Proverbios 30 - Dios Iwene

Agur mikwo̧ yöawina jawa

¹ Bemi tupakwö laebakwa̧ma Agur mikwo̧, Jaqué itji̧ yöawina jawa, iteda o̧'wo̧ luwo̧nö Dios yöawi̧ma. Baikwö laebobe Agur yöawina: Ötjöma Diosnö chubudekwabijatö: —Chuluwo̧ Dios jwiinö me'dawo̧sa, ¿dakwö chö̧jakwa̧jö? Chujulu jwibo̧sa, jö̧ba̧lö.

² ¡Ötjöwe! Ja'yubebi waisö̧kö̧sa, wajwibo̧sa. Jojo ichejekwö̧kö̧sa, jojo waisanö omukwati̧danö chomukwatokobetjö̧.

³ Jweinö omukwatö chö̧joböma waisachibö̧kö̧sa. Chuluwo̧, ökwönö, suli̧ jwibo̧nö chöwaisachiboböma jwibo̧sa —jö̧ba̧lö chubudekwabijatö Diosnö.

⁴ Ja̧danö, baikwö abebö cha̧ja̧kwaijatö, kwomukwataduwobö: Mö̧lȩjebe 'ya̧nö Diosnö edinö yöbawö ȩwa̧jo̧ma ¿ö̧jobeji̧? Deobe. Ja̧danö, jwa̧lȩ'ȩpjo ömamunö do̧batö emo̧ma ¿ö̧jobeji̧? Deobe. Ja̧danö, jwai balawa ökamijido̧nö jwabebö emo̧ma ¿ö̧jobeji̧? Deobe. Ja̧danö, bö̧je okobe jwiinö ju'wedö tjitebo, ju'wedö tjitebo ö'öbö tjöekwa ba̧ja̧dö juno̧ma ¿ö̧jobeji̧? Deobe. Jo̧badanö jo̧nö kwöwaisitjö̧ma jo̧ba imi yökawotjö, ja̧danö i̧tji̧mu̧ tji̧mi̧bi yökawotjö. Isabenö yötawa: Deobe, jobekwö ja̧bö jo̧ma.

⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Okobe jwiinö Dios yöawinama jweinöda yöawobe, iteda yöawinadanö badekwachinö. Ja̧danö, Diosma jo̧banö te'ada̧litjö, jö̧ba̧lö abebo̧nöma te'ada̧lö tjöbeba̧lo̧.

⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Dios yöawinama ju'wikwöma pjakata̧loko. Jobekwö Dios yöawinakwö ju'wi jawakwö pjakata̧litjö̧ma Diosma jwebebö lȩebakwo̧ ökwönöma, jojodö ökwönö tjöwaisachibakobetjö̧, omöna yöba̧lo̧, jö̧ba̧lö.

⁷ Ja̧danö, ötjöma baikwö Diosnö atebobe: —Chuluwo̧ dötölataja jawa ötjönö pjakatobö atebobe ina 'ya̧ta̧layida. Baikwö dötölataja jawa:

-1-

⁸ Pjabatitjö jweinö yötawobö, ja̧danö jojodönö jelobekwö tjo̧mukwatinö ö'öbönö yötawokobö. Ja̧danö, ju'wibi pjabatitjö: Jwibö chö̧joböma weköboko, ja̧danö, nöinö juna̧lö chö̧joböbi kwiyoko. Sule kwanö chö̧ji̧da chujuna̧linö pjabatitjö.

-2-

⁹ Jobekwö pjakatotjö Chuluwo̧, nöinö chujuna̧lokoböbi, ja̧danö jwibö chö̧jokoböbi. Isabenö, nöinö chujuna̧litjö̧ma ökwönö chomukwatökena, Tida Isabenö Jo̧ma, wajwitökwe, ötjönö pjaatobö jwiyobe, jö̧ba̧lö. Ja̧danö, jwibö chö̧jitjö̧ma chönaukwena, ökwönö sulabenö omukwatö— jö̧ba̧lö Diosnö atebobe.

Agur ju'wi jwebebö yöawina jawa

¹⁰ Ja̧danö, ju'wibi jwebebö yöawinobe Agurma: Jelo̧ ömöayo̧nö sulabenö wanedö yöka̧loko jo̧ba uluwo̧nöma, kwömöayo̧ma sulabenö omukwato̧, jö̧ba̧lö. Jobekwö yöka̧lobö jwiobe, jo̧ba ömöayo̧ma ökwönö sulabenö baledobö weapji jö̧ba̧lö, usula kwemawinö.

¹¹ Ja̧danö, ju'wibi yöawinobe Agurma, ö'wejemu jawa, jojodö sulabenö omukwatö tjö̧ji̧ jawama: Jojodötjö ju'wedöma tjabe'donöbi, tjojo'donöbi tjo̧'wo̧ sulinö edö yöba̧ladö.

-1- -2-

¹² Jojodötjö ju'wedöma idödada, dewadösa, jö̧ba̧lö tjo̧mukwatijayonö sulabenö ja̧tji̧ma söbebö loököwö̧tjobetjö̧ yȩbadöda ja̧dö.

-3-

¹³ Jojodötjö ju'wedöma, idödada jwiinö ösödadö, jwiinö otiwadösa, jö̧ba̧lö. Ju'wedönöma baikwönönö edö öpöjödadö, mikwawöködö, jö̧ba̧lö.

-4-

¹⁴ Jojodötjö ju'wedöma jwibadönö, jwiinö usulasedönöma usula tjȩmawobö webadö. Wanedö yötawa: Jobadö, usulasedönö sulabenö ja̧badöma tjo'ye kwölöte'odanö sȩbadö, ja̧danö, tjaakama sȩapi̧danö sȩbadö usulasedönö usula tjȩmawobö. Ja̧ wanedöma usulasedönö debö tji̧'yakobetjö̧ ja̧badö, tjitebonö deinö, jö̧ba̧lö wanekwachobe. Jobekwö ja̧ ö'wejemu jawa, jojodö sulabenö omukwatö tjö̧ji̧ jawama Agur yöawinobe.

¹⁵ Ja̧danö, ju'wi wanedö yötawa: 'Böpje tjökwösobu owo̧ma i̧tji̧mu̧nö ya̧dönö dujutajanö juna̧lo̧, tjowobö iyitjö iyitjö jö̧ba̧lö abeba̧ladöma. Jobadö tjowobö atjeba̧li̧ma wanekwachobe jojodö ba̧kwȩlö̧jatebö tjebata̧lö iyitjö iyitjö, jö̧ba̧lö abeba̧ladönöma. La'akatjöda, ida̧ökö chujuna̧lobe, jö̧ba̧lö, yöba̧löködö. Ja̧danö, ju'wi wanedö yötawa: Ö'wejemu jawa jobe ba̧kwȩlö̧jatebö yemidanöbi yemidanö tjebata̧lö aeba̧lakwawa jawama, baikwö:

-1-

¹⁶ Wobinadö tjuju̧kwemima jwöobe, wobinadö jwötji̧danö. Ba̧kwȩlö̧jatebö ju'wedönö jwöobe, tjo̧wi̧ wobaduwi baikwö kwichaduwo, baikwö tju̧ju̧kwobö, jö̧ba̧lö. Ja̧danö, ju'wibi: Tjemu debujuma jitji̧ dejobetjö̧ ba̧kwȩlö̧jatebö, tjȩmunö 'yatebobö jö̧ta̧la, iyitjö, jö̧ba̧lö abeba̧luju. Ja̧danö, ju'wi jawabi: Niji kököemi, lekwe o̧bökemima, ojwiyo o̧bi, ojwiyo o̧bi jö̧ba̧lö aeba̧lemi. Ja̧danö, ju'wibi: Ökwölama ba̧kwȩlö̧jatebö ubobö ökwöla jawa juwitjö̧, juwitjö jö̧ba̧lö aeba̧lola, tjo̧wi̧ta jö̧ba̧lö, la'akatjöda jö̧ba̧lökönö. Jobekwö ja̧ ö'wejemu jawa wanekwachi̧ma jojodö ba̧kwelö̧jatebö tju̧juna̧lobö tjebata̧lö abeba̧ladönö wanekwachobe.

-2- -3- -4-

¹⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Abe'donö obo̧ma, ja̧danö ojo'do weji̧ a̧ja̧kwö̧kö̧ma jwiinö sulabenö omukwato̧. Jo̧bama debö i̧'yobö jo̧be, ja̧danö wobajo̧nö yȩbadö pji̧yu̧ öbajalenö dodotjobö jo̧be, ja̧danö okobe jwiinö itebiyabi bo̧lö̧ tjukwökwe, sulabenö abe'donö obö, ojo'do weji̧ a̧ja̧kwökönö ö̧jobetjö̧.

¹⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, chöbajale jalaka baibanö jawa chedima. Chöbajale jalaka baibanö jawa chedi̧ma, ö'wejemu jawa jo̧be. Ja̧danö, ja̧ chedi̧ma jwiinö chösödijayonö dakwöjö waiya, jö̧ba̧lö, chöwaisachiboböma do̧tatibokobe. Baikwö laebobe:

-1-

¹⁹ Wi̧yu̧li̧nö deayu bolenö edö chöbajale jalakanö eda̧lo̧sa, dakwö köba̧lo̧jö, jö̧ba̧lö. Ju'wbi: A̧ko'danö inawanö tjö̧bawo̧nö edö chöba̧ja̧le jalakanö eda̧lo̧sa, dakwö tjö̧bawo̧jö̧, jö̧ba̧lö. Ju'wibi: Isowi nöowi jwai balawanö 'yo̧wi edö chöbajale jalakanö eda̧lo̧sa ¿dakwö 'yo̧wijö jö̧ba̧lö? Ju'wibi: Bakwo̧ iso̧ma isujunö, chomajadenö jwiinö chösödoko, jö̧ba̧lo̧nö edö chöbajale jalakanö eda̧lo̧sa iso̧ isujunö omajadenö ösödi̧ma ¿dakwö baledenajö jö̧ba̧lö? Ja̧ ö'wejemu jawa jwiinö chösödijayonö dakwöjö waiya, jö̧ba̧lö, chöwaisachibobö do̧tatibokobe.

-2- -3- -4-

²⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwuju jelo̧kwö jilekwebö̧kö̧kwö jujuma baikwö omukwatö juju: Jilekwebö̧kö̧kwö jö̧jaja̧ ikenabi kwanö, ja̧danö jukwaja̧ ikenabi jaa do̧bawö yöja̧lobe, sulabenö ja̧bö̧kujusa, jö̧ba̧lö.

²¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, ö'wejemu jawa baledi̧ jawama, böjȩ okobe deinö ju̧kwadöma jwiinö tjöpöjödi̧ jawa, baikwö:

-1-

²² Bakwo̧ la'aka luwo̧ ömöayo̧ijayonö ju'wi mölȩ jo̧bama inesö la'aka luwo̧ webö ö̧jakwo̧. Jobekwö baledi̧ edö jojodöma jwiinö tjöpöjödobe. Ju'wibi: Jojodöma jweinö omukwatö̧kö̧ma kwakwawabi, iteabi okoke jwiinö ösödi̧ma juna̧lo̧nö edö tjöpöjödobe, itema nöinö ujuna̧loböma jwiyobe jweinö omukwatö̧kö̧obetjö̧.

-2- -3-

²³ Ju'wibi: Bakwuju, jojodö tjöpöjödokoma bajaliyanö jilekwenö jemobe edö jwiinö tjöpöjödobe jojodöma. Ju'wibi: Bakwuju la'aka luwuju jömöayujuma, isuda juluwuju jö̧bemi tebachibö webuju baibanö bujunö edö jwiinö tjöpöjödobe jojodöma. Jobekwö laebobe ö'wejemu jawa baledi̧ jawama, böjȩ okobe deinö ju̧kwadöma jwiinö tjöpöjödi̧ jawa.

-4-

²⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bö̧jenö ju̧kwadötjö ju'wedöma tjö̧jobe, pjebadötjijayonö jwiinö waisadöma, bidö ö'wejemubedöma:

-1-

²⁵ Wö̧ba̧döma, juluwöködötjijayonö waisadö. Imiyamenö tjukwakwa̧ 'debö, pjasö tebatadö tja'wijunö, o̧banö tjukwakwa̧ma.

-2-

²⁶ Ju'wedönöbi yötawa: Mö'ösa'onö ju̧kwadöma, tejón mikwadöma, juluwöködötjijayonö waisadö. Tjajubiyama inawiya 'da̧lanöda jo̧be, ju'wedötjö tjö̧jibinö.

-3-

²⁷ Ju'wedönöbi yötawa: Ma̧la̧ka̧yu̧ma idöda tjuluwo̧ jobadönö weobö deijayonö waisanö bakwobe kö̧ba̧ladö, ba̧jȩkwadö. Guardia jojodödanö ölakwabikwawö bakwobe tji̧'yi̧danö ma̧la̧ka̧yu̧ma bakwobe 'ya̧nö okobe jwiinö pokwi̧ma kwanö söbebö lobadö.

-4-

²⁸ Ju'wedö: Yu̧li̧'bodöma pjebadö, kwömamunö do̧katawö̧. Jao, pjebadötjijayonö waisadö, inesö la'aka luwedö tjeju okwa tjetjachoböma. Jobadöma pjebadötjijayonö jwiinö waisadö.

²⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Böjȩnö ju̧kwadö ö'wejemubedö kwetjachobe eda̧lö, Juu, inesö kwebachadö jö̧ba̧lö chedobe, otiwi̧ i̧sekwö kwetjachobetjö̧, bidö:

-1-

³⁰ Didibadöma, ju'wedö tebonö ju̧kwadötjö o̧penönö juluwadö. Jobadö didibadöma ju'wedö tebonö ju̧kwadönö ja'yubebi yebaböködö. Jobadöma tjotiwi̧ i̧sekwö kwebachadö.

-2-

³¹ Ju'wedönöbi yötawa: A̧ka̧lö̧ ömadöma tjotiwi̧ i̧sekwö kwebachadö. Ja̧danö chi̧wo̧dö ömadöbi tjotiwi̧ i̧sekwö kwebachadö. Ja̧danö, jelo̧nöbi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma itebonö ju̧kwadö tjedonö iteda otiwi̧ i̧sekwö kwebacho̧. Jobadönö, böjȩnö ju̧kwadö ö'wejemubedö kwetjachobe eda̧lö, Juu, inesö kwebachadö, jö̧ba̧lö chedobe, tjotiwi̧ i̧sekwö kwetjachobetjö̧.

-3- -4-

³² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Ökwöma jweinö omukwatökönö, ötjöda otiwo̧sa, jö̧ba̧lö yöka̧li̧tjö̧ma ja̧ kwomukwati̧ma kakatibo. Ja̧danö, sulabenö ja̧köbakwa̧ kwo̧'wo̧nö junö kwomukwatitjö̧ma ja̧ kwomukwati̧bi kakatibo.

³³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, isabenö baledi̧ jawa: Pakaya o̧do'bi̧sobu labinö lekwe kwi'welenama isabenö o̧te'be baibobe. Isabenö, jobekwö baledobe. Ja̧danö, jelo̧nö i̧su̧nö labinö 'doköbitjö̧ma isabenö ökwösobu döinö kwukwobe. Isabenö, jobekwö baledobe. Ja̧ isabenö baledi̧danö baikwö isabenö baledena: Jojodönö tjödameakwobö jwökeba̧litjö̧ma isabenö ökwökwö wene tju̧juna̧lakwawakwedö.