Proverbios 16 - Dios Iwene

Salomón ju'wi jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawa

¹ Salomón ju'wi jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ma baikwö laebobe: Isabenö yötawa: Jojodöma ju'wi jawabi ju'wi jawa tjo'wo junö tjo̧mukwatobe, a̧a̧a̧ itekwayi kwebachö chi̧'yocha, jö̧ba̧lö, ja̧danö, imiame ichena chotidocha, jö̧ba̧lö. Jobekwö tjo̧'wo junö omukwatö yötja̧lijayonö Isabenö Jo̧da jojodö tjotidakwa̧bi, tji̧'yakwa̧bi okobe jwiinö tjö̧jakwa̧ma öbibo̧.

² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma omukwatena, okobe jwiinö chö̧ji̧ma otiwanöda omukwatö jo̧sa, jö̧ba̧lö. Jobekwö omukwatijayonö omajadenö omukwati̧ma öwawokobe ¿tajawedö jobekwö chomukwatobekwö? jö̧ba̧lö. Bakwo̧da, Isabenö Jo̧da jojo omajadenö omukwati̧ waiso̧, sulabenö omukwatojobö jö̧ba̧lö, otiwanö omukwatojobö jö̧ba̧lö.

³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Kwotidakwa̧ abönö Isabenö Jo̧nö ösödö jo̧banö akeba̧lo, Chuluwo̧ chotidakwa̧ma ökwöda kwösödi̧danö chotidobö öbibö pjakato, jö̧ba̧lö. Jobekwö, Isabenö Jo̧nö ösödö akeba̧lobetjö̧ kwotidakwa̧ma otiwanö laebakobe, iteda ösödi̧danö.

⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma iteda okobe jwiinö otidinabi, okobe deinö otidinawö̧nöbi baledakwa̧ma ajayitjöda omukwatö ujuninobe. Ja̧danö, sulabenö omukwatadönö baledakwa̧bi ajayitjöda omukwatö ujuninobe Isabenö Jo̧ma, jobadönö lȩebakwa̧ mölȩ baibena.

⁵ Ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma, itedada baikwö omukwatena, ötjöda luwo̧sa, jö̧ba̧lö, ötjöda otiwo̧sa, jö̧ba̧lö, waiso̧sa, jö̧ba̧lö. Isabenö Jo̧ma jwiinö öpöjödobe jo̧ba omukwati̧danö omukwatadönöma, okobe deinö. Isabenö yötawa: Jobekwö omukwatadönöma Isabenö Jo̧ lȩebakwawö̧.

⁶ Ju'wibi yötawa: Bakwo̧, Isabenö Jo̧nö ba̧kwȩlö̧jatebö ösödö, ja̧danö, jo̧ba wei̧ ba̧kwȩlö̧jatebö a̧ja̧kwö jo̧nöma sulabenö ja̧aja̧ma 'do̧beba̧lö loakwo̧ Isabenö Jo̧ma. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧nö yebabinö omukwato̧ma, jobekwö yebabinö omukwatö ö̧jobetjö̧ ö̧jobetjö̧ suli̧ jawatjö ödökwönönö kwebachö jo̧, suli̧ jawa ja̧tapji jö̧ba̧lö.

⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma jwiinö ösödobe otiwanö omukwatö jo̧nö, bite ö̧ji̧ma chösöda jö̧ba̧lö. Jobekwö ö̧jobetjö̧ Isabenö Jo̧ma jo̧banö pjaatobe, ite öpöjojodöbi jo̧bakwö wene jwiinö tjö̧jobö.

⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, du̧ju̧taja tjö̧ji̧nö wanedö: Bakwo̧, balada ja'yubeda juna̧lo̧ma, otiwanö omukwatö jo̧. Ja̧danö, jelo̧ma, sulabenö ja̧ina mikwa balada nöinö juna̧lo̧. Ja̧danö mikwawi̧ma ¿di̧te ö̧ji̧da? balada ja'yubeda juna̧lo̧ otiwanö omukwato̧ ö̧jobökö̧, balada sulabenö ja̧ina mikwa balada nöinö juna̧lö ö̧jobökö̧, di̧teda? Isabenö yötawa: Balada ja'yubeda juna̧lo̧, otiwanö omukwatö jo̧ma isabenö, jo̧ba ö̧ji̧ma mikwawobe.

⁹ Isabenö yötawa: Jojodöma ju'wi jawabi ju'wi jawa tjo'wo junö tjo̧mukwatobe, a̧a̧a̧ itekwayi kwebachö chi̧'yocha, jö̧ba̧lö, ja̧danö, imiame ichena chotidocha, jö̧ba̧lö. Jobekwö tjo̧'wo junö omukwatö yötja̧lijayonö Isabenö Jo̧da jojodö tjotidakwa̧bi, tji̧'yakwa̧bi okobe jwiinö tjö̧jakwa̧ma öbibo̧.

¹⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma, Dios öibökwema jweinö omukwato̧, Diosma jo̧banö öibobetjö̧. Jobekwö Dios öibökwe inesö la'aka luwo̧ma lȩekwa yöawena jweinöda omukwatö yöbawo̧, Diosma jo̧banö öibobetjö̧.

¹¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma tea iyadönö baikwö webo̧: —Kwakwawa, tea ömöki̧ kwöba̧ja̧daduwena, lamatapinö ömöki̧ jweinö ba̧ja̧dapinöda kwönaduwo. Ja̧danö, inawa ömöki̧ma jweinö yökawaduwobö jo̧be, ö'öbönö yökawaduwoko— jö̧ba̧lö webo̧. Isabenö Jo̧da jweinöda midö tjiyobö webö juno̧.

¹² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwena ju̧kwadöma tjö̧möledökwö wene jwiinö, sulabenö ja̧bökönö tjö̧jitjö̧ma jobe inesö la'aka luwo̧ma, otiwanö webö ö̧jena. Ja̧danö, iteboma juluwobe, jobe ju̧kwadöma otiwanö tjö̧jobetjö̧. Jo̧kwaobetjö̧ inesö la'aka luwo̧ma jwiinö ösödobe itebonö ju̧kwadöma otiwanö tju̧jukwena. Jo̧kwaijayonö öpöjödobe sulabenö ja̧bö ju̧kwadönö, iteboma suli̧ jwöachapji jö̧ba̧lö, ja̧danö wei̧ma kaatibapji jö̧ba̧lö.

¹³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma nöinö ösödobe Dios wei̧ a̧ja̧kwo̧ yöawi̧ma, otiwa jö̧ba̧lö. Isabenö, otiwanö omukwatö jweinö yöbawo̧nö jwiinö ösödobe inesö la'aka luwo̧ma.

¹⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma o̧'wo̧ sulawö ö̧jitjö̧ma jwiinö labo̧. O̧'wo̧ sulawö̧ ö̧jobetjö̧ ömöayedönö weena jojonö kwabö lotjobö. Jo̧kwaobetjö̧, jweinö omukwato̧ma o̧'wo̧ sulawö inesö la'aka luwo̧nö o̧'wo̧ suli̧ma söachobö pjaatakwo̧.

¹⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma o̧'wo̧ ösöwanö ö̧jobetjö̧ itebonö ju̧kwadöbi otiwanö tjö̧jakwedö. Wanedö yötawa: Batjonö tju̧juninemima ojwiyo o̧bitjö̧ma pjaatena ¿jö̧tö̧? tju̧junina otiwanö pokwakobetjö̧. Ja̧ pjaati̧danö inesö la'aka luwo̧ma o̧'wo̧ ösöwanö ö̧jobetjö̧ itebonö ju̧kwadönö pjaatobe tjo̧'wo̧ ösöwanö tjö̧jobö, batjonö tju̧juninemi ojwiyo o̧bena pjaati̧danö.

¹⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Chömöledö döwaisa, oroma nöinö mikwawi̧ jawa ¿jö̧tö̧? Isabenö yötawa: Oro mikwawi̧tjö bajalekwönönö mikwawobe jweinö omukwatö kwö̧jaduwi̧ma. Ja̧danö, döwaisa, platabi nöinö mikwawi̧ jawa ¿jö̧tö̧? Isabenö yötawa: Kwöwaisaduwi̧ma di̧ya sulojobö jö̧ba̧lö, di̧ya otiwojobö jö̧ba̧lö jwiinö mikwawobe, plata mikwawi̧tjö̧ bajalekwönönö.

¹⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Otiwanö omukwatö jo̧ma jwaikwöda 'yo̧, sulabenö baledi̧tjö jelobekwö 'ya̧nö. Jo̧bama jwaikwöda 'ya̧nö, suli̧ jawatjö ö̧jibinö 'yo̧.

¹⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma itedada omukwatena, ötjödasa ju'wedötjö bajalekwönönö waiso̧ma, jö̧ba̧lö. Isabenö yötawa: Ötjödasa waiso̧ma, jö̧ba̧lö, omukwato̧nöma ju'wi mölȩ jwiinö labi̧ jawa baledakwo̧. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma ju'wedönö nijakwönönö edö omukwatena, bidöma mikwawöködö jö̧ba̧lö. Isabenö yötawa: Jobekwö omukwato̧ma ju'wi mölȩ itedada usulaso̧da ö̧jakwo̧.

¹⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Jojodötjö ju'wedöma idödada baikwönönöbedösa, jö̧ba̧lö omukwatadö. Jobadöma balada, tjitea nöinöma jwibadö. Ja̧danö jojodötjö ju'wedöma nöinö juna̧ladö, sulabenö ja̧tjinatjö tjȩmina jawa. Jobadöma idödada waisadösa, jö̧ba̧lö omukwatadö. Ja̧danö, jobadötjö ¿didökwö otiwanö kwö̧jaduwenada? Isabenö yötawa: Jobadö nöinö juna̧ladöma, ökwödönö atjebena, ökwödökwö kwö̧jaduwo, dujuna̧li̧tjö̧ diyabi, jö̧ba̧lö. Jobekwö jö̧tja̧lijayonö jobadökwö kwö̧jaduwoböma jwiyobe, sulabenö omukwatadötjobetjö̧. Jwibadökwö, baikwönönöbedösa, jö̧ba̧lö omukwatadökwö kwö̧jaduwoböma otiwobe.

²⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, jweinö yötjawi̧ a̧ja̧kwo̧ma otiwanö ö̧jakwo̧. Ja̧danö, bakwo̧, Isabenö Jo̧nö o̧'wo̧ wa̧na̧lö jo̧ma o̧'wo̧ ösöwanö ö̧jakwo̧.

²¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwato̧ma, iteda ö̧ji̧ma jojodönö tjöwaisachibinö wajuwanö i̧sekwobe bitema jweinö omukwatö jo̧, jö̧ba̧lö. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jojodönö öbibö yöbawo̧ma tjo̧'o̧manö, ösödö yöbawö öibitjö̧ma yöawawö̧ma tjöwaisachibena, da̧ja̧kwobö jobe jweinö yöbawo̧obetjö̧, jö̧ba̧lö.

²² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Ö'wiyawakwawönö omukwato̧ma ja̧kwawa iyi̧danö yöbawo̧. Wanedö yötawa: Ojwese'do su̧'bȩ babibö welache'do welachi̧danö jo̧ba ö'wiyawakwawönö omukwatö yöawi̧ma ja̧kwawa jawa iyö welachobe jo̧ba yöawi̧tjö yöawawö̧nöma. Jobekwö baledokobe jweinö omukwatö̧kö̧nöma. Jweinö omukwatö̧kö̧ma omukwatökönö ö̧jobetjö̧ lȩtjebakwo̧.

²³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwatö jo̧ma yöa̧lakwa̧ abönö o̧'wo̧nö omukwatö juno̧. Jobekwö omukwatö yöawobetjö̧ jo̧ba yöawi̧ a̧ja̧kwö tjösödobe jojodöma, jweinö yöbawo̧, da̧ja̧kwobö jo̧be, jö̧ba̧lö.

²⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Tjo̧'omanö ösödö yöba̧lo̧ma yöa̧li̧ a̧ja̧kwadöma tjösödobe, otiwanö yöba̧lo̧, jö̧ba̧lö. Wanedö yötawa: Wa̧yo̧ nebö tjösödi̧danö, o̧ta, jö̧ba̧lö, tjo̧'omanö ösödö yöba̧lo̧ yöa̧li̧ma jwiinö tjösödobe. Ja̧danö, wa̧yo̧ netjaja̧ tjujuluwobö pjaati̧danö pjaatobe tjo̧'o̧manö ösödö yöba̧lo̧ yöa̧li̧ma jojodö tjujuluwachibanö.

²⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, Aaa, ötjöma otiwanö omukwatö jo̧sa, omukwatijayonö wajwibö, jelobekwö omukwato̧, sulabenö. Ja̧danö, jelobekwö omukwatö ba̧kwȩlö̧jatebö sulabenö omukwatö tupakwö i̧'yitjö̧ma debö i̧'yena.

²⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ a̧wi̧chi̧ lö̧jachibökwe otido̧ma otiwanö, juluwanö otido̧, balada midö iyajökwe kwakwawa emö ukwobö.

²⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenöda omukwato̧ma ju'wedönö wene jwöeboböda omukwato̧. Wanedö yötawa: Ökwöla ubola jwale'ewö jelobekwö emibi̧danö sulabenö omukwato̧ yöa̧li̧ma okobe jwiinö ubi̧, nöinö wene jwöbebö.

²⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwatö jo̧ma wene jwöbebo̧ jojodö tjölakwabikwawinö. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ ju'wedönö yö̧ne tjö̧möledöso̧nöma omöna yöa̧liawö̧ tjö̧möledöso̧tjö̧ 'da̧bachibö tjö̧ja̧kwedö.

²⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Labo̧ma iteda ömöledöso̧nöbi ölabobö öbibo̧. Isabenö, labo̧ma ömöledöso̧nö wene jwöebakwo̧, sulabenö omukwatö i̧'yobö öibakwo̧.

³⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Sulabenö ja̧otö jö̧ba̧lö omukwato̧ma mananö kweachobe. Ja̧danö, jelo̧nö, mananö icho̧nö omöna yöa̧lonö jo̧ba ömöayedöma mana ö'öbönö tjuju̧kwawobe. Ja̧danö, ichajo̧nö yöa̧lonö mana ö'öbönö ju̧kwawö ömöayedönöma i̧sebobe. Öbajale yi̧lu̧ yi̧lu̧ ja̧bö, ja̧danö aa wödö'böbi ja̧bö i̧sebobe ömöayedönö, ichaduwi bitenöda dödebaduwo, jö̧ba̧lö.

³¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Damöma, tjöwö'ye dewadöma jobadö tjöwö'yema inesö la'aka luwo̧ otiwaka ubutjawakadanö ji̧. Jobekwö tjöwö'ye dewa'ye tjubutjawi̧ma öwawinö i̧sebobe, bidöma lekwe mölȩ jweinö omukwatö ja̧dö, jö̧ba̧lö.

³² Ja̧danö, ju'wibi abebö cha̧ja̧kwaduwakwö: ¿Di̧yatjö̧ mikwawinö ö̧jobökö̧? ¿Dameakwö̧kö̧ ö̧ji̧ökö̧, jwiinö juluwo̧ ö̧ji̧ökö̧? ¿Di̧yatjö̧ mikwawinö ö̧jobökö̧? Isabenö yötawa: Dameakwö̧kö̧ ö̧ji̧danö isabenö mikwawobe. Isabenö, jwiinö juluwo̧ ö̧ji̧tjö̧ bajalekwönönö mikwawobe dameakwö̧kö̧ ö̧ji̧ma. Ja̧danö, ju'wibi abebö cha̧ja̧kwaduwakwö: ¿Di̧yatjö mikwawobeda, dameakwö̧kö̧ ö̧jiobökö̧, inesö la'aka luwo̧ öpöjödawö̧nö ujuluwikö̧? Di̧yatjö̧ mikwawobeda? Isabenö yötawa: Dameakwö̧kö̧ ö̧ji̧ma jwiinö mikwawobe. Isabenö, inesö la'aka luwo̧ öpöjödawö̧nö ujuluwaja̧tjö̧ bajalekwönönö mikwawobe dameakwö̧kö̧ ö̧ji̧ma.

³³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧ma okobe jwiinö baledakwa̧ waiso̧. Jojodöma inawiya ikwawö edadö tjöwaisachibobö, dakwö baledakwa̧jö̧, jö̧ba̧lö. Jo̧kwaijayonö Isabenö Jo̧da baledakwa̧ omukwatö juno̧.