Эвел 31 - Гирами Китаб

Якьуб Лавандихьан гьергуб

¹ Якьубдиз Лавандин баяри чакан «девлетлу духьна» кӀурайиб ва: «Якьубди ихь адашдихьан вари тадабгъну! Ихь адашдилантина му гьамкьан девлетлу гъахьир ву!» – кӀурайиб ебхьуру.

² Якьубдиз чазра Лаван чахьинди жараси лигуз хъюгънайиваликан аьгъю дубхьнайи.

³ Хъа РАББИЙИ Якьубдиз гъапи: – Яв уьлкейиз, яв багахьлуйирихьна кьяляхъ гъарах. Узу увухъди хьидиза.

⁴ Якьубди Рахилизна Лияйиз чан сюрйирин бина айи чӀураризди гъач йипай кӀури чархачи гьаъру.

⁵ Хъасин Якьубди дурариз гъапи: – Узуз рябкъюрайиси, ичв адаш узухьинди жараси лигуз хъюгъна. Аммаки йиз адашдин Заанур узухъди хъазухъ.

⁶ Учвузра аьгъячвуз: ичв адашдихъ узу йиз вари юкӀв хъипну, кӀваантӀан лихури гъахьунза,

⁷ хъа дугъу узуз кучӀлар апӀури гъахьну ва йицӀуб ражари йикьрар гьюдюхну. Анжагъ Заанури, дугъахьди узуз чӀуруб апӀуз гъитундар.

⁸ Ичв адашди узуз: «Яв лихбан кьимат цӀарудар ишри», – гъапиган, вари мал-къара цӀаруди бабкан шуйи. Хъа: «Яв кьимат тӀюхъяр кайидар ишри», – гъапиган, вари мал-къара тӀюхъяр кайидар шуйи.

⁹ Магьа гьамци Заанури, ичв адашдин сюрйир йиз хилиъ ивну.

¹⁰ Саб ражари, маларра марччар жердариккра якъарикк ккайиган, нивкӀукди узуз, цӀигьарихьна гъярайи вари кьунар цӀарудар, тӀюхъяр кайидар ва леке кайидар вуди гъяркънийзуз.

¹¹ «Я Якьуб!» – нивкӀукди Заанурин малайикди дих гъапӀунзуз. Узу: «Гьай!» – гъапиза.

¹² Хъа дугъу гъапизуз: «Лиг, цӀигьарихьна гъярайи вари кьунар цӀарудар, ясана тӀюхъяр кайидар ва леке кайидар ву. Увуз Лаванди апӀурайиб вари рябкъюразуз.

¹³ Фицики Узу Бет-Элиъ увуз гъяркъю Заанур вуза, хъа увура гьадушваъ, гирамивалин лишан вуди ччим гъвандиин улубзну Йиз улихь ху гъапӀунва. Гъудужв, гьаму уьлкейиан удучӀвну яв багъри ватандиз гъарах».

¹⁴ Рахилина Лияйи Якьубдиз гьамциб жаваб туву: – Ич адашдин хулак ясана ирснак сарун ич пай кимдар.

¹⁵ Дугъу учу жарадарси гьисаб апӀура. Дугъу учу масу тувну, хъа учухъ гъурубкьу вари мутму хътипӀну.

¹⁶ Гьаци вуйиган, Заанури ич адашдихьан тадабгъу вари мутму ухьуз ва ихь веледариз шула. Гьаддиз увуз Заанури фици кӀураш, гьаци апӀин.

¹⁷ Якьубди бицӀидарна чан хпар девйириин илитуру

¹⁸ ва Паддам-Арамдиъ чав гъазанмиш гъапӀу вари мал-мутму уч дапӀну, Ханаандиз, чан адаш Исакьдихьна, гъягъюру.

¹⁹ Думу вахтна Лаван марччар ултӀукъуз душнайи, хъа Рахили чан адашдин хулан бутар чахьди гъадагънийи.

²⁰ Гьамци Якьубди, учв удучӀвну гъяруваликан гьич фукӀара дарпиди, арамейжви Лаван алдатмиш гъапӀнийи.

²¹ Думу Лавандихьан чан вари девлет хьади гьудучӀвну гъушнийи. Ефрат ниркан кудучӀвну, Якьуб Галаад дагъларизди рякъюъ учӀвнийи.

Лавандинна Якьубдин йикьрар

²² Шубуд йигълан Лавандихьна, Якьуб удучӀвну гъушну кӀуру, хабар гъабхуру.

²³ Лаванди чан багахьлуйир уч апӀуру ва Якьубдихъ хъергру. Ургуд йигълан думу Якьубдихъ Галаад дагълариъ хъуркьру.

²⁴ Хъа гьадму йишван, арамейжви Лавандиз Заанур ачмиш шулу ва: – Лиг гьа, Якьубдиз фукӀара мапӀан! – кӀуру.

²⁵ Лаван магьа Якьубдихъ хъуркьнийи. Якьубди чан бина дагълариъ ккатӀабццнайи. Лаванра чан багахьлуйирихъди Галаад дагълариъ дийигъу.

²⁶ Хъа Лаванди Якьубдихьна дуфну кӀуру: – Уву гьапӀрава? Уву узу алдатмиш гъапӀунва! Йиз шубар, дявдиъ гъидису йисирар вуйиганси, хъади гьергунва аьхир!

²⁷ Узуз саб гаф-чӀал дарпи гьаз гъушунва? Узуз фукӀара дарпиди узу алдатмиш гъапӀунваки! Уву шадди мяълийирна дафна чюнгюр хъади гьаъдийзаву,

²⁸ хъа уву узухьди йиз шубаризна худлариз макаркьан апӀуз гъитундарва. Ахмакь ляхнар гъапӀунва.

²⁹ Узхьан учвуз ужуйи жаза тувуз шуйзухьан, хъа сан узуз ичв адашдин Заанури гьамци гъапунзуз: «Лиг гьа, Якьубдиз фукӀара мапӀан!»

³⁰ Гьа баладар, – давам гъапӀу Лаванди, – яв багъри хулахъ тямягь гъабхьир узхьан гъушунва, хъа йиз хулан бутар гьаз гьитӀикӀунва?

³¹ – Яв шубар уву узхьан кьяляхъ тадагъур кӀури гучӀ гъабхьунзуз, – кӀуру Якьубди.

³² – Хъа яв хулан бутар учухь шлихь гъидихъиш, гьадму чӀивиди гъузидар! Гъит ихь багахьлуйир шагьидар ишри: учухь хьайиб вари рибгъ, явуб – гъадабгъ! Рахили хулан бутар гьитӀикӀнайибдикан Якьубдиз аьгъдайи.

³³ Лаванди, Якьубдин, Лияйин ва кьюбиб гъараваш дишагьлийирин чадрар асккан-заан гъапӀу, амма фукӀара бихъдар. Лияйин чадриккан ккудучӀвур, думу Рахилин чадриккна гъушу.

³⁴ Рахили, кӀуруш, хулан бутар гъадагъну девейин пирпйирин кӀанакк ккивру, хъасин пирпйирин зиин учвра деъру. Дугъан адашди Рахилин чадурра гъирибгъу, амма фукӀара абгуз гъабхьдар.

³⁵ Хъа Рахили адашдиз гъапи: – Йиз агъайиз, узхьан, ихь аьдат вуйиси, гъудужвуз шуладар кӀури, узкан ккимидиси дарибшри, хпарин аьдати уьзри ккагънайир вуза. Лаванди варишвар ккиригънушра, дугъаз хулан бутар гъидихъундайи.

³⁶ Гьамус хъял кади алархьуз Якьубдин нубат вуйи: – Гьан, йиз тахсир фтиъ аш йип, узу увуз фу гъапӀну уву узухъ хъчӀарккуз?

³⁷ Уву йиз вари мутму ккирибгъунва, явуб фу гъибихъунвуз? Гьан улуп, гъит ихь багахьлуйири чпин кӀуруб йипри!

³⁸ Къад йисан узу увухъ гъилихунза, му арайиъ гьич саб марччли я ччил, цӀигьру – мудур ктипнийинхъа? Узу яв лижгъян якъар гъитӀундарзаяв!

³⁹ Эгер нахшрари мал-къара пуч гъапӀишра, узу увухьна гъячӀюбгъюб гъабхундайза. Увуз гъабхьи зарар узу йиз марччариинди ккебкуйзавуз. Йигъну гъабхьиб, йишвну гъабхьиб – сабдизра дилигди, уву узкан гъудубгуб ктабгъуйва.

⁴⁰ Йигъну манишну уркъурийзу, йишвну – аьхълушну, ул иливдайза!

⁴¹ Къад йисан узу увухь гъахьунза. ЙицӀиюкьуд йисан яв шубар бадали увухъ гъилихунза, йирхьуд йисан – яв мал-марччлихъ, хъа уву йицӀуб ражари ихь дапӀнайи йикьрар гьюдюхюнва!

⁴² Хъа эгер йиз адашдин Заанур – Ибрагьимдин Заанур ва Исакьди икрам апӀурайи Заанур – узухъди хътайиш, узу фукӀара хьтарди утӀурккуйва. Хъа Заануриз узуз кайи гиран ва йиз жафа рябкъюра: гьаддиз сан Думу узхъанди хъюгънади гъахьну!

⁴³ Хъа Лаванди Якьубдиз гьамци жаваб тувру: – Аьхирина аьхир, мурар йиз шубар вуйиз, йиз – худлар, йиз – мал-марчч. Увуз мушвахь рябкъюрайиб вари йизуб вуйиз. Узу йиз шубариз гиран ктапӀур кӀурайва? Ясана худлариз?

⁴⁴ Гъач йикьрар йитӀидихьа ва гъит думу йикьрар ухьуз шагьид ишри.

⁴⁵ Гьадмуган Якьубди саб аьхю гъван, гирамиб вуди дубсру,

⁴⁶ хъа чан багахьлуйириз: – Гъванар уч апӀинай, – кӀуру. Дурари гъванарин чӀвеъ апӀуру ва дидихъ ипӀуб-убгъуб апӀуру.

⁴⁷ Думу тепейиз Лаванди Егар-Сахадута кӀуру, хъа Якьубди – Гал-Эд кӀуру.

⁴⁸ Лаванди гъапи: – Му тепе ихь йикьрарин шагьид ибшри. Гьаддиз му тепейиз Гал-Эд кӀуру.

⁴⁹ Гьацира му тепейиз Мицпа «гъаравулвалин йишв» гъапи, фицики Лаванди гьамци кӀури давам гъапӀу: – Гъит РАББИ ухьуз, ухьу чиб-чпихьан ярхла айиганра лигури ишри.

⁵⁰ Эгер уву йиз шубариз гиран ктапӀури гъашиш, ясана дурарилан гъайри уву увуз хъа хпар гъахиш, кӀваинди гъибт: ихь шагьид Заанур ву гьа, адми – дар!

⁵¹ Лиг, – гъапи Якьубдиз Лаванди, – гъванарин гьаму тепена, ихь кьялаъ узу дубснайи гьаму гирами гъван,

⁵² – гьамрар ву ихь йикьрарнан шагьидар. ЧӀуру ният ади узу му тепейин яв терефназди гъягъидарза, ва чӀуру ният ади увура му гирами гъвандихьанра тепейихьан йиз терефназди мягъян.

⁵³ Гъит, ихь диванчйирди Нагьорин Заанурна Ибрагьимдин Заанур ишри, яни Якьубдинна Лавандин абйири икрам апӀури гъашидар. Якьубди чан адаш Исакьдиз Шлихьан гучӀуйиш Гьадгъуинди ху гъапӀу.

⁵⁴ Хъасин Якьубди дагъдиин Заануриз гъурбан хуру ва багахьлуйириз ипӀуб-убхъуб гьивру. ИпӀбалан кьяляхъ дурар, йишв адапӀури, гьадму дагъдиин гъузнийи.

⁵⁵ ГвачӀнинган Лаван, чан шубаризна худлариз макар ва ужʼвал ккун дапӀну, чан йишваз кьяляхъ гъягъюру.