1 Batemi 8 - Bibilia Ilagano Lya Kale 2015

Isandīko kwenhwa mu hekalu

¹ Hūna ū ntemi Solomoni ūbitana pye a banamhala ba Isilaeli bibilinge kūlī we ī Yelusalemu, pye na a batongeeji ba ng'anda, na a bataale ba ndūgū ja Isilaeli a bose; balyīnje ī lisandīko lya būlagane bo ng'wa SEEBA ī Sayuni ū kū nzengo go ng'wa Daūdi, balyenhe Yelusalemu.

² Na ng'hana pye a bagosha ba Isilaeli bibilinga hamò, biza ū kūlī ntemi Solomoni; lyal'ikanza lya shigukulu sha mu ng'weji gwa Esanimu, ng'weji gwa mpungatī.

³ Aho biza pye a banamhala ba Isilaeli, a bagabīji būlībūūcha ī lisandīko.

⁴ Būlībūūcha ī lisandīko lya ng'wa SEEBA, nī liheema lya kwibilingīla, pye nī shiseme sheela īsho shalī ū ng'wiheema. A bagabīji na a Balawī hū abo bakashibūūcha ī shikolo shenīsho būshenha ū mu hekalu.

⁵ Ū ntemi Solomoni na a banhū pye abo baalī biza kūlī we, walī hamò nabo ū kū būtongi w'isandīko, bakūsīnzaga shitambò sha ng'holo na ng'ombe ningī no; ndūhū wa kūdūla kūshiisaaba nūūlū kūshibala.

⁶ Hūna a bagabīji būlīshisha ī lisandīko lya būlagane bo ng'wa SEEBA a h'ipandī lyalyo, ī lipandī lyeela ū mu gatī ya hekalu, ī lipandī lyeela no no no; būshika būlītūūla ha sīlīlī ya manana ga makelubi.

⁷ A makelubi gaalī gagambile a manana gago a higūlya y'ipandī lya kūtūūlwa ī lisandīko, gūlīshīkīja ī lisandīko nī mitī yalyo ya kūlībūūkīja.

⁸ Ī mitī yenīyo yalī milīhu, yamanika ūlū munhū alī ng'wipandī lyeela, ū kū būtongi walyo ī lipandī ī lyeela no no no; gwike yaya ū kwībona ūlū ūlī hanze y'ipandī ī lyeela; ī mitī yenīyo ītaalī ho kūshisha nī lelo īyī.

⁹ Ū ng'wisandīko shalī shitīmo shikolo shingī shose shose, ūlū ītī a mabalala ga mawe ayo akagatūūla moi Musa aho balī Holebu, ikanza īlo SEEBA akabeeja būlagane nabo a Baisilaeli aho bafumaga Misili.

¹⁰ A bagabīji aho bafuma dūhū ū ng'wipandī lyeela, ilunde lyūyookaja ī hekalu ya ng'wa SEEBA.

¹¹ A bagabīji būlemeelwa ū kūbeeja ī milīmo yabo kūlwa ilunde lyenīlo, nguno ī likūjo lya ng'wa SEEBA līkayookaja ī heekalu.

¹² Hūna ū Solomoni ūhaya gīkī, “Ū SEEBA ahayile gīkī akwikala ng'wilunde lya giiti;

¹³ alīyo ī haha nazengaga hekalu yawiza kūlwa nguno yako, ipandī lyako lya kwikala welelo bose.”

Mihayo ya ng'wa Solomoni kū banhū

¹⁴ Hūna ū ntemi ūlīgalūkīla ī libità lya Baisilaeli, aho bataalī bīmīīlile pye a Baisilaeli abo baalī bibilinga henaho, ūbalombela mbango.

¹⁵ Ūhaya gīkī, “Akumīlījiwe ū SEEBA, ū Mulungu wa Basilaeli; ūyo wīshikīlīgije na nkono gwakwe īyo wīhaya na nomo gwakwe wei ng'wenekīlī; ūng'wisagīja ū Daūdi ū baba; alīhaya gīkī,

¹⁶ ‘Kūfuma lūshikū lwene aho nakabīnja mu sī ya Misili a banhū bane a Baisilaeli, nataalī kūsola nzengo mu lūganda lose lose lwa Baisilaeli gīkī īzengwe moi hekalu kūlwa nguno ya lina lyane. Alīyo ū Daūdi naamala kūnsola abize ntemi wa banhū bane a Baisilaeli.’

¹⁷ Alilūūlū, ū baba ū Daūdi walī nago ū mhayo gwenūyū ū mu ng'holò yakwe; ū gwa kūzenga hekalu kūlwa nguno ya lina lya ng'wa SEEBA, ū Mulungu wa Baisilaeli.

¹⁸ Alīyo ū SEEBA akang'wīla ū baba ū Daūdi gīkī, ‘Īkī ū mu ng'holò yako ūlī na mhayo gwa kūzenga hekalu kūlwa nguno ya lina lyane, ūtūngīlīgije; īlī chiza īkī ūlī na mhayo gūlī gīko ū mu ng'holò yako.

¹⁹ Gwike ū bebe ūtīzenga ī hekalu; ūyo akūzenga hekalu kūlwa lina lyane akūbiza ng'witūnja wako, ūyo alī mīlī gwako na mininga gako gete.’

²⁰ Na lūūlū ī haha, ū SEEBA wagūshikīlījaga ū kwisagīja kwakwe gīt'ūmo gūlī; nguno ū nene ningīlile a ha būtemi bo ng'wa baba, hanuma ī haha ūūyū naligaasīgije nī lisumbī lya būtemi wa Isilaeli gīt'ūmo wahayīla ū SEEBA; nī hekalu nīzengile kūlwa nguno ya lina lyakwe ū SEEBA, ū Mulungu wa Isilaeli.

²¹ Nūbeeja mo n'ipandī lya kwikala ī lisandīko, īlo mu gatī yalyo būlīmo būlagane bo ng'wa SEEBA, ūbo akabeeja na bakūlūgenji bise aho wabenhaga kūfuma Misili.”

Kūlomba kwa ng'wa Solomoni

²² Hanuma ū Solomoni wīmīīla ū kū būtongi bo ng'walīlo go ng'wa SEEBA, pyī ī libità lya Baisilaeli līng'wiloleelile; hūna ūgagoloola a makono gakwe kūlola ng'wigūlū;

²³ ūhaya, “Ee SEEBA Mulungu wa Baisilaeli, atīho Mulungu ūngī wa kūbiza gītī bebe; ībize kwigūlya ng'wigūlū, nūūlū hasī ū mu sī. Atīho wa kūbiza gītī bebe ūyo ūkadimīīlaga mu butogwa būlagane ūbo walagana na batūmami bako, abo shikū jose bakashimīzīlaga mu nzīla jako na ng'holò īmò.

²⁴ Wīshikīlīgije īyo wang'wisagīja ū ntūmami wako ū baba ū Daūdi. Nguno walī wang'wisagīja na nomo gwako bebe ng'wenekīlī, hama ī haha washikīlījaga na nkono gwako gete, gīt'ūmo īlī lelo īyī.

²⁵ Alilūūlū SEEBA Mulungu wa Isilaeli, ū ntūmami wako ū baba ū Daūdi nshikīlīgījage ū mhayo ūyo wang'wisagīja aho ūkahaya gīkī, ‘A bitūnja bako ūlū bilang'hana ū mu shītīle shabo shose, būūdūla kūshimīza kū būtongi wane gīt'ūmo ūkūshimīzīlaga bebe, ūtūgayiwa munhū wa kwigasha kū būtongi wane a hisumbī lya būtemi wa Isilaeli.’

²⁶ Ee Mulungu wa Isilaeli, nalīkūlomba ūnshikīlīgīje ū ntūmami wako ū baba ū Daūdi, ū mhayo gwako ūyo wang'wisagīja.

²⁷ Alīyo, ū Mulungu adūgije kwikala mu sī gete? Nguno ī ligūlū lītakwigelilwe, pyī nūūlū ī ligūlū īlo līlī kwigūlya no no no lītīko ū kūkwigelwa; sumbagwa na hekalu īyī nīzengile nene īyī!

²⁸ Gwike naheene degelekaga ū kūlomba kwa ntūmami wako, nū kūlīla kwakwe kūlwa kūkooba shigongo kūfuma kūlī bebe SEEBA Mulungu wane. Igwaga ū kūlīla kwa ntūmami wako nū kūlomba kwakwe ūmo alīkūlombela lelo kū būtongi wako.

²⁹ A miso gako galoleche, gīlole būlī lūshikū ī hekalu yenīyī līīmi na būjikū; ī lipandī īlo bebe ng'wenekīlī ūkahaya gīkī, ‘Ī lina lyane līkūbiza henaho,’ ūkwigwe ū kūlomba kwa ntūmami wako būl'ikanza aho akūkūlombaga alolelile ū kwipandī lyenīlī.

³⁰ Ū ntūmami wako na a banhū bako ūlū būkūlomba balolelile ū kwipandī lyenīlī, igwagwa ū kūlomba kwabo. Igwaga kūfuma ū kū wikalo wako ū ng'wigūlū.

³¹ Ūlū munhū wilemeelwa na ng'wiye hūna yūng'wigeleelwa kwilahīla, wiza mu hekalu īyī kwilahīla kū būtongi bo ng'walīlo gwako;

³² igwaga kūfuma ū ng'wigūlū, wīte mhayo. Balamulage a batūmami bako, ū ng'hūbi ūng'winhe nsango, ū būbi wakwe ūngwisīje ha ntwe gwakwe wei ng'wenekīkī. Alīyo ū ntūngīlīja ūng'oleche hape gīkī atī na kabi, ūng'wītīle ya kwigeleelwa ūmo būlī ū wiza bokwe.

³³ A banhū bako a Baisilaeli ūlū būpyenwa na banishi babo nguno ya kūkūhūba, alīyo hanuma būkūgalūkīla būlīlīlīīla lina lyako, kūnū bakūlombaga na kūkūlīlīīla kūfuma ū mu hekalu īyī,

³⁴ igwaga kūfuma ū ng'wigūlū, ūbalekeje a banhū bako a Baisilaeli, ūbashoshe hangī ū mu sī yabo īyo wabinha bakūlūgenji babo.

³⁵ Ī ligūlū ūlū lyūlugalwa yoya kūtūla ī mbula nguno a banhū bako bakūhūbile, alīyo ūlū būkūlomba balolelile ū kwipandī īlī na kūlīlīlīīla ī lina lyako, hama būgalūka bīnga ū mu būhūbi wabo nguno babonile gīkī baaluhile no,

³⁶ bigwage kūfuma ū ng'wigūlū, ūbalekeje ū būkenaagūji wabo a batūmami bako a Baisilaeli. Balangage ī nzīla ya kikalīle kawiza, nī mbula ūbatūmīle ū mu sī yabo īyo wabinha a banhū bako kūbiza ya wingīji wabo.

³⁷ Ūlū yūgwa nzala ū mu sī, nūūlū ihūūya, nūūlū lūguukule, nūūlū lūgogà, nūūlū jilonga njige, nūūlū makūmbī gangī makenaagūji; nūūlū būdumīlwa na banishi mu nzengo gwabo gūmò gwaho, nūūlū būgwīlwa iyanga lya mbika yose yose nūūlū būsangwa mabūsaatu;

³⁸ alīyo ūlū wītwa būlombi nūūlū kwikūmbīlīja kose kose na munhū ose ose ū mu banhū bako a Baisilaeli, gīt'ūmo būlī ng'wene abūmanile ū būluhi ūbo būlī mu ng'holò yakwe, hūna ūkwambīla makono alolelile ū kū hekalu yenīyī,

³⁹ igwaga kūfuma ū kū wikalo wako ū ng'wigūlū. Lekejaga hama wīte mhayo, ūngabīle būlī munhū gīt'ūmo wigeleelilwe; kūlenganīla nī shītīle shakwe, nguno ūmanile ī ng'holò yakwe (bebe iyene dūhū h'ūyo ūjimanile ī ng'holò ja banhū).

⁴⁰ Na lūūlū ū mu gīko bakūkogoha ū ng'wikanza ī lyose īlo balī ū mu sī īyo wabinha bakūlūgenji bise.

⁴¹ Nūūlū munhū ngeni ūyo atī ūmò wa banhū bako a Baisilaeli, ūlū wiza kūfuma sī ya kūle kūlwa nguno ya lina lyako;

⁴² Īlī hape gīkī a banhū bakūlwigwa ū lūkumo lwa būtaale wa lina lyako, nū būdūla wa nkono gwako, nī yīyo ūkwīyītaga ū mu būdūla wako. Na lūūlū ū munhū wa gīko ūlū wiza ū mu hekalu īyī kūkūlomba,

⁴³ igwaga kūfuma ū kū wikalo wako ū ng'wigūlū, ūng'wītīle ū ngeni ng'wenūyo gīt'ūmo kūlī kūlomba kwakwe, ū mu gīko a banhū ba mu sī jose pye bakūlīmana ī lina lyako, na bakūkogoha gīt'ūmo balī a banhū bako a Baisilaeli; nīyo bakūmana hape gīkī ng'hana ī numba īyo nīzengile yenīyī īkwitanīlagwa kū lina lyako.

⁴⁴ Na hangī a banhū bako ūlū būja kū būlūgū kwilwisha na banishi babo hose hose ūko ūlabatūme, ūlū būnomba ū SEEBA balolelile ū kū nzengo ūyo wagūsola bebe gwenūyū nū kū hekalu īyo nīzengile kūlwa nguno ya lina lyako,

⁴⁵ igwaga kūfuma ū ng'wigūlū ū kūlomba kwabo nū kūlīla kwabo, ūbīītīle gīt'ūmo kūlomba kwabo kūlī.

⁴⁶ Nūūlū būkūhūba mhayo gose gose ū bebe; īkī atīho munhū ūyo atahūbaga, hūna ūbapelanīla ūbatūūla mu makono ga ng'wanishi, ūbadima na kūbatwala nding'wa kū sī yakwe kūle nūūlū bbihī;

⁴⁷ alīyo aho balī ū mu sī ya būding'wa wabo yenīyo bashikile kūgalūka, ī ng'holò jabo jūkūshokela būkūlīlīīla ū mu sī ya banhū abo baabapyena benabo, būlīla balīhaya, ‘Tūlī bahūbi, twīta yabūbi na yamalofu.’

⁴⁸ Ūlū būkūgalūkīla na ng'holò jabo jose na būpanga wabo bose aho balī ū mu sī ya banishi babo abo babadima nding'wa, hūna būkūlomba balolelile ū kū sī īyo wabinha bakūlūgenji babo, nū kū nzengo ūyo bebe ng'wenekele wagūsola, nī hekalu īyo nīzengile kūlwa lina lyako,

⁴⁹ igwaga kūfuma ū kū wikalo wako ī ng'wigūlū; ūkwigwe ū kūlomba kwabo nū kūlīla kwabo, ūbīītīle ūmo kūlomba kwabo kūlī.

⁵⁰ A banhū bako abo bakūhūbaga ūbachīle shigongo na kūbalekeja pye ū būhūbi wabo ūbo bakūhūbaga; na a banhū abo babadima būbatwaala kū sī yabo, ūbinhe ng'holò ya kūbachīla shigongo.

⁵¹ Nguno a boi balī banhū bako, wingīji wako; bebe ng'wenekīlī wabeenha kūfuma Misili, kūfuma mu sī īyo yalī gītī liiko lya kwaabīja chūma.

⁵² A miso gako galoleechage gamone ū ntūmami wako ūmo akūlīlīlaga, na banhū bako a Baisilaeli; badegelekage ū ng'wikanza lya kūlīla kwabo.

⁵³ Nguno ūkabasola kūfuma mu mahanga gose ayo galī mu sī, gīkī babize banhū ba wingīji wako, gīt'ūmo ūkahayīla bebe ūyo ūlī SEEBA Ndūji wa shose; aho ūkahaya mu nzīla ya ntūmami wako Musa ng'wikanza lya kūbenha bakūlūgenji bise kūfuma Misili.”

Solomoni kūbalombela banhū

⁵⁴ Ū Solomoni aho wamala ū būlombi bose wenūbū nū kūnīlīīla ū SEEBA, ūbūūka wīnga a ha būtongi bo ng'walīlo go ng'wa SEEBA, aho walī watuja mazwi na a makono gakwe ūgabūūcha ng'wigūlya kūlola ng'wigūlū.

⁵⁵ Hūna wīmīīla ūbalombela pye a Baisilaeli abo baalī ū ng'wibità lyenīlo; ūhamuka n'ilaka itaale ūhaya,

⁵⁶ “Akumīlījiwe ū SEEBA, ūyo wabinhile kwifuula a banhū bakwe a Baisilaeli gīt'ūmo walī wisagīja; gūtalebile ho mhayo nūūlū gūmò ū mu yawiza īyo wabinha a banhū bakwe mu nzīla ya ntūmami wakwe Musa.

⁵⁷ Ū SEEBA Mulungu wise abize hamò nise gīt'ūmo walī hamò na bakūlūgenji bise, nīyo ni atizagūtūleka nūūlū kūtūponya.

⁵⁸ Nī ng'holò jise ajigalūche jingalūkīle wei, tūbize na būdūla wa kūshimīzīla ū mu nzīla jakwe, nū kūshidima ī shilagīlo shakwe na a malange gakwe, pye na a kahelele kakwe, gīt'ūmo wabawīlīla bakūlūgenji bise.

⁵⁹ Nī mihayo yane īyo nanombaga ū SEEBA ībize bbihī nū SEEBA Mulungu wise shikū jose līīmi na būjikū, anshikīlīgīje ū ntūmami wakwe gīt'ūmo kūlī kūlīla kwakwe, nū kwa banhū bakwe a Baisilaeli; kūlenganīla na kūgehelwa kwabo kwa būlī lūshikū.

⁶⁰ Ū mu gīko pye a banhū ba mu sī bakūdeeba gīkī ū SEEBA hū ng'wene ū Mulungu, na gīkī atīho ūngī.

⁶¹ Gwike shiigelile mujifunye gete ī ng'holò jing'we ū kūlī SEEBA Mulungu wing'we; mubize banhū ba kūtongeelwa na kahelele kakwe ū mu kashimīzīle king'we, ng'ongeje kūbiza bigwi ū kū shilagīlo shakwe gīt'ūmo mukwītīlaga ī haha.”

Hekalu kūlombelwa mbango

⁶² Hūna ū ntemi hamò na a Baisilaeli a bose būmfunīja shitambò ū SEEBA.

⁶³ Ī shakwinha sha būsangī īsho akamfunīja SEEBA ū Solomoni shalī, ng'ombe shihūmbī makūmi abīlī na shibīlī, ī ng'holo na mbūli jene jalī shihūmbī igana na makūni abīlī. Na lūūlū ū ntemi na a Baisilaeli a bose bīlombela ī hekalu ya ng'wa SEEBA.

⁶⁴ Ū lūshikū lwenūlo ū ntemi ūlīlombela nī lipandī lya ha gatī gatī ya gwalugwa ya kū būtongi wa hekalu ya ng'wa SEEBA; ūfunīja hoi shitambò sha kūpemvwa, shakwina sha būsu, na a masazu ga shakwinha sha būsangī. Nguno ū ng'walīlo gwa shaba ūyo gūlī kū būtongi bo ng'wa SEEBA gūkabiza ndo; gūlemeelwa ū kūshibūūcha ī shitambò sha kūpemvwa ī shose, nī shakwinha sha būsu, na a masazu (maguta) ga shakwinha sha būsangī.

⁶⁵ Na lūūlū ū Solomoni na a Baisilaeli pye a bose abo baalī hamò nang'hwe ū lūshikū lwenūlo bīīta shigukulu, lyal'ibità itaale no; banhū baalī bafuma kwandīja Lebo-hamasi kūshisha kū lūbīmbī lwa Misili. Baalī bahelile kūmala shikū mpungatī bakūshiyegelaga ī shigukulu kū būtongi bo ng'wa SEEBA Mulungu wise, alīyo bongeja shikū jingī mpungatī; ī jose jūshika shikū ikūmi n'inè.

⁶⁶ Ū lūshikū lwa ha ntondo yaho ūbalaga a banhū baje kaya; aho bamala kūnombela ū ntemi būsambaala, būja kaya bayegaga no, nī ng'holò jabo jazalabanaga kūlwa nguno ya wiza bose ūbo SEEBA akang'wītīla ū ntūmami wakwe ū Daūdi, na a banhū bakwe a Baisilaeli.