3 Хааннар 20 - Ыдыктыг Библия

Венадад биле Ахавтың дайылдашканы

¹ Арамей хаан Венадад хамык аг-шериин чыып алган. Ооң-биле кады үжен ийи өске хаан, аъттар болгаш дайынчы тергелер чораан. Ол барып, Самарияны бүзээлеп алгаш, аңаа удур дайылдажып эгелээн.

² Венадад хоорай иштинге турган Израильдиң хааны Ахавче элчиннер ыдып,

³ бодунуң сөзүн аңаа дамчыткан: «Сээң алдын-мөңгүнүң мээңии-дир, сээң кадайларыңның база ажы-төлүңнүң эң дээрелери – мээңии-дир».

⁴ Израильдиң хааны: «Дээрги хааным, силерниң чугаалап турарыңар ышкаш, мен бодум-даа, менде бар бүгү чүве-даа силернии-дир» – деп харыылаан.

⁵ Элчиннер оон катап база келгеш, Венададтың чугаалаан чүвезин дамчытканнар: «Сээң алдын-мөңгүнүңнү, кадайларыңны база ажы-төлүңнү меңээ бээрин негеп, улус чорудуп турган мен.

⁶ Даарта бо үеде чалчаларымны сенче чорудуптар мен. Олар сээң ордуңну, албаты чонуңнуң бажыңнарын чиңчерлеп, үжээш, сээң үнелиг бүгү чүвеңни алгаш баар».

⁷ Израильдиң хааны чурттуң бүгү баштың кижилерин чыылдыргаш, оларга: «Көрүңер даан, бо кижи өш-өжээн өөскүдүп турар-дыр. Кажан ол мээң кадайларым биле ажы-төлүмнү, мээң алдын-мөңгүнүмнү эккелзин дээш улус чорудуптарга, ойталавадым чоп!» – дээн.

⁸ Хамык баштың кижилер болгаш бүгү чон аңаа: «Ону дыңнаваңар, ооң аайынга кирбеңер» – деп харыылаан.

⁹ Ахав ынчан Венададтың элчиннеринге: «Мээң дээрги хаанымга дамчыдыңар: чалчаңар менден баштай негээн чүвеңерни күүседир мен, а бо удаадазын шыдавас мен» – деп харыы берген. Олар чоруй баргаш, ооң харыызын Венададка дамчыткан.

¹⁰ Венадад ынчан Ахавче улус ыдып: «Мени эдерип келген кижи бүрүзүнге Самарияның бузундулары оода адыш ишти хире артып каар болза, бурганнар мени канчаар-даа кезеткей аан!» – деп сөс дамчыткан.

¹¹ Израильдиң хааны: «Аңаа: „Дайынчы дериг-херекселин кедип турар кижи оозун тиилелге соонда уштуп турар кижи дег мактанмазын“ – деп дамчыдыңар» – деп харыылаан.

¹² Венадад ол харыы сөстү майгыннарынга өске хааннар-биле кады арагалап оргаш, дыңнаан. Ол бодунуң улузунга: «Халдаашкынга белеткениңер!» – деп дужааган. Олар хоорайже халдаарынга белеткенип эгелээн.

Ахавтың Венададты чылча шапканы

¹³ Ол аразында Израильдиң хааны Ахавка Бурганның бир медээчизи келгеш, Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвезин аңаа медеглээн: «Бо эңдерик аг-шеригни көрүп тур сен бе? Мен ону бөгүн сээң холуңга хүлээдип бээр мен, ынчан Мени Дээрги-Чаяакчы деп билип аар сен».

¹⁴ «А кымны дамчыштыр?» – деп, Ахав айтырган. Бурганның медээчизи Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвезин дамчыткан: «Тус чер чагырыкчыларының аныяк дайынчыларын дамчыштыр». «А тулчуушкунну кым эгелээрил?» – деп, хаан айтырган. Бурганның медээчизи: «Сен» – деп харыылаан.

¹⁵ Ахав ынчан тус чер чагырыкчыларының дайынчыларын чыып алган – олар 232 кижи болган. Ооң соонда бүгү израиль шеригни чыып аарга, ниити саны 7000 кижи болган.

¹⁶ Олар дүъште тулчуп үнүпкеннер. А Венадад аңаа дузалап келген үжен ийи хаан-биле кады майгыннарынга эзиртир арагалап алган.

¹⁷ Тус чер чагырыкчыларының дайынчылары мурнай үнүпкеннер. Венадад улузун ыдыптарга, олар «Самариядан улус үнүптү» деп медээ дыңнап каан.

¹⁸ Хаан: «Израильчилер тайбың дилеп үнген болза, оларны диригге тудуп алыңар. Дайылдажыр дээш-даа үнген болза... диригге тудуп алыңар» – дээн.

¹⁹ Тус чер чагырыкчыларының дайынчылары база оларның соондан чоруп орган израиль шериг хоорайдан үнүп келгеш,

²⁰ кижи бүрүзү бодунуң удурланыкчызын өлүрүп турган. Арамейлер дезиптерге, израильчилер оларны сүрүп чорупкан, а арамей хаан Венадад аъдын мунгаш, аъттыг шериглери-биле кады четтирбейн барган.

²¹ Израильдиң хааны бурунгаарлааш, аъттар биле дайынчы тергелерни чылча шаап, арамейлерге аар аштырыышкынны таварыштырган.

²² Израильдиң хааны Ахавка Бурганның медээчизи чоокшулап келгеш: «Барып, быжыгланып алгаш, чүнү канчаарын көрүп, боданып ал. Дараазында чылдың эгезинде арамей хаан сенче катап база халдаар-дыр» – дээн.

²³ Ол аразында арамей хаанның дүжүметтери аңаа сүме каткан: «Израильчилерниң бурганнары – даглар бурганнары-дыр, ынчангаш олар бисти тиилеп алган-дыр. А бир эвес олар-биле оргулааш черге чаалажыр болзувусса, бис ыяап-ла тиилээр бис.

²⁴ Силер мынчаар кылып көрүңер: бүгү хааннарны шеригде туружундан чайлаткаш, өске шериг баштыңнары-биле солуп каавыт.

²⁵ Оон чидирип алган шерииңер хире шеригден чыып алыңар: аът орнунга аът, дайынчы терге орнунга дайынчы терге турзун; ынчан израильчилер-биле оргулаашка дайылдашкаш, ыяап-ла тиилээр бис». Венадад оларның сүмези-биле чөпшээрежип, ынчаар кылган.

²⁶ Дараазында чылдың эгезинде Венадад хаан арамейлерни чыып алгаш, Израиль-биле дайылдажып, Афек хоорайже үнүпкен.

²⁷ Израильчилер база чыглып, аъш-чем курлавырын ап алгаш, арамейлерге удур үнүп келген. Олар дайзынның мурнунга турлагланып аарга, ийи кодан өшкү ышкаш болган, а арамейлер чоок-кавы девискээрни дола берген.

²⁸ Бурганның кижизи Израильдиң хаанынга келгеш, Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвезин дамчыткан: «Бир-тээ, арамейлер Дээрги-Чаяакчы мени шынаа-шөлдер Бурганы эвес, а чүгле даглар Бурганы деп бодап турар болганда, Мен ол эңдерик аг-шеригни сээң холуңга хүлээдип берейн, силер ынчан Мени Дээрги-Чаяакчы деп билип аар силер».

²⁹ Удурланыкчылар чеди хонук дургузунда бот-боттарынга удур турлагжып алгаш турган. Чедиги хүнде тулчуушкун эгелээн. Израильчилер чаңгыс хүн дургузунда арамей шеригниң 100 000 кижизин узуткап каан.

³⁰ Арамейлерниң артынчызы Афек хоорайже дезипкен. Аңаа шеригниң арткан 27 000 кижизиниң кырынче хана барып ушкан. Венадад база хоорайже дезипкеш, шивээниң иштики өрээлдериниң бирээзинге чаштына берген.

³¹ Ооң чалчалары аңаа: «Израиль чоннуң хааннары өршээлдиг улус дээрзин дыңнаан бис. Томаараанывыстың демдээ кылдыр самдар хеп кеткеш, хендир-биле бажывысты ораап алгаш, Израильдиң хаанынга бараалы, ынчан ол силерниң амы-тыныңарны хайыралаар чадавас» – дээннер.

³² Ынчангаш олар самдар хеп кеткеш, хендир-биле бажын ораап алгаш, Израильдиң хаанынга кээп: «Силерниң чалчаңар Венадад: „Мээң амы-тынымны хайыралап көрүңерем“ – деп тур» – дээннер. Хаан: «Кай, ол ам-даа дириг бе? Ол мээң дуңмам кижи болгай» – дээн.

³³ Элчиннер ону эки демдек кылдыр хүлээп ап, далаш-биле ооң сөзүн деткип: «Ийе, Венадад силерниң дуңмаңар болгай!» – дээннер. Хаан: «Барып, ону бээр эккелиңер!» – дээн. Венадад чедип кээрге, Ахав ону бодунуң дайынчы тергезинче олуртуп алган.

³⁴ Венадад аңаа: «Мээң ачамның силерниң ачаңардан хунаап алган хоорайларын эгидип бээр мен. Мээң ачамның Самарияга кылып турганы дег, силер база Дамаскыга садыглаар базаарлар ажыдып ап болур силер» – дээн. Ахав: «Ындыг керээ ёзугаар мен сени хостап салыр мен» – деп харыылаан. Ийи хаан тайбың керээзи чарган соонда, Ахав Венададты хостап салыпкан.

Бурганның медээчизиниң Ахавты буруу шапканы

³⁵ Бурганның бир медээчизи Дээрги-Чаяакчының сөзүн ёзугаар бир кижиге: «Мени эттеп көрем!» – дээн. Демгизи ойталап каапкан.

³⁶ Ынчан ол медээчи: «Дээрги-Чаяакчының сөзүн тооп дыңнаваан болганыңда, менден ырап чоруй баарың билек, сени арзылаң өлүрүп каар» – дээн. Демги кижи чоруптарга, аңаа уткуштур арзылаң үне халып келгеш, ону өлүрүп каан.

³⁷ Бурганның медээчизи өске кижи тып алгаш: «Мени эттеп көрем» – дээн. Ол кижи ону балыгландыр эттеп каан.

³⁸ Ынчан Бурганның медээчизи барып, хаанны манап, орук чанынга туруп алган. Ол арнын шывыг-биле дуглап алган.

³⁹ Кажан хаан чаны-биле эртип чыдырда, медээчи алгыра берген: «Силерниң чалчаңар мен тулчуушкунга киржип турумда, меңээ бир кижи келгеш, туттурган дайынчы эккелгеш: „Бо кижини таңныылда. Бир эвес ол дезе бээр болза, ооң орнунга бодуңнуң амы-тыныңны бээр сен азы бир талант мөңгүн торгаал төлээр сен“ – дээн.

⁴⁰ А силерниң чалчаңар мен өске херектер кылып, чай чок турумда, туттурган кижи чиде берип-тир». Израильдиң хааны медээчиге: «Сээң шииткелиң ындыг-дыр. Сен бодуңга бодуң оңгар казып алдың» – дээн.

⁴¹ Ынчан Бурганның медээчизи арнында шывыгны дораан ажыда тыртыптарга, Израильдиң хааны, бо дээрге Бурганның медээчилериниң бирээзи-дир деп, ону танып каан.

⁴² Медээчи хаанга Дээрги-Чаяакчының чугаалаан чүвезин дамчыткан: «Мээң бүрүнү-биле узуткап каар дээн кижимни холуңдан хостап салыпкан-дыр сен. Ынчангаш ооң амы-тынының орнунга сээң амы-тыныңны алыр-дыр, а ооң чонунуң орнунга сээң чонуңну чок кылыр-дыр».

⁴³ Израильдиң хааны Самарияда ордузунче дүвүрелге алзып, хөңнү баксырап чанып келген.