3 Хааннар 18 - Ыдыктыг Библия

Илия биле Авдий

¹ Үр үе эрткенде, каңдаашкынның үшкү чылында, Дээрги-Чаяакчы Илияга Бодунуң сөзүн ажыдып: «Ахавка барып көстүп көр. Мен черже чаъстан чагдырыптар мен» – деп чугаалаан.

² Илия Ахав-биле ужуражыр дээш чорупкан. Ол үеде Самарияга коргунчуг аш болуп турган.

³ Ахав бодунуң хаан ордузунуң башкарыкчызы Авдийни кыйгыртып алган. (Авдий болза Дээрги-Чаяакчыны ханы хүндүлээр, Аңаа мөгеер кижи чүве-дир.

⁴ Кажан Иезавел Дээрги-Чаяакчының медээчилерин узуткап турда, Авдий чүс медээчини ийи куй иштинге – бирээзинге-ле бежен кижини – чажырып алгаш, оларны аъш-чем, суг-биле хандырып турган.)

⁵ Ахав Авдийге: «Чуртта бүгү суг баштарын, хем-сугларны барып эргип көр. Аъттарывыс, элчигеннеривис чемгерер оът-сиген тып аар чадавас бис. Ынчан оларны сокпайн арттырып аар бис» – дээн.

⁶ Олар эргип көөр дээн черин аразында үлежип алган. Ахав бир талазынче, Авдий – өске талазынче чорупкан.

⁷ Авдий орукка чорда, аңаа Илия ужуражы берген. Авдий ону танып кааш, черге чедир мөгейип: «Мээң дээргим Илия боор силер аа?» – дээн.

⁸ Демгизи аңаа харыылап: «Ийе, мен-дир мен. Ээңге: „Илия мында-дыр“ – деп барып чугаала» – дээн.

⁹ Авдий мынча дээн: «Мен кандыг бачыт үүлгеттим? Чалчаңар мени өлүрүп каар кылдыр Ахавтың холунга чүге хүлээдириңер ол?

¹⁰ Дириг Бурганыңар Дээрги-Чаяакчының ады-биле даңгыраглап тур мен: ээмниң силерни диледип, улус ытпааны чон-даа чок, күрүне-даа чок. Бир күрүне азы чон силерни ында чок деп дыңнадырга, дээргим олардан силерни тып чадап каанының дугайында даңгырак ап турду.

¹¹ А ам силер: „Ээңге: ‘Илия мында-дыр’ – деп барып чугаала“ – дээр-дир силер.

¹² Мен силерни каапкаш баарымга, Дээрги-Чаяакчының Сүлдези силерни мээң билбезим черже алгаш барза канчаар. Мен Ахавка барып дыңнадыптарымга, ол силерни тыппайн баар болза, мени өлүрүп-ле каай. А мен, силерниң чалчаңар, аныяамдан-на Дээрги-Чаяакчыга мөгеер кижи мен.

¹³ Кажан Иезавел Дээрги-Чаяакчының медээчилерин өлүрүп турда, чүнү кылганымны улус мээң дээргим силерге чугаалавады бе? Мен чүс медээчини ийи куйга – бирээзинге-ле бежен кижини – чажырып алгаш, оларны аъш-чем, суг-биле хандырып турдум.

¹⁴ А ам силер меңээ „Ээңге: ‘Илия мында-дыр’ – деп барып чугаала“ – дээр-дир силер. Ол мени өлүрүп каар деп билиңер!»

¹⁵ Илия: «Бараан болуп турарым дириг, Аг-шериглиг Дээрги-Чаяакчының ады-биле даңгыраглап тур мен: бөгүн Ахавтың мурнунга турар мен!» – дээн.

Илия болгаш Ваал бурганның медээчилери

¹⁶ Авдий Ахавка барып ужурашкаш, Илияның дугайында чугаалаарга, Ахав Илияга уткуштур чорупкан.

¹⁷ Ону көрүп кааш, хаан: «Сен сен бе? Израильче хай-халап халдаткан кижи сен сен бе?» – деп айтырган.

¹⁸ Илия: «Израильче хай-халапты мен халдатпадым – деп харыылаан. – Дээрги-Чаяакчының айтыышкыннарынга чагыртпастап, Ваалдың дүрзүлеринге мөгейип тургаш, сен база сээң төрел бөлүүң халдаткан силер.

¹⁹ Ам улустан айбылапкаш, бүгү израиль чонну Кармил дагга меңээ чыып бер. Иезавелдиң чемгерип турар улузун – Ваал бурганның 450 медээчизин, Ашера бурганның 400 медээчизин ынаар эккел».

²⁰ Ахав бүгү израильчилерге чыглыр дугайында сөс чедирер улус чорудуп, ол медээчилерни Кармил дагга чыыпкан.

²¹ Илия чон мурнунче үнүп келгеш: «Чежеге чедир ийи чүдүлге аразынга чайгылып кээр силер? Бир эвес ёзулуг Бурган – Дээрги-Чаяакчы болза, Ону эдериңер, а бир эвес Ваал болза, Ваалды эдериңер» – дээн. Чон харыы кылдыр чүнү-даа ыыттаваан.

²² Илия ынчан оларга мынча дээн: «Дээрги-Чаяакчының медээчилеринден мен чааскаан арткан-дыр мен, а Ваалдың медээчилери 450 кижи-дир.

²³ Биске ийи бугажыктан эккеп берзин. Оон олар бир бугажыктан шилип алгаш, кезектей одура шапкаш, ыяштарже салып алзын, ынчалза-даа от кывыспазын. Мен база өске бугажыкты өргүүрү-биле белеткеп, ыяштарже салып алыйн, ынчалза-даа от кывыспас мен.

²⁴ Силер ынчан боттарыңарның бурганыңар адын кыйгырар силер, а мен Дээрги-Чаяакчының адын кыйгырар мен. От кыпсып харыылаар Бурган – ёзулуг Бурган ол болур». Бүгү чон: «Ындыг-дыр!» – деп чүүлзүнген.

²⁵ Илия Ваалдың медээчилеринге: «Ийи бугажыктың бирээзин шилип алгаш, ынча хөй болганыңарда, өргүүрү-биле баштай белеткеп алыңар. Бурганыңар адын кыйгырыңар, а от салбаңар» – дээн.

²⁶ Медээчилер оларга берип каан бугажыкты ап алгаш, өргүүрү-биле белеткеп кааннар. Ынчангаш эртенден эгелээш, дүъшке чедир Ваалдың адын кыйгырып: «Ваал, биске харыылап көр!» – деп чеже-даа алгыржырга, кандыг-даа харыы чок болган. Олар кылып алган өргүл салыр бедигээжиниң чанынга самнап халчып-ла турганнар.

²⁷ Дүъште Илия оларны кочулап: «Дыңзыдыр алгыржыңар-ла, Ваал бурган болбайн канчаар. Ол, чок болза боданы берген, чок болза ажыл-херек кылган, чок болза аян-чорук кылып чоруур боор. Удуп-даа чыдары чадавас, оттурар болза эки-дир» – деп турган.

²⁸ Медээчилер улам дыңзыдыр алгыржып, боттарының чаңчылын ёзугаар хылыштар, чыдалар-биле ханын төгүлдүр шаштынып турганнар.

²⁹ Дүъш эрткен, а олар мырыңай кежээки өргүл салыр үеге чедир чеже-даа калчаарап алгыржырга, кандыг-даа харыы шуут чок болган, кым-даа харыылаваан.

³⁰ Илия ынчан бүгү чонга: «Менче чоокшулап келиңер» – дээн. Улус олче чоокшулап кээрге, ол үреп бускан Дээрги-Чаяакчының өргүл салыр бедигээжин катап тургузуп каан.

³¹ Илия он ийи дашты – Дээрги-Чаяакчының ону Израиль деп эде адап кааны Иаковтан укталган аймактарның санын ёзугаар – ап алган.

³² Он ийи даштан ол Дээрги-Чаяакчыга алдар болдурган өргүл салыр бедигээш туткаш, ону долгандыр ийи са хире тараа кире бээр ишкир оңгар казып алган.

³³ Илия ыяштарны бедигээшче салгаш, бугажыкты кезектей одура шапкаш, ыяш кырынче салып алган.

³⁴ Ооң соонда ол: «Дөрт улуг кочал долдур сугдан куткаш, өргүлче база ыяштарже кудуптуңар!» – дээн. Ол: «Катаптаңар» – деп чугаалаан. Улус катап база куткан. Ол: «Үшкү удаа база ынчаар кылыңар» – дээн. Улус сугну үшкү удаа куткан.

³⁵ Суг өргүл бедигээжин долгандыр агып, оңгарны безин дола берген.

³⁶ Кежээки өргүл салыр үе кээрге, Илия медээчи бедигээшче чоокшулап келгеш: «Авраамның, Исаактың болгаш Израильдиң Бурганы Дээрги-Чаяакчы, Сээң Израильде Бурган болуруң база чалчаң мен бо бүгүнү Сээң сөзүң ёзугаар кылганым бөгүн улуска билдингир апарзын!

³⁷ Меңээ харыылап көрем, Дээрги-Чаяакчы, харыылап көрем – бо чон Дээрги-Чаяакчы сени ёзулуг Бурган деп база Сээң оларның чүрээн Бодуңче катап ээлдирип ап турарыңны билип алзын» – дээн.

³⁸ Ынчан Дээрги-Чаяакчының оду бадып келгеш, өргүлдү, ыяштар, даштар болгаш довуракты өрттендир чипкен, оңгарда сугну кургадыр сыырыпкан.

³⁹ Ону көргеш, бүгү чон хаваан черге дегзип, доңгая кээп дүшкеш: «Дээрги-Чаяакчы – Бурган-дыр! Дээрги-Бурган-Чаяакчы-дыр!» – деп алгыржы берген.

⁴⁰ Илия оларга: «Ваалдың медээчилерин тудуп алыңар! Чаңгызы-даа дезе бербезин!» – деп дужааган. Улус медээчилерни тудуп аарга, Илия оларны Киссон хемче аппаргаш, кыра шаап каапкан.

Чаъстың катап база чаап эгелээни

⁴¹ Илия Ахавка: «Барып, аштанып-чемненип ал. Чаъс-чайык шимээргеп кел чыдыр» – дээн.

⁴² Ахав хаан аштанып-чемненип аар дээш чорупкан, а Илия Кармил дагның бажынче үне бергеш, черже доңгайып олуруп алгаш, бажын дискектериниң аразынче суп алган.

⁴³ Оон ол чалчазынга: «Барып, далайны көрүпкеш кел» – дээн. Демгизи барып көргеш: «Чүү-даа көзүлбейн тур» – деп чедип келген. Илия аңаа: «Чеди катап барып көр» – дээн.

⁴⁴ Чалчазы чедиги удаада: «Далайдан адышка өй хемчээлдиг булут көдүрлүп ор» – деп келген. Илия чалчазынга: «Ахавка барып: „Чуузаңны белеткээш, чорувут, оон башка чаъс сеңээ шаптык боор-дур“ – деп дамчыт» – дээн.

⁴⁵ Ол аразында булуттарга бүргедипкен дээр карарып, хат-шуурган көдүрлүп, күштүг чайык кудуп эгелээн. Ахав чуузазынга орупкаш, Изреел хоорайже чорупкан.

⁴⁶ Дээрги-Чаяакчының холу Илияны башкарып эгелээрге, ол тонун куржанып алгаш, мырыңай Изреелге чедир Ахавтың мурнунга маңнап чораан.