Matius 13 - En Taar Weru a nunuwu' é Tontemboan

En andéan andumoro' i menganguma si mawuras in lulumbo

¹ Asi endo itu, si Yesus kumesoto asi walé itu wo mangé lumukut an tembir in lour Galilea.

² Wo rérot oka sé tou keli mai mali'us lumi'cir Sia. Ampa'paan in itu Sia sumaké an londéi wo lumukut am bitu, taan sé tou keli itu makatulung an tembir in lour.

³ Wo kelian em pasusui i Yesus ai séra mapaké in andéan. Icua-Na, “Awéan si menganguma mangé muras in lulumbo.

⁴ Ang karoro'anna imawuras, awéan en lulumbo irumongkor an tembir in lalan. Wo mai ro'keten é burung sé lulumbo itu akar imaka'pu.

⁵ Sé lulumbo walina ka'i rumongkor an tana' wawatuan, en tana'na waya im pira. Wo en lulumbo itu rior tumou ampa'paan en tana'na wayake' im pira.

⁶ Taan an tutuw mantango mai si yéndo, sé tinanem itu maweles wo mapera ampa'paan ra'ica imaa'mut sama'.

⁷ Wo sé lulumbo walina rumongkor an uner in dukut tutunéan. Ang karoro'ano in lulumbo itu matou, sé rukut tutunéan itu ka'i menéé-néé wo sumaput in tinanem itu akar ime'del.

⁸ Wo sé lulumbo walina irumongkor an tana' kemel wo mua'. Em bua'na awéan sé sangaatus lumepet, awéan sé enem ngapulu' lumepet, wo awéan sé telu ngapulu' lumepet.

⁹ Si séi si makalunteng, aweso taré sia luminga sumama-sama'!”

¹⁰ Kekawus in itu, sé murit i Yesus mai wo mamuéi ai Sia, “Guru, kéitu réén si Guru masusui ai séra mapaké in andéan?”

¹¹ Isowat i Yesus, “Si Amang Kasuruan imééo mai ing kamang tatambér ai camu e makailek in sususuien sé icaenepé' andumoro' ing Kakolanoan in Sorga, taan ai séra ra'ica.

¹² Si séi si masalé' makailek sapa sé aicua-Ku, émaan oka i Amang Kasuruan sia lébé makailek. Taan si séi si ra'ica kiim makailek sapa sé aicua-Ku, sapa sé kinailekannao émaan oka i Amang Kasuruan ra'io kata'néianna waya.

¹³ Anaé, em pasusui-Ku ai séra mapaké in andéan, ampa'paan séra awéan weren taan ra'ica mengaséré, wo séra awéan lunteng taan ra'ica mengalinga wo ra'ica kaangéan éra.

¹⁴ Wo in taniitu imamualio sapa en aicua i nabi Yesaya: ‘Pelinga-lingan oka miow, taan ra'ica kaangéan iow. Penéré-nérén oka miow, taan ra'ica kailekan iow.

¹⁵ Ampa'paan en até i bangsa anio' kumetéo, en lunteng éra imawengelo, wo em beren aicili'o wutul wosama' em beren éra ra'ica suméré, wo en lunteng éra ra'ica luminga wo en até éra ra'ica makailek, wosama' séra ra'ica maréng sumawel en samaan-Ku.’

¹⁶ Taan pakakamangen kamu, ampa'paan em beren iow mengaséré wo en lunteng iow mengalinga.

¹⁷ En ulitna icua-Ku mangé ai camu, indior, kelian nabi wo sé tou wutul masalé' suméré sapa si sinéréo miow, taan ra'ica sinéré éra. Wo séra masalé' luminga sapa en liningao miow, taan ra'ica lininga éra.

¹⁸ Ampa'paan in itu lingano mai sumama-sama' eng kaangéan in andéan i menganguma mawuras in lulumbo.

¹⁹ En lulumbo sé irumongkor an tembir in lalan meputé wo sé tou luminga in taar andumoro' ing Kakolanoan in Sorga, taan ra'ica kaangéan éra. Wo mai si kikiiten é sétang mandét in taar itu si an untep in até éra.

²⁰ En lulumbo rumongkor an tana' wawatuan meputé wo in tou iluminga in taar itu wo makala'us teriman éra in arui an até.

²¹ Taan en itu ra'ica imaa'mut sama' wo ra'ica itumang uré. Sa séra meta'up ing kasusaan kuma'pa in okoi ampa'paan in taar itu, séra makala'us tumela'u im paémanen itu.

²² En lulumbo sé rumongkor an unér in dukut tutunéan en itu meputé wo sé tou ilumingao in taar, taan séra maindé-indé'ke' andumoro' ing katouan éra ang kayo'baan wo asaloke' maéré-éré ing kasiyaan. Pakasa en itu méma' iséra ra'ica iméé rékén asi taar itu akar ra'ica imua'.

²³ Wo en lulumbo sé rumongkor an tana' kemel meputé wo sé tou iluminga in taar wo kaangéan éra. Séra méé wua'na, awéan e méé wua'na sangaatus lumepet, awéan sé enem ngapulu' lumepet, wo awéan sé telu ngapulu' lumepet.”

En andéan andumoro' ing kuung am paawuun ing gandum

²⁴ Wo sisil i Yesus ka'i esa andéan walina a sé tou keli itu, icua-Na, “Eng Kakolanoan in Sorga ayandé tanu si tou mawuras in lulumbo loor an umana.

²⁵ Taan asi sangawengi an tutuw é tou kinakili'ano waya, si kaséké' i makauma itu mai muras in lulumbo ing kuung an uner ing gandum itu wo sia maréng.

²⁶ Wo an tutuw en lulumbo ing gandum itu masééo wo tumo'tolo mawua', kaséréano ka'i eng kuung itu.

²⁷ Wo mai sé tou matawoi in uma itu a si makauma wo kumua, ‘Tuang, ra'ica réén lulumbo loor si aiwuras i tuang an uma i tuang? Am bisa owo réén eng kuung itu?’

²⁸ Wo isowat imakauma itu ai séra, ‘En itu tinawoi i kaséké'ku.’ Wo icua é tou matawoi in uma a si makauma itu, ‘Sa réén taniitu, icasalé'ke' réén i tuang mangé ami kémbuten sé kuung itu?’

²⁹ Taan isowat i makauma, ‘Tioo, sa kémbuten iow sé kuung itu, tantu awéan eng gandum kakémbutan.

³⁰ Anaé, iwayao taré mio' eng gandum wo eng kuung itu tumou mewali-wali akar an orasna in upuun. Wo an tutuw itu icuaku oka a sé maupu' in tana'i: Umungen owo eng kuung wo émaano sanga-sanga wa'kes wo tunun. Kekawus in itu umungeno eng gandum wo mangé yéma' am paumungan ing gandumku.’ ”

En andéan andumoro' im batuna si tumeki-tekic wo i ragi

³¹ Wo isisil ka'i i Yesus esa andéan walina ai séra, icua-Na, “Eng Kakolanoan in Sorga ayandé tanu im batuna si tumeki-tekic, niindo i esa tou wo mangé yusewna an umana.

³² Mandé ka'i em batuna itu tumeki-tekic am pakasa im batuna, taan sa em batuna itu tumou siituo si lébé wangkerai asé tinanem walina akar mamuali tuura, akar sé burung méma' rumun am panga-pangana in tuura itu.”

³³ Awéan ka'i andéan walina en aisisil i Yesus ai séra, “Eng Kakolanoan in Sorga ayandé ka'i tanu i ragi si niindo i esa wéwéné wo icemuna an topong epat ngapulu' liter akar ruméis waya.”

³⁴ Pakasa en itu ipakua i Yesus a sé tou keli mapaké in andéan. Ra'ica wana en aicua-Na ai séra sa ra'ica imaké in andéan.

³⁵ Wo in taniitu malekepo en taar si aicua i nabi, “Icasalé'-Ku muka' im ba'ba'-Ku kumua in andéan, icasalé'-Ku kumua en andumoro' sé ipaene-enep tumo'tolke' mai eng kayo'baan anio' niéma'.”

Eng kaangéan in andéan andumoro' ing kuung am paawuun ing gandum

³⁶ Kekawus in itu, itela'u i Yesus sé tou keli wo maréng angé am balé. Sé murit-Na mai wo kumua, “Guru, icua mai ai cami sapa eng kaangéan in andéan ing kuung si tumou an uner ing gandum itu.”

³⁷ Wo isowat i Yesus, “Si tou imuras in lulumbo loor, siao si Toyaang i Tou.

³⁸ En uma, siituo eng kayo'baan. Wo en lulumbo loor sérao sé toyaang ing Kakolanoan, wo eng kuung sérao sé toyaang i kikiiten é sétang.

³⁹ Si kaséké' si muras in lulumbo ing kuung, siao si kikiiten é sétang. En oras imaupu' siituo en endo kaka'puan ing kayo'baan wo sé tou imaupu' itu, sérao sé malaékat.

⁴⁰ Anaé, kaputé ing kuung itu niumung wo tunun an api, taniituo ka'i e mamuali asi endo kaka'puan ing kayo'baan.

⁴¹ Iru'du' oka i Toyaang i Tou sé malaékat-Na wo li'usen éra oka ang Kakolanoan-Na pakasa sé imangémai sé tou mengaéma' ing kamesé-meséaan wo pakasa en tou sé mengaéma' ing kaléwo'an.

⁴² Pakasa iténdél oka an api patunuan si ra'ica mape'de-pe'del. Am bitu séra mengamé-ngamé' oka wo mengare-ngare'ket im baang.

⁴³ Asi témpo itu sé tou wutul sumendot oka tanu si yéndo ang Kakolanoan i Amang éra. Si séi e makalunteng, lumingao sumama-sama'.”

En andéan andumoro' ing kasiyaan ayenep wo mutiara ilumoo-loor

⁴⁴ “Eng Kakolanoan in Sorga ayandé tanu ing kasiyaan si pakaenep an untep in tana' si kinéréan i tou, wo yenepna ka'i sumawel an untep in tana' itu. Ampa'paano ing kaaruianna, mangéna iwangkér waya eng kasiyaanna wo en tana' itu telesanna.

⁴⁵ Taniitu ka'i eng Kakolanoan in Sorga itu ayandé tanu si tou mawangkér si maéré-éré i mutiara si lumoo-loor.

⁴⁶ An tutuw kinéréannao e mutiara si sosor keli em bééna itu, iwangkérna waya eng kasiyaanna, wo e mutiara itu telesanna.”

En andéan andumoro' in lolombo'

⁴⁷ “Taniitu ka'i eng Kakolanoan in Sorga itu ayandé tanu in lolombo' wangker si ailombo' an ta'sic wo makéré sera' sé membam-balinaan.

⁴⁸ An tutuw en lolombo' imawutao é sera', wésoon éra em lolombo' an tembir in ta'sic wo séra lumukut lumi'us sé sera', sé loor yuntep an tampayang wo sé ra'ica loor tiya' éra.

⁴⁹ Taniitu ka'i an endo kaka'puan ing kayo'baan: Maai oka sé malaékat en tumané sé tou léwo' wo sé tou wutul.

⁵⁰ Wo iténdél éra sé tou léwo' an api patunuan si ra'ica mape'de-pe'del. Am bitu séra mengamé-ngamé' oka wo mengare-ngare'ket im baang.

⁵¹ Kaangéan iow waya sé andéan itu?” Isowat é murit-Na, “Én é Guru kaangéan ami.”

⁵² Wo icua i Yesus ai séra, “Ampa'paan in itu, susur é makailek wutul in Torat sé tumerimao in sususuien andumoro' ing Kakolanoan in Sorga itu, séra ayandé tanu si makawalé cumesot ing kasiyaan weru wo si uré asi tampa pengaémaanna ing kasiyaan.”

Si Yesus aicélong a Nazaret

⁵³ Kekawus i Yesus sumisil sé andéan itu, itela'u-Na ka'i en tampa itu.

⁵⁴ Wo icateka'o mangé Sia an doong-Na, am bitu Sia sumusui a sé tou am balé paapo'an é agama Yahudi. Séra mangaya-ngaya'ka' wo kumua, “Am bisa réén eng kinéréan-Na ing kapinteran itu wo ing kawasa e méma' ing kakaya'kaan-kakaya'kaan itu?

⁵⁵ Ra'ica réén Sia itu toyaang i bas ing kayu? Ra'ica réén si inang-Na si Maria wo sé mepoow wo Sia si Yakobus, si Yusuf, si Simon wo si Yudas?

⁵⁶ Wo ra'ica réén sé poo-poow-Na wéwéné mewali-wali wo icita am bia'i? Anaé, am bisa réén eng kinéréan-Na waya in itu?”

⁵⁷ Wo icélong éra Sia. Wo icua i Yesus ai séra, “Si esa nabi am bisa-wisa pengasiriin é tou, taan sa an doongna in esa wo am baléna Sia ra'ica pengasiriin.”

⁵⁸ Ampa'paan ra'ica émanen éra Sia akar ra'ica keli eng kakaya'kaan niéma'-Na am bitu.