takaka apa pa tä sãöka soataköma. Tä sãöka pola nö, ‑João a hilo kuaöö!‑ ĩ na tä sãökama sätäa thaa soatamaköma. Ĩ na tä sãökama sätäa thaa soatamaki ha, ‑Kilatiha!‑ ĩ na töpö kupaloma.

⁶⁴ Ĩ na töpö kupaloma, ĩ na tä kua tä, Sakatiasö a ãkasöpö maa kõa soatalo nö, a hapalo kõo soatalo nö, ‑Teusö a toita apa nö kili ia!‑ ĩ na a kuu soatasoma.

⁶⁵ Ĩ na tä kuaö ha, Sakatiasö a sai pö kotö ha töpö kule, ĩ töpö kilia apölo nö, Jutéia tä uli ha maa makö öpalati, ĩ tä uli pewö hamö ĩ töpönö ta wäsä hätäpoti tasoma.

⁶⁶ Ta wäsäti ha, ta hininö noai, ĩ töpö aiki, ‑Sakatiasö a hai ulu a ose wai kupaso noai, wi na ĩ a wai kua totiopö, ĩ a wai kuno mai?‑ ĩ na töpö kupalo opatima. Ĩ na tä kua tä, Teusö a patanö ĩ a wai totiapala apatima.

Sakatiasö anö Teusö a kai wäsä noai ĩ ta

⁶⁷ Ĩ na tä kua tä, wano tä ose wai thapalöma tä, Teusö a õsi kua tolele, pe epii Sakatiasö a õsi na ĩ a õsi kua pitilia totia apöki ha, Teusö a kai wäsä kuköma.

⁶⁸ Ta wäsä nö, ‑Kamakö pewö na, “Ipai töpö” ĩ na Teusö a kuu wi, ĩ makö na a noimo kõo pia salo, a walokö solöma. A waloikiso nö, makö täa koni pia salo. Önö kutenö, “Isöhaeu makö hai ĩ Teusö pata tä totiatalo opawö” makö kuu!

^69-75 Teusö anö kamakö hai ĩ nö patapö töpö totiapala apa nö, ĩ töpö na Teusö a hapalo nö, “Kamisanö makö ola totiapala apa hö̃töo kitäö!” ĩ na Teusö a kuuma. Abraão a na, “Tiko töpönö au töpö ola hĩsu thaa wi, ĩ töpö na au sa töpö ola noama totio kitäö! Au ola töpö peamaö ha, au sa töpö ola täa kõa läli kitäö! Sa töpö täa kõa lälö nö, töpö kili mai, toitai töpö Teusömo totiopöö! Ĩ töpö temö soa tä, sa kai a hini nö, toitai tä thaa sisapöö! Toitai tä thaae nö, töpö Teusömo toitiopöö!” ĩ na Teusö a kuu totioma. Ĩ na Teusö a kuu totio opa noai, Teusö anö ĩ tä taö soatioma. Ĩ tä taö soatioma kutenö, Teusö anö Davi a simöa sinomoti noai, ĩ a ola lotetepaso kitäö! Ĩ a lotete epii ĩ anö makö pewö noama nö, makö täapa kõo läo kitäö! Makö täapa kõo läo piale, kamakö na Teusö anö ĩ a simöa waikipalömaö! Sutu ha, Teusö anö ĩ ta wäsäma. Töpö Teusöpö öpii ĩ töpönö Teusö a kai a wäsä sinomoti noai, ĩ töpönö ĩ ta wäsä toleama. Önö kutenö, makö wanipo pole, ĩ töpönö makö hĩsu thaa pole, ĩ töpö pewö na Teusö anö makö noama totio kitä‑ ĩ na Sakatiasö a kuu totioma.

⁷⁶ Ĩ na Sakatiasö a kuu nö, kama hai ĩ ulu a ose wai na a hapalo nö, ‑Pösa wai! Hi tä hẽtu hamö Teusö a kupoli, ĩ a pata aiki, “Sa kai wäsä wi ĩ wa kupasopöö!” ĩ na Teusö a kuu kitäö! Pata tä na ai sanöma tä paluapalo nö, ĩ anö piliso topama kua wi na, ĩ na sanöma wa töpö õsi thamapöö! Teusö wa ta wäsäö ha, “Pata sa tä kai hini pi topa apa sai taköö!” ĩ na wa töpö pi thama totiopököö!

⁷⁷ Wa huulö pamö wa ta wäsäti kai huulö nö, “Teusö anö wanisala tä na makö koni kitäö! Makö konö nö, wanisala ma tä thapili, ĩ tä na Teusö a hĩso matalo nö, kamakö na a noimo kõo kitäö!” ĩ na wa töpö pi thama kitäö!

⁷⁸ Sanöma makö na Teusö a pi honipo opa salo, makö totiapala apa kitäö! Makö totiapala apa kutenö, kamakö pewö na pata tä wakala apii, ĩ anö wakala tä kai waloki kitäö!

⁷⁹ Mumi mumi tä na töpö kuati pole, nomaso wi tä na töpö kili ipa wi, pata tänö ĩ töpö pi wakalapamani kitäö! Pata tänö makö pewö pi hatukupamani kitäö! “Ĩ naköö! Ĩ naköö!” pata tänö makö noa thaö ha, makö pi topa apa kuki kitäö!‑ ĩ na Sakatiasö a kuu totiatalo opatima.

⁸⁰ Ĩ na tä kua tä, ĩ ulu tä pataalö pamö, a pi tao opa soaalöma. A pata totilo nö, kama hai ĩ isöhaeu töpö na a tapamo paio mai ha, sanöma töpö pilio taso maa pamö a pilio paio tasoma.