Баштыңчылар 9 - Ыдыктыг Библия

Авимелехтиң хаан апарганы

¹ Иероваалдың оглу Авимелех Сихем хоорайда авазының акы-дуңмазы база бүгү төрел бөлүү-биле мындыг чугаа кылган:

² «Сихемниң бүгү чурттакчыларынга: „Силерни Иероваалдың чеден оглу шупту башкарарга дээре бе азы чаңгыс кижи башкарарга дээре бе?“ – деп тургаш, ынчаар сургап калыңар. Ынчангаш мен силерниң хан төрелиңер болурумну утпаңар».

³ Авимелехтиң даайлары ол сөстерни Сихемниң бүгү чурттакчыларынга чугаалап, оларны сургап каапкан, ынчангаш олар, «Ол бистиң төреливис-ле болгай» дишкеш, Авимелехтиң талазынче чайгыла бергеннер.

⁴ Сихемчилер аңаа Ваал-Вериттиң өргээзинден чеден шекел мөңгүн берген, а Авимелех ооң-биле хоозун дүржок улус хөлезилеп эдертип алгаш, чорупкан.

⁵ Авимелех Офрада ачазының бажыңынче чеде бергеш, бодунуң акы-дуңмаларын, Иероваалдың чеден оглун чаңгыс даш кырынга өлүрүп каапкан. Иероваалдың чүгле хеймер оглу Иофам чаштына бергеш, дириг арткан.

⁶ Сихемниң база Бет-Миллонуң бүгү чурттакчылары ыдыктыг дуб чанынга чыылгаш, Авимелехти боттарының хааны кылдыр чарлап алганнар.

⁷ Кажан ол дугайында Иофамга чугаалаарга, ол Гаризим дагның бажынче үне бергеш, ооң кырындан мынчаар алгырып чугаалаан: «Мени дыңнаңар, сихемчилер, ынчан силерни Бурган дыңнаар!

⁸ Бир катап ыяштар боттарынга хаан шилип тургузуп аар дээш, олива ыяжынга: „Бистиң хаанывыс бооп көрем!“ – дишкеннер.

⁹ Олива ыяжы оларга: „А бодумнуң үзүмнү – бурганнарны-даа, кижилерни-даа хүндүлээр үзүмнү канчаар мен? Өске ыяштарның кырынга тергиидеп аар-ла дээш, үзүмнү моон соңгаар бербес мен бе?“ – деп харыылаан.

¹⁰ Ынчан ыяштар фига ыяжынга: „Сен бистиң хаанывыс бооп көрем!“ – дишкеннер.

¹¹ Фига ыяжы оларга: „А мээң чаагай чигирзиг чимистерим? Өске ыяштарның кырынга тергиидеп аар-ла дээш, чимистеримни моон соңгаар бербес мен бе?“ – деп харыылаан.

¹² Оон ыяштар виноград сывынга: „Сен бистиң хаанывыс бооп көрем!“ – дишкеннер.

¹³ Виноград сывы оларга база-ла: „А мээң хандым, бурганнарны-даа, кижилерни-даа хөгледир хандым? Өске ыяштарның кырынга тергиидеп аар-ла дээш, бодумнуң хандымны моон соңгаар бербес мен бе?“ – деп харыылаан.

¹⁴ Адак соонда шупту ыяштар тенниг хараганга: „Сен бистиң хаанывыс бооп көрем!“ – дишкеннер.

¹⁵ Хараган оларга мынча деп харыылаан: „Бир эвес силер шынап-ла мени хааныңар кылып ап турар болзуңарза, бээр кээп, мээң хөлегемге хоргадап алыңар, а бир эвес хоргадавас болзуңарза, теннеримден от хып үнгеш, Ливанның пөштерин өрттедиптер!“

¹⁶ Ынчангаш ам боданып көрүңер, Авимелехти хаан кылып алгаш, чөптүг болгаш шын кылган-дыр силер бе? Иероваалдың чедиргени ачы-буяны дээш, аңаа болгаш ооң үре-салгалынга буян-биле харыыладыңар бе?

¹⁷ Мээң ачам бодунуң амы-тынын харамнанмайн, силер дээш дайылдажып тургаш, силерни мадианнар холундан адырып кагды.

¹⁸ А ам силер мээң ачамның үре-салгалынга удур тура халып, ооң чеден оглун чаңгыс даш кырынга өлүргеш, ооң кулу херээженниң оглу Авимелехти, бодуңарның төрелиңер боорга, хаан кылып алдыңар.

¹⁹ Бир эвес силер Иероваал-биле болгаш ооң салгакчылары-биле шын болгаш чөптүг кылган болзуңарза, Авимелехке өөрүңер-ле, а Авимелех база силерге өөрзүн.

²⁰ Бир эвес силерниң кылганыңар чөптүг, шынныг эвес болза, Авимелехтен от хып үнгеш, сихемчилерни болгаш Бет-Миллону өрттедипсин, база сихемчилерден болгаш Бет-Миллодан от хып үнгеш, Авимелехти өрттедипсин!»

²¹ Ооң соонда Иофам Беэр деп черже дезе бергеш, аңаа акызы Авимелехтен чаштынып чурттап турган.

Сихемниң болгаш Авимелехтиң буурааны

²² Авимелех израиль чонну үш чыл чагырып башкарган.

²³ Ынчалза-даа Бурган Авимелех биле сихемчилерге адаанзырак хөөннү чорудупкан, ынчангаш сихемчилер Авимелехке өскерлип, чагыртпастай берген.

²⁴ Иероваалдың чеден оглунуң төгүлген ханы дээш өжээн оларны өлүрген дуңмазы Авимелехтен-даа, Авимелехти бо өлүрүүшкүнге деткип, ооң холун быжыглап турган сихемчилерден-даа негеттинзин дээш, Бурган ынчаар кылган.

²⁵ Сихемчилер даглар кырынга Авимелехке удур дозуг кедеглер тургускулап алгаш, оларның чаны-биле эрткен-дүшкен кижи бүрүзүн үптеп турганнар. Бо дугайында Авимелехке дыңнаткан.

²⁶ Сихемче Эведтиң оглу Гаал бодунуң акы-дуңмазы-биле база чедип келген, а сихемчилер аңаа ооргаланы бергеннер.

²⁷ Олар виноград шөлдеринге барып, дүжүдүн ажаап, виноградын сызып, хөглеп-байырлап, боттарының бурганының өргээзинге баргаш, аңаа дойлап, Авимелехти бактап, каргап турганнар.

²⁸ Эведтиң оглу Гаал мындыг сөстер чугаалап турган: «Авимелех дээрге кымыл ол? А Сихем дээрге чүл ол? Чүге бис Авимелехке чагыртыр ужурлуг бис? Ол дээрге Иероваалдың оглу-дур, а Зевул дээрге чүгле ооң томуйлап кааны дарга-дыр! Сихемниң үндезеликчизи Эмморнуң салгалдарынга чагыртып, бараан болуңар! А Авимелехке чүү дээш бараан боор бис?

²⁹ Бо чонну мээң холум башкарып турган болза! Авимелехти моон ойладыптар ийик мен». Оон: «Авимелех, шерииң мөөңнээш, тулчуушкунче үн!» – деп алгырган.

³⁰ Хоорайның чагырыкчызы Зевул Эведтиң оглу Гаалдың бо сөстерин дыңнааш, килеңнеп үнген.

³¹ Ол кажар арга-биле Авимелехче медээчилер чорудупкаш, мындыг сөстер дамчыткан: «Эведтиң оглу Гаал акы-дуңмазы-биле кады Сихемде чедип келген, ооң чонун сеңээ удур көдүрүп тур.

³² Ынчангаш сен бодуңнуң улузуң-биле кады дүне тургаш, хоорай чанынга ховуга дозуг кедегден тургузуп каг.

³³ А эртен, хүн үнүп кээрге, хоорайже халдай бер. Ол үеде Гаал бодунуң улузу-биле хоорайдан сеңээ удур үнүп кээрге, олче холуңнуң шыдаар-ла шаа-биле халдаар сен».

³⁴ Авимелех дүне бодунуң бүгү улузу-биле тургаш, Сихемниң чанынга дөрт бөлүк дозуг кедег тургузуп алган.

³⁵ Эртенинде Эведтиң оглу Гаал хоорайдан үнгеш, ооң хаалгазының чанынга турган, ынчан Авимелех бодунуң улузу-биле кедегден үнүп келген.

³⁶ Гаал ол улусту көрүп кааш, Зевулга: «Даг бажындан улус бадып кел чыдыр» – дээн. Зевул аңаа: «Дагларның хөлегези сеңээ кижилер кылдыр көзүлген-дир» – дээн.

³⁷ Гаал катап база: «Көрем, Табур-Эрецтен улус бадып кел чыдыр, а өске бир бөлүк Элон-Меоннимден кел чыдыр!» – дээн.

³⁸ Зевул аңаа: «„Авимелех дээрге кымыл ол, чүге бис аңаа бараан боор ужурлуг бис?“ деп турган аксы-сөзүң кайыл? Сээң дорамчылап турганың улус ол-дур, ам барып олар-биле тулуш че!» – дээн.

³⁹ Гаал ынчан сихемчилерни баштап алгаш, Авимелех-биле тулушкан.

⁴⁰ Авимелех оларны ойтур шапкаш, хоорайның хаалгазынга чедир сүрүп, хөй кижини кырып каан.

⁴¹ Ооң соонда Авимелех Арумага туруп алган, а Зевул Гаалды болгаш ооң акы-дуңмазын Сихемден үндүр сывыртапкан.

⁴² Даартазында сихемчилер хоорайдан шөлдеринче үнүп келген, ол дугайында Авимелехке дыңнадыг келген.

⁴³ Ол бодунуң шериин үш бөлүкке үскеш, шөлдерге дозуг кедеглер тургузуп каан. Сихемчилерниң хоорайдан үнүп келгенин көрүп кааш, оларже халдааш, чылча шапкан.

⁴⁴ Авимелех бодунуң бөлүү-биле хоорайның хаалгазынче халдап турда, өске ийи бөлүк шөлдерже үнүп келгеннерже халдап, оларны кыра шаап турган.

⁴⁵ Авимелех хоорайга удур ол хүн хүнзедир тулушкаш, ону эжелеп алгаш, аңаа турган чонну кырып каапкан. Оон ол хоорайны үрегдеп бускаш, ол черге дус чажып каан.

⁴⁶ Сихемниң суургазынга турган бүгү улус ол дугайында дыңнап кааш, Эл-Вериттиң өргээзиниң быжыглалдыг черинче чоруй барган.

⁴⁷ Сихемниң суургазынга турган улус шупту ында чыглы берген деп Авимелехке дыңнадырга,

⁴⁸ ол бодунуң улузун шуптузун эдертип алгаш, Селмон дагның кырынче үнүп келген. Аңаа келгеш, Авимелех балды-биле ыяш будуктары одура шапкылап алгаш, эктинге салгаш, бодунуң улузунга: «Мээң чүнү кылып турарымны көрдүңер, ам силер база дүрген ынчаар кылыңар!» – дээн.

⁴⁹ Ынчан оларның кижи бүрүзү будуктар одура шапкылап алгаш, Авимелехтиң соондан баргаш, быжыглалдыг черниң чанынга от салгаш, ол черни өрттедипкен. Аңаа турган сихемчилер – муң хире эр болгаш херээжен улус дөгере өлүп калган.

⁵⁰ Ооң соонда Авимелех Тевецке чеде бергеш, ол хоорайны бүзээлээш, эжелеп алган.

⁵¹ Хоорайның ортузунга быжыг суурга турган, хоорайның бүгү эр, херээжен чурттакчылары шупту ынаар дезе бергеш, иштинден дугланып алгаш, суурганың кырынче үне бергеннер.

⁵² Авимелех ол суурганы бүзээлеп алгаш, өрттедиптер дээш, ооң эжииниң чанынче чеде берген.

⁵³ Ынчан бир херээжен Авимелехтиң бажынче хол дээрбезиниң бузундузун октапкаш, ооң бажының сөөгүн оя шаапкан.

⁵⁴ Авимелех дораан бодунуң чепсек дажыглакчызы оолду кыйгырыпкаш: «Улус мени херээженге өлүрткен дивес кылдыр, хылыжың ужулгаш, мени өлүрүп каг!» – деп дужааган. Ол оол Авимелехти хылыжы-биле өттүр шанчып өлүрүп каан.

⁵⁵ Авимелехтиң өлүп калганын көргеш, израильчилер тарап чана берген.

⁵⁶ Бодунуң чеден акы-дуңмазын өлүрүп, ачазынга удур кылган кем-херээ дээш, Авимелехти Бурган ынчаар шиидип каан.

⁵⁷ Ол ышкаш сихемчилерниң кылган кемниг үүлгедиин Бурган оларның боттарының баштарынче кудупкан. Иероваалдың оглу Иофамның каргыжы оларга ынчаар четкен.