1 Batemi 11 - Bibilia Ilagano Lya Kale 2015

Bake ba ng'wa Solomoni

¹ Ū ntemi Solomoni walī antogilwe ū nke wakwe ū nshīke o ng'wa Falao, alīyo wabikūmbagwa na bakīma bangī; na lūūlū ūtoola bashīke ba batemi gītī ba Bamoabu, Baamoni, Baedomu, Basidoni, na Bahītī.

² A bakīma benaba baalī ba kūfuma mu mahanga ayo SEEBA walī wabahūgūla a Baisilaeli ūbawīla, “Yaya ū kwitolela nabo a benabo, nguno bakūmugalūcha ī ng'holò jing'we mubagalūkīle bamulungu babo.” Alīyo īkī ū Solomoni walī wabikūmvwa a bakīma benabo,

³ ūyūbatoola dūhū, nose ūbakwīja, ūshisha bakīma magana mpungatī, a bashīke ba batemi, na bangī magana adatū; būngalūcha ī ng'holò yakwe!

⁴ Ū Solomoni aho waja alīnamhaala, a bake bakwe būngalūcha gete ī ng'holò yakwe, ūbiza nondeeji wa bamulungu bangī, ī ng'holò yakwe yīnga ū mu būshikaanu wa kwifunya ū kūlī SEEBA Mulungu wakwe, gīt'ūmo yalī ng'holò ya ng'wa ise Daūdi.

⁵ Wandya kūnondeela Ashitoleti, mulungu nkīma wa Basidoni, na Moleki, mulungu wamalofu wa Baamoni.

⁶ Ū Solomoni wīta yabūbi no ū mu miso ga ng'wa SEEBA; oya ū kūnondeela ū SEEBA mu kwifunya kose gīt'ūmo walī ū ise ū Daūdi.

⁷ Kwimanīla ū Solomoni wabeeja ipandī lya higūlya kūlwa ng'wa Kemoshi, ū mulungu wamalofu wa Bamoabu; na Moleki, ū mulungu wamalofu wa Baamoni.

⁸ Nīyo ūbīītīla gīko pye dūhū na a bake bakwe a bangī a ba kūfuma kū mahanga ga hanze; būpandīka ha kūzuukīja būbbani na kūfunya shitambò kūlwa nguno ya bamulungu babo.

SEEBA kūmpelanīla Solomoni

⁹ Ū SEEBA ūmpelanīla no ū Solomoni nguno ī ng'holò yakwe īkagalūka yūneka ū SEEBA, ū Mulungu wa Isilaeli, ūyo walī washisha ng'hangala ibīlī akūng'wilongelaga.

¹⁰ Nguno nūūlū īkī walī wanemeja ū Solomoni ū kūlondeela bamulungu bangī, alīyo naheene atashidīlīīlile ī shilagīlo sha ng'wa SEEBA.

¹¹ Na lūūlū ū SEEBA ūng'wīla ū Solomoni, “Ū mhayo gwenūyū gūlī mu ng'holò yako, na lūūlū īkī walemeelilwe ū kūshidima ī shilagīlo shane na a malange gane gīt'ūmo nakakūlagīīlīla, managa gīkī ū būtemi nakūbūtandūla nakwīngīje, nang'winhe ūmò wa banhū abo balī ha sīlīlī yako.

¹² Gwike ahene natūgwīta ū mhayo gwenūyū mu shikū ja būpanga wako kūlwa nguno ya ng'wa Daūdi ū so. Nakūng'wīngīja ū ng'witūnja wako.

¹³ Alīyo nū ng'wene natūng'wīngīja pye gete ū būtemi ū bose, nakūng'winha lūganda lūmò, kūlwa nguno ya ng'wa Daūdi ntūmami wane, na kūlwa nguno ya nzengo gwa Yelusalemu ūyo naagūsola.”

Banishi ba ng'wa Solomoni

¹⁴ Hūna ū SEEBA ūmūūkīja ū Solomoni ng'wanishi kūfuma mu sī ya Edomu; lina lyakwe Hadadi, munhū wa mu kaya ya ng'wikūlū lya sī ya Edomu.

¹⁵ Makanza gene Daūdi wilwishaga būlūgū nī sī ya Edomu, ū Yoabu ūyo walī ntaale wa mabità akaja koi kūbajīīka abo baalī babūlagwa mu būlūgū, aho alī kwenūko wandya nīmo gwa kūbabūlaga pye a bagosha ū mu sī ya Edomu.

¹⁶ Ū Yoabu na a bashilikale bakwe bikala ko myeji ītandatū, kūshisha būbamala kūbabūlaga pye a bagosha ū mu Edomu.

¹⁷ Ī shikū jenījo ū Hadadi walī ataalī nyanda ndo, bataale balebe abo baalī batūmami ba būsugi ūbo walī o ng'wa ise būpeelela Misili būnjaana kwenūko nū Hadadi.

¹⁸ Aho balīpeela bandīja Midiani ū lūgendo lwabo, būja Palani. Ī Palani nako būsola banhū, hū būja ī Misili; būpeelela kūlī ntemi Falao wa Misili. Ū Falao ūūkang'winha ū Hadadi numba na shilīwa, ūng'winha na malaale ga kūlīma.

¹⁹ Ū Falao akantogwa no ū Hadadi, kūshisha ūntooja nzunaye wa nke wakwe Tahapene.

²⁰ Ū nzunaye o ng'wa Tahapene ng'wenūyo ūmyalīla ū Hadadi ng'witūnja ūng'wīnīka ī lina Genubati; ū Genubati ūkūlīla ng'wikūlū hamò na a baana ba ntemi, nguno ū Tahapene akaanelela ng'wikūlū kūshisha ūkūla.

²¹ Ū Hadadi aho alī Misili wigwa gīkī ū Daūdi wamalile kūlaala hamò na bataale bakwe, nū Yoabu ū ntaale wa mabità wachiile. Na lūūlū ū Hadadi ūng'wīla ū Falao, “Nizunīlījage lūūlū nane nashoke kaya kū sī ya ng'wise.”

²² Ū Falao ūmūja, “Shakwileba kī ū mu sī īyī, nose ūlīhaya kūja kū sī ya ng'wing'we?” Hadadi nang'hwe ūshosha, “Natilebilwe kīnhū, bebe nizunīlījage dūhū naje.”

²³ Ū Mulungu walī wamūūkīja ū Solomoni ng'wanishi ūngī; lina lyakwe Lezoni ng'witūnja o ng'wa Eliada. Ū ng'wene walī wampeela ise būgonzo Hadadeza, ūyo walī ntemi wa Zoba.

²⁴ A makanza gene Daūdi walwaaga būlūgū na bana Zoba ūbapyena, ū ngosha ng'wenūyo akakuminga ibità lya banhū ūbiza ntongeeji wabo, ūtoloka nabo būūkikala mu sī ya Damasiko, bīsuga ī sī yenīyo.

²⁵ Ū mu shikū ja būtemi bo ng'wa Solomoni ī jose, ū Lezoni walī ng'wanishi wa sī ya Baisilaeli; ū būbi ūbo wabīītīlaga bongelelejaga a ha būbi ūbo bīītīlagwa na Hadadi. Na lūūlū ū Lezoni aho alī ntemi wa Alamu, walī ng'wanishi ntaale wa Baisilaeli.

Yeloboamu kūngomela Solomoni

²⁶ Walīho ngosha ūmò wa basugi ba mu būtemi bo ng'wa Solomoni, lina lyakwe Yeloboamu ng'witūnja o ng'wa Nebati, nsugi wa Zeleda mu Efulaimu; ū nina witanagwa ī lina lyakwe Zelua, ū ngoshi walī wamala kūzumalīka.

²⁷ Ī nguno ya kūngomela ū ntemi yalī gīkī, Ū Solomoni walī na nīmo gwa kwīzenga ī Milo, na kūchiba lyoma lyalīho mu ndugu ya nzengo go ng'wa ise Daūdi.

²⁸ Na lūūlū ū Yeloboamu walī ngosha apandile hasī ū kū milīmo, ū Solomoni aho wamona ūmo watūmamīlaga ūyega, ūng'wīta kūbiza ntaale wa milīmo y'hadīke kū banhū ba numba ya ng'wa Yosefu.

²⁹ Ikanza ilebe ū mu shikū jenījo, ū Yeloboamu wajaga hanze ya nzengo gwa Yelusalemu; ng'hangi Ahiya wa Shilo ūmona; ū ng'hangi ng'wenūyo walī na ng'wenda mpya agwigumīīlile; ūng'witana būja būbīlī wabo kwipandī lītī na banhū.

³⁰ Hūna ū Ahiya ūgūsola ū ng'wenda gwakwe ū mpya ūyo walī agwigumīīlile, ūgūtandagūla shipandī ikūmi na shibīlī.

³¹ Hūna ūng'wīla ū Yeloboamu, “Anukūlaga ī shipandī īsh'ikūmi īshi ūtwaale shibize shako; nguno ū SEEBA ū Mulungu wa Isilaeli alīhaya gīkī, ‘Nakūbūtandūla ū būtemi nawīnje ū mu nkono go ng'wa Solomoni, ū bebe nakwinhe ng'anda ikūmi.

³² Alīyo akūsaaja lūganda lūmò kūlwa nguno ya ng'wa Daūdi ntūmami wane, na kūlwa nguno ya nzengo gwa Yelusalemu ūyo nagūsola kūfuma mu ng'anda jose ja Baisilaeli.

³³ Ū mhayo gwenūyū nakūgwīta nguno baanilekile ū nene bandya kūnamya Ashiteloti, mulungu nkīma wa Basidoni, na Kemoshi, mulungu wa Bamoabu, na Moleki, mulungu wa Baamoni; batūshimīzīlaga ū mu nzīla jane, nī yīyo ītūngīlīgije mu miso gane batīyītaga, nū mu katongeelele kane boyile ū kūshimīzīla mo, nī nshilagīlo shane batūshidīlīlaga ūmo wītīlaga ū Daūdi ū ise o ng'wa Solomoni.

³⁴ Gwike ū būtemi natūng'wīngīja ū Solomoni ū bose ū mu nkono gwakwe; ū wei nakūneka ho a ha būtemi kūshisha jishile ī shikū ja būpanga wakwe kūlwa nguno ya ng'wa Daūdi ntūmami wane ūyo nansola; ūyo walī ashidimile ī shilagīlo shane na a katongeelele kane.

³⁵ Ū ng'witūnja wakwe h'ūyo nakūng'wīngīja ū būtemi nakwinhe ng'anda ikūmi ū bebe.

³⁶ Ū ng'witūnja wakwe nakūnekela lūganda lūmò, kūlwa nguno ya ntūmami wane Daūdi; būlī makanza abize na tala īkūbakaga ū kū būtongi wane ū mu Yelusalemu, nzengo ūyo nagūsola kūlwa kūtūūla mo lina lyane.

³⁷ Hūna ū bebe, nakūkūsola nakwīte ūbize nsugi wa yose īyo ng'holò yako īlī na ng'hūmbū ja kwīpandīka, ūkūbiza ntemi wa Isilaeli.

³⁸ Nīyo ūlū wīta pyī īyo nakūkūlagīla, ūshimīzīla mu nzīla jane, wīta īyo yigeleelilwe mu miso gaane, na a katongeelele kane ūūkadima, pyī nī shilagīlo shane; gīt'ūmo wītīlaga Daūdi ntūmami wane, nakūbiza hamò nang'ho. Nī numba nakūkūzengela ya nguzu, ya būdūla wa kūlama makanza malīhu gīt'ūmo nanzengela Daūdi, hama nakūkwinha bebe ī Isilaeli.

³⁹ A banhū ba shibyalīlwe sha ng'wa Daūdi nakūbagwisīja mayanga kūlwa nguno ya mhayo gwenūyū; gwike īt'ilalī.’”

⁴⁰ Hūna ū Solomoni wandya kūkooba nzīla ya kūmūlaga ū Yeloboamu, alīyo ū Yeloboamu ūpeelela Misili kū ng'wa ntemi Shishaki; wikala kwenūko kūshisha ūcha ū Solomoni.

Kūcha kwa ng'wa Solomoni

⁴¹ Ī mihayo ī yīngī ī yose ī ya mu shikū ja būtemi bo ng'wa Solomoni, nī yose ī ya mbika ja koolekegeje ka katūmamīle kakwe ka masala; ī yose yenīyo yandīkilwe mu shitabo sha katūmamīle ka ng'wa Solomoni.

⁴² Ū Solomoni walī ntemi wa Isilaeli ī yose ikanza lya myaka makūmi anè; ū wigasho wakwe walī Yelusalemu.

⁴³ Hanuma ya henaho wifuula na bakūlūgenji bakwe; ūjīkwa mu nzengo go ng'wa ise Daūdi. Ūtema ng'witūnja wakwe Lehoboamu a ha ng'wanya gwakwe.