Luka 1 - ONUGBÙ NYƐNYÃ VUVƆ1 Banɔ gelee ba tɛ kɔ trɔ shu ba ŋlɔmɛ ebui nɛ gɛ la tɛ bɛlɛ mɛ nɛ bulɔɛ shi bafla, 2 anasɛ gɛ ba yɛkɔ akpɛ bulɔ ahwɛ nɛ bagɛ denɔ kesikpɛkpɛ gɛ bedzi awɔ̃hũ bebuimɔɖɔ nɛ baxwɛdɛ kɔ ebui. 3 Kɛlɛso, gɛ mɛnahwɛ ɛtɛ nyɔ̃ ebui nɛ mɛ mɔmɔ denɔ kesikpɛkpɛ nɛ, kɛnu kibui dzyɔgo kɔ mɛ tsyɛ sɛ tɛ ɛŋlɔmɛ ebui nɛ tɛ́ zɛza dzyɔgo mɛ kɔ wɔ Tiofilɔsɛ afuflɔdɛ, 4 sɛ tɛ oti ebui alɛ tɛzɛza dzyɔgo gɛ ba kasɛ wɔ. Ba Ɖɔ Yohanɛsɛ Enikpɛ Nɛ Tɛmumɔ Lu 5 Nɛ Hɛrodesɛ Yuɖanɛ ekusi nɛ kɛlɛ be kpayaɔzakɔanɔ teli aza gɛ be klu asɛ Zakaria, gɛ edzi kpayaɔzakɔ kapɛmɛ anɔ nɛ Abiya kikpo nɛ mɛ, yɛedzini Elizabɛtɛ tsyɛ ede Aaron tɛmumɔ nɛ mɛ. 6 Banɔ edi tabha nɛ dzi banɔ dzyɔgo nɛ Kpaya amɛ, ba bhɛtɛ atrɔ Apalete nɛ ɛshã nɛ tɛtɛtrɔ nɛabha amɛ makamaka. 7 Pɔ ba dɛ mɔ beyi alasɛ Elizabɛtɛ nɛ eyi mumɔ adɛ za yɛ shu, kle banɔ edi tabha neshe nɛ agɔ mɛ. 8 Kiwui tili gɛ Zakaria kapɛmɛ elete ba za axwɛ mɛ kle awa kɛxwɛ anasɛ kpayaɔzakɔanɔ nɛ Kpaya amɛ, 9 kebisi aba dɔ yɛ abha, nɛ balɛ kpayazakɔanɔ begu nɛ nu, sɛ avɛ Apalete kpayavu nɛ mɛ tɛ ada pɔɛ elifi. 10 Klɛ gɛ elifi pupɔɛ be nɛ na, basɔlɛsɔlɛ kɛha petee be klukpaya nɛ ɔtɔ. 11 Ɔkɛlɛ Apalete nɛ axwɛdɛ teli ebushu akasɛ yɛ, alɔ kititi nɛ busɔlɛvumokpo nɛ ŋa nɛ mɛ. 12 Gɛ Zakaria amɔ yɛ nɛ, eshuku klɛ kifu kui yɛ. 13 Pɔ axwɛdɛ nɛ etsre yɛ asɛ: “Zakaria, tɛ sifu, benu kpayakuklu. Wɔe dzini Elizabɛtɛ aba mɔ eyianyɛ kɔ wɔ, klɛ tɛ wɔ ɔkɔ yɛ nyi sɛ Yohanɛsɛ. 14 Ebe dzi same nɛ̀ amebhubhui kɔ wɔ, klɛ banɔ gelee ba ba mɔ same alasɛ yɛ tɛmumɔ so, 15 alasɛ ebe dzi agbɛgbla nɛ Apalete nɛ amɛ. Ama sɛ tɛ awɔɛ̃ bulu ɔdɔgɔsɛ kɛdɔ wuwɔɛ̃ gɛganɛ kanyakaɛ di, klɛ Ɔfufɔɛ Dzyɔgo kuratsyɛ lɔ bo yuku yɛ de nɔ yɛ tɛmumɔɛ mɛ. 16 Aba gbanɔ Izraɛl banɔ gelee etsodzini amɛna Apalete balɛ Kpaya kɔ. 17 Klɛ aba za Apalete nɛ otugba, nɛ́ Eliya ɔfufɔɛ nɛ̀ kemi, tɛ etsyina baka nɛ ɛdzyi amɛna balɛ beyi nɛ̀ ɔkɔ klɛ tɛ batɔ matamata kɔ kibuinyinyi kɔ ba dzyɔgo—tɛ ba bala banɔ tɛ ewũse alɛ kɔ Apalete.” 18 Zakaria ebisi axwɛdɛ na sɛ, “Kɛlɛ ɛba yɛkɛ kibui nɛ abha ŋa? Anɔ shishe mɛ nu klɛ mɛ yɛedzini avɛ otugba mɔmɔ nɛ agɔ mɛ.” 19 Axwɛdɛ ebushunu asɛ, “Mɛ nu Gabrɛlɛ. ɛlɔ kititi nɛ Kpaya kinyi mɛ, klɛ akpɛ mɛ asɛ ɛba ɖɔaɖɔ kɔ wɔ klɛ tɛ ɛtsre wɔ ebui dzyɔgoa nɛ. 20 Klɛ ɔtsyɔ nɛ obo ku omumu klɛ ɔtɛɔ na kaɖɔ ɖɔ ɔdɔtɔnɔ kibe lɛ gɛ kibui nɛ ba ba lɛ mɛ, alasɛ ɔdɛ yɛkɛ mɛ bui nɛabha ŋa, gɛ kɛ ba ba kɛgbɛagba nɛ alɛ be dzyɔgoe mɛ.” 21 Nɛɛ lɛ mɛ, banɔ ne po Zakaria klɛ ba pɛɛ kibui nɔ nɛ so gɛ ada wɔ kpayavu nɛ mɛ ana. 22 Gɛ ebe koeyi, adɛ na kaɖɔ ɖɔ akpɛ balɛ kɔ. Ba mɔ sɛ amɔ ɔfufɔɛmɛdɔ nɛ kpayavu nɛ mɛ, alasɛ nɛ ɛhwɛ ko ayɛkɔ akasɛ dɔ nɔ, pɔ awɔ kaɖɔ maɖɔmaɖɔ. 23 Gɛ yɛ axwɛ wuwa nɛ beke, etsodzi avɛ kepi. 24 Kɛɛ nɛ nɛe de yɛedzini Elizabɛtɛ ebe munɔya klɛ edi koeyi woele tieti. 25 Elizabɛtɛ aɖɔ asɛ, “Apalete abhɛtɛ kɛɛ nɛ na kɔ mɛ. Nɛ ewia nɛ mɛ akasɛ yɛ tɛpɛplɛnɔ klɛ ebu mɛ wɔɛ̃ nɛ banɔ amɛ.” Baɖɔ Yesu Tɛmumɔ Elu 26 Nɛ woele hlomi nɛ mɛ, Kpaya akpɛ axwɛdɛ Gabrɛlɛ nɛ Nazarɛtɛ, ɔma toli nɛ Galelia, 27 nɛ kebite tieli gɛ ke tinyi anyɛ gɛ bakpɛ bunuwã kɔ anyɛ teli gɛ be klu asɛ Yosef, gɛ enu Daviti yɛeshui. Kebite nɛ gɛ ketinyi anyɛ kalɛ nyi kɛlɛ nu Maria. 28 Axwɛdɛ avɛ yɛ ɔkɔ klɛ aɖɔ sɛ, “Ɛsɛnɛwɔ, wɔ gɛ ɔmɔ tɛpɛplɛnɔ pim! Apalete nɛ alɛ plɛnɔ wɔ.” 29 Kibui nɛ kpɛ Maria bunuhu klɛ ke bhɛtɛ yɛ bi sɛ kide tɛsɛsɛnɔɛ nɛ di baa dzi. 30 Pɔ axwɛdɛ aɖɔ tsre yɛ asɛ, “Tɛ kɔ kifu ku wɔ, Maria, ɔmɔ tɛpɛplɛnɔ nɛ Kpaya amɛ. 31 Ɔbɔ munɔya klɛ ɔbɔ mɔ eyianyɛ, klɛ ɔbɔ kɔ yɛ nyi sɛ Yesu. 32 Aba gbɛgbla klɛ be be klu yɛ asɛ agɛ Agbɛgbladɛ nɛ yɛ Eyi. Apalete Kpaya aba yɛ kɔ yɛ aka Daviti bukusi nɛ akɔ yɛ, 33 klɛ aba ŋa bukusi nɛ Yakobo bupa nɛabha vɛnɔ mabeke mabeke mɛ, yɛ bukusiɔŋakɔ nɛ ɔtɛ bo beke di. ” 34 Maria ebisi axwɛdɛ nɛ asɛ, “Kɛlɛ kibui nɛ ba ba lɛ mɛ, gɛ mɛ itinyi anyɛ?” 35 Axwɛdɛ nɛ ebui lɛ nu asɛ, “Ɔfufɔɛ Dzyɔgo nɛ lɔ bɔ ba wɔa bha, klɛ Agbɛgbladɛ nɛ kemi nɛ kebe kumu wɔ. Kɛlɛ so agɛ yɛ shu bhui gɛ la ba mɔ ba be klu yɛ asɛ Kpaya yɛ Eyi. 36 Wɔ eshopo Elizabɛtɛ tsyɛ aba mɔ eyi nɛ yɛ tɛshishe mɛ, klɛ yɛ gɛ baɖɔ sɛ adɛ mɔ eyi akpasɛ yɛ woele ehlomi mɛ. 37 Alasɛ kibuinyɛbui dɛ gaganɛ kɔ Kpaya tɛbhɛbhɛtɛ.” 38 Maria ebui lɛ nu asɛ, “Mɛ nu Apalete nɛ axwɛdɛ, kɔɛ lɛ ba kɛlɛmɛ kɔ mɛ anasɛ gɛ ɔɖɔ.” Ɔkɛlɛ axwɛdɛ nɛ ashɛ̃ alɔ yɛ. Maria Avɛ Elizabɛtɛ Ɔbha 39 Kibelɛlɛ nɛ mɛ Maria abala abhɛtɛ zia klɛ avɛ butu ɔma toli mɛ nɛ Yuɖea, 40 ɔkɛlɛ ede tsoku Zakaria bupa nɛ mɛ klɛ asɛnɛ Elizabɛtɛ. 41 Gɛ Elizabɛtɛ enu Maria kɛdɔ sɛsɛnɔ nɛ ko, anuvɔ nɛ ahwa nɛ yɛ yamɛ, klɛ Elizabɛtɛ eyuku nɛ Ɔfufɔɛ Dzyɔgo. 42 Nɛ oli mɛ gɛganɛ akpɛ ogugu sɛ: “Bayula wɔ nɛ badzɛ shi, klɛ bayula wɔ anuvɔ gɛ ɔbɔ mɔ! 43 Pɔ kɛdeso gɛ tɛpɛplɛnɔ ba kɔ mɛ ana, sɛ mɛ Apalete yɛ eni aba ba mɛ ɔkɔ? 44 Kibe lɛlɛ gɛ inu wɔ tɛ sɛsɛnɔ ko, anuvɔ nɛ gɛ alɛ mɛ kayaesi nɛ ahwa nɛ̀ same. 45 Ba yula adzɛ nɔɔ nɛ gɛ ayɛkɛŋa sɛ Apalete nɛ bui gɛ aɖɔ tsre adzɛ nɛ ba bɛ lɛ mɛ!” Maria Ɔdzɛ 46 Klɛ Maria asɛ: “Mɛ tɔwui kpɛ Apalete nyi nɛabha 47 klɛ mɛ ɔfufɔɛ mɔ same nɛ Kpaya mɛ Ayɛyɛkɛkɔ nɛ, 48 alasɛ abaka mɛ bui nɛ axwɛdɛ nɛ ishu nyɛnyɛna mɛ. Denɔ ɔtsɔnɛ ɔvɛnɔ tɛmumɔ mɛ petee be klu mɛ sɛ ayuyula, 49 alasɛ Agbɛgbla Dɛ abhɛtɛ ebui gbɛgbla kɔ mɛ— yɛ nyi nɛ shu bhui. 50 Yɛ eshutukubui didi alɛ kɔ banɔ nɛ gɛ besi yɛ fu, denɔ tɛmumɔ ɔvɛnɔ tɛmumɔ mɛ. 51 Yɛ abhɛtɛ ebui gbɛgbla nɛ yɛ ɔhwɛ, apɔɛ banɔ nɛ gɛ befekeshu nɛ́ balɛ atɔkpu mɛ nɛ ehle. 52 Ezhinɔ bekusi nɛ balɛ bugbu nɛabha lu kesi pɔ akpɛ ba gɛ banyɛna shu nɛabha. 53 Akɔ ba gɛ bubhɛ yi nɛ kɛdɔ dzyɔgo pɔ akɔ behueyielete nɛ ashɛ̃ nɛ ehwɛ kpɛkpa. 54 Aplɛnɔ yɛ axwɛdɛ Izraɛl, abaka sɛ ebe di balɛ eshutukubui, 55 kɔ Abraham anɛ bagɛ be de yɛ oku nɛ mɛ denɔ ɔtsɔ̃ nɛ ɔyɛkɔ vɛnɔ, anasɛ gɛ aɖɔ tsre bulɔ akalɛ nɛ tsyɛ.” 56 Maria aza Elizabɛtɛ ɔbha anasɛ wele tɛata klɛ kɛlɛede etsodzi avɛ kepi. Yohanɛsɛ Enikpɛ Tɛmumɔ 57 Gɛ kɛbe nɛ na sɛ tɛ Elizabɛtɛ amɔ yɛ eyi, amɔ́ eyianyɛ. 58 Yɛ ɔhayɛalɛ nɛ̀ yɛ beshopo bɛ nu asɛ Apalete nɛ edi yɛ eshutukubui gbɛgbla, klɛ ba mɔ same nɛ yɛ. 59 Nɛ kiwui sumɛ nɛabha ba ba sɛ tɛ bebhui bunyɛnyɛ kɔ anuvɔ, klɛ ba pɛɛ asɛ tɛ ba yɛkɔ yɛaka kinyi nɛ akɔ yɛ asɛ Zakaria, 60 pɔ yɛeni efeke aɖɔ sɛ, “Owo! Be klu yɛ asɛ Yohanɛsɛ.” 61 Be tsre yɛ asɛ, “Anɔnyanɔ ama wunɔ oku nɛ mɛ gɛ ayɛkɔ kinyi lɛlɛ nɛ.” 62 Ɔkɛlɛ ba bhɛtɛ ahwɛ akasɛ yɛ aka, tɛ ba pɛɛ edenɔ yɛ ɔkɔ kinyi ɖuweɖu aba kɔ anuvɔ nɛ. 63 Ebisi asɛ bakɔ yɛ kɛdɔ ŋuŋlɔmɛ kɛklãgbu, klɛ kɛbhɛtɛ anɔnyanɔ bi sɛ aŋlɔmɛ asɛ, “Yɛ nyi klɛ nu Yohanɛsɛ.” 64 Tsiɔ̃ ko yɛ onugbu nɔ danɛ klɛ yɛ kɛnɛkɛ nɛ bule, klɛ etenɔ kaɖɔ ɖɔ, akpɛ Kpaya nyi nɛabha. 65 Kifu yuku yɛ ɔhaɛalɛ nɛ petee mɛ, klɛ ganɔ Yuɖea betuabha ɛma petee mɛ, banɔ aɖɔaɖɔ denɔ ebuia nɛ petee shu. 66 Anɔnyanɔ gɛ enu kibui nɛ anyɔnɛawɔ̃ nɛ lɛ shu ebisi asɛ, “Kɛlɛ ane di anuvɔa nɛ ebe dzi?” Alasɛ Apalete nɛ ɔhwɛ ɔza plɛnɔ yɛ. Zakaria Ɔdzɛ 67 Yɛ aka Zakaria eyuku nɛ Ɔfufɔɛ dzyɔgo klɛ aɖɔ kibuielu asɛ: 68 “Bakpɛ Apalete nɛ nyi nɛabha, Izraɛlanɛ Kpaya, alasɛ aba klɛ ebhui yɛ banɔ nɛ ayɛkɛ. 69 Efeke ewunɔ anɔ gɛganɛ gɛ aba yɛkɛ akɔ lɔ, nɛ yɛ axwɛdɛ Daviti bupa nɛ mɛ 70 (anasɛ gɛ aɖɔ ganɔ yɛ batɔnu dzyɔgo nɛabha kukuku), 71 tɛyɛyɛkɛkɔ denɔ ba gɛ ba dɛ pɛɛ bulɔɛ bui nɛ̀ denɔ ba gɛ bɛgu lɔ— 72 tɛ edi bulɔ aka lɛ nɛ eshutukubui nɛ tɛ abaka yɛ shubhubhui onugbunyɛnya, 73 atabu nɛ gɛ aka kɔ bulɔ aka Abraham: 74 tɛ ayɛkɛ lɔ edenɔ baga ba dɛ pɛɛ bulɔɛ bui nɛ ahwɛ mɛ, klɛ tɛ akɔ lɔ wa yɛ axwɛ nɛ́ kifu masimasi mɛ 75 nɛ́ ishubhubhui nɛ̀ tɛzɛza dzyɔgoe mɛ nɛ yɛ amɛ nɛ bulɔ ewui petee mɛ. 76 Klɛ wɔ, mɛ yi, ba be klu wɔ sɛ ebuiɖɔlu Aɖɛɖama Adɛ, alasɛ ɔbɔ putɔ kɔ Apalete tɛ ɔdɔ ŋuse kidzo nɛ mɛ ɔkɔ yɛ, 77 tɛ akɔ yɛ banɔ kibuititi denɔ tɛyɛyɛkɛkɔ shu ganɔ balɛ ebuikpã tɛtsyitsye, 78 alasɛ nɛ bulɔ Kpaya eshutukubui didi anɔ so, ganɔ kɛlɛabha kiwui yɛyɛ ba ba kɔ lɔ denɔ owũsise 79 tɛ kɛtã kɔ bagɛ ba kpasɛ otumui mɛ nɛ bagɛ ba kpasɛ butsi tɔwui mɛ, tɛ agbanɛ bulɔ butsrukpɔ akpɛ ishuyɛyɔ kidzoɛ mɛ.” 80 Klɛ anuvɔ nɛ eshe klɛ ebedzi anɔ gɛganɛ nɛ ɔfufɔɛ mɛ, klɛ aza ayakpa mɛ ɔdɔtɔnɔ kɛlɛbe gɛ ebu ishu akasɛ Izraɛl anɛ. |
© Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation
Wycliffe Bible Translators, Inc.