Apostolmi 17 - Sümi Tiqhelimi Bible

Thessalonica lo

¹ Kughou Paul eno pa küsàmiqo no Amphipolis ngò Apollonia phu vechesü ighi keno panongu no Thessalonica lo Jewmi’w synagog akeu lo ighi.

² Thosülo pa no shi chekeu toi, Paul no synagog lo wu no Sabbath tsalà küthü kutólo Kuchoyesü lono pa no timiqo sasü küptsa-kiqiju,

³ eno Messiah ye ime moayesave keu eno akithí lono xülethuve keu ghili phukideküdai pesü hepho-piye tsü. Paul no, “Hi Jisü khuu pesü I no nongu vilo piani keno pa ye Messiah ke,” ipie.

⁴ Panoqo gholo Jewmi khami ye vethaluve no Paul ngò Silas pama gholo küqhaluve, titoi Greekmi Alhou sümsa chekemi kutomo eno totimi ajekipimi khami ghí tishiluve.

⁵ Ikemu Jewmi kütamiqo ye anheshuve; eno alhikishi-a qhalo lahilaza chekemi khami ku kumqo no mtomushu loji hekütsü püzü mishighüna qhalo muqhu thuve. Panongu no akimighi shi wu püzü Jason ki süholuve no Paul ngò Silas pama phusawo aqo-aho zülo sawu niye shi.

⁶ Ikemu kughou panongu no pama phumlave keno Jason ngò küpülümi khami sünhe sasü tipau phughi lo ayekipemiqo zülo wu no ishi ighamuku: “Ayeghiqha kümtsü lo aküpüna xukutho akemi timi hipaqo hilau ighi ani,

⁷ eno Jason no panoqo pelo pa ki lo ngo pe anie. Panongu kümtsü no akükau kütau lakhi Jisü ipikeu ani pi no Caesar yeza khü ani.”

⁸ Timiqo ngò mishighüna lo ayekipemiqo ye hi chilu kelo kübangüve.

⁹ Tisheno panongu no Jason ngò kütamiqo shou asüchuve no puwuve.

Berea lo

¹⁰ Putho shive kemtsa küpülümiqo no Berea lo Paul ngò Silas pama puwuve. Pama no ti tolu kelo Jewmi’w synagog lo iloe.

¹¹ Jewmi Berea lo achekeqo ye Thessalonica lo Jewmi akemiqo nguno akükümsü qhaqhilei ke, kughengu panongu no ighono khekulhoshi akükütsü sütsa ikhilu tsü eno Paul no pikeu tsaqo hu kuchou kemo keno tsalà kipetsü Kuchoyesü phukideküdaju ae.

¹² Tishikehu, kutomo no pülüluve, Greek totimi akimchimiqo ngò Greek kipitimiqo kutomo ishi no pülüluve.

¹³ Ikemu kughou Jewmi Thessalonica lo akemiqo no Paul no Alhou tsa pesü Berea lo kütsü ani ipi chilu keno, panongu khami no tilau ghí wu no timiqo shikughutho eno aküpüna shipe niye panongu xukuthoe.

¹⁴ Küpülümiqo no akimighi shi azüghi küdau Paul puwuve, ikemu Silas ngò Timothy pama ye Berea lo ngove.

¹⁵ Paul sawo phewu kemi no Athens kutólo wu eno panongu ye Paul no Silas ngò Timothy pama vilo tolukivi thaqhü kighithe pa gholo ighilo pikeu kichekütsü tsa pesü cheve.

Athens Lo

¹⁶ Paul no Athens lono Silas ngò Timothy pama ngokhe akelo mishighüna tipau lo asü-atu julho no chhitoi akeu ithulu püzü ighono amloküsa shive.

¹⁷ Ikehu pa no synagog lo Jewmi ngò Alhou sükümsami Greekmi, eno tsalakipe alhikishi-a lo ighi kemiqo sasü küptsa-kiqiju ache.

¹⁸ Ikelo Epicureami kükütsü pape kemi eno Stoic phukuthomi khami no pa sasü kighe thuve. Khami no ishi pi, “Tsathipa hipau ye kiu pi niye shiju ani kea?” Kütami khami no ishi pi, “Pa ye inami lhou ghili pi aghí kepu toi anie.” Panongu no hitoi pikeu ye Paul no Jisü tsakiviu eno xülekuthu ghili pikeu ghenguno ke.

¹⁹ Tisheno panongu no Paul sasü Areopagus lo kumqo akemi zülo saighi no pi, “Akükütsü hi akithé nono pisü ighi akeu ningu pelo ithi penima?

²⁰ Nono peighi akeu kükümsü ghola ni kìní lo pakütashi chilu anie, eno tipaqo kiqi ye kiu keno ningu ye ithinishi anie.”

²¹ (Kughengu Athenmiqo kümtsü eno inami tile küghüna ache kemiqo ye kütau kiumu shimo püzü akükümsü ghola akithé shi ipeghi akeu ghiliqo küptsa eno ini keu lono panongu do puwove acheke.)

²² Paul no Areopagus küküptsa mtá lo puthugho no pi: “O Athenmiqo! I no ju ke nongu ye alaghi thowkha lo ighono achineye gihu achenie.

²³ Kughengu I no iqho-iqi püzü nongu no mülá akeu julhoqo ju kelo akümlá-khache-a lakhi lo ye ishi yèpukupüa ghí keu I no ithulue: Aju kümthau Lhou Lau. Nongu no mülá acheni kemu nongu ye mtha no acheni tighenguno I no nongu vilo hipau ghili asheshu niye anie.

²⁴ “Alhou khuu no ayeghiqha eno tile akeu kümtsü lho keno pa no kungugha eno ayeghi Mpeu ke eno pa ye timi u no mülà puku keu chineki lo ngo chemoe.

²⁵ Momu pa ye kiuala avehupu shi aghí kepu toi timi u no pa ghini shi akepu kiumu kühae. Bidelau no pa ampi no aküxü ngò atuthu eno thowkha thime pesü timi kümtsü tsüke.

²⁶ Pa no timi lakhi lau no shiyeqo kümtsü lhoe, eno tipaqo pelo ayeghiqha kuchopu lo küghünalu pe ke; panongu pelo ado khikuto akepu eno alughi khipau kutólo küghüna kepu keno pa ampi no kimchipheve tsüe.

²⁷ Alhou no hitoi shikeu ye panongu pelo pa phuju eno pa lau kupunukhoi ighino pa phulu peniye kehue, tishimu Alhou ye ningu khuu lau nomu putosü anike kumoe.

²⁸ ‘Kughengu ningu ye pa gholo no xüani eno ithawulu ani eno ninguhi anike.’ Nonguw leshe-kiyemi khami no pikeu toi, ‘Ningu ye pa nuli-kughukomi ke.’

²⁹ “Ningu ye Alhou nuli-kughukomi ke ghenguno ningu ye ithukümlau Lhou ye ameshoyi momu ghükayi momu atu pesü timi süqekithi no shitsa shi mülà keu julho toi küghashi kümsü kepu kumoe.

³⁰ Khaghi mtha keu ghuloki lo ye Alhou no jukümghaleve tsüche, ikemu itehi ye pa no aqha kuchopu lo timi kümtsü vilo amlo pebide penike azah tsü ani.

³¹ Kughengu Alhou no timi lakhi süküsü shipepüa keu vechewo ayeghiqha shou amikucho lono küghatha nikeu tsalà lakhi püghüpe püanie. Hipau pülülu penike timi kümtsü lau tsü akeu shi ghi pa no akithí lono pa xüputhuveke.”

³² Kughou kithimi xülethu keu tsa panongu no chilu keno, khami no pa junuqhi, ikemu khami no ishi pi, “Ningu ye hipau vehu itaghi O lau no chilu nishi anie.”

³³ Tilehi, Paul ye aküküptsa-a qhive no wuve.

³⁴ Timi khami ye pülüluve eno Paul papemi shive. Paul papemi shiluve kemi gholo Areopagus lo kihimpemi lakhi Dionysius ipikeu ngò totimi Damaris ipikeu eno kütami kutomo ghí ake.