Proverbios 14 - Dios Iwene

Salomón ju'wi jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawa

¹ Salomón ju'wi jwebebö yöawakwawa jawanö wanekwachi̧ jawa baikwö laebobe: Isabenö yötawa: Bakwuju, jweinö omukwatö jujuma otiwanö omukwatuju. Ja̧danö, otiwanö omukwatö jö̧jobetjö̧ jilekwe, ja̧danö jitji̧mu̧, ja̧danö okobe deinö jejunö ju̧kwadöma otiwanö ju̧kwadö, wene jwiinö. Jobekwö otiwanö tjö̧jokobe jweinö omukwatökönö juju jömöledöma. Jobuju jweinö omukwatökönö jujuma omukwatökönö sulabenö jö̧jobetjö̧ jilekwenö, ja̧da̧nö ji̧tji̧mu̧nö, ja̧danö okobe deinö jejunö ju̧kwadönö wene jwöjebakwuju.

² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, otiwanö omukwatö, jweinö yöba̧lö jo̧ma iteda ö̧ji̧ma öwawinö i̧sekwobe, Isabenö Jo̧nö yebabinö omukwato̧sa, jö̧ba̧lö. Jobekwö i̧sekwokobe bakwo̧, sulabenö omukwatö jojodönö omöna yöba̧lö jo̧ma. Sulabenö omukwatö omöna yöba̧lo̧ma, iteda ö̧ji̧ma öwawinö i̧sekwobe, Isabenö Jo̧nö chomukwatökö, chöpöjödökwe, jö̧ba̧lö.

³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwatö jo̧ma jweinö yöba̧lo̧. Ja̧danö, jweinö omukwatö yöa̧lobetjö̧ iteda yöa̧li̧ma te'ada̧lo̧danö pjaatakwo̧, wenetjö̧ ö̧jibinö. Jobekwö baledokobe jweinö omukwatö̧kö̧nöma. Jweinö omukwatö̧kö̧ma ötjöda otiwo̧sa jö̧ba̧lö, ötjöda waiso̧sa jö̧ba̧lö nöinö yöa̧lobetjö̧ lȩtjebakwo̧.

⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma a̧jwi̧mu̧ pa̧ka̧yö̧nö niji sobö chawidadönö ujuna̧lobetjö̧ öbatjonö nöinö ujunaja̧tjö̧ wa̧jakobe. Jobekwö baledokobe pa̧ka̧yö̧nö niji sobö chawidadö deitjö̧ma. Niji sobö chawidadö pa̧ka̧yöma deitjö̧ma öbatjonö nöinö wa̧ji̧ma jwiena.

⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, lȩekwa yöbawo̧ öba a'o ja̧nö ba̧kwȩjatebö jweinöda yöawitjö̧ma a̧ja̧kwadöma tjöwaisachibena, bitenö yöawobö atjebena jweinöda yöbawo̧, jö̧ba̧lö. Jobekwö yöawokobe omöna yöbawo̧ma. Omöna yöbawo̧ma lȩekwa yöbawo̧ öba a'o ja̧nö omönada yöbawo̧.

⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, jweinö omukwatö ja̧kwawa yötjawi̧ öpöjödö obo̧ma la'akatjöda jweinö omukwatö ö̧joböma öwaisachibökakwo̧. Öwaisachiboböma waiya. Jobekwö waiyökökwe di̧ya sulojobö jö̧ba̧lö, di̧ya otiwojobö jö̧ba̧lö waiso̧ma. Jo̧ba waiso̧ma ju'wi jawabi ju'wi jawa öwaisachiboböma waiyökökwe.

⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawaduwakwö: Jweinö omukwatö̧kö̧ ö̧jelöma labekwaduwi, ökwödönö ju'wi jawabi ju'wi jawa kwöwaisaduwobö pjaatakwawa jawa yöawokobetjö̧.

⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Ö'wiyawakwawönö omukwato̧ma jweinö 'ya̧kwawa di̧yajö jö̧ba̧lö, jelobekwö 'ya̧kwawa di̧yajö̧ jö̧ba̧lö waiso̧, jweinöda i̧'yakobetjö̧. Jobekwö i̧'yokobe jweinö omukwatö̧kö̧ma. Jo̧bama chi̧'yoböma chöwaisa, jö̧ba̧lö yöa̧lijayonö wajwibo̧. Itedada omöna yöba̧lo̧ chi̧'yakwa̧ma chöwaisa, jö̧ba̧lö. Jobekwö yöa̧lijayonö wajwiobetjö̧ jelobekwöda 'yo̧.

⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwatadöma idödada sulabenö omukwatö tjö̧ji̧ma oböda obadö, jo̧kwada ju̧kwadösa, jö̧ba̧lö. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Diosma jweinö omukwatö ju̧kwadönö ösödo̧, otiwanö omukwatadö, jö̧ba̧lö.

¹⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ma iteda ö̧ji̧ma waiso̧ o̧'wo̧ tjo̧achi̧bi, ja̧danö o̧'wo ösöwi̧bi, iteda o̧'wo̧ okwa jawa jobetjö̧. Jelo̧ma wajwibo̧.

¹¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwato̧ ejuma söbebö lotjakweju, lekwe jö̧kakweju. Jobekwö baledokobe otiwanö omukwato̧ ejuma. Jo̧ba ejuma lekwe ja̧kweju.

¹² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, jelobekwö omukwatijayonö, otiwanö omukwato̧sa jö̧ba̧lö omukwato̧. Jo̧bama wajwiobe jelobekwö omukwati̧ma. Isabenö yötawa: Jo̧bama ba̧kwȩlö̧jatebö jelobekwö omukwatö jemitupakwö i̧'yitjö̧ma debö i̧'yakwo̧.

¹³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Ju'wikwenama bakwo̧ o̧'wo̧ ösöwobe ichejekwijayonö, ja̧danö, oböbi oijayonö wamenöda i̧sekwo̧, okwa i̧sekwökönö. O̧'wo̧ okwanö jwiinö o̧'wo̧ tjo̧achena. Ja̧danö, obö kaatakwawenama ina o̧'wo̧ tjo̧acho̧.

¹⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ jweinö omukwatö ö̧jaja̧ kabatibö sulabenö omukwato̧ma Dios balekwa mikwa iyö lȩebakwo̧. Ja̧danö, ba̧kwȩlö̧jatebö otiwanö omukwatö ja̧bo̧ma Dios balekwa mikwa iyö pjaatakwo̧, o̧'wo̧ ösöwanö ö̧jobö.

¹⁵ Ju'wibi yötawa: Jweinö omukwatö̧kö̧ma, okobe jwiinö jo̧banö yötja̧li̧ma a̧ja̧kwö ösödo̧, otiwa, jö̧ba̧lö. Jo̧banöma sulabenö yötja̧lijayonö, otiwa, jö̧ba̧lö omukwato̧, wajwiobetjö̧. Ja̧danö, jelo̧nöbi yötawa: Ö'wiyawakwawönö omukwato̧ma i̧'yakwa̧ abönö jweinö omukwato̧, jweinö i̧'yakobetjö̧.

¹⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwato̧ma, ö'wiyawakwawönö omukwatö suli̧ jawatjö, lö̧jibapji jö̧ba̧lö ödökwönönö jo̧. Jobekwö ö̧jokobe jweinö omukwatö̧kö̧ma. Jweinö omukwatö̧kö̧ma omukwatökönö, sulökena, jö̧ba̧lö jo̧kwada labebö 'yo̧, suli̧ jawa baledobekwö.

¹⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Juluwanö dameakwo̧ma omukwatökönö ja̧bö jo̧. Ja̧danö, jelo̧nöbi yötawa: Jojodöma jwiinö tjöpöjödobe sulabenö ja̧akwa̧ o̧'wo̧ junö omukwato̧nöma.

¹⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwatöködöma la'akatjöda tjöwaisachibökakwedö. Jobadö tjö̧ji̧ mikwa baibanö ba̧kwȩlö̧jatebö omukwatökönöda tjö̧jakwedö. Jobekwö baledokobe ö'wiyawakwawönö omukwatadönöma. Ö'wöyawakwawönö omukwatadöma jobadö tjö̧ji̧ mikwa baibanö ba̧kwȩlö̧jatebö ju'wi jawabi ju'wi jawa tjöwaisachibakwedö.

¹⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Sulabenö omukwatadöma jweinö omukwatadönö öpöjödadö. Jobekwö tjöpöjödijayonö ju'wi mölȩ jweinö omukwatadö tjö̧jobekwö 'ya̧nö tju̧yu̧kijunö bamatö tjöba bȩtjachibakwedö, duluwedöja, jö̧ba̧lö. Jao, jobadö sulabenö omukwatadöma jweinö omukwatadö tjeju a̧petu teachakwawemi ichibö atjeba̧lakwedö, ökwödönö pjabataduwi, jö̧ba̧lö. Isabenö, ajayinö sulabenö omukwatadöma jweinö omukwatadönöma jwiinö tjöpöjödinajayonö juwi mölȩ jobadönö abeba̧ladö tjuju̧kwakwedö.

²⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jojodöma okobe deinö tjöpöjödobe usula jojodönö, tjipjeanö ju̧kwadöbi. Jobekwö tjöpöjödokobe balada juna̧ladönöma. Ba̧jȩkwadö tjösödobe balada juna̧ladönö, balada jwitjenanö kabatö.

²¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧ ipjeanö jo̧nö, jwibo̧nö öpöjödo̧ma sulabenö omukwatö jo̧. Isabenö, jwibadönö lȩlöjinö edö pjabato̧ma o̧'wo̧ ösöwanö jo̧.

²² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jojodötjö ju'wedöma sulabenö tjöwaedakwa̧ tjo̧'wo̧ junö omukwatadö. Ja̧danö, jobekwö tjo̧mukwatobetjö̧ jelobekwö omukwatö tji̧'yakwedö, le'dewadö tji̧'yi̧danö. Jobekwö tjö̧jokobe pjatjatakwa̧ tjo̧'wo̧ junö omukwatadöma. Ja̧danö, jobadöma jojodönö pjabatö tjö̧jobetjö̧ pjabatakwawö tjö̧ji̧ balekwa mikwa jobadönö ba̧kwȩlö̧jatebö ösödö pjabatadöma tjö̧jakwedö.

²³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Otiwanö otidadöma balada tjȩmakwedö. Jobekwö tjȩmokobe otidöködöma. Otidökönö yöba̧löda yöba̧la̧döma tjȩmökakwedö.

²⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Jweinö omukwatö ju̧kwadö tjuju̧na̧li̧ baladama i̧sekwobe, jweinö omukwatadö, jö̧ba̧lö. Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Jweinö omukwatöködö tjö̧ji̧ma i̧sekwobe, jweinö omukwatöködö, jö̧ba̧lö.

²⁵ Ja̧danö, ju'wi jawabi yötawa, wanedö: Bakwo̧ma lȩekwa yöbawo̧nö yöawobe jelo̧nöma, bitema sulabenö ja̧bina, jö̧ba̧lö. Jobekwö yöawijayonö omönada yöbawo̧. Yöawökwema sulabenö ja̧inököjayonö jo̧ba ja̧ina jawa omönada yöawobe. Ja̧danö, lȩekwa yöbawo̧ma baledina öwaiso jö̧ba̧löma jelo̧nö abebö a̧ja̧kwobö jo̧be, taji kwedinada jö̧ba̧lö. Jo̧banö abebö a̧ja̧kwökwema jweinö yöawitjö̧ma sulabenö ja̧binö̧kö̧nö ö̧jibinö pjaatobe jweinö yöawobetjö̧. Jobekwö baledokobe abebö a̧ja̧kwökwema omöna yöawitjö̧ma. Isabenö, jweinö yöawobö jijayonö lȩekwa yöbawo̧ jo̧banö abebö a̧ja̧kwena omöna yöawobe. Sulabenö ja̧binö̧kö̧nöma, jao sulabenö ja̧inobe, jö̧ba̧lö, omöna yöawobe. Jobekwö yöawobetjö̧ sulabenö ja̧bö̧kö̧nö pjabatökönö, wene jwöebobe jo̧banöma.

²⁶ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Isabenö Jo̧nö yebabinö omukwatö jo̧ma o̧'wo̧ ösöwanö jo̧, Isabenö Jo̧ma ötjönö te'ada̧lo̧ jö̧ba̧lö. Ja̧danö, jo̧ba i̧tji̧mu̧nöbi te'ada̧lo̧ Isabenö Jo̧ma.

²⁷ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, wanedö: Isabenö Jo̧nö yebabinö omukwato̧ ö̧ji̧ma ojwese'do su̧'bȩ babibö welache'dodanö wanekwachobe. Ja̧danö, Isabenö Jo̧nö yebabinö omukwato̧ ö̧ji̧tjö̧ ojwese'dotjö welachi̧danö ja̧kwawa jawa welachobe, pjaati̧ jawa, labi̧ jawatjö ö̧jibinö, debö i̧'yökönö.

²⁸ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ iteda weawö̧ma, itebonö ju̧kwadöma ba̧jȩkwadö tjö̧jitjö̧ma jojodöma jo̧banö otiwanö tjedökwe, jwiinö inesö la'aka luwo̧, jö̧ba̧lö. Jobekwö tjedokobe inesö la'aka luwo̧nö, weawö̧ ba̧jȩkwadönö debo̧nöma. Weawö̧ma ba̧jȩkwadö deobetjö̧ ¿dakwö otiwanö tjedakwa̧jö? Tjedokobe otiwanö. Ja̧danö, jo̧ba la'aka luwo̧ma juluwö̧kö̧.

²⁹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa, du̧ju̧tajanö wanedöma, juluwanö dameakwö̧kö̧nöbi, juluwanö dameakwo̧nöbi: Bakwo̧ juluwanö dameakwö̧kö̧ma jwiinö waiso̧, juluwanö chödameakwoböma mikwawokobe, jö̧ba̧lö. Jobekwö wajwibo̧ juluwanö dameakwo̧ma. Juluwanö dameakwo̧ma jo̧ba ödameakwi̧ma itedada öwawinö i̧sekwobe, jweinö omukwatökönö jo̧ jö̧ba̧lö.

³⁰ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, o̧'wo̧ tjo̧bekwökönö, o̧'wo̧ ösöwö jo̧ma 'dö̧bachökönö jo̧. Ja̧danö, jelo̧ma jobekwö ö̧jokobe, ö'wiyabinö jo̧ma. Ö'wiyabinö jo̧ma ju'wedö tju̧juna̧li̧ edö ba̧kwȩlöjatebö iteda ujuna̧lobö omukwato̧. Jobekwö omukwatö ö̧jobetjö̧ tjo̧'wo̧ tjo̧bekwö, 'dö̧bachöda ö̧jobe, omajadenö. Wanedö yötawa: Jo̧bama ö'wiabinöda ö̧jobetjö̧ tjiwe'ijuma pjolowachi̧danö jo̧, ujulu jwiinö.

³¹ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Usula jojodönö lȩlö̧jinö edökönö labo̧ma Diosnöda sulabenö labo̧, jobadö usulasedönö otidinanöma. Jobekwö jö̧kö̧ usulasedönö otiwanö pjabatö edo̧ma. Usula jojodönö otiwanö pjabatö edo̧ma Diosnö otiwanö edo̧, juluwo̧, jö̧ba̧lö.

³² Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Dios wei̧ a̧ja̧kwö jo̧ma, otiwanö ja̧bö ö̧ji̧ma jo̧banö ite'ada̧li̧danö te'ada̧lobe labi̧ jawatjö ö̧jibinö. Jobekwö baledokobe sulabenö omukwato̧nöma. Sulabenö omukwato̧ ö̧ji̧ma itenöda nöinö wene jwöebakwa̧, wene ujuna̧li̧tjö̧ ö̧jibökönö.

³³ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwo̧, di̧ya sulojobö jö̧ba̧lö, di̧ya otiwojobö jö̧ba̧lö omajadenö waiso̧ma jweinö omukwatö jo̧. Jobekwö ö̧jokobe jweinö omukwatö̧kö̧ma. Jweinö omukwatö̧kö̧ma ja'yubebi wajwibo̧ jweinö omukwatö ö̧joböma.

³⁴ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Bakwena ju̧kwadöma Dios wei̧ a̧ja̧kwö tjö̧jitjö̧ma tjiteboma otiwanö jȩna. Jo̧kwaijayonö, ba̧kwȩlö̧jatebö sulabenö ja̧bö tjö̧jitjö̧ma tabalö̧jawö̧da tju̧ju̧kwena, ja̧danö tjiteboma suli̧da jwöachena.

³⁵ Ja̧danö, ju'wibi yötawa: Inesö la'aka luwo̧ma ömöayo̧nö, ö'wiyawakwawönö jo̧nö ösödo̧. Jobekwö ösödokobe inesö la'aka luwo̧ma jelo̧ ömöayonö, ö'wiyawakwawönö jö̧kö̧nöna. Jo̧banöma jwiinö ödameakwobe. Jo̧ba ömöayo̧ma ö'wiyawakwawönö ö̧jokobetjö̧ jojodöma sulabenö tjedobe la'aka luwo̧nöma. Jobekwö tjedobetjö̧ inesö la'aka luwo̧ma ömayo̧nö, ö'wiyawakwönö jö̧kö̧nöma lȩebobö jo̧be.