San Lucas 1 - Tz'utujil (Ja Cꞌacꞌa Chominem)

¹ Honorable Señor Teófilo, anin cꞌo jun wuj xintzꞌibaj riꞌ in camic nwajoꞌ ntak awqꞌuin. E qꞌuiy ja winak ja bien quichꞌobon can nak rbanon can ja Dios chikawach in jariꞌ quitzꞌiban chic.

² Ja quitzꞌiban ni junan ruqꞌuin ja bix chake ajoj cumal ja xetzꞌatowi nojel ja nimlaj samaj ja xuban can ja Jesús in chakajaꞌ ejeꞌeꞌ quechꞌob chiquewach ja winak ja utzlaj tzij xin Jesús.

³ Ja cꞌa ranin xenmajaꞌto rchꞌobic ja bar winakarnakto wiꞌ nojel ja rbanon can ja Dios chikawach in xunqꞌuisaꞌ ja bar cꞌo wiꞌ camic. Bien xinchꞌob rij rwach in xinchomarsaj chi utz in xintzꞌibaj nojel in camic nwajoꞌ ntak awqꞌuin.

⁴ Queriꞌ nban utzcꞌa chi bien nawotakij chi ni katzij wiꞌ ja utzlaj tzij xin Jesucristo ja cꞌutun chic chawach.

* * * * * * * * * *

⁵ Ja pa rtiempo ja Herodes ja rey xin Judea cꞌo jun sacerdote, Zacarías rubiꞌ. Ja cꞌa Zacarías arjaꞌ jun chique ja jun moc sacerdote ja binaꞌan chique e xin Abías. Cꞌo rxjayil, Elisabet rubiꞌ. Ja cꞌa rElisabet arjaꞌ chakajaꞌ riy rumam can ja rojer lokꞌlaj sacerdote Aarón.

⁶ Ja cꞌa Zacarías rachbil ja rElisabet ejeꞌeꞌ utz quicꞌaslemal ntzꞌa̱t rmal ja Dios, nquinimaj ja mandamiento in nquinimaj ja juleꞌ chic ja tzꞌibtal can chipan ja rtzobal ja kajaw Dios, mta nechapbexi.

⁷ Pro ni majun ti calcꞌwal como ja rElisabet ni mta wiꞌ alanem trij in cꞌuluto xa e tak rijaꞌ chic chi e caꞌiꞌ.

⁸ Xuban jutij ja Zacarías e rachbil ja juleꞌ chic sacerdote ja re xin Abías ejeꞌeꞌ ecꞌo chipan ja quisemana, quimajon ja samaj xin Dios chipan ja nimlaj templo.

⁹ Ja sacerdote ni quicostumbre wiꞌ chi nqueban suerte chok trij nkaj wiꞌ chi noc chipan ja lugar santo rxin ja kajaw Dios chi rporoxic ja rincienso. Queriꞌ cꞌa queban in tok tzuri ja suerte cumal trij ja Zacarías kaj wiꞌ chewiꞌ tok xoqui ja Zacarías chipan ja lugar santo chi rporoxic ja rincienso.

¹⁰ Kas rmajon cꞌatem ja rincienso, congana e qꞌuiy ja winak quimolon quiꞌ chwach ja lugar santo, quimajon rbanic ja roración.

¹¹ Chaka cꞌa jalal tok cꞌo jun ángel rxin ja kajaw Dios winakar ruqꞌuin ja Zacarías. Cꞌo jun altar ja bar nporox wiꞌ ja rincienso, triꞌ paꞌl wiꞌ ja ángel pa riquikꞌaꞌ ja raltar.

¹² Ja cꞌa Zacarías tok xutzꞌat ja ángel congana junwiꞌ xunaꞌ, congana xbej riꞌ rmal.

¹³ Pro ja ángel quewaꞌ xbij tre riꞌ: —Zacarías, ma taxbej ta awiꞌ como ja Dios arjaꞌ rcꞌaxan ja raworación, ja cꞌa rElisabet ja rawixjayil arjaꞌ cꞌo jun ti ral talaꞌ nqꞌuejeꞌ na chwirukꞌaꞌ. Ja cꞌa tok xtalaxi ja talaꞌ Juan rubiꞌ xtabinaꞌaj tre

¹⁴ in janila xtiquicoti ja rawanma rmal in e qꞌuiy ja winak ja queriꞌ xtiqueban ejeꞌeꞌ chakajaꞌ.

¹⁵ Como ja talaꞌ arjaꞌ congana nim rukꞌij ntzꞌa̱t na rmal ja Dios. Ni majun vino xtutij ta nixtacꞌa xtutij ta nak chi ta ja natkꞌabar rmal. Majaꞌn talaxi ja tok xtinoji ja rEspíritu Santo pa ranma.

¹⁶ Rmal arjaꞌ tok e qꞌuiy ja winak ja rawach tak aj Israel ejeꞌeꞌ nqueqꞌuex na quinaꞌoj in nquinimaj chic ja kajaw Dios.

¹⁷ Ja tok xtoc achi nnabeyaj chwach ja Cristo chi rchomarsaxic ja rubey, ni queriꞌ ranma ja caniꞌ ranma ja rojer profeta Elías in queriꞌ rpoder chakajaꞌ ja caniꞌ rpoder ja rElías. Jariꞌ nyataj na tre ja racꞌajol utzcꞌa chi nerchomarsaj ja tatixelaꞌ cuqꞌuin ja tak calcꞌwal utzcꞌa chakajaꞌ chi ja winak ja ma e nimanelaꞌ ta ncotakij ncucꞌaj jun utzlaj cꞌaslemal. Queriꞌ cꞌa xtuban, nerchomij pon ja winak utzcꞌa chi quichomin chic quiꞌ chi rcꞌulic ja kajaw Cristo. Queriꞌ xbij ja ángel tre ja Zacarías.

¹⁸ —Pro ¿nak moda nwotakij ja wi katzij ja nabij leꞌ? como anin xa in ti riꞌj chic in queriꞌ tre wixjayil chakajaꞌ, xa ok tak rijaꞌ chic chi ok caꞌiꞌ, neꞌe ja Zacarías tre.

¹⁹ Ja cꞌa ángel quewaꞌ xbij chic tre riꞌ: —Anin in Gabriel, mero chwach Dios inelnakto wiꞌ. Ja cꞌa Dios arjaꞌ inrtakonto chi akꞌiloxic, inrtakonto chi rbixic chawe ja utzlaj tzij ja cꞌa xinbij kaj chawe riꞌ.

²⁰ Pro bien tacꞌwaxaj ja xtinbij chic chawe riꞌ, como ma xanimaj ta ja utzlaj tzij ja xinbij chawe chewiꞌ tok natoc can mem camic. Ja cꞌa tok xtibantaj cumplir ja xinbij chawe cꞌa tokoriꞌ xcatcowini xcattzijon chic jutij. Atat ma xanimaj ta ja utzlaj tzij ja xinbij chawe pro ja tok xterilaꞌ tiempo rxin tokoriꞌ nbantaj na cumplir, neꞌ tre ja Zacarías.

²¹ Ja cꞌa winak ejeꞌeꞌ ecꞌo can chwach ja lugar santo, cayben ja Zacarías: —¿Nak tre cꞌawaꞌ, congana takaꞌan nyeloji ja Zacarías chipan ja lugar santo? xecheꞌ kaj pa tak canma.

²² Ja cꞌa tok xelto ja Zacarías maticowin chic ntzijon cuqꞌuin ja winak. Ja cꞌa winak ejeꞌeꞌ chꞌobtaj cumal chi cꞌoli ja xutzꞌat chipan ja lugar santo como arjaꞌ xa rukꞌaꞌ chic nuban chiquewach, ni majun tzij xbij chi ta chique.

²³ Ja tok xuqꞌuis ja rsemana be ja Zacarías chi rochoch.

²⁴ Xerilaꞌ ja kꞌij tok yawaji ja rElisabet rmal jun ti ral cꞌo pa gracia. Joꞌoꞌ icꞌ ja ni ma xelpi ta wiꞌ pa rochoch, quewaꞌ xbij kaj pa ranma riꞌ:

²⁵ —Quewaꞌ rbanon chwe ja kajaw Dios, cꞌo chic ti wal ryaꞌon in rmalariꞌ ma qꞌuixbal chi ta nnaꞌ chiquewach ja winak ja nelasan ntzijoxic chi mta wal, neꞌe.

* * * * * * * * * *

²⁶ Ja rElisabet wakiꞌ cꞌo chi wiꞌ ja tok Dios arjaꞌ xutakto chic jutij ja ángel Gabriel. Chipan ja tinamit Nazaret xutak wiꞌ ja cꞌo pa rcuenta ja departamento Galilea.

²⁷ Xutak ruqꞌuin jun kꞌapoj xtan, María rubiꞌ. Ja cꞌa María arjaꞌ ryaꞌon chic ruchiꞌ tre jun achi, José rubiꞌ, chi ncꞌuleꞌ ruqꞌuin. Ja cꞌa José arjaꞌ riy rumam can ja rojer rey David.

²⁸ Ja cꞌa tok xekaji ja ángel ja bar cꞌo wiꞌ ja María quewaꞌ xbij tre riꞌ: —María, ja Dios camic congana utz rbanon chawe, arjaꞌ cꞌol awqꞌuin. Camic más na utzil yaꞌon chawe atat rmal ja Dios chiquewach canojelal ja rixokiꞌ, neꞌ tre.

²⁹ Ja cꞌa María tok xutzꞌat ja ángel sach rnaꞌoj rmal ja tzij ja bix tre rmal: —¿Nak tre cꞌawaꞌ tok nbij queriꞌ chwe? neꞌ kaj pa ranma.

³⁰ Ja cꞌa ángel quewaꞌ xbij chic tre riꞌ: —María, ma taxbej ta awiꞌ como atat awilon ja rutzil xin Dios.

³¹ Ja camic nqꞌuejeꞌ na cꞌaslemal chawij, cꞌo jun tawal talaꞌ nqꞌuejeꞌ na. Ja cꞌa tok xtalaxi ja talaꞌ Jesús rubiꞌ xtabinaꞌaj tre.

³² Ja tok xtiqꞌuiy nojoj janila nim rukꞌij, Ralcꞌwal ja nimlaj Dios xtibinaꞌax tre. Arjaꞌ riy rumam can ja rojer rey David in ja kajaw Dios xticojo rxin como rey ja caniꞌ xuban tre ja David ojer.

³³ Chijutij xtoc rey pan ewiꞌ ja rix riy rumam can ja Jacob in ja gobierno rxin arjaꞌ ni mta wiꞌ qꞌuisic trij. Queriꞌ xbij ja ángel tre ja María.

³⁴ —¿Nak moda tok xtibantaj cumplir ja nabij leꞌ? pro makanaꞌ incꞌulan ta cꞌa, neꞌe ja María tre.

³⁵ Quewaꞌ bix chic tre rmal ja ángel riꞌ: —Ja rEspíritu Santo arjaꞌ nkajto na awqꞌuin in ja poder rxin ja nimlaj Dios jariꞌ nsamaj na awqꞌuin rmalcꞌariꞌ tok ja santilaj acꞌal ja xtiqꞌuejeꞌ chwiakꞌaꞌ Ralcꞌwal Dios xtibinaꞌax tre.

³⁶ Camic tawotakij chi ja rElisabet ja rawachꞌalal masqui xa ti riꞌj chic pro cꞌo chic ti ral pa gracia chakajaꞌ. Ja winak ejeꞌeꞌ nquibij tre chi ni mta wiꞌ alanem trij pro camic wakiꞌ cꞌo chi wiꞌ

³⁷ como ja Dios arjaꞌ mta nak ta ja maquita ncowini nuban, neꞌxi ja María.

³⁸ —Anin incꞌo pa rukꞌaꞌ ja wajaw Dios. Tibanaꞌ cꞌa chwe ja caniꞌ cꞌa xabij kaj chwe, neꞌe ja María. Cꞌacꞌariꞌ be ja ángel, xuyaꞌ can ja María.

* * * * * * * * * *

³⁹ Ja cꞌa María arjaꞌ ma xuyaꞌ ta tiempo tre, xchomlaꞌ riꞌ, be pa jun tinamit ja cꞌo chwajayuꞌ ja cꞌo pa rcuenta ja departamento Judea.

⁴⁰ Ja cꞌa tok xekaj chipan ja tinamit xoc pa rochoch ja Zacarías in xuyaꞌ rutzil rwach ja rElisabet.

⁴¹ Ja cꞌa rElisabet ja tok xcꞌaxaj ja rutzil rwach yaꞌ rmal ja María chaka jalal tok xunaꞌ ja ti ral ja cꞌo pa gracia chi congana xusil riꞌ in noji ja rEspíritu Santo pa ranma ja rElisabet.

⁴² Arjaꞌ cow tzijoni, quewaꞌ xbij tre ja María riꞌ: —Camic más na utzil yaꞌon chawe atat rmal ja Dios chiquewach canojelal ja rixokiꞌ in janila utzil yaꞌon tre ja tawal chakajaꞌ ja cꞌo pa gracia.

⁴³ ¿Nak cꞌa inocnak wiꞌ anin chi ja Dios ryaꞌon chwe camic chi atpenak wqꞌuin? pro makanaꞌ maquita at ruteꞌ ja Cristo ja wajaw.

⁴⁴ Queriꞌ nbij chawe como anin ja tok chaka maril xayaꞌ rutzil nwach xinnaꞌ ja ti wal ja cꞌo pa gracia congana xusil riꞌ rumac quicotemal.

⁴⁵ Congana quiꞌil chawe como xanimaj chi nbantaj na cumplir ja bix chawe rmal ja ángel ja takto rmal ja kajaw Dios, neꞌe ja rElisabet tre.

⁴⁶ Ja cꞌa María quewaꞌ xbij riꞌ: —Ja camic nojel nucꞌuꞌx nojel wanma nyaꞌ rukꞌij ja kajaw Dios.

⁴⁷ Congana nquicoti ja wanma como ja Dios arjaꞌ Toꞌonel wxin.

⁴⁸ Ninquicoti como ja Dios inrchaꞌon camic pro makanaꞌ nim ta cꞌa nukꞌij pro xa in ti jun ajsamajel rxin. Ja winak ja recꞌo chipan awaꞌ tiempo ja okcꞌo wiꞌ riꞌ e cachbil ja winak ja majaꞌn queꞌalaxi xa nak ta tiempo xqueqꞌuejeꞌ wiꞌ ejeꞌeꞌ quewaꞌ xtiquibij chwe riꞌ: —Ja Dios ryaꞌon ja rutzil tre ja María, xquecheꞌ na chwe.

⁴⁹ Como ja Dios congana nimak tak utzil ja rbanonpi chwe camic, janila poder cꞌo pa rukꞌaꞌ in ja cꞌa rubiꞌ santilaj Dios neꞌxi.

⁵⁰ Ni npokonaj wiꞌ kawach ja wi nkaxbej kiꞌ chwach, niquirwariꞌ nuban chake ja rok winak xa nak ta tiempo nokqꞌuejeꞌ wiꞌ waweꞌ chwachꞌulew.

⁵¹ Bien xkꞌalasaj chikawach chi congana poder cꞌo pa rukꞌaꞌ, xerkajsaj ja winak ja nquenaꞌ kaj chi congana nimak quekꞌij.

⁵² Xerlasajel ja nimak tak rey pa kꞌetbal tak tzij pro xuyaꞌ quekꞌij ja winak ja ma nimak ta quekꞌij.

⁵³ Congana utzlaj tak nakun xuyaꞌ chique ja winak ja nkꞌakꞌan quepan pro ja cꞌa biyomaꞌ ejeꞌeꞌ xbij chique chi neꞌeli in ni majun nak ta xuyaꞌel ta chique.

⁵⁴ Xokrutoꞌ ja rok aj Israel ja rokchaꞌon rmal chi nkaban ja rsamaj, xoknataj rmal in xpokonaj kawach.

⁵⁵ Queriꞌ xuban como queriꞌ rtzujun can chique ja katiꞌt kamamaꞌ ojer caniꞌ tre ja rAbraham in caniꞌ chake ja rok riy rumam can ja rAbraham xa nak ta tiempo nokqꞌuejeꞌ wiꞌ waweꞌ chwachꞌulew. Queriꞌ xbij ja María.

⁵⁶ Qꞌuejeꞌ chi na oxiꞌ icꞌ ja María ruqꞌuin ja rElisabet cꞌacꞌariꞌ meloj chi rochoch.

* * * * * * * * * *

⁵⁷ Ja cꞌa tok tzꞌakati rtiempo ja rElisabet qꞌuejeꞌe ja ti ral talaꞌ.

⁵⁸ Ja cꞌa rchꞌalal e cachbil ja rvecino xekaj rbixic cuqꞌuin chi ja Dios congana rpokonan rwach in cꞌo jun ti ral ryaꞌon, janila xequicot ruqꞌuin.

⁵⁹ Ejeꞌeꞌ tok xuban waxakiꞌ rukꞌij ja talaꞌ xebe ruqꞌuin como jariꞌ kꞌij nba̱n wiꞌ circuncidar ja caniꞌ nrajoꞌ ja quireligión. Cajoꞌ ta quicanoj ta rubiꞌ ja tacꞌal, Zacarías ja ti rubiꞌ laj quibij tre, ti rcꞌaxel ta ja rtataꞌ.

⁶⁰ Pro peti ja ruteꞌ: —Ma can ta, Juan rubiꞌ xtikabij tre, neꞌ chique.

⁶¹ —Pro makanaꞌ cꞌo ta cꞌa jun awachꞌalal Juan rubiꞌ xa chewiꞌ tok queriꞌ rubiꞌ nabij, xecheꞌ tre.

⁶² Cꞌacꞌariꞌ quemaj rbanic quekꞌaꞌ chwach ja Zacarías como arjaꞌ xa ti mem chic: —¿Nak rubiꞌ ja tacꞌajol nbixi? xecheꞌ tre.

⁶³ Ja cꞌa Zacarías cꞌoli xcꞌutuj ja bar ntzꞌibaj wiꞌ rubiꞌ: —Juan rubiꞌ, queriꞌ ja xtzꞌibaj chiquewach. Congana sach quinaꞌoj rmal pro ni canojelal.

⁶⁴ Chaka cꞌa jalal tok tzuri ja Zacarías, ma mem chi ta, xumaj chic jutij tzij in congana xumaj ryaꞌic rukꞌij ja Dios.

⁶⁵ Ja cꞌa vecino ejeꞌeꞌ congana quixbej quiꞌ rmal pro ni canojelal. Nojel cꞌa ja bantaji riꞌ xel rbixic nat nakaj nojel chwitakjayuꞌ ja cꞌo pa rcuenta ja departamento Judea.

⁶⁶ Canojel ja winak ja xecꞌaxani ja bantaji riꞌ ejeꞌeꞌ quecꞌol pa tak canma, quewaꞌ nquibij riꞌ: —¿Nak la cꞌa chi samajil ja xtuban awaꞌ ja tacꞌal riꞌ? xecheꞌ tre ja ti yaquiꞌ. Bien kꞌalaj chi ja kajaw Dios cꞌo ruqꞌuin.

⁶⁷ Ja cꞌa Zacarías ja rtataꞌ ja ti yaquiꞌ arjaꞌ noji ja rEspíritu Santo pa ranma in xumaj rbixic juleꞌ tzij ja yataj tre rmal ja Dios chi nbij tre ja Cristo ja xajalal majaꞌn talaxi, quewaꞌ xbij riꞌ:

⁶⁸ —Kas ta xtiyaꞌ rukꞌij ja kajaw Dios ja Dios kaxin ja rok aj Israel como arjaꞌ xoknataj rmal in camic okrwasanel libre ja rok tinamit rxin.

⁶⁹ Como cꞌo jun Toꞌonel rtakonto kuqꞌuin janila nim ja poder cꞌo pa rukꞌaꞌ. Ja cꞌa Toꞌonel arjaꞌ riy rumam can ja rojer rey David ja rajsamajel rxin ja Dios.

⁷⁰ Ni queriꞌ rbanon ja Dios ja caniꞌ rtzujun can ojer como ja rojer tak profeta xin Dios ejeꞌeꞌ quitzꞌiban can chi cꞌo jun Toꞌonel ja npi na

⁷¹ utzcꞌa chi noktotaj pa quekꞌaꞌ ja kacꞌulel utzcꞌa chi noktotaj pa quekꞌaꞌ canojel ja winak ja xa itzel nokquetzꞌat.

⁷² Ja Dios arjaꞌ rtakonto ja Toꞌonel jariꞌ xbanbej cumplir ja rtzujun can chique ja katiꞌt kamamaꞌ ojer chi ni npokonaj wiꞌ quewach in jariꞌ xbanbej cumplir chakajaꞌ ja santilaj chominem ja xchomij ruqꞌuin ja rAbraham.

⁷³ Tokoriꞌ xchomij ja tok cꞌo jun juramento xuban, xbij tre ja rAbraham ja kamamaꞌ

⁷⁴ chi noktotaj na pa quekꞌaꞌ ja netzelan kaxin utzcꞌa chi matikaxbej chic kiꞌ nkaban ja nkayabej jeꞌe rukꞌij ja Dios.

⁷⁵ Queriꞌ xuban ja Dios utzcꞌa chi chwach arjaꞌ nkaban wiꞌ ja samaj rxin jaruꞌ pa tiempo nkabanel chwach ja rwachꞌulew pro ruqꞌuin jun chꞌajchꞌojlaj anma, ruqꞌuin jun utzlaj cꞌaslemal. Queriꞌ xbij ja Zacarías. Cꞌacꞌariꞌ xumaj chic jutij tzij, tre ja ti rcꞌajol tzijon chi wiꞌ quewariꞌ:

⁷⁶ —Ncꞌajol, atat xtibinaꞌax chawe chi at profeta rxin ja nimlaj Dios como atat natnabeyaj na chwach ja Cristo ja kajaw utzcꞌa chi nachomarsaj na rubey chwach ja tok xajalal majaꞌn tumaj ja rsamaj.

⁷⁷ Natnabeyaj na chwach utzcꞌa chi nachꞌob chikawach ja rok tinamit rxin chi ja tok ncuytaji ja kil kamac triꞌ nkawil wiꞌ ja totajem xin Dios

⁷⁸ in xa rmal ja congana npokonaj kawach ja Dios xa chewiꞌ tok nuban queriꞌ chake. Rmalcꞌariꞌ ja tok cꞌo jun Toꞌonel rtakonto kuqꞌuin chilaꞌ chicaj ja nsakirsan kabey chikawach.

⁷⁹ Ja cꞌa Toꞌonel arjaꞌ neruyaꞌ na pa sakil ja winak ja recꞌo pa kꞌekumal ja nquixbej quiꞌ chwach ja camíc in nokrucꞌaj na chipan jun bey ja rcꞌan quicotemal. Queriꞌ xbij ja Zacarías.

⁸⁰ Queriꞌ cꞌa xuban, qꞌuiyi ja ti calcꞌwal ja Zacarías in Elisabet, congana cowir más ranma chi rbanic ja rutzil. Pa tak lugar ja bar kas talan wiꞌ triꞌ nqꞌuejeꞌ wiꞌ. Ja cꞌa tok xerilaꞌ ja kꞌij rxin be, xumaj rbixic ja rtzobal Dios chique ja rach tak aj Israel.