Shītwa 7 - Bibilia Ilagano Lya Kale 2015

Būsombooji bo ng'wa Stefano

¹ Ū ntaale o bagabīji ūmūja, “Angū, ī mihayo yenīyī īlī chene?”

² Nang'hwe ūhaya gīkī, “Bing'we bagosha, badūgū bane na bababa, nidegelekagi! Ū Mulungu akiyoolecha kūlī Abulahamu aho alī Mesopotamia, ataalī nūūlū kūsaamīla Halani.

³ Ūng'wīla gīkī, ‘Fumaga ū mu sī yako nū mu banhū ba lūganda lwako; ūje kū sī īyo nalakoolekeje.’

⁴ Wīnga ng'hana ū mu sī ya Bakalidayo, ūja Halani ūūkazenga kwenūko. Aho alī kwenūko ūzumalīka ū ise, hūna ūsaamījiwa ū mu sī yenīyī mukwikalaga ī haha.

⁵ Alīyo ū Mulungu atang'winhile wingīji moi, nūūlū ni katogolo kado dūhū ka lūpambala lūmò. Gwike akang'wisagīja gīkī akūng'winha ībize ya wingīji bokwe, hamò na būbyīle bokwe, nūūlū īkī walī ataalī kūbyala ng'wana ose ose.

⁶ Hama hangī ū Mulungu ūhaya gīkī, a banhū ba būbyīle bokwe balabiza bageni mu sī ya banhū bangī, balīītwa kūbiza basese kūshisha ikanza lya myaka magana ane.

⁷ Alīyo ū Mulungu ūhaya gīkī, ‘Ī lihanga īlo līlabīīta kūbiza basese lyenīlo nalalinha nsango, ha numa ya yenīyo bafume bize ū ng'wipandī īlī bayūnilamya nene.’

⁸ Hūna ūng'winha būlagane bo kūsaalwa; aho wamyala ū Isaka ūnsaala ha lūshikū lo kanaane. Ū Isaka nang'hwe ūmyala Yakobo, nang'hwe ū Yakobo ūbabyala a bakūlūgenji bise abo ikūmi na babīlī.

⁹ “A bakūlūgenji bise benabo būnjinja ū Yosefu nguno bakamonela wilu; ūtwalwa Misili. Alīyo ū Mulungu walī hamò nang'hwe.

¹⁰ Ūmpīja ū mu makoye gakwe pye a gose, hama ūng'winha masala na kwanukūlwa ū kū būtongi bo ng'wa Falao, ūyo walī ntemi wa Misili. Ū ntemi ng'wenūyo ūng'wīta kūbiza ntaale wa sī yose ya Misili, hamò nī kaya yakwe ī yose.

¹¹ Hūna yūgwa nzala nhaale ū mu sī ya Misili nī Kanaani; a bakūlūgenji bise būmala ī shilīwa, būbiza na makoye mataale.

¹² Ū Yakobo wigwa gīkī shilīko shilīwa ī Misili, ūbatūma a bakūlūgenji bise, būja koi lūkangala lwa kwandya.

¹³ Bahayūshoka koi ū lwa kabīlī, ū Yosefu ūūkimanīcha ū kū badūgūye; ū lūganda lo ng'wa Yosefu lūmanīka ū kūlī Falao.

¹⁴ Hūna ū Yosefu ūbatūma būūkang'witana ū ise ū Yakobo, na a banhū bakwe pye a bose; ū būkūmi wabo baalī banhū makūmi mpungatī na batanò.

¹⁵ Ng'hana ū Yakobo ūtulumenha kūja Misili; ūūkachīla kwenūko, pye na a bakūlūgenji bise.

¹⁶ Gwike bakabūūchiwa būūkajīkīlwa Shekemu, mu shigila īsho Abulahamu walī wagūla kū bitūnja ba ng'wa Hamoli, mu Shekemu ng'wenūmo.”

¹⁷ “Aho lyegeela ī likanza lya kūshikīlījiwa kwa wisagīja ūbo Mulungu walī wang'winha Abulahamu, a banhū būsangwa bibyala bakwīla no ū mu sī ya Misili.

¹⁸ Wanoga ūtema ntemi ūngī ū mu Misili, ūyo walī ataamanile ū Yosefu.

¹⁹ Ū munhū ng'wenūyo wandya kūbīītīla nyasala sala a banhū ba lūganda lwise, ūyūbaluhya na kūbahadīkīja a babyaji kūyūbaponya kū matogolo a baana a beleele, baachīla kwenūko.

²⁰ Ū mu shikū jenījo ūbyalwa Musa; ng'wana wawiza ū kūlī Mulungu, ūlang'hanwa mu kaya ya ng'wa ise ikanza lya myeji idatū.

²¹ Aho wafunyiwa hanze kūjūlekwa kū matogolo, nshīke o ng'wa Falao ūnsola ūnela, ūng'wīta kūbiza ng'witūnja wakwe.

²² Ū Musa akalangwa pyī ū būmani bo mu Misili, ūbiza na būdūla ū mu kalūngalūngīle, nū mu katūmamīle.”

²³ “Alīyo aho washisha myaka makūmi ane, lyūng'wizīīla iganiko lya kūjūbalola a badūgūye a Baisilaeli.

²⁴ Ūmona ūmò wabo aliboneelwa, ūngunīja; ūntūla ū muna Misili ūmūlaga.

²⁵ Ū wei wiganikaga hamo a badūgūye bakwitegeleja, gīkī ū Mulungu atogilwe kūbinha būpīji kūbītīla mu nkono gokwe, alīyo batitegelegije.

²⁶ Ha lūshikū lwa ntondo yaho ūbasanga babīlī babo bizwanjaga, ūgema kūbayangūla gīkī bigwīndanye; ūbawīla, ‘Bing'we bagosha, nibūlī mulikenya alīyo mulī ba lūdūgū lūmò?’

²⁷ Gwike ūyo wang'wiboneelaga ng'wiye ūmpama ū Musa, kūnū alīnfīkīlīja ūhaya gīkī, ‘Ū bebe ī gete nani wakūtūūlile būtaale na kūbiza namuji wise?

²⁸ Ūtogilwe kūnibūlaga nū nene gīt'ūmo ūkamūlagīla muna Misili igolo?’

²⁹ Ū mhayo gwenūyo gūng'wenheleja ū Musa kūpeela, ūja ūūkikala mu sī ya Midiani; aho alī kwenūko ūbyala bitūnja babīlī.

³⁰ Yūbīta myaka makūmi ane alī kwenūko, lwise lūmò wilongelwa na malaika o ng'wa Seeba mu nzīla ya ndali ja moto ng'wisaka, kwitogolo lya kū lūgūlū lo Sinai.

³¹ Ū Musa aho ogūbona ū mhayo gwenūyo akakumya no; wahayihamba kwegeela gīkī alole chiza, ligela ilaka lya ng'wa Seeba, līlīhaya gīkī,

³² ‘Nalī Mulungu wa bakūlūgenji bako, Mulungu wa ng'wa Abulahamu na Isaka na Yakobo.’ Ū Musa ogoha ūyūdetema, ūlemeelwa ū kūlola.

³³ Ū Seeba ūng'wīla gīkī, ‘Ūnjaga ī shilatū shako ū kū mhambala jako, nguno aho wīmīīlaga henaha līl'ipandī lyeela.

³⁴ Naalolile ko ī Misili nūbūbona ū būluhiwa wa banhū bane, nī ng'hūngū yabo nayigwile. Ali lūūlū, nikaga kūbakomoola, ī haha nzūgū nakūtūme ūje ko ī Misili.’

³⁵ “Ū Musa ūyo bakanema balīhaya gīkī, ‘Nani wakūtūūlile būtaale na kūbiza namuji?’ Hū ng'wene ūyo akatūng'wa na Mulungu mu nkono go ng'wa malaika ūyo akang'wilongela ng'wisaka, ūng'wīta kūbiza ntongeeji na nkomooji.

³⁶ Ū munhū ng'wenūyū h'ūyo ūbiza ntongeeji wabo, ūbafunya ū mu Misili; wīta shimanīkījo na mihayo ya kūkumya ū mu sī yenīyo, nū kū Nyanza Yaza, na haho balī ng'witogolo ikanza lya myaka makūmi ane.

³⁷ Ū Musa ng'wenūyū hū ng'wene ūyo akabawīla a Baisilaeli gīkī, ‘Ū Seeba akūng'winha ng'hangi wa kūbiza gītī nene, wa kūfuma mu badūgū bing'we.’

³⁸ Hū ng'wene ūyo walī nayo ī kanisa ū kū matogolo, hamò nū malaika ūyo akayomba nang'hwe kū lūgūlū lo Sinai, ūyo walī hamò nabo a bakūlūgenji bise abo bakanukūla mihayo ya būpanga; gīkī batwinhe nise.

³⁹ “Hū ng'wene ūyo bakalema ū kūng'wigwa a bakūlūgenji bise; būmpamīla kū mhelo, būshoka Misili ū mung'holò jabo.

⁴⁰ Būng'wīla Alooni gīkī, ‘Tūbeegejage bamulungu bayūtūtongeela, nguno ū Musa ūyo watwīngije Misili ng'wenūyū tūtamanile īyo yang'wilongelile.’

⁴¹ Na ng'hana ū mu shikū jenījo būbeeja shiikolile sha ndama; līshiikolile būyūlīfunīja shitambo, būyegela milīmo ya makono gabo!

⁴² Nang'hwe ū Mulungu ūgalūka, ūbalekanīja būbiza balamya ba mabita ga kwilunde, gīt'ūmo gwandīkilwe mu shitabo sha bahangi; gīkī, ‘Bing'we numba ya Isiraeli, Ī likanza lya myaka makūmi ane aho ng'walī kū matogolo, ng'wanifunījaga shitambo ū nene, nūūlū shakwinha shose shose?

⁴³ Tūhaya ng'wabūūchaga iheema lya ng'wa Moloki, na sonda ya ng'wa mulungu wing'we Laifani dūhū, mashiikolile ayo ng'walī ng'wibeegeja gīkī muyūgalamya! Nakūmponya muje kūle kūkīla Babuloni!’

⁴⁴ “A bakūlūgenji bise aho balī kū matogolo baalī n'iheema lya kūbeejiwa gīt'ūmo walī walagīīlīla ūyo akang'wīla Musa kūlībeeja, lībize gīt'ūmo shaalī ī shigemelo īsho akashibona.

⁴⁵ A bakūlūgenji bise būlyanukūla ī liheema lyenīlo, būlyenhanīja aho baliza na Yoshwa ng'wikanza lya kūdima wingīji mu mahanga, ayo Mulungu akagapeeja gūbīngīla. Baalī nalyo kūshisha mu shikū ja ng'wa Daūdi,

⁴⁶ ūyo akīlūkīlwa lubango kū būtongi bo ng'wa Mulungu. Nose ūbūja ūlū adūgije kūnzengela wikalo ū Mulungu wa numba ya ng'wa Yakobo.

⁴⁷ Gwike ū nzengi wayo ī numba yenīyo akabiza Solomoni.

⁴⁸ Alīyo nahene ūyo alī higūlya no, atikalaga mu numba ja kūzengwa na makono; gīt'ūmo ahayīlile ū ng'hangi gīkī,

⁴⁹ ‘Ī ligūlū lyene isumbī lyane, lelo ī sī būlī būpandījo bo mhambala jane; nose mukūnizengela numba kī ū nene, nūūlū ipandī kī lya kwifuulīla? Alīhaya Seeba!

⁵⁰ Angū, ū nkono gwane gūtashibeegije pyī ī shose īshi?’

⁵¹ “Bing'we ba mitwe midiimu, ba maganiko masoso na matū gatigwaga, bilwisha ba ng'wa Moyo Ng'wela ba shikū jose na jose! Ūmo baalī a basīng'we na a bing'we h'ūmo mulī.

⁵² Ī gīsī ng'hangi kī ūyo batanuhije a basīng'we? Īkī bababūlagaga abo balomeelaga ng'hūlū ja kwiza kwakwe ū Ntūngīlīja, ūyo ng'wabizile balodeeji na babūlagi bakwe a bing'we!

⁵³ Angū nīyo a bing'we hū mulī bene a banukūji ba shilagīlo mu nzīla ya bamalaika, alīyo hū mutashidimile!”

Kūbūlagwa kwa ng'wa Stefano

⁵⁴ Aho bīyigwa ī yenīyo būching'wa ū mung'holò jabo, būng'wilumīla ng'haya.

⁵⁵ Alīyo ū ng'wene walī akalalīlile ng'wigūlū kūnū okalaga Moyo Ng'wela, ūlībona ī likūjo lya ng'wa Mulungu, nū Yesu wīmīīlaga kū nkono gwa būlyo go ng'wa Mulungu.

⁵⁶ Hūna ūhaya, “Lolagi nalīlībona ī ligūlū lyakundūkaga, nū Ng'wana wa Munhū wīmīīlaga kū nkono gwa būlyo go ng'wa Mulungu.”

⁵⁷ Būyoganya n'ilaka lya higūlya, bichibīja a matū gabo; pye a bose būbūūka būng'wihoolekela.

⁵⁸ Būmfunya hanze ya nzengo būūkamponda mawe. A bakaanīji būtūūla ī shizwalo shabo mu magūlū ga sūmba ūmò witanagwa Saulo.

⁵⁹ Ū Stefano aho balīmponda mawe, ūlomba alīhaya, “Seeba Yesu, gwanukūlage ū moyo gwane.”

⁶⁰ Ūtuja mazwi ūlīla n'ilaka itaale gīkī, “Seeba ūtizūbabalīla ī shibi shenīshi.” Aho wamala ū kūhaya ī gīko ūgwa, ūlaala!