Lewiler 25 - Мукаддес Китап

25‑нҗи бап Мукаддес йыл

¹ Реб Синай дагында Муса шейле дийди:

² «Ысрайыл халкына айт: „Мениң сизе берйән юрдума бараныңызда, сиз Реббиң хорматына хер единҗи йыл ере экин экмән дынч бериң.

³ Алты йыл ериңе экин эк, алты йыл үзүмчилигиңи пуда ве алты йыл хасылыңы йыгна.

⁴ Эмма единҗи йыл ер бүтинлей экишсиз галдырылсын. Ол Реббе багыш эдилен йыл болсун. Сен экин мейданыңа экин экме, үзүмчилигиңи пудама.

⁵ Хасыл йыгналандан соң, сен өзи гөгерени орма, пудалмадык үзүмиң мивесини йыгнама, единҗи йыл ер бүтинлей экишсиз галдырылсын.

⁶ Ериң экишсиз галдырылан йылы битен хасыл сизиң үчин, гул-гырнакларыңыздыр гүнлүкчилер үчин ве сизиңкиде вагтлайын яшаян гелмишеклер үчин иймит болсун.

⁷ Шейле хем ериң хасылы сизиң мал-гараларыңыз ве юрдуңыздакы ябаны хайванлар үчин иймит болсун.

Байрам йылы

⁸ Еди йылы еди гезек санап гечир. Шонда ол кырк докуз йыл боляндыр.

⁹ Онсоң единҗи айың онунҗы гүни сурнай батлы чалынсын. Гүнәден сапланма гүни сурнай бүтин юрдуңызда чалынсын.

¹⁰ Эллинҗи йылы мукаддес йыл эдип, сиз юрдуң яшайҗыларының барына азатлык ыглан эдиң. Бу сизиң үчин байрам йылы болсун. Хер ким өз мүлкүне, өз машгаласына доланып гелсин.

¹¹ Бу эллинҗи йыл сизиң үчин байрам йылы болсун. Ере экин экмәң, өзи гөгерени ормаң, пудалмадык үзүмиң хасылыны йыгнамаң.

¹² Чүнки бу байрам йылы сизиң үчин мукаддес йылдыр. Бу йыл сиз диңе экин мейданының өз өндүрен өнүмлерини ийиң.

¹³ Бу байрам йылында хер ким өз мүлкүне доланып гелсин.

¹⁴ Ёлдашыңыза ер сатаныңызда я-да сатын аланыңызда бири-бириңизи алдамаң.

¹⁵ Ёлдашыңыздан ер сатын аланыңызда, онуң бахасы индики байрам йылына ченли, ериң өндүрип билҗек хасылына гөрә кесилсин.

¹⁶ Эгер байрама ченли вагт көп болса, онда ериң бахасыны артдырың. Эгер байрама ченли аз вагт галан болса, онуң бахасыны ашак дүшүриң, чүнки сиз ериң өндүрҗек белли бир мукдардакы хасылыны сатын алярсыңыз.

¹⁷ Сиз бирек-биреги алдамаң, Худайыңыздан горкуң, чүнки Худайыңыз Реб Мендирин.

¹⁸ Юрдуңызда ховпсуз яшарыңыз ялы, Мениң парзларымы берҗай эдиң, хөкүмлериме боюн болуң.

¹⁹ Ер сизе өз мивесини эчилер, сиз ондан доюп ийип, ховпсуз яшарсыңыз.

²⁰ Эмма кимдир бириниң: ‘Эгер экин экмесек, хасыл йыгнамасак, онда биз единҗи йылда нәме иерис?’ дийип сорамагы мүмкиндир.

²¹ Мен алтынҗы йылда ере шейле бир берекет индерерин велин, ол ики йыла етерлик хасыл берер.

²² Секизинҗи йыл экин экениңизде-де, сиз өңки хасылдан иерсиңиз. Тә докузынҗы йыла ченли, тәзе хасыл етишйәнчә, сиз көне хасылдан иерсиңиз.

Сатылан эмләк хакда

²³ Ер хемишелик сатылмасын, чүнки ол Мениңкидир. Сиз Мениң янымда гелмишек ве кәрендечи ялысыңыз.

²⁴ Эелейән әхли ериңизде сиз оны гайтадан сатын алмага мүмкинчилик дөредиң.

²⁵ Эгер өз гарындашларыңыздан бири гарып дүшүп, мүлкүниң бир бөлегини сатса, онда онуң хоссары гелип, онуң сатан ерини ызына сатын алсын.

^26-27 Эгер онуң ери пул төләп ызына сатын алып билҗек хоссары болман, эмма соң онуң өзи баяп, ери ызына сатын алар ялы етерлик пул топласа, онда ол ериң сатыланындан бәри гечен вагты хасаплап айрып, галан пулы сатан адамына гайтарып берсин ве мүлк хем эесине гайтарылып берилсин.

²⁸ Эмма эесиниң ери ызына сатын алмага етерлик пулы болмаса, онда сатылан ер байрам йылына ченли оны сатын алан адамың элинде галар. Йөне байрам йылында ер онуң ыгтыярындан чыкып, мүлк өңки эесине гайтарылып берилсин.

²⁹ Эгер бири галадакы өйүни сатса, ол сатылан вагтындан соңкы бир йылың довамында өйи ызына сатын алып билер. Эесиниң өйи бир йыла ченли ызына сатын алмага хакы бар.

³⁰ Эгер галадакы өй бир йыла ченли ызына сатын алынмаса, өй оны сатын алан адамың элинде хемишелик галар. Өй байрам йылында-да сатын аланың ыгтыярындан чыкмаз.

³¹ Эмма диварсыз обалардакы өйлер ачык мейдан билен дең сайылсын. Олар ызына сатын алнып билнер ве байрам йылы өз хакыкы эесине гайтарылып берилсин.

³² Левилериң галалары барада айтсак, левилер өзлерине дегишли галалардакы өйлерини ислән вагтлары ызына сатын алып билерлер.

³³ Левилериң бири өзлерине дегишли болан галаларың бириндәки өйи сатып, оны ызына сатын алмаса, өй байрам йылы онуң өзүне гайтарылып берилсин. Чүнки левилериң галаларындакы өйлери оларың ысрайыл халкының арасындакы мүлклеридир.

³⁴ Эмма оларың галаларының төверегиндәки ачык мейданлар сатылмалы дәлдир, чүнки бу оларың эбедилик мүлкүдир.

Гарыплар хакда

³⁵ Эгер гарындашларыңыздан бири гарып дүшүп, ол сениң көмегиңе мәтәч болса, сен оңа араңызда яшаян гелмишеклере голдав бершиң ялы голдав бермели.

³⁶ Ондан гөтерим алып, пейда гөрҗек болма. Худайыңыздан горк. Гой, олар сизиң араңызда яшасын.

³⁷ Көмеге мәтәҗе карз алан пулундан артык төлетме я-да пейда гөрмек үчин иймити оңа ёкары бахадан сатма.

³⁸ Кенган юрдуны сизе бермек үчин, сизиң Худайыңыз болмак үчин, сизи Мүсүрден алып чыкан Худайыңыз Реб Мендирин.

³⁹ Эгер илдешиңиң бири халыс гарып дүшүп, өзүни саңа сатса, сен оны гул ялы ишлетме.

⁴⁰ Гайтам, ол сениңкиде вагтлайын яшаян гелмишек я-да гүнлүкчи болсун. Ол байрам йылына ченли сениңкиде ишлесин.

⁴¹ Байрам йылында болса ол өз чагалары билен сениң ыгтыярыңдан чыкып, өз машгаласына, ата-бабаларының мүлкүне доланып гелсин.

⁴² Чүнки ол Мениң Мүсүрден алып чыкан гулумдыр. Ол гулуң сатылышы ялы сатылмалы дәлдир.

⁴³ Сиз оңа гөдек дарашмаң, Худайыңыздан горкуң.

⁴⁴ Эгер сизе гул-гырнак герек болса, олары төверегиңиздәки миллетлерден сатын алың.

⁴⁵ Өз араңызда яшаян гелмишеклериң арасындан, оларың сизиң юрдуңызда доглан чагаларының арасындан гул-гырнак сатын алып билерсиңиз. Олар сизиң эечилигиңизде боларлар.

⁴⁶ Олары сиз өзүңизден соңкы чагаларыңыза мирас хөкмүнде галдырып билерсиңиз. Сиз олары гул хөкмүнде уланып билерсиңиз, йөне өз ысрайыл доганларыңыза хич ким гөдеклик билен дарашмасын.

^47-48 Эгер сизиң араңызда яшаян гелмишеклериң бири баяп, өз ысрайыл доганларыңыздан бири гарып дүшүп, өзүни яңкы гелмишеге я-да гелмишегиң ковмындан бирине сатса, ол сатыланындан соң, онуң ызына сатын алынмага хакы бардыр. Өз ысрайыл доганларындан бири оны ызына сатын алып билер.

⁴⁹ Агасы я-да доганогланы, я-да өз ковмындан болан мәхрем гарындашларының бири оны ызына сатын алып билер. Эгер сатыланың өзи баяса, онда онуң өзи өзүни ызына сатын алып билер.

⁵⁰ Ол өзүни сатын алан адам билен, сатылан йылындан бәри гечен йыллары хасапласын. Баха байрам йылына ченли галан вагта гөрә гүнлүкчиниң зәхмет хакының хасабына гөрә хасапланып чыкарылсын.

⁵¹ Эгер байрам йылына ченли вагт узак болса, онда ол өзүниң сатын алнан бахасына гөрә төлесин.

⁵² Эгер-де байрам йылына ченли галан вагт аз болса, онда ол өзүни сатын алан адам билен хасаплашып, төлеги өз сатылан вагтындан бәри гечен вагта гөрә төлесин.

⁵³ Олар йылына хакына тутулян ишчи хөкмүнде бай гелмишегиң ыгтыярында болар. Йөне хоҗайын сизиң гөзүңизиң алнында олара гөдек дарашмасын.

⁵⁴ Эгер олар шейле ягдайда ызына сатын алынмасалар, олар ве оларың чагалары байрам йылында азатлыга чыкарылмалыдырлар.

⁵⁵ Чүнки ысрайыл халкы Мениң гулларым, Мениң Мүсүрден алып чыкан гулларымдыр. Худайыңыз Реб Мендирин.