MATTHEW 5 - Sümi Tiqhelimi Bible

Naghuto lo Kütsü keu Kilekithi tsa

¹ Ike kughou Jisü no aqokitikhiqo ithulu keno, pa no naghuto lakhi küdau iqho eno tile iqa. Pa khopemiqo no pa lau ighi,

² eno pa no panongu kütsüthue. Pa no pi:

Akiqheu Kükümgha

³ “Aghungu lo athokha shi ani ipi ithi kemi kümghae, kughengu kungugha kükaphu ye panonguw ke.

⁴ Mloqa chekemiqo kümghae, kughengu panongu lokughuno tsü nani.

⁵ Ivünhei kemiqo kümghae kughengu panongu no ayeghi lo mheghi ighílu nani.

⁶ Achipiumikucho ghenguno müzüthi kemi kümghae, kughengu panoqo ghapiqi tsü nani.

⁷ Kütami kimiyeqhiyi kemi kümghae, kughengu Alhou no panongu shou kimiyeqhiyi tsü nani.

⁸ Amlo mithemithei kemi kümghae, kughengu panongu ye Alhou ithulu nani.

⁹ Timi dolo külashi tsü chekemiqo kümghae, kughengu panongu ye Alhou nuliqo ipi ku nani.

¹⁰ Achipiumikucho ghenguno pishi-puju ache kemi kümghae, kughengu kungugha kükaphu ye panoqow ke.

¹¹ “Kughou I ghenguno timi no nongu thaigha, pishi-puju eno akimiki lono küsakügha jeli kümtsü pesü nongu shou pipukuni keno nongu kümghae.

¹² Alovishelo eno alovi alo, kughengu kungugha lo nonguw qesaxu kijè ani, kughengu panongu ye nongu züu tungkupumiqo ghí tihutoi pishi-puju acheke.

Amitì eno Aküvü

¹³ “Nongu ye ayeghilomi ghenguno amitì ke. Ikemu amitì no aküqhü kühave aye tiye kíshi no itaghi qhü kitheluve nani kea? Khalau peleve no timi no qodave nike kumo aye, tiye kiumu avehupu kühavae.

¹⁴ “Nongu ye ayeghiqha ghenguno aküvü ke. Atoghi lakhi lo mishiphu shiqhe püakeu ye küsüve mülae.

¹⁵ Momu khunomu akulu küqü pesü alì no qhove chemoe. Tishini ke züqhulo akibepu lo be cheni eno tino aki lo küami kümtsü lau aküvü tsü cheni.

¹⁶ Tihutoi, nongu küvü kütami zülo yepüvü lo, tishianguno panongu no O kümlà kiviqo ithulu no O pù kungugha lo akeu je süqhe tsü nani ke.

Moses Yeza Shikupulu Keu

¹⁷ “Ni ye Moses yeza momu Tungkupumiqow shikükaqo lakhave niye ighi ipi kümsü kevilo; Ni ye tipaqo lakhave niye ighike kumoe ikemu tipaqo shikupu niye ighike.

¹⁸ Kuchou no I no nongu vilo pìní, Moses yeza lo atsathi aghulou eno choküsü akeu ayeza kümtsü shikupuve moke kutólo, kungugha eno ayeghi ye hauvemo nani.

¹⁹ Tighenguno khuu no azakütsü hipaqo gholo aghulou lakhi shi aghimu kughuchove no tipau kiqi lono kütamiqo kütsü cheni keno kungugha kükaphu lo aghulou ipi kihi nani, ikemu khuu no azakütsü hipaqo pimhe eno kütamiqo kütsü cheni keno kungugha kükaphu lo ghí akijeu ipi ku nani.

²⁰ Kughengu I no nongu vilo pìní, nongu chipiumikucho no Phariseemiqo ngò ayeza kükütsümiqo nguno akiviu shimo ke thaqhülo, nongu ye khilemu kungugha kükaphu lo ilo müla nani.

Ghikiqhi

²¹ “Khaghi timiqo vilo, ‘Nongu ye ghiqhi kevilo, eno khuu no timi ghiqhini keno, pa shou küghathabe nani,’ ipi pipüa keu nongu no chiluvae.

²² Ikemu I no nongu vilo pìní, khuu no pa thiküzüu momu pa chepu shou amloide nike no pa shou küghathabe nani. Itaghi khuu no pa thiküzüu momu pa chepu ‘thaigha,’ keu tsa pìní keno pa ye atsa küghaki lono khochile moayesa nani. Eno khuu no, ‘O aghüzüù!’ ipi kütami vilo pìní keno pa ye amiyizü kümsapu lo sǘve kepu shi nani.

²³ “Ikehu, tsalá nono akümlá-khache lo aghò pe Alhou mülá niye kutò ake lono O thiküzüu momu O chepu no O shou lachile akeu kümsülu aye,

²⁴ Ow aghò ye akümlá-khache zülo qhipüaghi lo. Atüghishi wu no panongu sasü külashiluve paghilo; tisheno ighi püzü O ghò pe mülá lo.

²⁵ “O sasü atsa kügha niye akeu no O sasü atsa küghaki lo wuchephi lono paikhavi avehu pekithi luvelo. Nokujo kümtsa alà lo wuche ke lono pekithi luvelo, tishimo aye O ghümi hu no O pesü xaküthami u lo sǘvetsü nani, eno xaküthau hu no O pesü hiyampemi u lo sǘve nani, eno no ye akughuki lo vesüve luvi ke.

²⁶ Kuchou no I no O vilo pìní, O shou asǜ chu keu pisa ashekhau tsükhave moke kutólo, no ye ipeghi müla nani.

Shupu Keu

²⁷ “Nongu no ishi pikeu chiluvae, ‘Nongu ye shupumoni.’

²⁸ Ikemu I no nongu vilo pìní keu ye timi khuu no totimi lakhi shou mineqhiyi jupukuni keno pa mlo lono li sasü shupuve keu kipimí shivae.

²⁹ Tsalá O nhethi ajeu no O müsü sasü axiné shive pe aye, ti chixejo pe pevelo. O phimpi kuchopu pe amiyizü lo vesüve nike züqhulo O phi lo saje lakhi kühave keu pavi ke.

³⁰ Eno O u ajeu no O müsü sasü axiné shive pe aye, ti ghitha pe pevelo. O phimpi kuchopu pesü amiyizü lo ilove nike züqhulo O phi lo saje lakhi kühave keu pavi ke.

Akibo Küghüxa Vehu

³¹ “Ishi pipüani, ‘Khuu no pa nipu sasü küghüxave nike no, küghüxave keu shepe kaku li tsü moayesae.’

³² Ikemu I no nongu vilo pìní. Khuu no kipito xüküpsa vehu ghengu nguno alau pa nipu sasü küghüxave nike no pa ye li no shupumo keghi akipimí li tsü anie. Eno khuu no küghüxave kemi totimi lakhi sasü külakupu shini keno, pa ye shupuvae.

Ashoqhi Shikeu Vehu

³³ “Itaghi timiqo vilo khaghi no ishi pipüa keu nongu no chiluvae, ‘O shoqhi kubo kevilo, ikemu nono Ampeu lau tushoqhi püakeqo shikupu lo.’

³⁴ Ikemu I no nongu vilo pìní, khilemu kungugha jeku no tushoqhi kevilo, kughengu tiye Alhou küká lakhü ke;

³⁵ momu ayeghi jeku no tushoqhi kevilo, kughengu tiye Alhou pukhu kibepu ke; momu Jerusalem jeku no tushoqhi kevilo, kughengu tiye Akükau Akijeu’w mishighüna ke.

³⁶ Eno O kütsü shou bepe tushoqhi kevilo, kughengu no ye akütsü lo asà lakhimu pesü miyetsüghoi momu tsübui shive mülae.

³⁷ Nono pi kepu shi akeu ye ‘Iyei’ momu ‘Moe’ likhi ke; kiu-kiumu hinguno alau ye küsaküghau lau no ighi cheni ke.

Anhethi no Anhethi

³⁸ “Nongu no ishi pipüa keu chiluvae, ‘Anhethi theli lo anhethi, eno ahu theli lo ahu.’

³⁹ Ikemu I no nongu vilo pìní, küsaküghami mjochile kevilo. Tsalá khuala no O gimuchu ajeu ghatsü aye, O gimuchu tüxau ghí pa lau kughopuwo tsülo.

⁴⁰ Eno tsalá khuala no O phiküzü luve tsü niye atsa kügha nishi aghí aye, ow ubephi ghí tsüvelo.

⁴¹ Tsalá khuala no anguka lono O pelo pa kho xapusü kilometer lakhi wupe aye, panoqo gholo kilometer kini wuve tsülo.

⁴² O vilo khu kemi lau tsülo, eno khuala no O vilo nalu nishi aghí aye, pa lau no tsüghüsü wuve tsü kevilo.

Aghümi Kimiye nikeu

⁴³ “Nongu no ishi pipüa keu chiluvae, ‘O kisüghümi kimiye lo eno O ghümi mithi lo.’

⁴⁴ Ikemu I no nongu vilo piani, O ghümi kimiye lo eno khunoqo no nongu pishi-puju cheni keno panongu ghenguno inikhu tsülo,

⁴⁵ tishianguno nongu ye Apù kungugha lo akeu nuli shilu nani ke. Pa no paw khetsünhe pelo küsaküghami ngò akivimi shou yèpuku pe cheni, eno tsütsüghu pesü amikuchomi ngò amikucho kumomi lau puwu tsü cheni.

⁴⁶ Nongu no nongu kimiye chekemi likhi kimiye aye no ye kiu saxu ithulu nani kea? Zame küqhamiqo thotsü tishi cheni ke kumo keshea?

⁴⁷ Eno nongu no nolikhi now timi likhi sasü petha shi aye, nongu ye kütami nguno alau kiu shilu ani kea? Jewkumomiqo ghí tishi shichemo keshea?

⁴⁸ Kupukülai kemi shilo, kughengu nongu Papù kungugha lo akeu ye kupukülai ke.”