Даныел 2 - Мукаддес Китап

2‑нҗи бап Небукаднесарың дүйши

¹ Небукаднесар өзүниң патышалыгының икинҗи йылында бир дүйш гөрди. Муңа онуң йүреги ховсала дүшүп, укусы гачды.

² Онсоң патыша дүйшүни ёрдурмак үчин җадыгөйлери, палчылары, гөзбагчылары ве мүнечҗимлери топлап гетирмеги буюрды. Олар гелип, патышаның хузурында дурдулар.

³ Патыша олара: «Мен бир дүйш гөрдүм. Дүйшүң ёргудыны билмек ислеги йүрегими ховсала саляр» дийди.

⁴ Мүнечҗимлер арамей дилинде патыша йүзленип: «Патыша бакы яшасын! Гөрен дүйшүңизи өз гулларыңа айт, биз онуң нәме аңладяндыгыны ёруп берели» дийдилер.

⁵ Патыша мүнечҗимлере шейле җогап берди: «Мен шейле карара гелдим: эгер-де сиз мениң гөрен дүйшүми ве онуң ёргудыны айдып бермесеңиз, сизиң эл-аякларыңызы чапып, өйлериңизи вейран этдирерин.

⁶ Эмма сиз маңа гөрен дүйшүми ве онуң ёргудыны айдып берсеңиз, онда сиз менден совгатлар ве сылаг-серпайлар алып, бейик хормата мынасып боларсыңыз. Шонуң үчин хем маңа гөрен дүйшүми ве онуң ёргудыны айдып бериң».

⁷ Олар оңа ене-де: «Илки билен, гой, патышамыз өз гулларына гөрен дүйшүни айтсын, биз хем онуң ёргудыны айдалы» дийип җогап бердилер.

⁸ Патыша: «Мениң карарымың чынлакайдыгыны гөрүп, сизиң вагт утмак ислейәндигиңизи анык билйәрин.

⁹ Эгер сиз маңа гөрен дүйшүми айдып бермесеңиз, сизе еке-тәк бир хөкүм гарашяндыр. Вагтың гечмеги билен сиз мениң пикирим үйтгәр өйдүп, маңа ялан ве бидерек затлар айтмак үчин өз араңызда диллешипсиңиз. Шоңа гөрә-де гөрен дүйшүми маңа сизиң өзүңиз айдып берерсиңиз. Шонда сизиң онуң ёргудыны айдып билҗекдигиңизе гөзүм етер» дийди.

¹⁰ Мүнечҗимлере патыша шейле дийдилер: «Ер йүзүнде сениң эдйән бу талабыңың хөтдесинден хич ким гелип билмез! Догрусы, мунуң ялы иши бейик ве гүйчли патышаларың хич бири-де җадыгөйден я палчыдан, я-да мүнечҗимден сорамандыр.

¹¹ Патышаның сораян бу иши җуда агыр. Муны худайлардан башга хич ким патыша әшгәр эдип билмез, оларың болса месгени ынсанлар арасында дәлдир».

¹² Патыша муны эшидип, газап атына атланды. Ол Бабылың әхли акылдарларыны өлдүрмеги буюрды.

¹³ Акылдарларың хеммесиниң өлдүрилмелидиги барада перман чыкды. Олар Даныели ве онуң ёлдашларыны хем өлдүрмек үчин, оларың гөзлегине чыкдылар.

¹⁴ Патышаның җанпеналарының башлыгы Арёк Бабылың акылдарларыны өлдүрмәге чыканда, Даныел оңа акыллы-башлы хем парасатлылык билен сала салды.

¹⁵ Ол көшк эмелдары Арёкдан: «Нәме үчин патышаның перманы бейле газаплы?» дийип сорады. Арёк болан ваканы Даныеле дүшүндирди.

¹⁶ Шонда Даныел ичери гирип, патышаның дүйшүниң ёргудыны айтмак үчин өзүне вагт берилмегини хайыш этди.

¹⁷ Онсоң Даныел өйүне барып, бу ахвалаты ёлдашлары Хананя, Мишайыла ве Азаря хабар берди.

¹⁸ Бу сырың ачылмагы үчин Гөгүң Худайындан рехим-шепагат сорап дилег этмеклерини Даныел олардан хайыш этди. Шонда Даныел ве онуң ёлдашлары Бабылың акылдарлары билен бирликде хеләк болҗак дәлдилер.

¹⁹ Соңра бу сыр Даныеле гиҗеки гөрнүш аркалы аян болды. Даныел Гөгүң Худайына алкыш айтды.

²⁰ Ол шейле дийди: «Овалдан эбедә ченли Худайың адына алкыш ягсын, чүнки пайхас ве гудрат Оңа махсусдыр.

²¹ Дөври ве пасыллары үйтгедйән Олдур. Патышалары тагтдан агдарып, тагта чыкаряр. Ол акылдара пәхим-пайхас, дүшүнҗелә билим берйәр.

²² Чуң ве гизлин сырлары Ол ачяр, түмлүкде нәме боляныны Ол билйәр, Онуң Өзи нурда яшаяр.

²³ Эй, ата-бабаларымың Худайы! Саңа шөхрат ве өвги болсун! Чүнки маңа пайхас ве гудрат бердиң, Сенден дилән дилегимизи маңа аян этдиң, патышаның буйран задыны бизе ачып бердиң».

Даныел патышаның дүйшүни ёряр

²⁴ Соңра Даныел патышаның Бабылың акылдарларыны өлдүрмек үчин беллән адамы Арёгың янына барды. Даныел оңа: «Бабылың акылдарларына дегме. Мени патышаның хузурына элт, мен онуң гөрен дүйшүни ёруп берҗек» дийди.

²⁵ Арёк оны деррев патышаның хузурына элтип: «Патышахым, Яхудадан есир эдип гетириленлериң арасындан сизиң гөрен дүйшүңизи ёруп билҗек бир адам тапдым» дийди.

²⁶ Патыша Белтешасар дийлип атландырылан Даныелден: «Сен маңа нәхили дүйш гөреними айдып, оны ёруп билерсиңми?» дийип сорады.

²⁷ Даныел патыша: «Патышаның сораян бу сырыны хич бир акылдар-да, палчы-да, җадыгөй-де, билгич-де ачып билмез.

²⁸ Эмма гөклерде гизлин сырлары ачян Худай бар. Ахыркы гүнлерде нәме болҗагыны Небукаднесар патыша Ол билдирди. Ятыркаң дүйшүңде гөрен гөрнүшлериң шулар болмалы:

²⁹ Эй, патышахым, сен ятыркаң хыялыңа мундан соңра нәмелер боларка диен пикир гелди ве сырлары аян эдйән Худай муны саңа әшгәр этди.

³⁰ Маңа болса бу сыр башга адамлардан хас акыллыдыгым үчин ачылман, эйсем мунуң ёргуды патыша аян эдилсин, ол хем өз йүрегиндәки пикирлере дүшүнсин дийлип аян болды.

³¹ Эй, патышахым, ине, сен дүйшүңде бейик бир хейкел гөрдүң. Ол хейкел шейле әпетди, шөхле сачярды. Ол сениң өңүңде дурды ве онуң даш гөрнүши горкунчды.

³² Хейкелиң келлеси сап алтындан, дөши билен голлары күмүшден, били билен бутлары бүрүнчденди.

³³ Балдырлары демирденди, аякларының ярысы демирден, ярысы хем тоюнданды.

³⁴ Сен середип дуркаң, ынсан эли дегмезден бир даш гопуп гачды, ол хейкелиң демирден ве тоюндан болан аякларына урулды-да, олары чым-пытрак этди.

³⁵ Соңра демир, тоюн, бүрүнч, күмүш ве алтын харман җайдакы саман ялы күл-пеекун болдулар. Шемал олары пытрадып ташланда, оларың ызы-соры галмады. Эмма хейкеле урлан даш бейик дага өврүлип, бүтин ер йүзүни долдурды.

³⁶ Гөрлен дүйш, ине, шудур. Инди болса биз оны патыша ёруп берели.

³⁷ Эй, сизиң алыхезретиңиз, сиз шаларың шасысыңыз. Гөгүң Худайы саңа шалык, гүйч, гудрат ве шөхрат берди.

³⁸ Әхли ерде яшаян ынсанлары, ябаны хайванлары, гөкдәки гушлары сениң ыгтыярыңа табшырды. Оларың хеммесиниң үстүнден сени хөкүмдар гойды. Сап алтындан болан келле бу сенсиң!

³⁹ Сениң патышалыгыңдан соңра сениңкиден пес болан башга бир патышалык пейда болар. Соңра тутуш ер йүзүне хөкүмдарлык этҗек үчүнҗи бир бүрүнч патышалык гелер.

⁴⁰ Дөрдүнҗи патышалык демир ялы гүйчли болар, чүнки демриң әхли зады мынҗырадышы ялы, ол хем буларың хеммесини гырып түкедер.

⁴¹ Аякларың ве бармакларың ярысының тоюндан, ярысының болса демирдендигини гөрдүң. Бу болса бөлүнен патышалыгы аңладяр. Демриң тоюн билен гарыландыгыны гөршүң ялы, онда бираз демриң гүйҗи болар.

⁴² Аякларың бармакларының ярысының демирден, ярысының хем тоюндан болмагы, бу патышалыгың бир бөлегиниң гүйчли, бир бөлегиниң болса эҗиз болҗакдыгыны аңладяр.

⁴³ Гөршүң ялы, демриң тоюн билен гарылмагы халкларың гыз алшып-бершип, бири-бирлери билен гарышҗакдыкларыны аңладяр. Эмма демриң тоюн билен гарылып билмейши ялы, олар хем бири-бирлери билен гарышып билмезлер.

⁴⁴ Шол патышаларың дөврүнде Гөгүң Худайы хич вагт даргадылмаҗак, башга халкың элине гечмеҗек бир патышалык гурар. Бу патышалык бейлеки патышалыкларың әхлисини ёк эдип, оларың соңуна чыкар, өзи болса эбедилик галар.

⁴⁵ Сениң өзүңиң гөршүң ялы, адам эли дегмезден дагдан гопан даш демри, бүрүнҗи, тойны, күмши ве алтыны чым-пытрак этди. Бейик Худай мундан соң нәмелериң болҗагыны патыша аян этди. Бу дүйш догрудыр ве онуң ёргуды-да хакыкатдыр!»

⁴⁶ Соңра Небукаднесар патыша ере йүзин дүшүп, Даныеле тагзым этди. Оңа галла садакасыны ве якымлы ыслы түтетги хөдүр этмеклерини буюрды.

⁴⁷ Патыша Даныеле: «Сен бу сыры ачып билдиң. Хакыкатдан-да, сениң Худайың худайларың Худайы, патышаларың Таңрысы ве сырлары аян эдйән Худайдыр» дийди.

⁴⁸ Соңра патыша Даныеле ёкары везипе берди, оңа көп гымматбаха совгатлар этди. Оны тутуш Бабыл велаятына ёлбашчы белледи ве әхли Бабыл акылдарларына баштутан гойды.

⁴⁹ Даныел патышадан хайыш эдип, Шадрагы, Мейшагы ве Абеднегоны Бабыл велаятының ёкары везипелерине беллетди, эмма Даныелиң өзи көшкде галды.