Lukas 12 - Jaji ma Su-sungi

Ngowa'a munafiki

¹ Ngowa'a rema cala-cala 'aḏi malomu dadi 'aḏi ma'u tutuḏu singadolo matengo re matengo 'aḏi ma'u jo'u. Wakutu ananga gena-ge 'aḏi malomu, Yesus 'o kanau Tai me-mete'e, “Ngini ni ma'istiari ino toma ngowa'a Farisi manga ragi. 'Ari maksudu awa ni mete'e ngowa'a Farisi manga de'oso re ḏegoro sababu ananga gena-ge ngowa'a munafiki.

² 'Oru ḇato ga'a 'i go-gogono nange-ne, ḏuanga i'a 'i supu, 'oru ḇato ga'a rahasia nange-ne, ḏuanga i'a 'i waiti.

³ Sababu gena-ge, 'oru ga'a ngini ni kanau toma lobi'i ma dara, ma ḇiḇini ino ngowa'a ya waro. Re 'oru ga'a ngini ni majujuḏu toma ngowa'a manga ngau'u, ḏuanga i'a ngowa'a ya sipataha toma mandan.”

Pa'i mojongo Ma Jou'ongu Madutu ḇato

⁴ “Ngoi to siajele ra ngini 'Ari ḏagilomu nena-ne: Awa ni mojongo pa'i ngowa'a ga'a 'aḏi sisengene ninga lese, mada'a ma lelegu ḏi'i ananga 'aḏi 'a'a ya nga'unu ua.

⁵ Dadi Ngoi to siajele ra ngini ra guna ngini balasu ni mojongo: Pa'i ni mojongo Ma Jou'ongu Madutu ḇato! Sababu Unanga rai kuasa 'o upa'a ngini toma naraka na'o ni sengene pasala i'a! Mode-mode'e ngoi to kanau ra ngini, Unanga gena-ge balasu nu mojongo.

⁶ Namo cuḇili romotoa ya wu'unu ma ijana reo pipisi seng ngai ḏiḏi. Kalaha so'o gena Ma Jou'ongu Madutu 'a sidaioranga ua.

⁷ Ninga utu taninga sae'e mai, Ma Jou'ongu Madutu 'a waro ma repe. Dadi awa ni dodato sababu ngini lebe la-lamo'o reo namo cuḇili ma repe!”

Mangaku bolo soloto Yesus toma mandan

⁸ “Ngoi to siajele ra ngini nena-ne: 'A guna ḇato 'o mangaku toma mandan mangale unanga Ngoi 'ari me-mete'e, Ngoi Manusia ma Ngowa'a Nau'u ḏuanga i'a to mangaku ḏi'i unanga gena-ge Ngoi 'ari ngowa-ngowa'a ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai mala'ekata ma biono.

⁹ Mada'a 'a guna ḇato 'o masoloto Ngoi 'o kanau mangale unanga 'o mete'e Ngoi ua toma mandan; unanga gena-ge ḏi'i, Ngoi Manusia Ma Ngowa'a Nau'u tu soloto re To kanau unanga gena-ge 'Ari ngowa-ngowa'a ua ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai mala'ekata ma biono.

¹⁰ 'A guna ḇato 'o kanau cira mangale Ngoi, Manusia ma Ngowa'a Nau'u, unanga gena-ge 'ai ḏosa nga'unu singi-ngiranga. Mada'a 'a guna ḇato 'o je-jengere Ma Ngagara 'Ofi-'Ofi, unanga 'ai ḏosa singi-ngiranga 'i yoḏu'u.

¹¹ Ngini ni mojongo awa mangale 'oru ga'a ngini balasu ni kanau di'a ngini na riono ninga diri wakutu ngini ngowa'a nu'u gasa toma wala puji di'a sijuruhakimi toma pamarenta, bolo toma ngowa'a la-lamo'o.

¹² Sababu Ma Ngagara 'Ofi-'Ofi ḏuanga 'i doto'o ngini di'a 'oru ga'a ngini ni kanau, wakutu ma 'orasa 'i ngadolo.”

'Ade-'ade mangale ngowa'a rema-enanga mada'a 'o haga

¹³ Toma ngowa'a repe manga sigolona, matengo 'o kanau ra Yesus, “Guru, no soma'a 'ari ioro 'o pula'a ngoi 'ari balangu minga ḇaḇa mai soi tala.”

¹⁴ Yesus 'a sangoro, “Wolo, 'a guna ri sitede Ngoi to dadi juruhakimi bolo balangu ma gu-gu'u ra ngini nga muḏiḏi?”

¹⁵ Gena ḏua, Yesus 'o kanau i'a toma ngowa'a repe, “Ni ma'istiari! Awa singadolo ni da-danata. Sababu, kalaha ni masidowunu 'ori i'a rana toma dungia, manusia manga 'ahu ma cimi 'i tegoro ua toma 'ori i'a rana gena-ge!”

¹⁶ Ḏua Yesus 'a sijarita 'ade-'ade so'o ne: “ 'Age rema ngowa'a rema-enanga matengo 'ai tana'a ma hasili lai lamo'o.

¹⁷ Unanga gena-ge 'o mulaingi mafikiri tai 'akala re sinyingara ma dara, ‘Sababu ma ngi'i 'i cua ḏua di'a ta gogono 'ari tana'a ma hasili. Ta sidisa ma 'akala sa'olo moju?’

¹⁸ Gena ḏua, unanga 'o mafikiri moju re 'o kanau tai 'akala re sinyingara ma dara, ‘Ngoi ta sanga ma ngo'omo moju, 'ari titila to soma'a ya ruba re simomi'i gasa lebe lamo'o i'a, kara ta gogono 'ari tana'a ma hasili re 'ori i'a rana ma lelegu toma ngi'i gena-ge.

¹⁹ Gena ḏua, ngoi to kanau tari 'akala re sinyingara ma dara, ‘Ngana no bara'utungu! 'Ori i'a ma la-la ngana na sanga ḏua mo-moini. Re kalaha ma di'ara rema musu-musungu, kama moini ua nena-ne si'a. Nange-ne no mangomasa! No oromo re ka'e re no masa-sanangi 'ani 'ahu.’

²⁰ Mada'a Ma Jou'ongu Madutu 'o kanau i'a ra unanga, ‘Hei ngowa'a haga! Lobi'i nange-ne ḏua ngana no sengene. Dadi 'a guna 'a sanga 'ani 'ori i'a rana mo-moini ga'a na lomu ge?’

²¹ So'o gena enanga ḏuanga i'a 'i dadi toma ngowa'a ga'a 'aḏi mau dadi ngowa'a rema-enanga toma dungia, mada'a 'aḏi disa ua dadi ngowa'a rema-enanga ra Ma Jou'ongu Madutu 'ai momina!”

Awa ngini ni dodato, pa'i ni ngaku Ma Jou'ongu Madutu ḇato

²² Ḏua Yesus 'o kanau i'a Tai me-mete'e, “Sababu gena-ge, Ngoi to siajele ra ngini nena-ne: Awa ni dodato mangale ninga 'ahu: 'oru ga'a ni oromo. Re ḏi'i awa ni madodato mangale ninga lese: 'oru ga'a ngini na pake!

²³ Sababu tantu ḏua ninga 'ahu lebe la-lamo'o i'a reo ngo-ngoromo re ninga lese lebe la-lamo'o i'a reo pakeanga!

²⁴ Ni tailako la-la namo ḇokaka. Enanga 'i so'ana mai ua, 'i 'utu'u mai ua re ma titila mai cua! Mada'a Ma Jou'ongu Madutu 'a pula'a enanga ma ngo-ngoromo! Ngini lebe la-lamo'o i'a reo namo-namo gena-ge.

²⁵ Re ḏi'i kalaha pa'i jam rimoi ḇato tai 'umuru ma giḏanga 'a guna ra ngini ninga sigolona nga'unu 'a dogo sababu 'o madodato?!

²⁶ Na'o 'ori i'a ma je-jeka'a so'o nena-ne ḇato, ngini na 'a'a nga'unu ua, i'a sa'olo ni dodato mangale 'ori i'a ma lelegu sa'olo ninga ngo-ngoromo bolo ninga pakeanga?

²⁷ Ni tailako la-la ino 'o saya-saya enanga 'i konyo: Enanga kama munara mai ua re 'a'a ma pakeanga ua. Mada'a Ngoi to siajele ra ngini nena-ne: Kalaha 'Olana Salomo ngowa'a rema-enanga madutu, 'ai pakeanga ma rousu ma tero ua sa'olo saya-saya.

²⁸ Saya-saya toma goroa 'i konyo wangere nange-ne, re da-daini ngowa'a ya tau'u. Kalaha so'o gena-ge, Ma Jou'ongu Madutu 'a diai saya-saya gena-ge lai rousu masala. Dadi ma la-lamo'o i'a ḏi'i Unanga 'o diai ngini! Dadi i'a sa'olo ninga ngo-ngaku pa'i ceka'a ua ra Ma Jou'ongu Madutu ḇato!

²⁹ Awa ni madodato re ninga 'akala le-leanga mangale 'oru ga'a ni oromo bolo 'oru ga'a ni ka'e.

³⁰ Mo-moini gena-ge ngowa-ngowa'a ga'a nana'o Ma Jou'ongu Madutu ua, ananga ya disa. Mada'a ninga Ḇaḇa da'u toma soroga 'a waro ninga paralu mo-moini.

³¹ Mada'a siḏibo ḏi'i, ngini ni makutale ni 'ahu mete'e Ma Jou'ongu Madutu sa'olo ninga 'Olana. Ḏua Unanga 'o pula'a 'ori i'a mo-moini ḏi'i ga'a ngini ni paralu.

'Ori i'a rana toma soroga

³² Ngini mojongo awa kalaha ni repe ua re ni te'e ua! Sababu Ma Jou'ongu Madutu 'o sanangi sidadi ngini Unanga 'ai ngowa-ngowa'a.

³³ Ninga 'ori i'a rana na wu'unu re ma ijana ni pula'a toma ngowa'a ma dinga'unu ua. Na'o 'a'a so'o gena, ngini ni gogono 'ori i'a rana mode-mode'e toma soroga ma dara. Soroga gena-ge ma tero sa'olo harata ma ngi'i kama cira ua. Harata ga'a 'i sigare gena-ge ngowa'a to-tori'i ya tori'i yoḏu'u re ngingia mai reno yoḏu'u.

³⁴ Sababu ninga harata na gare gena ngi'a, 'akala re sinyingara mai gena ngi'a ḏi'i!

Ngowa'a balasu 'aḏi ḏu-ḏuanga ḏua totoma Ma Jou dadunu 'o sapolo moju

³⁵ Ni ma'istiari re ninga poci balasu ni silejanga tau-taunu re ni mapake ḏu-ḏuanga ḏua di'a ni de-de'oso

³⁶ ma tero sa'olo budaka-budaka ga'a 'aḏi totoma manga tuanga 'o maḏibo toma molo'ara ma laya ino. Dadi wakutu unanga gena-ge 'o tolo'o ngalana, budaka-budaka gena-ge jau-jau ya welanga ma ngalana.

³⁷ Bara'utungu masala, budaka-budaka gena-ge na'o manga tuanga 'o sapolo sanga i'a ananga 'aḏi ḏu-ḏuanga ḏua di'a de-de'oso unanga. Ni ngaku mode-mode'e 'Ari demo-demo nena-ne: Tuanga gena-ge 'o ḏu-ḏuanga ḏua re 'o soma'a budaka-budaka gena-ge 'aḏi tegoro, kara unanga masiretene 'o de-de'oso ananga.

³⁸ Re kalaha unanga 'ai ta-sapolo toma utu golona i'a bolo ganapu lati, na'o manga tuanga 'o sanga i'a ananga raḏi totoma unanga, bara'utungu masala budaka-budaka gena-ge!

³⁹ 'Eli-'elingi nena-ne! 'Ade-'ade wala ma dutu 'a waro ca'olo muḏuo to-tori'i manga 'orasa 'aḏi sapolo. Unanga 'o maja-jaga, la to-tori'i gena-ge osama yoḏu'u tai wala ma dara.

⁴⁰ Sababu gena-ge, ngini nena-ne ḏi'i balasu ni maḏu-ḏuanga ḏua, sababu Ngoi, Manusia Ma Ngowa'a Nau'u, 'Ari ta-sapolo moju ma 'orasa ni masiwaro ua.”

Budaka fara ḏiḏi: matengo 'o cufala re matengo 'o cufala ua

⁴¹ Petrus 'o sano ra Yesus, “Ma Jou, do-doto'o nena-ne na sidodai di'a ngomi bolo di'a ngowa'a mo-moini?”

⁴² Ma Jou 'a sangoro, “ 'Ade-'ade 'age rema budaka ga'a 'o 'uru-'urusu 'ori i'a rana re unanga 'o pahe re lao cufala sidagi 'ai munara singadolo ma tuanga 'o sitede 'u dadi sae'e tai falalomu sigolona di'a 'o pula'a ngo-ngoromo toma falalomu mo-moini wange moi-wange moi.

⁴³ Bara'utungu masala budaka gena-ge na'o ma tuanga 'o maḏibo 'o sanga i'a unanga 'a siḏagi 'ai munara so'o gena-ge.

⁴⁴ Ni ngaku mode-mode'e 'Ari demo-demo nena-ne: Tuanga gena-ge ḏuanga i'a 'o siparatada 'ai 'ori i'a rana mo-moini tai budaka gena-ge.

⁴⁵ Mada'a na'o budaka gena-ge 'o kanau tai 'akala re sinyingara ma dara, ‘ 'Ari tuanga ma di'ara moju, kara unanga 'o maḏibo.’ Ḏua unanga mulaingi ca'olo falalomu-falalomu we-were'a re na-nau'u re unanga 'o oromo re 'o ka'e singadolo 'o 'etolo.

⁴⁶ Ḏua 'ai tuanga gena-ge 'o maḏibo toma 'orasa ca'olo muḏuo re wangere 'oru, ga'a budaka gena-ge masiwaro ua. Re unanga gena-ge 'o sanga ca'olo singadolo dadi cira tai tuanga, re 'o sanga upa'a toma ngi'i di'a ngowa'a 'aḏi ngaku ua Ma Jou'ongu Madutu.

⁴⁷ Budaka ga'a 'a waro 'ai tuanga ma mau, mada'a 'o madodahe ua re 'a mete'e 'ai tuanga 'ai mau ua, unanga gena-ge ḏuanga i'a sanga ca'olo lai siḏi.

⁴⁸ Mada'a budaka ga'a 'a waro ua 'ai tuanga 'ai mau ḏua unanga 'o 'a'a 'ori i'a ma rapu singadolo 'o sanga ca'olo ḏi'i mada'a siḏi ua. Sababu ngowa'a ga'a sanga barakati lai repe unanga gena-ge ḏuanga i'a sanga tuntutu lai repe ḏi'i. Re ngowa'a ga'a sanga paratada lai repe, unanga gena-ge ḏuanga i'a sanga tuntutu lai repe ḏi'i.

Dame ua, mada'a ma'u lawana

⁴⁹ Ngoi to sapolo toma dungia nena-ne di'a to gasa rusu ma tero sa'olo u'u. Ngoi to nyanyaḏi madutu na'o u'u gena-ge 'i lejanga ḏua.

⁵⁰ Ngoi balasu ta basono susa re sangisara lebe siḏi i'a. Re 'ari 'akala re sinyingara 'i kangela masala sababu gena-ge ta basono nyangu.

⁵¹ Ngini ni ta'ajiri Ngoi to sapolo toma dungia di'a to gasa dame? Ua! Ngoi to siajele ra ngini nena-ne: Ngoi to gasa dame ua, mada'a gasa rusu.

⁵² Mulaingi nange-ne re si'a, na'o 'age toma ngitu re ngale rimoi, ananga ngowa'a nga mutoara 'aḏi ma'u lawana; nga ḏu'ange lawana nga muḏiḏi re nga muḏiḏi lawana nga ḏu'ange.

⁵³ Ḇaḇa lawana ngowa'a nau'u, re ngowa'a nau'u lawana ḇaḇa. Ngina lawana ngowa'a were'a, re ngowa'a were'a lawana ngina. Dunungu wala lawana dunungu tagi-tagi ino, re dunungu tagi-tagi ino lawana dunungu wala.”

'Orasa ma didina'o

⁵⁴ Yesus 'o kanau ḏi'i toma ngowa'a repe, “Na'o ngini ni oḏi'i kakamo pere da'a wangere ma soḏu, ngini kanau, ‘Sa'i ri besa'a.’ Mode-mode'e 'i besa'a.

⁵⁵ Na'o ngini na basono karawiana 'i wusu toma kore mie ino, ngini ni kanau, ‘Ḏuanga i'a 'i ngogoro.’ Mode-mode'e 'i ngogoro.

⁵⁶ Ngini, ngowa'a munafiki! Ngini nga'unu na ta'ajiri na'o besa'a re ngogoro ma 'orasa sababu ni sahe didina'o toma diwanga re tana'a. I'a sa'olo ngini na ta'ajiri ua 'orasa nena-ne 'oru 'i dadi na'o ni oḏi'i ma didina'o ga'a Ngoi ta si'a'a?”

Ma'u dame tananga lawana

⁵⁷ “I'a sa'olo ngini masiretene na putusu ua 'ori i'a ga'a 'i banari?

⁵⁸ Na'o ngowa'a matengo 'o mau kalaki ngana toma juruhakimi, ngana balasu no makutale sidiai mode-mode'e hali gena-ge wakutu ngana re ngowa'a gena-ge ni tagi re ni ngadolo nyangu toma juruhakimi. Na'o ua, ngowa'a gena-ge ḏuanga i'a 'o sigasa re sitalaḏi ngana toma juruhakimi, re juruhakimi gena-ge 'o sipula'a ngana toma polisi, re polisi 'aḏi singosama ngana toma bui.

⁵⁹ Ngoi to siajele ra ngini nena-ne: Na'o na pula'a simoini nyangu 'ani bo-bangu, ngana no supu yoḏu'u toma bui!”