3 Хааннар 1 - Ыдыктыг Библия

Давидтиң чөнүй бергени

¹ Давид хаан кырып чөнүй берген. Ону шуглак-биле базырарга-даа, чылыгып шыдавас апарган.

² Дүжүметтери аңаа: «Дээрги хаанывыска аныяк арыг кыстан тып берээли, ол кыс хаан дээш сагыш салып, бараан болзун. Ол кыс хаанывыс силерни куспактап алгаш чытсын – ынчан дээрги хаанывыс чылыга бээр» – дээннер.

³ Олар бүгү израиль черден чараш кыс дилеп, Сунем чурттуг Ависаганы тып алгаш, хаанга эккелгеннер.

⁴ Аныяк кыс кедергей чараш болган. Ол кыс хаанче сагыш салып, бараан болуп турган, ынчалза-даа хаан ооң-биле чоок харылзаа тудуп көрбээн.

Адонияның бодун боду хаан кылдыр чарлааны

⁵ Ол үеде Адония – Давид биле Аггиттиң оглу: «Мен хаан болур мен!» – деп хоолургап турган. Ол тажы бодунга аъттарны, чуузаларны болгаш үдеп чоруур бежен камгалал шеригни тургузуп алган.

⁶ А ачазы аңаа кажан-даа: «Сен чүге ынчап тур сен?» – деп айтырыг салып, эпчоксундуруп көрбээн. Адония Авессаломнуң соонда төрүттүнген чүве-дир. Ол дыка чараш турган.

⁷ Адония Саруйяның оглу, шериг баштыңчызы Иоав-биле база Бурганның бараалгакчызы Авиафар-биле дугуржурга, олар аңаа дузалажырын аазаан.

⁸ Ындыг-даа болза, Бурганның бараалгакчызы Садок, Иодайның оглу Ванея, Бурганның медээчизи Нафан, Шимей, Рисий база Давидтиң маадырлары Адонияны деткивейн барганнар.

⁹ Адония Эн-Рогел чоогунда Зохелет деп дашка хойлар, шарылар болгаш семис бызааларны өргүп, дөгерген. Ол бодунуң акы-дуңмалары болур бүгү тажыларны болгаш хаанның Иудея чурттуг бүгү дүжүметтерин чалап алган.

¹⁰ А Нафан медээчини, Ванеяны, Давидтиң маадырларын болгаш бодунуң дуңмазы Соломонну чалаваан.

¹¹ Ынчан Нафан Соломоннуң иези Вирсавияга: «Аггиттиң оглу Адонияның хаан апарганын, а бистиң дээргивис Давидтиң ону билбезин дыңнавааның ол бе, кай?

¹² Ындыг болганда, бодуңнуң база оглуң Соломоннуң амы-тынын канчаар камгалап аарыңны сүмелеп көрейн.

¹³ Ам дораан Давид хаанга баргаш, оон: „Дээрги хааным, мээң оглум Соломон силерниң сооңарда хаан болуп, дүжүлгеңерге саадаарын чалчаң меңээ даңгыраглаваан ийик силер бе? А Адония канчап хаан апарды?“ – деп айтыр.

¹⁴ Сен хаан-биле чугаалажып туруңда, мен кырыңарже кире бергеш, сээң сөстериңни бадыткаар мен» – дээн.

¹⁵ Вирсавия чөнүй берген хаанның удуур өрээлинче кире берген; ында Сунем чурттуг Ависага аңаа бараан болуп турган.

¹⁶ Вирсавия хаанга мөгейип, сөгүрген. Хаан: «Сеңээ чүү херек ирги?» – деп айтырган.

¹⁷ Вирсавия аңаа мынча дээн: «Дээрги хааным! Силер чалчаңар меңээ Дээрги-Чаяакчы Бурганыңарның ады-биле: „Сээң оглуң Соломон мээң соомда хаан болуп, дүжүлгемге саадаар“ – деп даңгыраглаан болгай силер.

¹⁸ Ам көрүңер даан, Адония хаан апарган-дыр, а силер, дээрги хааным, ону билбес-даа-дыр силер.

¹⁹ Ол оглуңар эңдерик бугалар, хойлар болгаш семис бызааларны өргүп, дөгергеш, бүгү тажыларны, Бурганның бараалгакчызы Авиафарны болгаш шериг баштыңчызы Иоавты чалап алган-дыр, а силерниң чалчаңар Соломонну чалаваан-дыр.

²⁰ Дээрги хааным, бүгү израильчилер дээрги хааным силерниң сооңарда дүжүлгеңерге кым саадаарын чарлаарыңарны билип аар дээш силерже көрүп турлар.

²¹ Оон башка дээрги хааным силер өгбелериңер соондан өске оранче чоруй баарыңарга, мени база оглум Соломонну өскерликчилер деп санаар болгай».

²² Вирсавия хаан-биле чугаалажып турда, Нафан медээчи чедип келген.

²³ Хаанга: «Нафан медээчи келди» – деп дыңнадырга, Нафан хаанның өрээлинче кирип келгеш, аңаа сөгүрүп, хаваан черге дээскен.

²⁴ Медээчи хаанга мынча дээн: «Дээрги хааным! Силер: „Адония мээң соомда хаан апарып, дүжүлгемге саадаар“ – деп чугаалаан ийик силер бе?

²⁵ Бөгүн ол оглуңар шынааже баткаш, эңдерик бугалар, хойлар болгаш семис бызаалар өргүп, дөгергеш, бүгү тажыларны, шериг баштыңчыларын болгаш Бурганның бараалгакчызы Авиафарны чалап алган-дыр. Ам олар ооң-биле кады дойлап: „Адония хаан делгерезин!“ – дижип турар-дыр.

²⁶ А силерниң чалчаңар болур мени, Бурганның бараалгакчызы Садокту, Иодайның оглу Ванеяны болгаш силерниң чалчаңар Соломонну чалаваан-дыр.

²⁷ Ол бүгү чүве дээрги хааным силерниң күзел-сорууңар ёзугаар болганы ол бе? Чалчаңар меңээ дээрги хааным силерниң сооңарда дүжүлгеңерге кым саадаарын чүге чугаалавааныңар ол ирги?»

Давид хаанның дүжүлгени Соломонга дамчытканы

²⁸ Давид хаан: «Вирсавияны менче кый деңер!» – дээн. Кадын кирип келгеш, хаанның мурнунга туруп алган.

²⁹ Хаан ынчан: «Мени кандыг-даа айыылдан адырып каан дириг Дээрги-Чаяакчының ады-биле даңгыраглап тур мен:

³⁰ Израильдиң Бурганы Дээрги-Чаяакчының ады-биле сеңээ: „Сээң оглуң Соломон мээң соомда хаан апарып, мээң орнумга дүжүлгемге саадаар“ – деп аазаан сөзүмнү бөгүн-не күүседир мен».

³¹ Вирсавия мөгейип, черге хаваан дегзи сөгүрээш: «Мээң дээрги хааным Давид узун назылазын!» – дээн.

³² Давид: «Бурганның бараалгакчызы Садокту, Нафан медээчини болгаш Иодайның оглу Ванеяны кыйгырып эккелиңер!» – дээн. Олар хаанга чедип келгеннер.

³³ Хаан оларга: «Мээң чалчаларымны ап алгаш, оглум Соломонну элчигенимге мундургаш, Гихон суунче чедирип калыңар.

³⁴ Аңаа Бурганның бараалгакчызы Садок биле Нафан медээчи ону Израильдиң хааны кылдыр томуйлап, үс-биле чаап кагзын. Силер мыйыс эдиски этсип, „Соломон хаан делгерезин!“ деп кыйгырыңар.

³⁵ Ооң соонда ону дедир үдеп эккелиңер. Ол бээр кээп, мээң дүжүлгемге саадапкаш, мээң орнумга хаанназын. Мен ону Израиль биле Иудеяның чагырыкчызы кылдыр томуйлап каан болгай мен» – дээн.

³⁶ Иодайның оглу Ванея хаанга: «Ындыг-ла болзунам! Мээң дээрги хаанымның Бурганы Дээрги-Чаяакчы силерниң шиитпириңерни боттандырзын!

³⁷ Дээрги-Чаяакчының мээң дээрги хааным-биле кады болганы дег, Ол Соломон-биле база кады болуп, ооң дүжүлгезин мээң дээргим Давид хаанның дүжүлгезинден-даа өндүр бедик кылып кагзын!» – деп харыылаан.

³⁸ Бурганның бараалгакчызы Садок, Нафан медээчи, Иодайның оглу Ванея база керет, пелет уктуг шериглер Соломонну Давид хаанның элчигенинге мундургаш, Гихонче чедире бергеннер.

³⁹ Бурганның бараалгакчызы Садок ыдыктыг майгындан олива үзү куткан мыйыс алгаш, Соломонну чаап каан. Оон олар мыйыс эдиски эдискеннер; бүгү чон: «Соломон хаан делгерезин!» – деп кыйгырып турган.

⁴⁰ Бүгү чон Соломонну эдерип, лимбилеп ойнап, оларның алгы-кышкызындан чер сириңейни бээр кылдыр кедергей өөрүп турган.

⁴¹ Адония болгаш ооң бүгү чалап алган аалчылары доюн төндүрүп тура, дааш-шимээн дыңнап кааннар. Эдиски эткенин дыңнааш, Иоав: «Хоорайда чүү ындыг хөлзээзин болуп, шимээн үнүп турары ол?» – деп айтырган.

⁴² Ол төндүр чугаалап четтикпээнде-ле, Авиафар бараалгакчының оглу Ионафан чедип келген. Адония аңаа: «Бээр кел. Төлептиг кижи болгай сен, чугаажок, эки медээ эккелдиң ыйнаан» – дээн.

⁴³ Ионафан Адонияга: «Чок – деп харыылаан. – Дээрги хаанывыс Давид Соломонну хаан кылып кагды.

⁴⁴ Давид хаан ону Бурганның бараалгакчызы Садок, Нафан медээчи, Иодайның оглу Ванея база кереттер, пелеттер-биле кады чорудупту. Олар Соломонга хаанның элчигенин мундуруп кагды.

⁴⁵ Садок бараалгакчы биле Нафан медээчи ону Гихонга хаан кылдыр үс-биле чаап кагды. Олар оортан өөрүшкүлүг чоруптулар, хоорай ынчангаш хөлзеп үндү. Шак ол шимээн-даашты дыңнап турарыңар ол-дур.

⁴⁶ Соломон ам мырыңай хаанның дүжүлгезинде саадапты.

⁴⁷ Хаанның бүгү дүжүметтери дээрги хаанывыс Давидке байыр чедирип келгеш: „Бурган Соломоннуң адын силерниң адыңардан арттыр алдаржытсын, ооң дүжүлгезин силерниң дүжүлгеңерден өндүр бедик кылып кагзын!“ – деп турду. А орунда чыткан хаан Бурганга мөгейип,

⁴⁸ „Израильдиң Бурганы Дээрги-Чаяакчыга алдар! Ол бөгүн дүжүлгеде бодумнуң салгакчымның олурарын көөр арганы меңээ берди“ – диди».

⁴⁹ Ынчан Адонияның аалчылары шупту корга бергеш, тура халчып, тарай бергеннер.

⁵⁰ А Адония, Соломондан корткаш, Бурганның өргээзинде өргүл салыр бедигээштиң азыгларындан барып туттунупкан.

⁵¹ Улус Соломонга: «Адония Соломон хаандан корткаш, өргүл бедигээжиниң азыгларындан туттунуп алган тур. Ол: „Соломон хаан бөгүн бодунуң чалчазы мени хылыш-биле шанчып өлүрбес бооп даңгыраглазын“ – диди» – деп дыңнаткан.

⁵² Соломон: «Бир эвес ол төлептиг кижи болур болза, ооң бажындан чаңгыс дүк-даа черже кээп дүжүп читпес, а бир эвес ол бузут-багын көргүзер болза, өлүп каар» – деп харыылаан.

⁵³ Соломон хаан улус айбылап чорудуптарга, олар Адонияны өргүл бедигээжинден эккелгеннер. Адония кирип келгеш, Соломон хаанга мөгейген. Соломон аңаа: «Бажыңыңче чана бер» – дээн.