4 Хааннар 9 - Ыдыктыг Библия

Бурганның Иехуну хаан кылдыр томуйлааны

¹ Элисей медээчи өске бир медээчини кыйгырып алгаш, мынча дээн: «Куржанып алгаш, олива үзү кудуп каан бо көгээржикти тудуп алгаш, Галаадта Рамотче чорувут.

² Ынаар чеде бергеш, Намессийниң оглунуң оглу, Иосафаттың оглу Иехуну тып ал. Иехуга баргаш, ону ха-дуңмазының аразындан үндүргеш, иштики өрээлче аппар.

³ Бо көгээржикти алгаш, олива үзүн ооң бажынче кудупкаш, Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвезин аңаа дамчыт: „Мен сени Израильдиң хааны кылдыр томуйлап кагдым“. Оон эжикти ажыткаш, дораан дезивит!»

⁴ Медээчи аныяк оол Галаадта Рамотче чорупкан.

⁵ Ол ынаар чеде бергеш, кады олурар шериг баштыңнарын көрүп каан. Аныяк оол: «Шериг баштыңы, менде силерге дамчытсын дээн сөс бар» – дээн. Иеху: «Бистиң кайывыска?» – деп айтырган. «Силерге, шериг баштыңы» – деп, оол харыылаан.

⁶ Иеху тургаш, бажыңче кире берген. Аныяк медээчи ооң бажынче олива үзүн кудупкаш: «Израильдиң Бурганы Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвези бо-дур: Мен сени Бодумнуң израиль чонумнуң хааны кылдыр томуйлап кагдым.

⁷ Сен дээргиң Ахавтың өг-бүлезин кыргып-хыдып каар сен, Мен ынчан медээчилеримниң ханы дээш, Иезавелдиң төккени Дээрги-Чаяакчының бүгү чалчаларының ханы дээш, өжээним негеп аар мен.

⁸ Ахавтың бүгү үре-салгалы өлүп каар. Ахавтан укталган эр кижи бүрүзүн – кул-даа, хостуг-даа кижини – кыра шаап каар мен.

⁹ Мен Ахавтың үре-салгалын Наваттың оглу Иеровоамның үре-салгалы дег база Ахияның оглу Ваасаның үре-салгалы дег кылып каар мен.

¹⁰ А Иезавелди Изреелдиң мурнунга ыттар чип кааптар, ону кым-даа хөөржүтпес» – дээн. Оон медээчи эжикти ажыткаш, дезип чоруй барган.

¹¹ Иеху бодунуң дээргизиниң дүжүметтеринге чедип кээрге, олар: «Шупту чүве эки-ле бе? Ол тенек аарыг кижи чүге сеңээ кээп чорду?» – деп айтырганнар. Иеху: «Ындыг улустуң кайы хире хоозун чүве чулчуруп чоруурун боттарыңар билир-ле болгай силер» – деп харыылаан.

¹² Олар: «Билбес бис! Чугаалап берем» – дээннер. Иеху: «Ол меңээ Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвезин дамчыдып: „Мен сени Израильдиң хааны кылдыр томуйлап кагдым“ – диди» – дээн.

¹³ Олар далаштыы-биле тоннарын ужулгаш, чаданың тепкииштеринге-ле аңаа чада салып бергеннер. Оон мыйыс эдиски этсип: «Иеху хаан делгерезин!» – деп алгыржып турганнар.

Иехунуң Иехорам биле Охозияны өлүргени

¹⁴ Намессийниң оглунуң оглу, Иосафаттың оглу Иеху Иехорам хаанга удур сүлчээ кылган. Иехорам ынчан бүгү израильчилер-биле кады Галаадта Рамот хоорайны арамей хаан Азаилден камгалап турган чүве-дир.

¹⁵ Ындыг-даа болза, Иехорам хаан Азаил-биле дайылдажып тургаш, арамейлерден алган балыгларын эмнеп аар дээш, Изреелче ээп чанып келген турган. Иеху улузунга: «Бир эвес чүрээңер-биле мээң таламда болзуңарза, кымга-даа Рамот хоорайдан дезип үнгеш, Изреелге медээ чедирер арга бербеңер» – дээн.

¹⁶ Ол дайынчы тергеге олурупкаш, Изреелче чорупкан, чүге дээрге Иехорам ында сегип чыткан, а Иудеяның хааны Охозия ооң-биле ужуражып чедип келген турган.

¹⁷ Изреелдиң суургазында турган таңныыл Иехунуң шериглериниң кел чыдарын көрүп кааш: «Шериглер көрүп кагдым!» – деп алгыра берген. «Оларга уткуштур аъттыг шеригжиден чорудувут – деп, Иехорам дужааган. – Ол „Шупту чүве эки бе?“ – деп айтырзын».

¹⁸ Аъттыг шеригжи Иехуга уткуштур үнүп келгеш: «Хаан: „Шупту чүве эки бе?“ – деп айтырып тур» – дээн. Иеху: «Чүвениң эки боору сеңээ кандыг хамаанныг чүвел? Мени эдерип чорувут» – деп харыылаан. А таңныыл: «Элчи оларга чеде берди, ынчалза-даа ээп келбеди» – деп дыңнаткан.

¹⁹ Хаан ынчан өске аъттыг шеригжини чорудупкан. Ол Иехунуң улузунга чеде бергеш: «Хаан: „Шупту чүве эки бе?“ – деп айтырып тур» – дээн. Иеху: «Чүвениң эки боору сеңээ кандыг хамаанныг чүвел? Мени эдерип чорувут» – деп харыылаан.

²⁰ А таңныыл: «Элчи оларга чеде берди, ынчалза-даа ээп келбеди. Мурнунда кел чыдар кижиниң Намессийниң үре-салгалы Иехуга дөмейин – калчаа тенек кижи ышкаш халдып олур» – деп дыңнаткан.

²¹ Иехорам: «Мээң чуузамны белеткеңер!» – деп дужааган. Чуузаны аъттарга кожупкан. Израильдиң хааны Иехорам биле Иудеяның хааны Охозия олар, кайызы-даа бодунуң чуузазынга, Иехуга уткуштур үнүпкеннер. Олар ооң-биле изреелчи Навуфейге хамааржып турган хувааглыг черге ужуражы бергеннер.

²² Иеху-биле ужуражы бергеш, Иехорам: «Иеху, шупту чүве эки бе?» – деп айтырган. Иеху: «Сээң аваң Иезавелдиң самыыраары база караң көрнүрү дендеп турда, кандыг эки чүве туруп боорул?» – деп харыылаан.

²³ Иехорам дедир ээпкеш: «Охозия, өскерликчи чорук-тур!» – деп алгырбышаан, дезипкен.

²⁴ Иеху чазын хере тырткаш, Иехорамның ийи чарын аразынче адыпкан. Согун хаанның чүрээн өде бээрге, ол чуузазынга кээп дүшкен.

²⁵ А Иеху бодунуң дүжүмеди Бидекарга: «Ооң мөчү-сөөгүн алгаш, изреелчи Навуфейниң хувааглыг черинче октавыт. Сакты-дыр сен бе, бис ийилээ ооң ачазы Ахавтың соондан аъттыг бар чыдырывыста, Дээрги-Чаяакчы аңаа хамаарыштыр мынча деп медеглээн ийик:

²⁶ „Мен дүүн Навуфейниң ханын база ооң оолдарының ханын көрдүм. Олар дээш, шак ол черге сени албан кезедир мен“. Ынчангаш ооң мөчү-сөөгүн алгаш, Дээрги-Чаяакчының сөзүн ёзугаар ол черже октавыт» – дээн.

²⁷ Болган чүүлдү көрүп кааш, Иудеяның хааны Охозия Бет-Хагганче баар орук-биле дезипкен. Иеху Охозияны сүрүп: «Ону база өлүрүп калыңар!» – деп алгырып чораан. Охозия Ивлеам чоогунда Гурже көдүрлүп орда, ону чуузазынга балыглапканнар. Ол Мегиддон хоорайже дезип киргеш, аңаа өлүп калган.

²⁸ Чалчалары ону Иерусалимче чуузага сөөртүп эккелгеш, ооң чевег-куюнга, ада-өгбезиниң чанынга, Давидтиң Хоорайынга ажаап кааннар.

²⁹ (Охозия Ахавтың оглу Иехорамның чагыргазының он бирги чылында Иудеяның хааны апарган турган чүве-дир.)

Иезавелдиң чүдек-бужар өлүмү

³⁰ Иеху оон Изреелче чорупкан. Иезавел ол дугайында дыңнап кааш, карааның кирбиин будуп, бажының дүгүн аян киир дырап алгаш, соңгаже көрүп олурган.

³¹ Кажан Иеху хоорай хаалгазынче кирип кээрге, Иезавел: «Шупту чүве эки бе, бодунуң дээргизин өлүрүп каан Зимри?» – дээн.

³² Иеху соңгаже өрү көргеш: «Кым мээң таламдал, кым барыл?» – дээн. Ийи азы үш чалча соңгадан олче бакылап келген.

³³ Ол: «Ону дүжүр октаптыңар!» – дээн. Иезавелди дүжүр октапканнар. Ону аъттар таптай базып кааптарга, ооң ханы ханаже болгаш аъттарже чаштай берген.

³⁴ Иеху ордуже кирип келгеш, ижип-чип алган. Оон ол: «Бо каргыштыг херээженче сагыш салып, хөөржүдүп калыңар, чүге дээрге ол болза хаанның уруу-дур!» – дээн.

³⁵ Ону хөөржүдүп чорупкаш, баш сөөгү, буттар, холдарның адыштарындан өске чүнү-даа тыппааннар.

³⁶ Улус ээп келгеш, Иехуга дыңнадырга, ол: «Дээрги-Чаяакчының Бодунуң чалчазы, Тешви чурттуг Илияны дамчыштыр: „Изреел мурнунга ыттар Иезавелдиң мага-бодун чип кааптар.

³⁷ Ооң мөчү-сөөгү Изреел мурнунга шөлде төккен өдек дег болур, кым-даа: ‘Иезавел ол-дур’ – деп шыдавас“ – деп чугаалаан сөзү боттанганы ол-дур» – дээн.