Proverbios 20 - Dios Iwene

Salomón ju'wi jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawa

¹ Baikwö laebobe ju'wi Salomón jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawa: Isabenö yötawa: 'Dukwachawö̧ma jweinö omukwatöködö. Jobadöma ubasobu o̧'do̧bu, ja̧danö ju'wi nio ojwiyo owajadö 'dukwachawö̧ma jojodönö tjo̧'wo sulachibanö edö obadö. Ja̧danö, jojodönö ölakwabikwawö jwöbeba̧ladö 'dukwachawö̧ma. Isabenö jweinö omukwatöködö.

² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma o̧'wo̧ sulachibinö ö̧jena itebonö ju̧kwadöma jo̧banö yebabidö. Wanedö yötawa: Didibama jwiinö labo̧ ¿jö̧tö̧? Jojodöma didiba labinö tuluobe tja̧ja̧kwena jwiinö yebabidö, ökwödönö ukwobö icha, jö̧ba̧lö. Ja̧ yetjabi̧danö yebabidö jojodöma, o̧'wo̧ sulachibinö inesö la'aka luwo̧nöma. Isabenö yötawa: Jo̧banö, inesö la'aka luwo̧nö o̧'wo̧ sulachibinö ja̧bajo̧nöma kwabö lotjobö weökwe inesö la'aka luwo̧ma.

³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Jojodötjö ju'wedöma ju'wedökwö wene tju̧juna̧lakwawobe. Ja̧danö, jobadö wene juna̧ladöma labinö jwöbeba̧lö tjölakwabikwawobe. Ja̧danö, jelo̧ wene jwibo̧ma labidö tjölakwabikwawobekwö i̧'yokobe tjölakwabikwawoböma öpöjödobetjö̧. Isabenö yötawa: Jo̧bama otiwanö omukwatö jo̧ tjölakwabikwawobekwö i̧'yokobetjö̧. Ja̧danö, ju'wedöma jo̧banö edö, jweinö omukwato̧, jö̧ba̧lö, yöba̧ladö wene juna̧ladö tjölakwabikwawobekwö i̧'yokobetjö̧. Jobekwö tjo̧mukwatokobe jweinö omukwatöködöma. Jweinö omukwatöködöma tjölakwabikwawoböma ösödö isakwadö.

⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: 'Du̧wekwo̧ma öbatjo juokobetjö̧ ukwakwa̧ma jwiakwo̧. Jo̧ba 'du̧wekwo̧ma imiamenö batjo 'wibö, jubö, juwö, junö otidokobe. Jo̧kwaobetjö̧, tupakwöma öbatjonö wa̧ji̧ emobö chemowe, jö̧ba̧lö omukwatijayonö jwiakwo̧, ajayitjö ujuninokobetjö̧.

⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ iteda omajade okwa omukwati̧ma jelo̧ öwaisoböma waiyobe. Wanedö yötawa: Ojwe da̧kwödö okwa ji̧danö omajade okwa a̧jobe bakwo̧ omukwati̧ma. Jelo̧ öwaisobö waiyijayonö jweinö omukwato̧ma öwaisachibakwo̧ jelo̧ omajade okwa omukwati̧ma.

⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, ba̧jȩkwadö yötja̧lena ömöledöso̧nö, ökwönö ba̧kwȩlö̧jatebö pjatatakwo̧sa, la'akatjöda chile'dedibökakwo̧sa, jö̧ba̧lö. Jobekwö yötja̧lijayonö omöna yötja̧lena. Isabenö bakwo̧, ba̧kwȩlöjatebö pjatatakwo̧sa, jö̧ba̧lö yöa̧li̧danö badekwachinö i̧sebo̧ma deobe.

⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Ba̧kwo̧ Dios wei̧ a̧ja̧kwo̧ma otiwanö omukwatö jo̧. Isabenö, jo̧ba i̧tji̧mu̧ma tjo̧'wo̧ ösöwanö ju̧kwadö tjabe'doma Dios wei̧ a̧ja̧kwö otiwanö omukwatö ö̧jobetjö̧.

⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Inesö la'aka luwo̧ma, wa̧kwawaka̧nö wa̧nö, jojodönö lȩbebö yöawi̧bi, jojodönö ji̧bakwawa yöawi̧bi yöbawo̧. Ja̧danö, jo̧banö yötjawi̧ omukwata̧lö, sulabenö ja̧inojobö, sulabenö ja̧inokojobö jö̧ba̧lö öwawinö öwaisaCHIBAkwo̧. Ja̧danö, jobekwö öwawinö waisö yöawakwo̧ sulabenö ja̧binanö lȩbebö, sulabenö ja̧binö̧kö̧nö ö̧jibinö pjabatö.

⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, ötjöma chomajadenö chomukwati̧ma chidewachibinö otiwanöda omukwato̧sa, jö̧ba̧lo̧ma ¿ö̧jobeji̧? Deobe. Ja̧danö, ötjöma tjo̧wi̧ chusuli̧ma jwibo̧sa, jö̧ba̧lo̧ma ¿ö̧jobeji̧? Kwöwaisaduwa, Deobe.

¹⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma jwiinö öpöjödobe sulabenö ja̧badönöma. Jo̧kwaobetjö̧ tea iyadönö weobe jweinö ba̧ja̧dapinöda nönö tjiyo. Ja̧danö, inwa ömöki̧ma jweinö yöbawö tjiyo weobe Isabenö Jo̧ma.

¹¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Tjemubi otiwanö tjo̧mukwatojobö, sulabenö tjo̧mukwatojobö jö̧ba̧lö i̧sekwadö. Jobadö ja̧tji̧ma tji̧sekwobe, otiwanö tjo̧mukwatojobö, sulabenö tjo̧mukwatojobö jö̧ba̧lö. Ja̧danö, jweinö tjo̧mukwatojobö, jelobekwö tjo̧mukwatojobö i̧sekwadö tjȩmu, idöda ja̧tji̧ma.

¹² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma dötölataja jawa otidinobe ökwödönö pjabatö. Ökwödö dölakiyuma otidinobe da̧ja̧kwobö. Ja̧danö, döbajalebi dedobö otidinobe Isabenö Jo̧ma ökwödönöma.

¹³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, ökwödönö jwebebö: Aba̧löma kwaba̧laduwa wiluibaduwi, ja̧danö kwöbajaleduwima eda̧lö kwotidaduwo kwukwaduwakwa̧ nöinö kwujuna̧laduwobö.

¹⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ ju'wi jawabi ju'wi jawa midö emobö i̧'yobe, iyawedö tjiyobekwö. Jobe ichibö tjiyi̧ jawa edö, nöinö mikwawi̧ jawaijayonö iyo̧nö omöna yöa̧lobe ????, sula, nöinö jö̧ba̧lö kwiyobema, jö̧ba̧lö. Jobekwö yöa̧lijayonö omöna yöba̧lo̧, iyo̧ma mikwawi̧ jwiatobö. Jobekwö yöa̧liökwe iyo̧ma mikwawi̧ jwiatobe. Jemi ikenama emajo̧ma ile seinö emibö ȩwa̧jo̧, ötjöma emawa waiso̧sa, otiwanö chemajabe ile sei̧, jö̧ba̧lö, yöawobe ömöledönö.

¹⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö mikwawobe waisadö yötja̧wi̧ma. Oro mikwawi̧tjö, ja̧danö ju'wi nöinö mikwawi̧ inawiya mikwawi̧tjö ba̧ja̧lekwönönö mikwawobe waisadö yötjawi̧ma.

¹⁶ Ja̧danö, ju'wibi jwebebö yötawa balada luwo̧nö, jelobetjö̧ ichinanö balada balewö iyo̧nöma. Baikwö yötawa: —Bakwo̧ jelo̧ ökwönö umusidi̧ma, ötjöda chimidocha öbalewajo̧ma tjebatö jwiitjö̧ma, jö̧ba̧lö yöbawö ujunena ökwönöma. Jwebebö yötawakwö: Jo̧banö, jelo̧ umusidi̧ tjebatö chimidocha jö̧ba̧lo̧nöma, ökamisibi, ju'wi jawabi 'dökebo balada tjebatö imidökapji jö̧ba̧lö— jobekwö jwebebö yötawa, balada luwo̧nö.

¹⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧, sulabenö ja̧bö kwakwawa emobe. Ja̧danö ja̧ emaja̧ kwakwawama ajayinöma söa, jö̧ba̧lö ösödijayonö bajaliyanöma inaso tjukwi̧danö sulakwa̧ baibobe. Ja̧ wanekwachi̧ma, jo̧ba sulabenö ja̧bö emaja̧ma ajayinö otiwanö ösödijayonö bajaliyanö öpöjödachibakobe, jö̧ba̧lö wanekwachobe.

¹⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ iteda ja̧akwa̧ omukwatobe, baikwö ja̧tobö jö̧ta̧la, jö̧ba̧lö. Ja̧danö, jo̧ba omukwati̧danö otiwanö baledobö, waisadö pjabatö jwetjebi̧ma a̧ja̧kwobö jo̧be. Ja̧danö, bakwemiinö guardia jojodöma ju'wedönö ölakwabikwawö tji'yakwa̧ abönö jweinö omukwatadö jwebebö yötjawi̧ma tja̧ja̧kwobö jo̧be, tjöpöjojodönö tjujuluwakobetjö̧.

¹⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, bakwo̧ sulabenö tja̧ja̧kwokonö sewoba̧lö yöba̧lo̧ma omukwatökönö yöba̧lo̧. Ja̧danö, jelo̧ jo̧banö yöa̧lina, ju'wedö wajwitji̧ jawa, ja̧ jawa yöka̧loko jö̧ba̧lö weinajayonö tja̧ja̧kwokonö sewoba̧lö yöba̧lo̧ma ju'wedönöbi ju'wedönö omukwatökönö yöba̧lo̧. Jo̧kwaobetjö̧ jwebebö yötawaduwakwö: Jo̧ba omukwatökönö yöba̧lo̧ ö̧jelöma ödökwönönö kwö̧jaduwo, jo̧banö yöba̧lökönö, sulabenö omukwatökönöda yöba̧lo̧obetjö̧.

²⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, tjȩmu̧ma abe'donöbi ojo'dönöbi o̧'wo̧ sulinö edö, mikwawöködö jö̧ba̧lö yötja̧loböma jwiyobe. Ja̧danö, bakwo̧ iteda abe'donö, ojo'donö o̧'wo̧ sulinö editjö̧ma isabenö debö i̧'yakwo̧. Wanedö yötawa: Jo̧bama dȩju̧wa̧'yu tiibi̧danö ö̧ji̧ma tiibökwe, tjabe'donö, tjojo'donö mikwawöködö jö̧ba̧lö tjo̧'wo̧ sulinö edobetjö̧.

²¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ iteda abe'do debö i̧'yaja̧ okobema abe'do iteatjö, abe'do ajayinö emobö yöbawö ujuninama, emobö jo̧be. Jobekwö ji̧jayonö abe'do ina 'yaa̧layi emoböma jwiyobe, Diosma öpöjödapji jö̧ba̧lö, bitema pjatatökakwo̧ jö̧ba̧lö. Isabenö, Diosma pjaatokobe abe'do iteatjö abönö emo̧nöma.

²² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Balekwa mikwa ja̧awama mikwawokobe. Jo̧kwaobetjö̧ yöka̧loko, Ötjönö sulabenö ja̧binanöma balekwa mikwa sulabenö ja̧tocha, jö̧ba̧lö. Jobekwö kwomukwatoko, Isabenö Jo̧nö kwo̧'wo̧ wa̧na̧lö kwite'ada̧lo, jo̧bada ökwönö pjaatobö.

²³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma jwiinö öpöjödobe balada emobö omöna yöba̧lo̧nöma. Ja̧danö, tea iyadötjö ju'wedöma jojodönö tjö̧naukwotö jö̧ba̧lö inawa öwawinö i̧sebökönö, ja̧wa ömöki̧ma omöna yötja̧lobe. Ja̧danö, ju'wikwenama tea iyadöma nönawapi ömöki̧ ö'öbönö i̧sebapi nönö tjö̧ba̧ja̧dobe, jojodönö tjö̧naukwotö jö̧ba̧lö. Jobekwö ja̧bö iyadönöma Isabenö Jo̧ma jwiinö öpöjödobe, jojodönö omöna yöba̧lö tjö̧naukwobetjö̧.

²⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧da baledakwa̧ waiso̧ma. Ja̧danö, jojonö bö̧jȩnö baledakwa̧ma Isabenö Jo̧da ida̧ökö junina. Jo̧kwaobema ¿dakwö döwaisobö ökwödönö bö̧jȩnö dö̧jena baledi̧ma? Wajwibadösa.

²⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ juluwanö Diosnö yöbawö ujunobe, Chuluwo̧ ötjö chujuna̧li̧tjö̧ wainö junö chiyocha ökwönöma, jö̧ba̧lö. Jobekwö yöawijayonö jemi ikenama, ayö waiya dakwö chiyakwajö̧ jö̧ba̧lö, yöbawö ujuni̧danö badekwachinö i̧sebokobe. Isabenö yötawa: Diosnö chiyocha jö̧ba̧lö yöbawö kwujunakwa̧ abönö ö'wiyawakwawönö kwomukwatobö jo̧be. , yötawi̧danö badekwachinö chi̧seboböma chujuna̧lojobö, chujuna̧lokojobö jö̧ba̧lö. isabenö, yöbawö kwujuninadanö kwiyobö jwiitjö̧ma kwo̧'wo̧ tjo̧bekwö kwö̧jena, sula jö̧ba̧lö.

²⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧, jweinö omukwato̧ma jojodötjö sulabenö omukwato̧nö waisachibo̧, bitema sulabenö omukwato̧ jö̧ba̧lö. Ja̧danö, jo̧ba jweinö omukwatö inesö la'aka luwo̧ma sulabenö omukwato̧nö lȩ lö̧jökönö lȩtjebobö weakwo̧.

²⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma jojodönö pjabato̧ tjo̧'wo̧ okwa tjo̧mukwati̧ma tjöwaisachibobö, jweinö tjo̧mukwatojobö jö̧ba̧lö, jelobekwö tjo̧mukwatojobö jö̧ba̧lö. Wanedö yötawa: Dȩju̧wa̧'yu öwawinö dejati̧danö jojodö tjo̧'wo̧ okwa dejato̧ Isabenö Jo̧ma, okwa tjo̧mukwati̧ma öwawinö idejatobe tjo̧'wo̧ ji̧ tjöwaisobö.

²⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma otiwanö, lekwe ba̧nö weo jö̧a̧litjö̧ma baikwö ö̧jobö jo̧be: Iteda yöbawö weawö̧nö ba̧kwȩlö̧jatebö lȩ lö̧jinö edobö jo̧be. Ja̧danö, weawö̧nö pjatatocha jö̧ba̧lö yöbawö ujuninadanö badekwachinö i̧sebobö jo̧be. Isabenö, inesö la'aka luwo̧ma ömöayedönö lȩ lö̧jinö edo̧ma lekwe ba̧nö weakwo̧.

²⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jojodöma möayedönö edö ösödö omukwatadö, juluwadö, jö̧ba̧lö. Jao, tjujuluwobetjö̧, otiwa, jö̧ba̧lö, tjo̧mukwatobe. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jojodöma damönö, tjöwö'ye dewadönö edö ösödö, Isabenö jweinö omukwatadö, jö̧ba̧lö.

³⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, sulabenö ja̧bo̧nö kwakwabö lȩtjebobö jo̧be. Jobekwo̧ kwakwabö lȩtjebitjö̧ma sulabenö omukwati̧ma kaatibobö pjaatena. Jao, o̧'wo̧ okwa sulabenö omukwati̧ söawena, otiwanö omukwatobö, jo̧banö kwakwabö lȩtjebitjö̧ma.