1 Batemi 7 - Bibilia Ilagano Lya Kale 2015

Solomoni kūzenga ikūlū lyakwe

¹ Alīyo ī likūlū lyakwe ū Solomoni, ī lyene akashisha myaka ikūmi n'idatū akūlīzengaga, hū lyūshila ū kūzengwa.

² Ī numba y'ipoolu lya Lebanoni īyo akīzenga yalī ya būlīhu wa fuuti igana na makūmi atanò, būgalī galī fuuti makūmi mpugatī n'itanò, ū būgūngūhu fuuti makūmi anè n'itanò. Īkatūūlīlwa migamba ya mitī ya mibanga, yūgabanhīka mapandī ga ng'hīlīlī inè; hūna a higūlya ya migamba yenīyo yūtūūlwa hoi migamba mido mido īpalalile.

³ Migamba makūmi anè na'itanò īkatūmamīlwa ū kwīlūmba, būlī lūhīlīlī migamba ikūmi n'ītanò; nū kwībimba būtūmamīla mbawa ja mibanga.

⁴ A madilisha gayo gūtūūlwa kwigūlya, gūhelwa ng'hīlīlī idatū datū mu ndugu giilolela.

⁵ Ī milyango, būlī gwene gwalī na mhandī inè; yūhelwa kū būtongi wa numba, nayo mu ng'hīlīlī idatū datū, ja wideebeleje nī ng'hīlīlī ja madilisha.

⁶ Hūna ū nzengi ūbeeja n'ibīndo, būlīhu walyo fuuti makūmi mpungatī n'itanò, na būgalī galī fuuti makūmi anè n'itanò. A ha būtongi w'ibīndo ūtūūla ng'hīngī na migamba, ūbeeja hoi būhooyelo; a higūlya ūkundīkīja kūlwa nguno ya līīmi na mbula.

⁷ Hanuma ū ntemi Solomoni ūzenga na chumba shitaale, ūlītūūla ng'wenūmo ī lisumbī lyakwe lya būtemi; nī mihayo ya banhū ūyīīlamulīla ng'wenūmo. Ī ndugu ja chumba shenīsho pyī ījose ūjitūūlīla mbawa ja mibanga ū mu gatī, pye na a hasī.

⁸ A ha kwikala ū wei ū Solomoni halī ū kū numa ya chumba sh'isumbī lya būtemi; nū kwene ūbeeja gīt'ūmo shalī shibeegegij'ī chumba sh'isumbī lya būtemi. Nū nshīke o ng'wa Falao ūyo walī wantoola ūmeegeja ī chumba shakwe shilī gīko.

⁹ Ī shikolo sha kwīnzengela ī nzenga yose yenīyī, kwandīja hanze kūja ū kū chumba sha mu gatī, nū kwandīja hasī kūshisha kwigūlya gaalī mawe gawiza, gagūūnagūlilwe chiza ng'hana ng'hana; hūna ū mu gatī nī hanze gūlenganījiwa bo misumeeno ya kūbbuta mawe.

¹⁰ A mawe ga kūgūzengela ū nsingi gakomanyiagwa a gawiza a mataale; gamò būlīhu wago galī fuuti ikūmi n'itanò, gangī ikūmi na'ibīlī.

¹¹ A higūlya ya mawe genayo a ga nsingi, gūtūūlwa ho mawe gawiza gabbutilwe chiza chiza, hamò na migamba yawiza ya mitī ya mibanga.

¹² Ī gwaalugwa yalī īpīndīlījiwe ndugu ya ng'hīlīlī idatū ja mawe gabeegelejiwe chiza, hūna a higūlya lūtūūlwa ho lūhīlīlī lūmò lwa migamba ya mibanga īpalalile; gīt'ūmo lwalī ū lūūba lwa gwalugwa ya mu gatī ū kū hekalu ya ng'wa SEEBA nī libīndo lyaho.

Būtūmami bo ng'wa Hulamu

¹³ Ū ntemi Solomoni ūtūma nhūng'wa kūja Tulo, kūng'witana Hulamu.

¹⁴ Ū ngosha ng'wenūyo ū nina walī wa lūganda lwa Nafutali, ū ise walī muna Tulo; munhū mani wa kūbeeja shikolo sha chūma sha shaba; alīyo walī wamala kūzumalīka. Na lūūlū ū Hulamu nang'hwe walī koolī ntaale, munhū wa būdūla kūbeeja shikolo sha mbika na mbika sha chūma sha shaba. Hūna ū munhū ng'wenūyo ūmeegeja ū ntemi Solomoni būlī shikolo īsho akalomvwa kūbeeja.

¹⁵ Ūbeeja ng'hīngī ibīlī ja shaba, būlī yene ya būlīhu wa fuuti makūmi abīlī na mpungatī ū kūja ū ng'wigūlya, ūlū wīpīndīlīja lūgoye, ū būlīhu wa lūgoye lwenūlo walī fuuti ikūmi n'inaane.

¹⁶ Ūbeeja na makundīkījo abīlī ga shaba ya kūsula, būlī ng'hīngī wītūūlīla a higūlya; a makundīkījo genayo būlī lyene lyalī na būlīhu wa fuuti mpungatī na nusu.

¹⁷ Būlī ikundīkījo lya ng'hīngī ūlītūūlīla a higūlya yalyo ka lweyo ka chūma.

¹⁸ Hanuma ya henaho ūbeeja shikolo sha kūbiza gītī makomamanga; ūgahela ng'hīlīlī ibīlī a ha ka lweyo, ūgīītīla na būlenji a makundīkījo ayo galī higūlya ya ng'hīngī jenījo. Būl'ikundīkījo ūlītūūlīla ī shikolo shenīsho.

¹⁹ A makundīkījo ga ha ng'hīngī ja h'ibīndo galī na būlīhu wa fuuti itandatū būlī lyene; hama gaali gītī būlabo wawiza.

²⁰ A goi a makundīkījo ga ng'hīngī genayo gaalī gītī mabbakuli; na lūūlū ū tūlweyo twalī a higūlya yago, hūna jūhelwa na ng'hīlīlī ja makomamanga magana abīlī kūpīndīlīja hose pye.

²¹ Hanuma ya henaho ī ng'hīngī ja h'ibīndo lya hekalu ūjīīmīlīja; ī ya lwandī lwa dakama wīyitana lina lya Yakini, ī ya kū lwandī lwa sukuma wīyitana Boazi.

²² A makundīkījo ayo gaalī a higūlya gaali gītī būlabo wawiza. Na lūūlū ū nīmo gwa kūjibeeja ī ng'hīngī gūbiza gwashila.

²³ Ūbeeja na nyanza ya chūma sha kūsula; ū būgalī galī wayo ū kūfuma kū lūgala ūlū kūja ū kū lūgala ū lūngī jalī fuuti ikūmi n'itanò; ū būgūngūhu fuuti mpungatī na nusu. Ūlū lūgoye lwa kūshipīndīlīja lūkūbiza na būlīhu wa fuuti makūmi anè n'itanò.

²⁴ A ha sīlīlī ya lūgala jūtūūlwa hoi ng'hīlīlī ibīlī ja chūma shape shisulilwe gītī tūtolo tūdo tūdo; chūma ikūmi būlī fuuti īmò na nusu. Ī chūma shenīsho shikasulīlwa ho shūbiza mīlī gūmò nī shiseme shenīsho.

²⁵ Ī nyanza yenīyo yūjaadīkwa ha migongo ya shiikolile sha nzagamba ja ng'ombe ikūmi n'ibīlī ja shaba, idatū jalī jilolelile sukuma, idatū ng'weli, idatū dakama, idatū kīya. Hūna ī nyanza yūlembeela a higūlya ya nzagamba jenījo, ī joi jilogeja madako.

²⁶ Ū būgīnu wa shiseme sha nyanza shenīsho walī gītī inchi idatū; ū lūgala lwalī lūbeegije lūtaamuka gītī lwa shikombe, hūna lyūbiza gītī lībūlabo itaale lītaamukile. Ī nyanza yenīyo yalī na būtaale wa kūdūla kūbūūcha galani ja minzī shihūmbī ikūmi na shimò, na magana atanò.

²⁷ Ūbeeja na makīndīkīlo ikūmi, ga chūma sha shaba, ga kūdūla kūselemiwa kwīnga ipandī kūja ipandī līngī; būlī lyene lyalī na būlīhu wa fuuti itandatū, nū būgalī galī fuuti itandatū; hama ū būgūngūhu ū kūja ū ng'wigūlya fuuti inè na nusu.

²⁸ Ū mu kabeegejiwe kago gaalī gabeejiwe gīkī, gaalī gabbadanīkījiwe shipande sha chūma sha kūdimīīla madandali.

²⁹ Hanuma būlī ha shipande shūsulīlwa hoi shiikolile sha shimba, na nzagamba ya ng'ombe; na makelubi, kūlwa būlenji. Hūna a higūlya na a ha sīlīlī ya shiikolile sha shimba nī sha nzagamba, būbbadanīkījiwa hoi būlenji w'ibbipi lya bonji.

³⁰ Būlī ikīndīkīlo lyaalī na madandali anè ga shaba gadimanījiwe na chūma sha shaba; na būlī lyene lyalī na shiseme gītī ibbakuli, shitūūlilwe ha madimīlo anè gasulīlilwe hoi, būlī lyene lyūdamīlījiwa n'ibbipi lya bonji.

³¹ Būl'ikīndīkīlo lyaalī na chūma shibilingu a higūlya sha būlīhu wa fuuti īmò na nusu; shalī na ng'wanya a ha gatī, gīt'idandali. Ū būshimu o ng'wanya gwenūyo kwandīja a higūlya kūja ūko shigelelile ū mu gatī, jalī fuuti ibīlī na lobo. Hūna būtūūlwa būlenji kūpīndīlīja a ha nomo gwa ng'wanya gwenūyo; pyī ī shipande sha chūma īsho shalī shibbadanīkījiwe hoi shalī na ng'ongo, shalī shitī shiibilingu.

³² A madandali būnè wago gaalī a ha sīlīlī ya shipande sha chūma īsho shalī shibbadanīkījiwe shenīsho; ī chūma sha kūgadima a madandali būlī shene shalī shisulīlilwe hoi a h'ikīndīkīlo. Hama būlī idandali lyalī na būgūngūhu wa fuuti ibīlī na lobo.

³³ A madandali galī gabeejiwe gītī ga ha magogoteni ga būlūgū. Pyī ī chūma sha kūgadimīja shalī sha kūsula.

³⁴ Na hangī a makīndīkīlo genayo gaalī na chūma shinè sha kūdimīla shibadanīkījiwe a ha ng'ongo; būlī lūng'ongo chūma shimò.

³⁵ Hanuma būlī ikīndīkīlo lyalī na chūma shikonzeelilwe a higūlya kwegeela a ha būgelelo walyo, hūna shūdamīlījiwa hoi; ū būgalī galī washo walī inchi kenda. Ī chūma īsho shalī sha kūgunanha kwīmīīla nī shipande ī sha kūdiimīīla madandali shalī shisulīlilwe a hikīndīkīlo, ū kwigūlya yaho.

³⁶ A ha shipande sha chūma īsho shalī sha kūdiimīīla madandali, nī shisho shalī sha kūgunanha kwīmīīla, akasulīla hoi shiikolile sha makelubi, na shimba, na mitī ya nhende, na mabbipi ga bonji; nīyo būlī hene aho gwalīho ng'wanya akatūūla ho shikolo sha būlenji.

³⁷ H'ūmo akagabeegeja pye a makīndīkīlo ayo ikūmi genayo. Pye gaalī ga kūsulīlwa ng'wisulīlo līmò; na lūūlū gaalī ga būtaale wa mbika īmò, nū kwiyikola ū mu kamanikile gaalī giyikolile.

³⁸ Hanuma ū Hulamu ūbeeja shiseme shingī ikūmi, nasho sha kūbiza gītī makalayi; ūshibeeja sha chūma sha shaba; būlī shene shalī shidūgije kūbūūcha gaalani ja minzī ja kūshika gītī magana abīlī na makūmi adatū. Ū būgalī galī washo ū kūfuma ū lūgala ūlū kūja ū kū lūgala ū lūngī shalī fuuti itandatū. Ī shiseme shenīsho būlī shene shūtūūlwa hihī n'ikīndīkīlo līmò lyago a makīndīkīlo ayo ikūmi.

³⁹ A makīndīkīlo genayo ūgatūūla atanò gago kū lwandī lwa dakama ya hekalu, atanò hangī kū lwandī lwa sukuma. Ī nyanza wītūūla dakama, ipandī lya dakama ya kīya ya hekalu.

⁴⁰ Ūbeeja na nzweso, makolelo, na mabbakuli ga kūseseebeelela. Na lūūlū ū Hulamu ūmala pyī ī milīmo ya ntemi Solomoni īyo wībeejaga mu hekalu ya ng'wa SEEBA:

⁴¹ Ī ng'hīngī īj'ibīlī; na a makundīkījo ay'abīlī a ga kūbiza gītī mabbakuli, a ga kūjizwīka ī ng'hīngī jenījo būbīlī wajo; nū tūlweyo twa būlenji ūto akatūbadanīkīja a ha makundīkījo ga ng'hīngī genayo,

⁴² na a makomamanga magana anè ayo akagatūūla a higūlya ya makundīkījo genayo būbīlī wago, (ng'hīlīlī ibīlī ja makomamanga ja kūtūūla a higūlya ya kalweyo, būlī kene kabize būlenji a ha makundīkījo ga kūbiza gītī mabbakuli, ayo gaalī a ha ng'hīngī jenījo);

⁴³ na a makīndīkīlo ay'ikūmi nī shiseme īsh'ikūmi, ī sha kūtūūla a ha makīndīkīlo genayo,

⁴⁴ nī Nyanza nī nzagamba ikūmi n'ibīlī ījo jalī ha sīlīlī yayo;

⁴⁵ nī nzweso, na makolelo, na a mabbakuli ga kūseeseebeelela. Ī shikolo shose shenīshi īsho Hulamu akameegeja ntemi Solomoni kūlwa nguno ya hekalu ya ng'wa SEEBA, shalī sha shaba īguusilwe yūlabangīla.

⁴⁶ Ū ntemi walī walagīja yabiwa ī shaba mu maabījo ga malongo, kū mbūga ya kū mongo gwa Yolodani; sī ya mīmbī na Sukoti na Zalesani.

⁴⁷ Ū Solomoni akashileka ū kūshipima ū būdito washo ī shikolo shenīshi, nguno shalī shingī no; ū būdito wa shaba būkalekwa gīko, būtagemile nūūlū kūlolwa.

⁴⁸ Ū Solomoni ūshibeeja nī shikolo pyī īsho shalī mu hekalu ya ng'wa SEEBA, shikolo gītī, Ng'walīlo gwa zahabu, meza ya zahabu aho yatūūlagwa migatī ya shiizūkījo;

⁴⁹ makīndīkīlo ga tala ayo gaalī zahabu niiza (gūūtūūlwa ū kū būtongi w'ipandī ī lyeela no no no, ū lwandī lwa būlyo atanò, nū kū lūmoso atanò); nī ī shikolo ī shingī ī sha zahabu. Gītī, būlenji wa bonji, tala, na a madiimīlo ga kūsabūlīla shikolo shisebu;

⁵⁰ nzweso ja zahabu yawiza, majimījo ga tala, mabbakūli ga kūseeseebela, shijiiko, shiseme sha kūzuukīlīgīja būbbani, na bawaba ja zahabu ja kūtūūla ha milyango ī ya kwingīla ng'wipandī lyeela no no no; nī ja kūtūūla a ha milyango ya ha nyango gwa kwingīla ū mu hekalu a ha būshikīlo.

⁵¹ Ī yose īyo wītaga ū ntemi Solomoni ū mu hekalu ya ng'wa SEEBA, aho yashila ūshenha moi pyī ī shikolo īsho ise Daūdi walī washifunya kūbiza sha ng'wa SEEBA; ī feza, nī zahabu, nī shiseme ī shose; wiza ūshitūūla ū mu chumba īsho shalī shabeegejiwa ū mu hekalu ya ng'wa SEEBA.