wandījo 41 - Bibilia Ilagano Lya Kale 2015

Shilooti sha ng'wa Falao

¹ Aho yabīta myaka ībīlī migima, ū Falao ūloota shilooti wīmīīlaga bbihī na mongo gwa Nile.

² Kwimanīla jafumbūka ng'ombe mpugatī kūfuma ū mu mongo gwenūyo, jikūdīīmaga madete; jalī ng'īnu no hangī jawiza kīngī nasho.

³ Hanuma na ng'ombe jingī mpungatī jūfumbūka kūfuma ū mu mongo gwa Nile gwenūyo; ī jene jalī dīīda jabūbi no, hama ngombooku kūheeba, jūshika jīmīīla a ha lūgegu lwa mongo bbihī nī jawiza.

⁴ Ī ng'ombe ījo jalī dīīda na ngombooku, jūjilya ījo jalī ng'īnu na jawiza. Ū Falao ūbbamhuka ū mu tūlo.

⁵ Yūmīta hangī ī tūlo, ūloota hangī lūkangala lwa kabīlī; ūbona mangala mpungatī ga būsīga gahoolile kūfuma h'itina līmò, gaalī mataale, nī mbeke jago jawiza no.

⁶ Hanuma ūbona na mangala gangī mpungatī ga būsīga, nago gahoolile kūfuma h'itina līmò; a gene gaalī manyalīīzu, na gakalamuchiwe lūyaga lo kīya!

⁷ A mangala mpungatī ayo gaalī manyalīīzu, gūgalya a mangala mpungatī a mataale, ayo gaalī na mbeke jawiza. Ū Falao ūbbamhuka hangī ū mu tūlo; ūbona gashi shilooti dūhū!

⁸ Alīyo aho weela ī dilū, akakoya no ū mu maganiko; hūna ūbalagīlīja bize pye a bachūūja na a bachembi ba ngoko ba mu Misili. Ū Falao ūbasomboolela ī shilooti shakwe, alīyo atilongile nūūlū ūmò wabo, wa kūdūla kūnshomelegeja ī shilooti shenīsho.

⁹ Ī likanza lyenīlo ū ntaale wa bang'wisha ūng'wīla ū Falao gīkī, “Lelo nawizūkwa ū būhūbi bone.

¹⁰ Makanza malebe ū Falalo walī wabapelanīla a batūmami bakwe; ūniponya mu jeela ū nene nū ntaale wa bazugi ba migatī, tūlugalīlwa mu numba ya ntaale wa balang'hani.

¹¹ Lūshikū lūmò mu būjikū tūloota, būlī ng'wene shilooti shakwe na makūlū gasho.

¹² Ū mu jeela ng'wenūmo akasangwa alīmo na nsūmba Ng'hebulania, ntūmami wa ntaale wa balang'hani; gwike nang'hwe walī mfungwa ng'wichiswi. Ū nsūmba ng'wenūyo aho twanootoolela ī shilooti shise, ūtūshomelegeja a makūlū gasho; būlī ng'wene na makūlū ga shilooti shakwe.

¹³ Na ng'hana pyī īkashikīīla ūmo akatūshomelegeja, gūtalebile ho nūūlū gūmò; ū nene nūshoshiwa a ha nīmo gwane, ū ng'wichane ūbūlagwa.”

Yosefu kūndegeleka Falao

¹⁴ Hūna ū Falao ūlagīja ī likanza lyenīlo enhwe ū Yosefu; haho na haho ūfunyiwa ū mu jeela. Aho wamala kūmooga ndezu ūzwala na myenda yīngī, wiza ū kūlī Falao, ūshika wīmīīla kū būtongi bokwe.

¹⁵ Ū Falao ūng'wīla gīkī, “Naalootaga shilooti, gwike atīho nūūlū ūmò wa kūnishomelegeja. Alīyo nigwaga gīkī, ū bebe ūlū ūshiigwa ī shilooti, ūkashideebaga washishomeleja.”

¹⁶ Ū Yosefu ūnshokeja ū Falao ūhaya, “Ū nene natūgūdūla ū mhayo gwenūyo, alīyo ū Mulungu hū ng'wene akūng'winha ū Falao ishosho lyawiza.”

¹⁷ Na lūūlū ū Falao wandya kūnootoolela ū Yosefu; ūng'wīla, “Ū mu shilooti shane, naalī nīmīīlaga bbihī na ngegu ja mongo gwa Nile,

¹⁸ kwimanīla ū kūfuma ū mu mongo ng'wenūmo, jafumbūka ng'ombe mpugatī ng'īnu jawiza, jikūdīīmaga madete.

¹⁹ Hanuma jūfumbūka na ng'ombe jingī mpungatī kūfuma ū mu mongo gwa Nile gwenūyo; ī jene jalī dīīda jabūbi no, hangī ngombooku kūheeba. Nataalī kūbona na kamò ng'ombe jabūbi gīko pye a hose ū mu sī ya Misili.

²⁰ Ī ng'ombe ījo jalī dīīda na ngombooku, jūjilya ī mpungatī ī ja kwandya, ījo jalī ng'īnu na jawiza.

²¹ Alīyo nūūlū aho jajilya, jikikala ngombooku dūhū, walī atīho wa kūdeeba gīkī jajilyaga; nguno jalī jitaalī jabūbi dūhū, gīt'umo jalī ī kwandya. Hūna nūbbamhuka ū mu tūlo.

²² “Ū mu shilooti shane, naalī nabona na mangala mpungatī ga būsīga gahoolile kūfuma h'itina līmò, mataale ga mbeke jawiza no.

²³ Hanuma nūbona na mangala gangī mpungatī ga būsīga, nago gahoolile kūfuma h'itina līmò; a gene manyalīīzu, gakalamuchiwe lūyaga lo kīya!

²⁴ A mangala mpungatī ayo gaalī manyalīīzu, gūgalya a mangala mpungatī a mataale, ayo gaalī na mbeke jawiza. Na lūūlū naalī nabawīla a bachūūja, alīyo atigelile nūūlū ūmò wa kūniwīla a makūlū gaho.”

Yosefu koolecha makūlū ga shilooti

²⁵ Hūna ū Yosefu ūng'wīla ū Falao gīkī, “Ī shilooti sha ng'wa Falao shilī sha mbika īmò nguno shilī shimò dūhū. Ū Mulungu wang'olekejaga ū Falao mhayo ūyo alīhaya kūgwīta.

²⁶ Ī ng'ombe jawiza ījo mpungatī jilī myaka mpungatī; na a mangala ga būsīga ayo mpungatī a gawiza nayo mpyaka mpungatī. Ī shoi shilī shilooti shimò dūhū.

²⁷ Ī ng'ombe mpungatī ī jabūbi ījo jalī jafumbūka ha numa, īlī myaka mpungatī; pye na a mangala a manyalīīzu ayo gakalamuchiwe lūyaga lwa kīya, ī yenīyo myaka mpungatī ya nzala.

²⁸ H'ūmo nalīng'wīlīla ū Falao, gīkī ū Mulungu wang'olekejaga ū Falao mhayo ūyo alīhaya kūgwīta.

²⁹ Īliza myaka mpungatī ya mbooto nūlūmhona nhaale hose pyī ū mu sī ya Misili;

³⁰ alīyo a ha numa yaho īkwiza myaka yīngī mpungatī ya nzala. A henaho pyī ī mbooto nūlū mhona ya mu Misili īkwīwa; hama ī nzala īkwīkenaagūla no ī sī.

³¹ Ndūhū wa kūyizūkwa nūūlū ūmò ī mhona ya mu sī; nguno ī nzala īyo īkūkūūbīja īkūbiza nhaale no.

³² Ī shilooti shenīshi wenhelagwa ū Falao mu mbika ibīlī kūlwa nguno ū mhayo gwenūyū gwafunyiwe na Mulungu; hama nīyo ū Mulungu akūgūshikīlīja wangū.

³³ Na lūūlū ī haha ni yabeelela ū Falao asole munhū wa masala na ng'witegeleja, antūūle kūbiza ntaale ū mu Misili.

³⁴ Hanuma ū Falao atūūle na bambīlīja hose pyī ū mu sī yenīyī; balayūsola īmò y'itanò ya shilīwa shose īsho shikwigela ū mu sī ya Misili, ū mu myaka īyo mpungatī ī ya mbooto.

³⁵ A banhū benabo babize na nīmo gwa kūshisoleleja pyī ī shilīwa ū mu myaka yawiza īyo īliza. Nīyo ū Falao afunye shilagīlo gīkī, ī shilīwa shenīsho shibīkwe chiza ū mu magūngūli kūlwa shikū ja kū būtongi.

³⁶ Shilang'hanwe kūlwa kūtūmamīla ū mu shikū ja nzala ya myaka mpungatī īyo īliza ū mu sī ya Misili; ī sī ītizūkenaagūlwa nzala.”

Yosefu ntaale wa Misili

³⁷ Ū mhayo gwenūyo gūbeela ū kūlī Falao, nū kū bana ng'oma bakwe.

³⁸ Hūna ū Falao ūbabūja gīkī, “Tūdūgije kūpandīka munhū ūngī ose ose wa kūbiza gītī ng'wenūyū; ūyo alī na moyo gwa ng'wa Mulungu mulī we?”

³⁹ Ū Falao ūng'wīla ū Yosefu gīkī, “Nīyo īkī ū Mulungu wakoolekejaga ī mihayo yenīyī, atīho ūngī wa kūbiza gītī bebe ū mu būdeeba, nū witegeleja.

⁴⁰ Ū bebe wabizaga ntaale wa kaya yane; pye a banhū bane bakūbiza ha sīlīlī ya shilagīlo shako. Ū nene nakūbiza ntaale ū kūlī bebe kūlwa nguno y'isumbī dūhū.”

⁴¹ Ū Falao ūnkomeleja ū Yosefu alīg'wīla, “Managa gīkī naakūtūūlaga ha būtaale bo sī yose ya Misili.”

⁴² Ī likanza lyenīlo ū Falao wīzuula ī sīīlī yakwe ya kūmeng'hela, īyo yalī kū lwaala lwakwe; ūnzwalīkīja Yosefu kū lwaala lwakwe. Ūnzwīka na myenda y'ikūjo ya kitaani, na ngufu gwa zahabu ū mu nhingo yakwe.

⁴³ Hama ūlagīja ū Yosefu wigashe ng'wigogoteeni lyakwe, koolecha gīkī ū mu sī ya Misili walī wa kabīlī ū mu būtaale. Hūna a banhū bandya kūhamuka na būyegi bakūhayaga, “Tujagi mazwi!” Ūbiza wantūūlwa ha būtaale wa sī yose ya Misili.

⁴⁴ Hūna ū Falao ūng'wīla ū Yosefu gīkī, “Ū nene nalī Falao, alīyo ū bebe ūlū ūtayombile mhayo, atīho munhū nūūlū ūmò wa kwīta mhayo gose gose ū mu sī ya Misili ī yose.”

⁴⁵ Hūna ū Falao ūng'wilīka ū Yosefu lina lya Zafenati-panea; ūng'winha na Asenati, nshīke wa ng'wa Potifela ngabīji wa Oni, kūbiza nke wakwe. Ū Yosefu wīyeleela pyī ī sī ya Misili.

Shilooti kūshikīīla

⁴⁶ Ū Yosefu walī na myaka makūmi adatū, aho alandya būtūmami ū mu būsugi bo ng'wa Falao, ū ntemi wa Misili. Ū Yosefu atigashije dūhū ng'wikūlū lya ng'wa Falao, akīnga wandya kūja hose hose ū mu sī ya Misili.

⁴⁷ Ū mu myaka mpungatī ī ya mbooto nūlū mhona, ī shilīwa shapyaga shingī no ū mu sī yenīyo.

⁴⁸ Pyī ī shilīwa īsho shigelaga ū mu sī ya Misili, ū mu myaka mpungatī ī ya mbooto nūlū mhona, ū Yosefu washikumingaga washibīka mu magūngūli. Būlī igūngūli lyalī na ha kūsūmbīja ī shilīwa sha mu malaale galyo.

⁴⁹ Ī shilīwa īsho akashibīka ū Yosefu shikakwīla no, shūbiza gītī maseni ga ha nyanza; nose ooya ū kūshilola ū wingī washo, nguno shikakīlanīja a ha būbalīlwe.

⁵⁰ Aho ītaalī kwandya ī myaka ya nzala, ū Asenati, ū nshīke wa ng'wa Potifela ngabīji wa Oni, akamyalīla ū Yosefu bitūnja babīlī.

⁵¹ Ū Yosefu ūng'wilīka ū tangī wakwe Manase; nguno akahaya, “Ū Mulungu waninhile kūgīība pye a makoye gane, nī kaya ya ng'wa baba pyī ī yose.”

⁵² Ū ng'witūnja wa kabīlī ūng'wilīka Efulaimu; ūhaya, “Nguno ū Mulungu waninhile mbyala mu sī ya kūluhiwa kwane.”

⁵³ Ī myaka mpungatī ya mbooto nūlū mhona ū mu sī ya Misili yūkalīka,

⁵⁴ hūna yandya nī myaka mpungatī ī ya nzala, gīt'umo walī wahayīla dūhū ū Yosefu. Ī sī ī jingī pye jakoyaga no, nguno ī nzala yalī ng'halī; alīyo ū mu Misili shalīmo ī shilīwa.

⁵⁵ Ī Misili nayo aho yandya kūkoya nzala, a banhū būyūnīlīīla ū Falao, balīkooba shilīwa. Alīyo ū Falao ūbawīla pye a Bamisili gīkī, “Jagi kūlī Yosefu mukīīte pyī īyo alīmuwīla kwīta.”

⁵⁶ Ī nzala aho yasanja hose pyī ū mu sī, ū Yosefu wandya kūjilugūla ī numba ja mabīkīlo ga shilīwa; ūyūbajingīja ī shilīwa a Bamisili, nguno ī nzala īkabiza ng'halī no pye a hose ū mu sī yenīyo.

⁵⁷ Ī nzala yalī nhaale no ū mu sī pyī ī jose, na lūūlū nī sī ī jingī pye jikayiza kūgūla shilīwa ū kūlī Yosefu.