O MATIUS 13 - MA JOU AI BUKU O ABARI MA OAO hitotero mangale womatëngo wohi bari-barihi o gihihi ( Mark. 4:1-9 ; Luk. 8:4-8 ) 1 O wange gënanga dika o Yesus wamal̄a o tau gënanga de woiki o taaga madatekika deʼ wogogeruku genangokadau. 2 Duru manga ngöe o nyawa imatoomu iwihigilolitino o Yesus, karana gënanga Unanga woharene o ngotiril̄e de wogogeruku o ngotiri magoronaka, ho deo nyawa yowöe-wöe gënanga imaokoino o dowongioka. 3 Hoʼ o Yesus wädotoko o hali mangöe onangika de wapäke o hitotero. ”Womatëngo wototumule woiki wohibarihi o gihihi,” hoko gënanga o Yesus womuläenge Ai jarita. 4 ”Wohibarihi magogiriaka, naga magihihi itifa o ngekomuku. Hoʼ o totaleo yaino deʼ o gihihi gënanga yamatäka yaol̄omo. 5 Nagaoli itifa ihohelewouku, matonaka mahuhutulu. O gihihi gënanga itaiti iwango karana matonaka ikuranga. 6 Mä de o wange iböail̄e, magihihi itori-torioka gënanga imuläenge imaai, ipaha itoolenge deʼ ihonenge, karana mangutuku iwohama ilukuukua. 7 Nagali magihihi itifa o momo mahohihikauku. O momo mahohihika gënanga iwango deʼ ihi dehoto yapakiti, magihihi itori-torioka gënanga hiädono ihonenge. 8 Mä nagaoli magihihi itifa o tonaka iboburereuku, hoʼ ihohoko; naga ilio hara maratuhu moi, nagahara mamoributanga, deʼ nagali hara mamoruange.” 9 Iböto wohi jarita o hitotero gënanga, o Yesus wotemo, ”Nako denia ngauku, niihene!” Yadodoa ho o Yesus wapäke o hitotero ( Mark. 4:10-12 ; Luk. 8:9-10 ) 10 Ipahaino o Yesus iwinö ninïki yaino deʼ yoleha Unangika, ”Yadodoa ho Bapa napäke o hitotero, nako noade-ade de o nyawa yowöe-wöe gënanga?” 11 O Yesus wohaluhu, ”Hababu ngini inihidöakokao ngongike la nianako ma Jou Madutu wopareta marahasia, hode onangika kowali. 12 Karana o nyawa de ma enangoka, aha yahidöaka i holoi iwöeoli, deʼ onanga aha yoholoi. Mä o nyawa manga kia-kiaua, de naga mahuhutulu onangoka maaha yal̄ë. 13 Hababu genangala Ngohi tapäke o hitotero nako Toade-ade de o nyawa yowöe-wöe, karana ona yölega, mä hokä o nyawa imahi mäkeua; de ona yoihene mahokä o nyawa yoihenua deʼ imangaratiua. 14 De gënanga idadi hokä ma Nabi Yesaya mahirahi de wohingahuoka, ’Ma Jou Madutu wotemo: Onanga aha kahoko genangika yoihene mä i mangaratiua; önanga aha kahoko genangika yapulono mä okia idadi koya näkoua. 15 Hababu manga dibanga o nyawa ne önanga idadioka ibongono, manga ngauku i dadioka yatopongono deʼ manga lako iruhutoka. Nënanga idadi hupaya manga lako uha i mahimäke, manga ngauku uha imahihene, manga dibanga uha imangarati deʼ uha yolio Ngohino, la Ngohi tahitogumu o nanga.’ ” 16 O Yesus wätemo iwinöninïkika, ”Mä hokokia ngini niautumu,” ”hababu igoungu ngini niamäke deʼ niihene. 17 Niohohininga, mangangöe o nabi deʼ o nyawa yototo moteke ma Jou Madutuika, yönahihu yamäke, okia ngini o öraha nënanga niamäke, mä onanga yamäkeua. Onanga yönahihu yoihene, okia ngini o öraha nënanga niihene, mä onanga yoihenua.” O Yesus wohi tararono o hitotero mangale womatëngo o gihihi wohi bari-barihi ( Mark. 4:13-20 ; Luk. 8:11-15 ) 18 ”Niihene okia mamangarati o hitotero mangale o gihihi wohi bari-barihi gënanga. 19 O gihihi itifa o ngekomuku, hohitero o nyawa yoihene o abari mangale sarakia ma Jou Madutu wopareta, mä imangaratiua. O Dorou idodiai gënanga yaino deʼ yaora, okia hibari-barihoka manga hininga magoronaka. 20 O gihihi itifa o tonaka ihohelewouku, hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga, deʼ gila-gila yatarima de mangahininga isanangi. 21 Mä o abari gënanga imahingutukua mangahininga magoronaka, hiädono itongohonua. Hoko gënanga önanga yatagongo o huha ekola o aniaya karana o abari gënanga, gila-gila önanga imadohuku de yosetiaokaua. 22 O gihihi itifa o momo ihohihika mahidogoronauku gënanga hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga, mä yohawatere mangale manga wowango, deʼ yonahihu yowango okia-kiaua yokuranga. Karana gënanga o abari ma Jou Madutuino ihidehoto manga hininga magoronaka hiädono ihohokua. 23 Deʼ o gihihi itifa o tonaka iboburereuku gënanga hohitero o nyawa yoihene o abari gënanga deʼ yanäko mamangarati. Onanga manga hohoko iwöe, naga o ratuhu moi, naga moributanga, deʼ naga moruange mahasili.” O hitotero mangale o nguhumu o gandum mahidogoronaka 24 O Yesus wohijaritali moi o hitotero o nyawa yowöe-wöeika, wato, ”Orahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Womatëngo wototumule wohibarihi o gihihi maoa aidumuleoka. 25 O hutu moiuku, mata-mata o nyawa imäkoki iduoka, wototumule aihaturü gënanga waino deʼ wohibarihi o nguhumu mahohoko o gandum mahidogoronaika, deʼ womä joboka. 26 Ho de o gandum gënanga iwango deʼ imuläenge ihuputu, manguhumö mayamäke. 27 Deʼ wototumule aihewa manyawa yaino madumule madutuino deʼ yotemo, ’Tuanga, mode koigoungua Tuanga nodatomo o gihihi maoa anidumuleoka Tuanga? Sarakia imadadi hiädono naga o nguhumu genangoka?ʼ 28 Wototumule gënanga wohaluhu, ’Gënanga ahihaturü aimanarama.’ Deʼ aihewa manyawa yolehali, ’Tuanga nomau ngomi mioiki miarahuku o nguhumu gënanga?ʼ 29 Madumule madutu wohaluhu, ’Ngarouha.’ ’Hababu nako o nguhumu gënanga niarahuku, done ma gandum imahidarahuku. 30 Nia mal̄aika o nguhumu gënanga ibori wango de o gandum hiädono o gugutuku maöraha. Dahaö ngohi aha tätemo youtu-utukika: Nia toomu ihira manguhumu, nialiko, deʼ niatuhuku. Iböto gënanga niatoomu magandum, deʼ niagogono matauika.’ ” O hitotero mangale o sasawi mamui ( Mark. 4:30-32 ; Luk. 13:18-19 ) 31 O Yesus wohijaritali moi o hitotero o nyawa yowöe-wöeika, wato, ”Orahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: O sasawi mamui gahumu moi, o nyawa yal̄ë, deʼ yadatomo manga dumuleoka. 32 O sasawi mamui gënanga o gihihi duru ma alu-aluhu. Mä nako iwangoka, ënanga imadadi o gota ma ago-agomo, iholoi i ago-agomo de o gota idato-datomo maröehe ibole-bole mahomoa. Enanga imadadi o gota, hiädono o totaleo yaino imä igutu majaga-jagaika.” O hitotero mangale o ragi ( Luk. 13:20-21 ) 33 Naga moi o hitotero mahomoali o Yesus wohijarita o nyawa yowöe-wöeika. ”O örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o ragi o ngoheka momatëngo mal̄ë, mohiganuino de o tarigu o litere moruata hiädono mata-mata i hero!” Yadodoa ho o Yesus wapäke o hitotero ( Mark. 4:33-34 ) 34 Mata-mata o Yesus wodotoko o nyawa yowöe-wöeika wapäke o hitotero. 35 De hokogënanga idadi hokä o nabi yotemo, ”Nako de önanga totemo-temo Ngohi tapäke o hitotero; Ngohi aha tohingahu okianaga i iu-iunu ka demadero idadi o dunia nënanga.” O Yesus wohitararono o hitotero mangale o nguhumu o gandum mahi dogoronaka 36 Ipaha de gënanga o Yesus wämal̄a o nyawa manga ngöe gënanga, deʼ wowohama o tauika. Iwinöninïki yaino deʼ yotemo, ”Beika Bapa nohitararono ngomino mamangarati o hitotero mangale o nguhumu o gandum mahidogoronaka.” 37 O Yesus wohaluhu, ”O nyawa wohibari-barihi o gihihi maoa ganga o Nyawa manga Ngohaka. 38 O dumule gënanga ganga o dunia nënanga. O gihihi maoa gënanga ganga o nyawa yodadioka ma Jou Madutu aiumati. O nguhumu gënanga ganga o nyawa iwimote-moteke o Ibilihi. 39 O haturü wodato-datomo o nguhumu gënanga ganga o Ibilihi. O gugutuku maöraha ganga o Kiamati ma Wange, deʼ o nyawa youtu-utuku gënanga ganga o malaekat-malaekat. 40 Hokä sarakia o nguhumu yatoomu deʼ yatuhuku o ukuika, hokogenangoli o Kiamati ma Wangeoka. 41 O Nyawa manga Ngohaka aha wahuloko Ai malaekat-malaekat yätoomu mata-mata Ai umati mahidogoronaka yodödädadi o hababu o nyawa o baradoha yodiai, deʼ o nyawa mahomoaohi mata-mata o dorou yododiai. 42 Onanga mata-mata aha yäumo o uku itoka-tokara mangï ika; genangoka ona aha yoari deʼ yatagongo o hangihara. 43 Deʼ o nyawa yadodiai ma Jou Madutu aimau aha yocahaya hokä o wange malako, ma Jou Madutu ai Dunia ma Hungi magoronaka, to ona manga Ama. Hoʼ, nako de nia ngauku, ni ihene!” O hitotero mangale o arata o tonaka magoronaka 44 ”O örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Naga o arata o tonaka magoronaka imahi baituku, deʼ womatëngo wofai-faiti de wamäke, deʼ wohi baitokali o tonaka magoronauku. Ipahaika karana aimörene, o nyawa gënanga woiki wahukunu mata-mata aiarata, deʼ woma kilioro waija o tonaka gënanga.” Ohitotero mangale o muhutika ihöhailoa 45 ”O örahaokia ma Jou Madutu wopareta, madodagi hokä o hitotero nënanga: Womatëngo o dagangoka wolingiri o muhutika maija ihali-hali. 46 Maöraha ünanga wamäke o muhutika moi duru kahahailoa, woma taiti ünanga woiki deʼ wahukunu mata-mata ai arata, deʼ waija o muhutika gahumu moi gënanga.” O hitotero mangale o homa 47 ”O öraha okia ma Jou Madutu wopareta, madodagi ihitero hokä o homa yaumo o taagaoka, deʼ yamäke o nawoko i rupa-rupa. 48 Mahoma gënanga i omangoka, o nawoko yolingi-lingiri gënanga yagöraka o homa gënanga o dudungiha. Ipaha önanga yogogeruku deʼ yatinga-tingaka o nawoko gënanga: O nawoko maoa yönöa o karajauku, deʼ manawoko madorou yaumo. 49 Hoko genangoli o Kiamati ma Wangeoka, o malaekat-malaekat aha yoiki yätingaka o nyawa madorou deʼ o nyawa yadodiai ma Jou Madutu ai mau. 50 I paha o nyawa madorou gënanga yäumo o uku mangïika. Genangoka ona aha yoari deʼ yatagongo o hangihara.” O baranga mahungi deʼ o baranga ihira-hira 51 ”Sarakia naga ngini nimangaratioka mata-mata gënanga?” o Yesus wäleha. ”Mimangarati Bapa!” önanga yohaluhu. 52 De o Yesus wätemo, ”Gënanga mahababu moi-moi o agama maguru yodadioka ma Jou Madutu aiumati, ganga hokä womatëngo o tau madutu, wohihupu aiarata mangïino, o baranga mahungi, deʼ i hira-hira.” O Yesus iwitarimaua o Nazaret mabereraka ( Mark. 6:1-6 ; Luk. 4:16-30 ) 53 Ipahaka o Yesus wohijarita o hitotero-hitotero gënanga, Unanga wamal̄a o ngï gënanga, 54 deʼ woma kilioro Ai kapongika. Dokengoka Unanga woiki wodotoko o pupuji matauoka, deʼ o nyawa ihigihe-gihene Ai dodötoko gënanga, duru yohëranga. Onanga yotemo, ”O nyawa nënanga kiaino wamäke o barija hoko nënanga? Deʼ kiaino Unanga wamäke o kuaha howodiai o nonako ihëra-hëranga? 55 Mode koigoungua Unanga o gota matukanga mangohaka? Koigoungua o ngo Maria gënanga ngoi ayo; deʼ Ai riadodoto ganga o Yakobus, o Yusuf, o Simon deʼ o Yudas? 56 Deʼ koigoungua Ai bira-biranga yogogere nenangoka? Kiaino Unanga wamäke mata-mata gënanga?” 57 De önanga iwitarimaua o Yesus. Deʼ o Yesus wätemo onangika, ”O nabi womatëngo kiaka dika iwihoromati, sowaliua Ai kapongoka deʼ Ai tauoka mahirete.” 58 Hoʼ genanga o Yesus woluku wodiai o nonako ihëra-hëranga ma ngöe genangoka hababu önanga yongakuua. |
@ LAI 2002
Indonesian Bible Society