Proverbios 17 - Dios Iwene

Salomón ju'wi jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawa

¹ Salomón jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawama baikwö laebobe: Chömöledö ¿di̧yatjö̧ mikwawobeda, tjö̧möledökwö ösödabikwawö ja̧kwawakö̧, kwakwawa nöinö juna̧lakwawakö̧ di̧yatjö̧? Isabenö yötawa: Tjömöledökwö ösödabikwawö ja̧nö ja̧kwawama jwiinö mikwawobe. Wanedö yötawa: Tjömöledöma ösödabikwawö, wene jwiinö kwanö tjöba̧jadobe. Ja̧danö jobadöma kwakwawa nöinöma jwibadö. Panpja 'diapjada ja'yubeda juna̧ladö. Isabenö yötawa: Tjömöledökwö wene jwiinö tjö̧jobetjö̧ tjo̧'wo̧ ösöwanö ja̧dö nöinö kwakwawa jwiijayonö. Ja̧danö, ju'wedöma tjö̧möledökwö ölakwabikwawö, wene juna̧lö ja̧döma tjo̧'wo̧ ösöwanö jö̧ködö. Jobadöma yelösöda kwakwawa okobe jwiinö juna̧ladö. Jobekwö tju̧juna̧li̧jayonö jobadöma tjö̧möledökwö wene tju̧juna̧lakwawobetjö̧ tjo̧'wo̧ ösöwanö kwanö jö̧kö̧dö. Nöinö kwakwawa tju̧juna̧lijayonö tjo̧'wo̧ ösöwanö jö̧ködö. Isabenö yötawa: Tjömöledökwö ösödabikwawö ja̧nö ja̧kwawama jwiinö mikwawobe.

² Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ la'aka luwo̧ma ömöayo̧nö eminobe midö, iteda wei̧ otido̧nöma. Jo̧ba eminökwema jweinö omukwatö, uluwo̧ wei̧ otiwanö otido̧. Ja̧danö, uluwo̧ma iteda itji̧nö ujuna̧lobe, jwiinö taba̧lö̧jinö tjedökwe. Itji̧ma taba̧lö̧jinö ö̧jobetjö̧ jojodöma sulabenö tjedobe itji̧nöbi abe'donöbi. Isabenö yötawa: Ju'wi mölȩ uluwo̧ midö eminökwema luwo̧ ö̧jakwo̧, jweinö omukwatö otiwanö otidobetjö̧. Ja̧danö, eminökwema uluwo̧ taba̧lö̧jinö jo̧ itji̧bi uluwo̧ baibanö weakwo̧. Ja̧danö, eminökwema uluwo̧ debö i̧'yaja̧ okobe uluwo̧ iteaja̧tjö emakwo̧, uluwo̧ma ajayinö chiyocha jö̧ba̧lö yöbawö ujunina iteatjö. Jao, uluwo̧ i̧tji̧mu̧ tjȩmi̧danö emakwo̧ midö eminökwema, jweinö omukwatö otidobetjö̧.

³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Oro, platabi otidadöma ökwölanö jwiinö ubolanö tobadö, bakwai̧ oro jo̧ojobö jö̧ba̧lö, bakwai̧ platada jo̧ojobö, tjöwaisachibobö. Bakwemiinö Isabenö Jo̧ma jojodö tjo̧majade okwa edo̧, jweinö tjo̧mukwatojobö, ö'öbönö tjo̧mukwatojobö jö̧ba̧lö.

⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwato̧ma jelo̧ sulabenö omukwato̧ yöa̧li̧ma ösödö a̧ja̧kwo̧. Ja̧danö, omöna yöba̧lo̧ma jelo̧ omöna yöa̧li̧ma ösödö a̧ja̧kwo̧.

⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, bakwo̧ma jwibo̧nö sulabenö edö obo̧ma Diosnöda sulabenö edö obo̧, Diosma jo̧ba jwibo̧nö otido̧obetjö̧. Ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma usula emawo̧nö edö, otiwa, waiyinö usula emawo̧ jö̧ba̧lö, ösödobe. Isabenö yötawa: Jobekwö usula emawo̧nö edö, otiwa jö̧ba̧lö ösödo̧nöma Dios lȩebakwo̧.

⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Damöma tjö̧'dö̧dönö otiwanö yöba̧ladö tjö̧möledönö, Chö'dö̧döma jwiinö otiwadö, jö̧ba̧lö. Tjemuma ja̧danö, tjabe'donö tjojo'donö otiwanö yöba̧ladö tjö̧möledönöma, jwiinö otiwadö, jö̧ba̧lö.

⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, Bakwo̧ sulabenö omukwato̧ma jweinö omukwatö yöa̧lokobe, sulabenö omukwatobetjö̧. Ja̧danö, jelo̧nöbi yötawa: Jweinö omukwatö la'aka luwo̧ma la'akatjö̧da omöna yöa̧lokobe, jweinöda omukwatobetjö̧.

⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ balada juna̧lo̧ma sulabenö omukwatena, A̧a̧a̧, luwo̧nö balada chiyitjö̧ma ötjö jo̧banö ateba̧li̧danö ja̧ena, jö̧ba̧lö. Isabenö, jo̧ba balada juna̧lo̧ma sulabenö omukwatö luwedönö balada iyobetjö̧, okobe jwiinö ösödi̧danö baledakobe.

⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ma ömöledöso̧kwö wene ujuna̧lakwawobe, ömöledöso̧ma jo̧banö sulabenö ja̧ajobetjö̧. Ja̧danö, sulabenö ja̧ajökwema ömöledöso̧ sulabenö ja̧aja̧ jawa 'do̧beba̧lö loitjö̧ma ömöledöso̧kwö otiwanö ösödö tjö̧jena, wene jwiinö. Jobekwö baledokobe ömöledöso̧ ja̧aja̧ma 'do̧beba̧lö loökötjö̧ma. Ömöledöso̧ sulabenö ja̧aja̧ jawa ba̧kwȩlö̧jatebö omukwatö, ja̧danö ömöledöso̧nö ba̧kwȩlö̧jatebö jwöjwöbakwawö yöa̧litjö̧ma jwiinö öpöjödena, bajaliyanö ökwötjö 'da̧bachiböda chö̧jobe, jö̧ba̧lö.

¹⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, mikwawi̧ jawa waiso̧ma jo̧banö jwebebö yötjawena otiwanö a̧ja̧kwö waisachibo̧, jwebebö yötjawi̧ma jwiinö mikwawobe jö̧ba̧lö. Isabenö, jo̧bama jwebebö yötjawi̧ juluwanö tebatakwawö ujunobe omajade okwa, otiwanö pjaati̧ jawa, jö̧ba̧lö. Jobekwö baledokobe jweinö omukwatö̧kö̧nöma. Jo̧ba jweinö omukwatö̧kö̧nöma ö̧'i̧ya ciennö jawanö kwakwatjonöbi pjaatökena jo̧banö öwaisachibobö.

¹¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwato̧ma Dios wei̧bi, la'aka luwedö wetji̧bi öpöjödö a̧ja̧kwökönö jo̧. Sule itedada sulabenö omukwati̧danöda omukwatö jo̧. Jo̧kwaobetjö̧ Diosma weakobe lȩ lö̧jökönö lȩbebo̧nöma sulabenö omukwato̧nö lȩebobö.

¹² Ju'wibi yötawa, wanedö: Yawisujuma ji̧tji̧mu̧nö emibö tje'ewitjö̧ma jwiinö jölabobe ¿jö̧tö̧? Jao, jobujuma a̧'dȩlö̧ma labuju. Yelösöda ji̧tji̧mu̧nö tje'ewajoko jö̧bobekwö kwi̧'yibaduwa, jwiinö jölabobetjö̧. Ja̧danö, yawisujudanö labo̧ jweinö omukwatö̧kö̧ma, jo̧ba sulabenö ja̧obe edo̧nöma. Jweinö omukwatö̧kö̧ma jo̧ba sulabenö ja̧i̧ jelo̧ editjö̧ma jwiinö ölabobe jo̧banö edo̧nöma. Yawisuju ji̧tji̧mu̧nö tje'ewajoko jö̧labi̧tjö bajalekwönönö labo̧. Jo̧kwaobetjö̧ jwetebaduwakwö: Jweinö omukwatö̧kö̧ sulabenö ja̧obekwö 'ya̧wibö kwichibaduwoko ökwödönö ölabipji jö̧ba̧lö.

¹³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma, jelo̧nö otiwanö pjaatobe. Jobekwö pjaatijayonö pjaatökwema sulabenö ja̧obe jo̧banö pjabato̧nöma. Ja̧danö, sulabenö ja̧obetjö̧ ba̧kwȩlö̧jatebö suli̧ jawa baledakobe sulabenö ja̧bo̧nöbi, ömöledönöbi.

¹⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Ojwe tjöekwemi ojwiyo ja'yubeda ebawobe. Ja̧danö, jemi dadö tju̧tumökötjö̧ma ojwiyoma nöinö ebawibö pjolachaibakobe ¿jö̧tö̧? Te'ada̧lökönö jemima dadö tju̧tumobö jo̧be. Isabenö yötawa: Ja̧ tju̧tumi̧danö jojodöma jamatö jwöjwötjakwawena te'ada̧lökönö katjatakwawobö jo̧be jwiinö tjölakwabikwawapji jö̧ba̧lö. Isabenö, ojwe pjolachibapji jö̧ba̧lö juluwanö tju̧tumi̧danö jojodöma jamatö jwöjwötjakwawena juluwanö katjatakwawobö jo̧be, jwiinö tjölakwabikwawapji jö̧ba̧lö.

¹⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, dötölataja jawa Isabenö Jo̧ jwiinö öpöjödi̧ jawa: Lȩekwa yöbawo̧ma bakwo̧nö, sulabenö ja̧bo̧nö lȩebobö jo̧be. Jo̧kwaijayonö lȩekwa yöbawo̧ma sulabenö ja̧bo̧nö lȩebobö ji̧jayonö jo̧banö lȩebokobe, wene jwibo̧, lȩtebobö jwiobe, jö̧ba̧lö. Jobekwö jwiinö öpöjödobe Isabenö Jo̧ma, sulabenö ja̧bo̧nöma lȩebobö jo̧be, jö̧ba̧lö. Ju'wi jawabi jwiinö öpöjödobe Isabenö Jo̧ma, baikwö: Bakwo̧ sulabenö ja̧ököjayonö lȩekwa yöbawo̧ma weobe, lȩebobö jo̧be, jö̧ba̧lö. Jobekwö jwiinö öpöjödobe Isabenö Jo̧ma. Lȩekwa yöbawo̧ma jweinöda yöawobö jo̧be.

¹⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwatö̧kö̧ma öwaisachobö imiditjö̧ma ¿öwaisachibakwa̧ji̧ jweinö omukwatobö? Öwaisachibökakwo̧. Jo̧bama jweinö omukwatö yötjawi̧ omajadenö öpöjödobetjö̧ la'akatjöda jweinö omukwatobö öwaisachibökakwo̧.

¹⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, bakwo̧ iteda ömöledöso̧ma jo̧banö ba̧kwȩlöjatebö ile niebobe. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ iteda yö̧ne ömöledöma jo̧banö pjaatjatakwedö wene baledena jo̧banöma.

¹⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ jelo̧nö, balada öbalewobö jö̧ba̧lo̧nö yöa̧lobe: —Ökwönö pjatatocha, balada luwo̧nö yöbawö chujunocha ökwö kwumusidi̧ tjebatö kwimidobö jwiköbitjö̧ma ötjöda chimidocha— jobekwö yöa̧lobe. Isabenö yötawa: Jobekwö balada luwo̧nö yöbawö juno̧ma jweinö omukwatokobe.

¹⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, jojodötjö ju'wedöma sulabenö ja̧tjo̧böma ösödadö. Jobadöma ju'wedökwö wene satjebobö isakwadö. Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ iteda eju apjude jwiinö otiwade, yelösöda jwiinö mikwawade ujuninobe, chömöledötjö bajalekwönönö juna̧lo̧sa, jö̧ba̧lö, i̧sekwobö. Isabenö yötawa: Jobekwö iteda ujuna̧li̧ öwawinö i̧sekwobetjö̧ itedada wene jwöekwakwo̧, naukwabidö ichö tjö̧naukwobö. Isabenö jo̧bama tjö̧naukwobö jwöbebo̧, jwiinö mikwawade ujuninobetjö̧.

²⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ o̧'wo̧ sulinö edo̧ma la'akatjöda otiwanö ö̧jökakwo̧. Ja̧danö, ju'wibi: Ba̧kwȩlö̧jatebö omöna yöba̧lo̧nöma jwiinö labi̧ jawa baledakwo̧.

²¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Tjemu omukwatökönö jo̧ma, omukwatökönö ö̧jobetjö̧ iteda abe'doma, ojo'doma tjo̧'wo̧ tjo̧achöda tjö̧jobe. Isabenö, tjo̧'wo̧ ösöwanö tjö̧joböma jwibadö tji̧tji omukwatökönö ö̧jobetjö̧.

²² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, o̧'wo̧ ösöwanö ö̧jitjö̧ma otiwanö, 'dö̧bachökönö ö̧jena. Wanedö yötawa: O̧'wo̧ ösöwanö ö̧ji̧ma jowobu tjowi̧danö pjaati̧, 'dö̧bachökönö ö̧jobö. Jobekwö ö̧jokobe kabatökönö o̧'wo̧ tjo̧achö jo̧ma. Jo̧bama, kabatökönö o̧'wo̧ tjo̧achö ö̧jobetjö̧ 'dö̧achinöda jo̧.

²³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwatö lȩekwa yöbawo̧ma jojodö tjedokonö jelo̧ iyi̧ baladama emobe, omöna yöawobö. Jobekwö sulabenö omukwatö balada emobetjö̧ lȩekwa yöawena jelobekwöda yöbawo̧, omönada. Ja̧danö, omöna yöawobetjö̧ jweinöma baledokobe.

²⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ma ö̧jobe, di̧ya sulojobö jö̧ba̧lö, di̧ya otiwojobö jö̧ba̧lö waiso̧ma. Jo̧ba waiso̧ma jweinö omukwatö ja̧kwawa ösödo̧, jobekwö jweinö omukwatö ö̧jobö. Ja̧danö, jelo̧ma ö̧jobe, jweinö omukwatö̧kö̧ma. Jo̧bama ju'wi jawabi ju'wi jawa mikwawökönö jawa omukwatobetjö̧ jweinö omukwatö ja̧kwawama omukwatokobe.

²⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Tjemu omukwatökönö jo̧ma, omukwatökönö ö̧jobetjö̧ iteda abe'doma o̧'wo̧ tjo̧achöda ö̧jobe. Ja̧danö, ojo'dobi jwiinö o̧'wo̧ tjo̧achöda jö̧jobe, jitji̧ omukwatökönö ö̧jobetjö̧.

²⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Bakwo̧ Dios wei̧ a̧ja̧kwo̧ma, sulabenö ja̧ököjayonö lȩekwa yöbawo̧ma yöawobe, wene juna̧lo̧, sulabenö ja̧inatjö̧ mikwa imidobö jo̧be, jö̧ba̧lö. Isabenö, sulabenö ja̧ököjayonö lȩekwa yöbawo̧ma imidobö aebobe. Jobekwö aeboböma sulobe, jo̧bama sulabenö ja̧inokobetjö̧. Ju'wibi yötawa, suli̧ jawa wanedöma: Bakwo̧ luwo̧ma, otiwanö omukwatö ö̧jijayonö jo̧banö lȩbebö kwakwatjinobe. Jobekwö otiwanö omukwatö luwo̧nö kwakwatjoböma sulobe.

²⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö, bakwo̧ waiso̧ma nöinö yöba̧lö̧kö̧. Ja̧danö, jelo̧nöbi yötawa: Tjo̧'o̧manö yöba̧lö, dameakwökönö jo̧ma di̧ya sulojobö jö̧ba̧lö, di̧ya otiwojobö jö̧ba̧lö waiso̧.

²⁸ Ja̧danö, jelo̧nöbi yötawa, sulabenö omukwatö jo̧nö: Sulabenö omukwatö jo̧ma yöa̧lökötjö̧ma jojodöma tjo̧mukwatena, jweinö omukwato̧, jö̧ba̧lö. Jao, ja'yubebi yöa̧lökötjöma tjo̧mukwatena, jwiinö waiso̧, jö̧ba̧lö, jo̧ba sulabenö omukwati̧ma waapji i̧sekwokobetjö̧.