O MATIUS 26 - MA JOU AI BUKU O ABARI MA OAOhi dailako madorou o Yesusika ( Mark. 14:1-2 ; Luk. 22:1-2 ; Yoh. 11:45-53 ) 1 Maöraha o Yesus wabötoka wodotoko o hali gënanga mata-mata, Unanga wätemo iwinöninïkika, 2 ”Ngini nihiöriki o wange hinotohi o Paskah ma Wange ma Amoko, deʼ o Nyawa manga Ngohaka iwi hilapahi la iwi salib!” 3 Oraha gënanga o imam-imam manga häeke deʼ o Yahudioka manga tutudaima toomu o Kayafas ma Imam womo Mulia ai kadatoka. 4 Onanga moiua yahi öriki imakaturu ihi dailako la iwi tagoko o Yesus de iwitoma. 5 ”Mä,” önanga yato, ”o hali gënanga uha idadi o wange ma amoko maorahoka, hababu done ipuda o huru-hara o kawaha manga hidogoronaka.” O Yesus iwïgopöa o minya mabounu mahëmo-hëmoro o Betania mabereraka ( Mark. 14:3-9 ; Yoh. 12:1-8 ) 6 Maöraha o Yesus o Betania mabereraka, o Simon mahira iwi pado-pado, aitauoka, 7 o ngoheka momatëngo maino o Yesusino. Münanga moao o boto gahumu moi madol̄a o minya mabounu mahëmo-hëmoro de maija kahä hali. Maöraha o Yesus wogogeruku wol̄omo magogiriaka, o ngoheka gënanga mïgopöa o minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga o Yesus aimumukuku. 8 Iwinö ninïki o Yesus, yamäke okianaga idädadi gënanga, deʼ onanga yongamo. ”Okia mafaidä mata-mata gënanga amiminya mohigogule?” önanga yotemo. 9 ”O minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga yakunu ihukunu de ma ija ikurutil̄e, deʼ matiwi ma ijaino yakunu yahi döaka o nyawa yomömihikinika!” 10 O Yesus wanäko manga dibanga, hoʼ Unanga wätemo, ”Yadodoa ngini nimï diai o huha o ngoheka nënanga? Münanga modiai okia naga maoa deʼ idadi o puji Ngohino. 11 O nyawa mihikini salalu naga niahidogoronaka, mä Ngohi salalua dede ngini. 12 De mohi gopöa o minya mabounu mahëmo-hëmoro gënanga ahi röehuku, münanga mohi sadia Ngohi mangale aha ihilungunu. 13 Ningaku! O dunia ikilolitino, kiaka dika o Abari ma Oa ma Jou Madutuino ihingahu, o ngoheka nënanga amimanarama aha ihiade-adeoli de kaima hohininga munangika.” O Yudas womahi moteke o Yesus iwi tagoko ( Mark. 14:10-11 ; Luk. 22:3-6 ) 14 Yangimoi de yahinoto, iwinöninïki o Yesus, de womatëngo ai romanga o Yudas Iskariot, woiki o imam-imam manga häekika. 15 Unanga wätemo onangika, ”Okia aha ngini nihihi döaka ngohino nako ngohi tihilapahi o Yesus nginika?” Ho önanga yaëtongo o tiwi haäka moruange, deʼ iwihi döaka unangika. 16 Muläenge o öraha gënanga o Yudas wolingiri o öraha maoa la iwi tagoko o Yesus. O Yesus wo ol̄omo o Paskah mainomo de iwinöninïki ( Mark. 14:12-21 ; Luk. 22:7-14, 21-23; Yoh. 13:21-30 ) 17 O wange madodihiraka o Roti i Ragi-ragi Ua ma Rameanga magoronaka, iwinöninïki o Yesus yaino Unangino. Onanga yoleha, ”Kiaka Bapa nöigo ngomi mihidiai o Paskah mainomo mangale Ngona Bapa?” 18 O Yesus wohaluhu, ”Nioiki o kotaika, niwi mäke womatëngo deʼ niwihi ngahu unangika, ’Ma Bapa Guru wato, Ahi öraha yadonoka; Ngohi tomau tohi amoko o Paskah ani tauoka de ihinö ninïki kama moi.’ ” 19 O Yesus iwinöninïki yodiai hokä o Yesus wähuloko onangika. Onanga yoiki de hidiai o Paskah gënanga mainomo. 20 Yohutuku, o Yesus deʼ yangimoi de yahinoto iwinöninïki yogogeruku yol̄omo. 21 Yol̄omo magogiriaka, o Yesus wätemo. ”Ni ihene; womatëngo niahidogoronaka aha wosetiaokaua Ngohino.” 22 Yoihene gënanga o Yesus iwinöninïki manga hininga duru ihuha. Ho önanga muläenge imatëngo-tëngo iwileha o Yesus, ”Marai ngohiua Bapa ani hininga yodagi?” 23 O Yesus wohaluhu, ”Onagona yatono o roti o udo-udomuku mima tuono de Ngohi, ge unangala aha wosetia okaua Ngohino. 24 Done o Nyawa manga Ngohaka aha wohonenge hokä itulihi Ma Jou Ai Demo ma Buku mahiraka. Mä yobodito o nyawa yasetia okaua o Nyawa manga Ngohakika! Iholoi yaoa o nyawa gënanga ngarouha womakil̄au o duniaino!” 25 Deʼ o Yudas wososetia okaua gënanga wotemo, ”Marai ngohi Bapa Guru ani hininga yodagi?” O Yesus wï baluhu, ”Hoko gënanga hokä ani demoka!” Ma Jou wohitita o ngol̄omo de o ngokere i tebi-tebini madoomu ( Mark. 14:22-26 ; Luk. 22:15-20 ; 1Kor. 11:23-25 ) 26 Maöraha önanga yol̄omo, o Yesus wal̄ë o roti, deʼ wohubayanga wosukur. Ipaha Unanga wabëla-bëlaka o roti gënanga de ai giama deʼ wahidöaka iwinöninïkika de wotemo, ”Nia l̄ë, deʼ nia ol̄omo; nënanga Tongohi ahi röehe.” 27 Iböto de gënanga Unanga wal̄ë o angguru magalahi o gahumu moi, deʼ wohubayanga wosukur ma Jou Madutuika. Ipaha Unanga wohidöaka o galahi gënanga iwinö ninïkika de wotemo, ”Niokere ngini mata-mata. 28 Hababu nenangala Ahi awunu ihi goungu itiai ma Jou Madutu ai jaji – o awunu ikopoäka mangale o nyawa manga ngöe la önanga yamäke to önanga manga baradoha ma apongo. 29 Ningaku: Ngohi aha tokerokaua o angguru nënanga hiädono maöraha Ngohi tokere o angguru mahungi dede ngini mata-mata Ahi Ama ai Dunia ma Hungioka.” 30 Ipaha önanga yonyanyi i hi nyanyi o puji manyanyi moi. Deʼ i böto de gënanga onangö yoiki o Zaitun ma Doporonika. Wohi dodemoka o Petrus aha wihi pongono o Yesus ( Mark. 14:27-31 ; Luk. 22:31-34 ; Yoh. 13:36-38 ) 31 Deʼ o Yesus wätemo iwinöninïkika, ”O hutu nënanga dika ngini mata-mata aha nioara nihi mal̄aika Ngohi; hababu Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka itulihi; ma Jou Madutu wotemo, ’Ngohi aha tïtoma o duba magogöana gënanga, deʼ o duba de matikaka aha imakoki tingakoka.’ 32 Mä ipaha de Ngohi tomomikoka, Ngohi aha toiki toma tihira de ngini o Galileaika.” 33 O Petrus wïtemo o Yesusika, ”Ngaro mata-mata mahomoa ini mal̄aika Bapa, ngohi hakali-kali kowali!” 34 ”Nohohininga,” o Yesus wïtemo Unangika, ”O hutu nënanga dika, o kuru-kuru ihorenowahi ngona nohihi pongono nohi gali mahange.” 35 O Petrus wohaluhu, ”Ngarokö kokiani ngohi tohonenge dede Ngona Bapa, ngohi aha koto temoua, ngohi toni näkoua Bapa!” Deʼ mata-mata iwinö ninïki mahomoa mayo temo hoko gënanga. O Yesus womä niata o Getsemanioka ( Mark. 14:32-42 ; Luk. 22:39-46 ) 36 Iböto de gënanga o Yesus de iwinöninïki yoiki o ngï moika maromanga o Getsemani. Dokengoka Unanga wätemo, ”Nigogeruku nengokadau jai-jai Ngohi toiki tomäniata.” 37 Deʼ Unanga wahigaro o Petrus deʼ o Zebedeus aingohaka yahinoto yoiki dede Unanga. Unanga muläenge wamäo aihininga ihuha deʼ wobaliha. 38 Unanga wätemo iwinöninïkika, ”Ahi hininga duru ihuha, tamäo hokä aha tohonenge dika. Nigögogere ngini nenangoka, deʼ nginiö nimä göa-göana dede Ngohi.” 39 Ipaha o Yesus woiki iholoi mahuhutulu ikurutika, deʼ Unanga womahi tudukuku o tonakuku de womäniata. Wato, ”Bapa,” ”nako kayakunu, nohihirehene dede Ngohi o huha de o hangihara kiaka Ngohi kokiani tatagongo. Mä uha imoteke Ahi mau, duga-duga imoteke dika Ani mau Ama.” 40 Iböto de gënanga o Yesus womakilioroli yaruange iwinö ninïkino deʼ wämäkeino önanga imaiduoka. Unanga wïtemo o Petrusika, ”Duga-duga o jam moi dika ngini iniruange niakunua nigöana dede Ngohi? 41 Nimä göa-göana, deʼ nimä niata hupaya ngini uha nia ohana o cocoba. I goungu niawomaha imau yadiai o diai, mä ngini niakunua, karana o nyawa gënanga nanga biaha hobole.” 42 Mamoioli o Yesus woiki womä niata, wato, ”Bapa, nako o huha de o hangihara nënanga kokiani Ngohi tatagongo, deʼ yakunua i hï rehene, mal̄aika animau Ama idadi.” 43 Iböto de gënanga Unanga womakilioroli iwinöninïkino deʼ wämäkeino iwinöninïki kaima iduokahi, karana önanga duru yäkioko. 44 Mamoioli o Yesus wamal̄aika önanga deʼ mahigali mahangeoka womäniata, mademo kaimatero de mahinotoka. 45 Iböto de gënanga Unanga woma kilioroli iwinöninïkino deʼ wätemo, ”Kani maiduokahi deʼ kanimahi batongohi? Nio lega, maöraha yadonoka o Nyawa manga Ngohaka iwihi lapahi o nyawa yoböbaradoha manga kuahaika. 46 Nimomiki, niaino ngone hoiki. Nia lega! O nyawa yososetiaokaua Ngohino yoböaka.” O Yesus iwi tagoko ( Mark. 14:43-50 ; Luk. 22:47-53 ; Yoh. 18:3-12 ) 47 O Yesus kawo temo-temohi, o Yudas iwinöninïki manga dodiawo ünanga waino. Imakomoteke dede ünanga, yainoli manga ngöe o nyawa imägao o oworo deʼ o boboha. Onanga o imam-imam manga häeke deʼ o Yahudioka manga tutuda yähuloko. 48 O Yudas wososetiakaua o Yesusika, wahi ngahuoka onangika o nonako nënanga, ”O nyawa ngohi tïame, ge Unanga doka manyawa. Unanga niwitagoko!” 49 Ka deimahi ädono genangika o Yudas gila-gila woiki o Yesusika deʼ wïtemo, ”Tabea, Bapa Guru!” Deʼ unanga wïame o Yesus. 50 O Yesus wïbaluhu, ”Riadodoto, mangale okia Riadodoto naino nenangino?” Ipaha o nyawa manga ngöe gënanga iwïdagi deʼ iwitagoko o Yesus. 51 Womatëngo iwinöninïki manga dodiawo genangokadau de o Yesus, warahuku aioworo deʼ wihioto ma imam womomulia aigilaongo, hiädono o gilaongo gënanga aingauku watöaka. 52 O Yesus wïtemo wininïkika gënanga, ”Nohi ngohamoli anioworo maharunguku, hababu mata-mata o nyawa nako yapäke o oworo aha yohonenge de o oworo. 53 Natobote Ngohi takunua togahoko o roriwo Ahi Amaika, deʼ Unanga de majapatioka aha wohidingoto o tentara malaekat o doomu ngimoi dehinoto? 54 Mä nako hoko gënanga, yakunua idadi hokä ihingahuoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka, kiaka kokiani idadi hokä idadioka o öraha nënanga?” 55 Deʼ o Yesus wätemo o nyawa yowöe-wöeika gënanga, ”Boteka Ngohi nënanga o nyawa madorou, hiädono ngini niaino de nimä gao o oworo deʼ o boboha la Ngohi nihitagoko? O wange higetongo Ngohi todotoko ma Jou Madutu ai Tauoka, deʼ ngini nihi tagokua! 56 Mä itiaioka kokiani hokogënanga hupaya idadi hokä okia o nabi-nabi yatulihoka Ma Jou Ai Demo ma Buku magoronaka.” Ipaha de gënanga, mata-mata iwinöninïki yopiringana iwidogumal̄aika o Yesus. O Yesus o Agama ma Juru Hakimi mahimangoka ( Mark. 14:53-65 ; Luk. 22:54-55, 63-71; Yoh. 18:13-14, 19-24) 57 O nyawa iwitago-tagoko o Yesus iwiao o Kayafas ma Imam womoMulia aitauika. Dokengoka o agama maguru-guru deʼ o Yahudioka manga tutuda-tutuda imatoomuinoka. 58 O Petrus kai gurutika winïki o Yesus hiädono maimam womomulia ailöaka, daha o Petrus wowohama o löa magoronaika gënanga deʼ wogogeruku de yogöa-göana. Unanga wöigo wanäko sarakia aha mata-mata gënanga hiädono mabaha. 59 O imam-imam manga häeke deʼ mata-mata o Agama ma Juru Hakimi ihidailako yamäke o hakihi yoelu-eluku la yakunu o Yesus iwihukumu, o honenge mahukumanga. 60 Mä onanga yamäkeua manyonyata igoungu o Yesus wahowono, ngaroka manga ngöe yätumutu yodadi hokä o hakihi yoelu-eluku. Ma baha naga yahinoto mahimangoka yaino. 61 Onanga yotemo yato, ”O nyawa nënanga wotemo, ’Ngohi takunu takilianga ma Jou Madutu ai Tau, deʼ o wange hange magoronaka takunu tohi gikoli.’ ” 62 Deʼ ma imam womomulia womaoko, deʼ wïtemo o Yesusika, ”Boteka Ngona nakunua nöbaluhu o galaki madumutu ngonaika gënanga?” 63 Mä o Yesus woma rirïdoka dika. Mamoioli ma imam womomulia wïtemo Unangika, ”De ma Jou Madutu wowango-wango, nohi ngahu ngomino, boteka Ngona ma Koano Wohi hohalamati ma Jou Madutu ai Ngohaka?” 64 O Yesus wïbaluhu, ”Hoko gënanga ani demo. Mä ningaku: muläenge o öraha nënanga ngini aha niwimäke o Nyawa manga Ngohaka wogogeruku ma Jou Madutu woko Kuaha ainirakoka, deʼ woböa o dihangoka o lobi-lobi mal̄okuoka!” 65 De maimam womomulia gënanga wakä kakihi aibaju, deʼ wotemo, ”Unanga ma Jou Madutu wihikauku. Paraluokaua dema hakihiohi. Ngini mata-mata ni ihenoka mahirete o demo-demo iwihikauku ma Jou Madutu. 66 Oraha nënanga sarakia ngini nia damäke?” Onanga yohaluhu, ”Unanga wahowono, de kokiani wohonenge.” 67 Dahaö önanga yaobiri o Yesus aibiono, deʼ iwigohara. Nagaoli iwi poka, 68 deʼ yotemo, ”Beika nahetongo deʼ nohi ngahu ngomino, hei ma Koano Wohihohalamati! O nagona inipoka Ngona?” O Petrus wihipongono o Yesus ( Mark. 14:66-72 ; Luk. 22:56-62 ; Yoh. 18:15-18, 25-27) 69 O Petrus wogogerukuohi maporetoka o löaka. Momatëngo molöleleani maino, deʼ mïtemo o Petrusika, ”Mode koigoungua ngonaö ninïki o Yesus o Galilea manyawa gënanga?” 70 Mä o Petrus womahi pongono önanga mata-mata mangahimangoka. ”Ngohi tohiorikua okia madungutu anidemo,” o Petrus wohaluhu, 71 deʼ unanga woiki o löa mangoranika. Momatëngo molöleleani mahomoali mïmäke o Petrus, deʼ mä temo manyawa genangokadau, ”O nyawa nënanga kangano unangö winïki de o Yesus o Nazaretino gënanga.” 72 Deʼ o Petrus wihipongonoli, deʼ wokoboto. ”Igou-goungu ngohi tïnäkoua o nyawa ge Unanga!” o Petrus wato. 73 I böto de gënanga itedekanua, o nyawa ima oko-okoino genangokadau yaika o Petrusika, deʼ iwitemo, ”Maraioka ngona nënanga o Yesus de iwinöninïki manga dodiawo. Gënanga duru ima tungü uku ani lugo.” 74 Deʼ o Petrus womuläenge womahilolai deʼ wotemo, ”Ngohi ti näkoua o nyawa ge Unanga!” O öraha genangö o kuru-kuru ihorene. 75 Deʼ o Petrus womä hininga o Yesus wïtemoka unangika, ”O kuru-kuru ihorenowahi, ngona nohigali mahange nohihi pongono Ngohi.” Deʼ o Petrus wohupu, deʼ woari de aihininga i huha. |
@ LAI 2002
Indonesian Bible Society