Balamuji 9 - Bibilia Ilagano Lya Kale 2015

Abimeleki kūtūūlwa būtemi Shekemu

¹ Ū Abimeleki ū ng'witūnja o ng'wa Yelubaa ūhooya na baamamiye ū mu Shekemu ng'wenūmo, a basīzaye ba ng'wa nina. Ūbawīla a benabo, na a bangī a ba lūdūgū lwa ng'wa nina a bose; ūhaya,

² “Bing'we babūūjagi a banhū ba mu Shekemu gīkī, ‘Angū ūyo gūlī hambū hambū gūlī kinehe ū kū bing'we, kūsugwa na bitūnja bose makūmi mpungatī a ba ng'wa Yelubaa, nūūlū kūsugwa na munhū ūmò dūhū?’ Hama nīyo a bing'we izūkagwi gīkī, ū nene nalī mīlī gwing'we, na mininga ging'we.”

³ A baamamiye bīhaya ī yenīyī ū mu matū ga bana Shekemu, nabo būbona gīkī īlī hambū hambū abasuge ū wei; būhaya, “Nīyo ū ng'wenūyū ndūgū wise gete a bise.”

⁴ Būūsola na feza kūfuma mu hekalu ya ng'wa mulungu wabo Baali-beliti, ja būdito wa kūkīla a ha kilo īmò; būng'winha. Ū Abimeleki ūjitūmamīla kwega banhū bahūnga būbiza balondeeji bakwe.

⁵ Ūja ī Ofla ū kū ng'wa ise, ūūkababūlaga a badūgūye; a bitūnja ba ng'wa Yelubaa abo makūmi mpungatī, a bose pyī ūbabūlaga ng'wikanza līmò lyenīlo; Yotamu dūhū ū ng'witūnja wa kūmalīīja o ng'wa Yelubaa h'ūyo ūpūlūgūka, ūpeela ūūkibisa.

⁶ Hanuma ya henaho pye a banhū ba Shekemu na a ba Beti-milo bikuminga kū ntī ntaale gwalī hihī na ng'hambī ya balang'hani ū mu Shekemu ng'wenūmo; būntūūla ū Abimeleki kūbiza ntemi wabo.

Lūsumo lo Yotamu lw'igwaata

⁷ Ū Yotamu aho wawīlwa ū mhayo gweenūyo, ūja ūūkalinha kwigūlya ya lūgūlū lwa Gelizimu, ūbahamukīla na ilaka lya higūlya alīhaya, “Nidegelekagi bing'we bana Shekemu, hūna ū Mulungu nang'hwe akūmudegeleka na a bing'we.

⁸ Lwise lūmò ī mitī yalī ītogilwe kūtūūla ntemi wayo; hūna yūūgūwīla nzeituni gīkī, ‘Bebe bizaga ntemi wise.’

⁹ Alīyo ū nzeituni gwenūyo gūshosha gūlīhaya, ‘Ū nene gete nooye kūkenena maguta, ayo gakabinhaga baamulungu na banhū kūkumīlījiwa, naje kū nīmo gwa kwikala nakūyeengeelaga kū būtongi wa mitī dūhū?’

¹⁰ Ī mitī yīnga aheneho yūja kū ntiini; yūūgūwīla, ‘Nzugu ūbize ntemi wise.’

¹¹ Ū ntiini nago gūshosha gūlīhaya, ‘Ū nene gete nooye kūtwaaja shisuumo shawiza na shinonu gīko, naje kū nīmo gwa kwikala nakūyeengeelaga kū būtongi wa mitī dūhū?’

¹² Ī mitī yīnga a henaho yūūkagūwīla nzabibu gīkī, ‘Nzugu ūbize ntemi wise.’

¹³ Alīyo ū nzabibu gūshosha gūlīhaya, ‘Ū nene gete nooye kūfunya divai īyo īkayejaga baamulungu na banhū, naje kū nīmo gwa kwikala nakūyeengeelaga kū būtongi wa mitī dūhū?’

¹⁴ Hūna ī mitī ī yose yūnoga nose yūlīwīla līntī ly'igwaata gīkī, ‘Nzugu ū bebe ī gete ūbize ntemi wise.’

¹⁵ Ū ntī gwa magwaata gwīwīīla ī mitī ī yīngī gīkī, ‘Ūlū ng'hana mutogilwe kūnīīta nabize ntemi wing'we, nzūgi mulembeele mu mbeho yaane namulang'hane; alīyo ūlū ītī chene, ni gwizage moto kūfuma ū mu ntī gw'igwaata gwīpembe ī mitī ya Lebanoni.’

¹⁶ Na lūūlū, a bing'we ūlū ng'wītile mhayo gwawiza ū kūng'wīta Abimeleki abize ntemi wing'we, nūūlū ng'wang'wītīlile yawiza ū Yelubaa nī kaya yakwe, ūlū mulībona gīkī īyo ng'wang'wītīlile yigeleelile mung'wītīle; lolagi chiza.

¹⁷ Nguno mumanile gīkī ū baba walī wifunya kūcha na kūpīla kūlwa kūmulwīlīīla, ūweega gete ū būpanga wakwe kūlwa kūmupīja mu nkono gwa Bamidiani,

¹⁸ (alīyo ī lelo yenīyī ng'wīgomelaga ī kaya ya ng'wa baba, ng'ūbabūlaga bitūnja bakwe makūmi mpungatī ng'wikanza līmò dūhū, ng'ūng'wīta Abimeleki kūbiza ntemi wa banhū ba Shekemu, ū ng'witūnja wa nkīma ūyo walī atī nke o ng'wa baba; shitange īkī alī ndūgū wing'we).

¹⁹ Na lūūlū ūlū ng'wang'wītīlaga ū Yelubaa nī kaya yakwe ī mihayo yenīyī ng'wikūjo na ng'holò ngoloku, ī lelo yenīyī ū Abimeleki ni abizage wa kūmuyeja, na a bing'we mubize gīko ū kūlī we!

²⁰ Alīyo ūlū ītī chene, leki moto gūfume ū mulī Abimeleki gūmukenaagūle a bing'we bana Shekemu na a bana Beti-milo; hama moto gūfume ū mu bing'we bana Shekemu na a bana Beti-milo, gūnkenaagūle ū Abimeleki!”

²¹ Ū Yotamu ūpeela wīnga ūūkiikala Beeli, nguno akang'ogoha ū ndūgūye ū Abimeleki.

Wilemeelwa mu Shekemu, na kūcha kwa ng'wa Abimeleki

²² Ū Abimeleki aho washisha myaka idatū ayīsugile ī Isilaeli,

²³ ū Mulungu ūtūma ng'holò yabūbi a ha gatī ya ng'wa Abimeleki na a biikaji ba mu nzengo gwa mu Shekemu; bandya kwīta mihayo ya kūbūyuuga ū būsugi wakwe.

²⁴ Ū Mulungu akīīta gīko kūlwa kūlīpa shiilī ya mininga ga bitūnja ba ng'wa Yelubaa abo makūmi mpungatī, abo bakabūlagwa. Ū Abimeleki alīpīlwe īyo akīyīīta, na a bana Shekemu abo bakangunanha ū kūbabūlaga a baana ba ba ng'wawe ū Abimeleki.

²⁵ Na lūūlū a bana Shekemu būtūūla banhū ba kūng'witegeela ū Abimeleki gīkī bankenaagūle; a banhū benabo būlinha kū ngūlū kūng'wibandīīla. Hama būyūbiboneela a bashimīzi babataaja ī shikolo shabo; ū mhayo gweenūyo ūwīlwa ū Abimeleki.

²⁶ Akigela munhū ūmò lina lyakwe Gaali, ng'witūnja o ng'wa Ebedi, ūsaamīla ū mu nzengo gwa Shekemu hamò na baana ba ng'wawe; a bana Shekemu būnsanya.

²⁷ Aho lyashika ikanza lya kūhūlūla matwajo ga mizabibu, a banhū būja kū malaale gabo būūkahūlūla, biza bīīpandagīla ī mizabibu būbeeja divai; hūna būja mu numba ya ng'wa mulungu wabo būūkīīta shigukulu. Aho balīīlya na kūng'wa, bandya kūnzuma ū Abimeleki.

²⁸ Kwitūlwa ū Gaali ū ng'witūnja o ng'wa Ebedi wahaya gīkī, “Ī gete ū Abimeleki ng'wenūyū ni naani? Nū Shekemu nang'hwe naani, nose a bise tūbize ha sīlīlī yakwe? Angū, atī ng'witūnja o ng'wa Yelubaa, hama ū Zebu atī ngunanhi wakwe? Hambū hambū ntūmamīlagi Hamooli, ū ise o ng'wa Shekemu! Ī gīsī īlīho nguno kī ī ya kūntūmamīla Abimeleki?

²⁹ Nīyo gītī ūlū ni nalī ntongeeji wabo nene a banhū benaba, ninampamile wīnga ho. Ni nang'wīlile ū Abimeleki gīkī, ‘Bakobyage pye a bashilikale bako ūfumīle aha!’”

³⁰ Ū nsugi wa nzengo gwenūyo walī Zebu; akapelana no aho wigwa īyo akīīhaya Gaali ng'witūnja o ng'wa Ebedi.

³¹ Ūtūma banhū mu mbisīla kūja Aaluma, būūkang'wīla ū Abimeleki gīkī, “Alīho munhū ūmò, Gaali ng'witūnja o ng'wa Ebedi, wizile ī Shekemu hamò na baana ba ng'wawe, balīgūyuuga noi ū nzengo, gīkī gūkūleme ū bebe.”

³² Alilūūlū ū bebe na a banhū bako nzūgi makanza ga būjikū ng'wibande kū masaka.

³³ Hūna ī dilū ūlū wela mupuluke ū mu masaka, ng'wize ū kū nzengo; ū Gaali na a banhū bakwe ūlū būfuma kūmanhya nang'ho, ītaga īyo nkono gwako gūlaadūle kwīta.

³⁴ Ng'hana ū Abimeleki na bashilikale bakwe pye a bose būbūūka būjikū, bigabanhya mu magele anè, būja būūkibanda bbīhi nī Shekemu, būlī ng'wene wikala aho akahelelwa.

³⁵ Ū Gaali ng'wana Ebedi akafuma hanze ī dilū, aho alī ha mita gwa nzengo īmīīlile, ū Abimeleki nang'hwe nī libità lyakwe būsangwa bandya kūpuluka ū mu masaka ūmo baalī bibanda.

³⁶ Wahayūbabona ū Gaali ūng'wīla ū Zebu gīkī, “Bebe nalībona banhū balika kūfuma mu ngūlū!” Nang'hwe ū Zebu ūnshokeja alīhaya, “Genayo maamyengeleji ga mu lūgūlū ūlīgikolanīja na banhū.”

³⁷ Kwitulwa ū Gaali wahaya hangī, “Bebe ngosha, banhū gete a benabo, nīyo bangī baayūpulukīla na a ha gatī gatī aho; hama n'igele līngī līīlo lyashika līlīfumīīla kū līntī lya mfumu.”

³⁸ Hūna ū Zebu ūng'wīla, “Hama yaaja he lūūlū īyo walikalaga wīhaya gīkī, ‘Ū Abimeleki nani nose atūsuge a bise?’ Batī bene a banhū abo walūbadalahaga aba? Jaaga ko lūūlū ūkalwe nabo!”

³⁹ Ng'hana ū Gaali ūfuma ūbatongeela a bana Shekemu kūkilwisha nū Abimeleki.

⁴⁰ Ū Abimeleki ūng'heeba ū Gaali ūmpeeja; ū mu būlūgū wenūbo bingī no bakaminyiwa, baaja bakūgwaaga nzīla ngima, kūshisha kū mita gwa kwingīla mu nzengo.

⁴¹ Ū Abimeleki ūshoka Aaluma ūūkikala kwenūko; ū Zebu nang'hwe ūmpeeja ū Gaali na a baana ba ng'wawe bīnga ī Shekemu.

⁴² Alīyo ū kū ntondo yaho a bana Shekemu būfuma hangī kūja ū kū masaka, ūwīlwa ū mhayo gwenūyo ū Abimeleki.

⁴³ Nang'hwe ūbasola a banhū bakwe ūja nabo, ūbagabanhya mu magele adatū, būūkibanda kū masaka kūlindīīla; aho wababona a banhū balīfuma ū mu nzengo, ūpuluka ū mu masaka wandya kūbatūla.

⁴⁴ Ū Abimeleki na a banhū abo walī nabo būpeela bajile ū kū mita gwa nzengo būūkanyama ho. Hūna a magele ayo abīlī gūūbihoolekela abo baalī ū kū masaka, būbatūla būbabūlaga.

⁴⁵ Ū lūshikū ū lose lwenūlo ū Abimeleki wilwisha nago ū nzengo gwenūyo kūshisha ūgūdima, ūbabūlaga a biikaji ba ng'wene; lelo ū nzengo ūgūkenaagūla gete, hūna ūgwitīīla na mamunhu.

⁴⁶ Ī yenīyo aho īlīītwa, a banhū ba mu nzengo abo bikalaga mu numba ndīhu ya balang'hani ba Shekemu būpeelela mu hekalu ya ng'wa Eli-beliti, būūkingīla mu numba ya kūbūngīlà, bilugalīla ng'wenūmo.

⁴⁷ Ū Abimeleki ūwīlwa gīkī pye a banhū abo bakiikalaga bbihī nī numba ya balang'hani ba Shekemu bingīlaga ng'wenūūmo,

⁴⁸ ūsola mbasa ūja nabo a banhū bakwe kū lūgūlū lwa Zalimoni, ūūkaseenha ng'hwi, ūjisesela ha mabega. Hūna ūbalagīla a banhū abo walī nabo alīhaya, “Ītagi wangū ūmo ng'wanibona nalīītīla ū nene!”

⁴⁹ Pye a banhū benabo nabo būseenha ng'hwi, hūna būnondeela ū Abimeleki; būūkajitūlīīla kwīpīndīlīja ī numba ya kūbūngīlà yenīyo, hūna bītiima moto, būboocha pye a banhū abo baalī ng'wenūmo. A banhū abo baalī baapeelela ū mu numba yenīyo baalī gītī shihūmbī shimò bagosha na bakīma; būshila kūcha pye a bose.

⁵⁰ Ū Abimeleki wīnga a henaho ūja Tebezi, ūūkagūpīndīlīja mabità ū nzengo gwenūyo ūgūdumīla kūshisha ūgūdima.

⁵¹ Ū mu gatī ya nzengo gwenūyo yalīmo numba ya kūbūngīlà; na lūūlū pye a banhū ba mu nzengo gwenūyo, bagosha na bakīma, būpeelela mo. Bilugalīla ng'wenūmo, būlinha kū kaano.

⁵² Ū Abimeleki ūja ū kū numba yenīyo gīkī akīīdumīle nayo, alīyo aho washika a ha nyango gwa kwingīla ū mu ngītīli yaayo gīkī aje akīīpembe moto,

⁵³ nkīma ūmò walī kwigūlya ūng'holomokeja sho ya kūsheela; yūngwīla ha ntwe lūūpaanuka ū lūpanga.

⁵⁴ Ūng'witana wangū wangū sūmba wamūūkījaga shilanga; ūng'wīla, “Dutaga wangū ū lūshū lwako ū mu shilaalo ūnimalīīje, batizūhaya gīkī, ‘Wabūlagagwa na nkīma.’” Ū ntūmami wakwe ūnchima lūshū ng'hana ūcha.

⁵⁵ A Baisilaeli aho baabona gīkī waacha ū Abimeleki, bīnga hoi; būlī munhū ūja kaya.

⁵⁶ Ū Mulungu ūbiza wanīpa ū Abimeleki ū būbi ūbo akang'wītīla ise kūlwa kūbabūlaga baana ba ng'wawe makūmi mpungatī.

⁵⁷ Nīyo ū Mulungu ūbalīpa na a bana Shekemu kūlwa būbi wabo bose. Ī lizumo lya ng'wa Yotamu ū ng'witūnja o ng'wa Yelubaa lyūbapandīka.