1 SAMƲƐL 20 - WƖA TENIŊDevit arɩ Jonataŋ 1 Ŋɩɩ nɛ Devit lɩɩ fá Nayɔf sɩ hɛ Rama lɛ, a mʋ Jonataŋ teeŋ a pɩɛsʋ, “Wʋbɛɛ nɛ mɩ ŋaa? Wʋbɔŋ bɛɛ nɛ mɩ ŋaa ŋ nyɩmma lɛ, ʋ chɩchɛ dɩ ʋ kpʋmɛ?” 2 Jonataŋ bʋl, “Ŋɩɩ bɩ jaŋ ŋaa, ŋ bɩ jaŋ sʋʋ. Bee na, mɩ nyɩmma bɩ jaŋ ŋaa wɩɩkala dɩ ʋ bɩ bʋla pɩmɛ, dɩ wɩɩ-la ŋaa wʋbal koo wʋbie. Ʋ bɩ jaŋ joŋ wɩɩŋ deeŋ faamɛ. Wɩɩ-la ŋ sɩ bʋla bɩ wʋtɩtɩɩ ŋaa.” 3 Devit ŋmɩɛsa pɩ Jonataŋ a bʋl, “Ŋ nyɩmma jɩma arɩ ŋ chomi nɛ woruŋ, ŋɩɩ nɛ ʋ bʋl ʋ tʋɔŋ lɛ, ‘Jonataŋ bɩ maga dɩ ʋ jɩŋ wɩɩŋ deeŋ lɛ, dɩ ʋ nɛ jɩma, ʋ tʋɔŋ jaŋ faasa chei.’ Wʋtɩtɩɩ nɛ mɩ bʋlaa pɩŋ La TƖƖNA sɩ weye yɩrɩŋ lɛ, mɩ dɩ sʋʋŋ pɛgɛ bɩ bol mʋa ma.” 4 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ bʋla pɩ Devit, “Wɩɩ-la kala ŋ sɩɩ chɛ dɩ mɩ ŋaa a pɛ ŋ lɛ, mɩ jaŋ ŋaa.” 5 Devit bʋl, “Chie nɛ ŋaa chɛŋ-falɩŋ gbiele, ʋ maga mɩ dɩ kuoro nɛ chie pɛ dɔŋɔ a dii kɩaa. Ama leŋ dɩ mɩ mʋ faa ŋmaŋkaaŋ lɛ, a kaa mʋ yi chietuo dɩdaanɩŋ. 6 Dɩ ŋ nyɩmma nɛ chɛ mɩ ka kɩalɩŋ dɩ-diiliŋ, bʋla pʋ arɩ mɩ sʋl wombiiŋ nɛ arɩ sɩɩfɩɛsɩŋ dɩ mɩ fá mʋ mɩ jaŋ Bɛtɩlɛhɛm, bɛɛ wɩaa bʋa-la lɛ mɩ nyɩŋ-nɩaa kala sɩ yie vɛnɛɛ sʋl Wɩɩsʋlʋŋ jɩna na-kala yie nɛ. 7 Dɩ ʋ nɛ sɩ, ‘Ʋ zɔmɔ.’ Ŋɩɩ-na, ŋ tɩntɩnna bɩ wɩɩ jʋa. Ama dɩ ʋ nɛ na baanɩŋ, ŋɩɩ-na jɩŋ arɩ ʋ chaasa chɛ dɩ ʋ ŋaamɛ wʋbɔŋ nɛ. 8 Ŋ-na Jonataŋ, mɩɩ sʋlʋŋ, dagɛ ŋ chonuŋ pɩ mɩ-na ŋ tɩntɩnna, aŋ leŋ dɩ nii-la ŋ sɩ hɛ pɩmɛ La TƖƖNA sɩpaaŋ arɩ mɩ dɩŋ jaŋ ŋaa nandɔŋ-zɔmɔ a kaa mʋ wuu chɩŋ. Ama dɩ mɩ nɛ ŋaa wɩɩ a chei, ŋ tɩtɩa nɛ maga dɩ ŋ kpʋmɛ. Sɩ́ mɩ joŋo hɛ ŋ nyɩmma nɩsɩŋ lɛ dɩ ʋ kpʋmɛ.” 9 Jonataŋ bʋl, “Sɩ́ ŋɩɩ bɩɩnʋ, dɩ mɩ nɛ fa paala nɩɩ mʋa ma, arɩ mɩ nyɩmma ka chɛ dɩ ʋ ŋaaŋ wʋbɔŋ, ŋ bɩɩna mɩ bɩ jaŋ bʋla pɩŋ?” 10 Devit ma bɩra pɩɛsɛ Jonataŋ, “Kʋbɛɛ nɛ jaŋ bʋla pɩmɛ dɩ ŋ nyɩmma nɛ na baanɩŋ a bʋl wɩaa ŋ teeŋ?” 11 Jonataŋ bʋl, “Kɔ dɩ la lɩɩ pɔkɔŋ nyuŋ.” Ŋɩɩ nɛ ba to dɔŋɔ lɩɩ. 12 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ bɩra bʋla pɩ Devit, “La TƖƖNA Iziral tɩŋŋaa Wɩa nɛ jaŋ ŋaa la pɛ-naara, chietuo bʋa deeŋ lɛ, mɩ jaŋ chaasa pɩɛsɛ mɩ nyɩmma a na tʋɔbɩɩna-la ʋ sɩ kɛnɛ a tɩgɛ ŋ lɛ, dɩ ba ŋaa tʋɔbɩɩŋ zɔmɔ nɛ koo ɛɛ nɛ. Dɩ tʋɔ-la ʋ sɩ kɛnɛ arɩŋ nɛ zɔmɔ, mɩ jaŋ leŋ dɩ ŋ jɩŋ. 13 Dɩ mɩ nɛ wuo jɩŋ dɩ mɩ nyɩmma ka chɛ dɩ ʋ ŋaaŋ wʋbɔŋ nɛ, aŋ vɩa dɩ mɩ bʋla pɩŋ, dɩ ŋ fá viiri arɩ yarɩfɩɛlaa, a leŋ dɩ La TƖƖNA dɔgɩsɛmɛ woruŋ. A leŋ dɩ La TƖƖNA chɩŋ ŋ harɩŋ arɩ ʋ fa sɩ chɩŋ mɩ nyɩmma harɩŋ ŋɩɩ. 14 Kɛŋ mɩ-na Jonataŋ woruŋ, a chomi mɩ mɩɩsɩŋ kala lɛ, arɩ La TƖƖNA sɩ chomi ŋɩɩ, dɩ ba sɩ́ mɩ kpʋ. 15 Dɩ mɩ nɛ sʋba ma, kɛŋ chono-la tɩtɩa mɩ dɩa nɩaa ma lɛ a kaa mʋ wuu, dɩ La TƖƖNA nɛ paala kpʋ ŋ-na Devit dʋndɔŋŋɔɔ kala dɛrɛ tinteeŋ lɛ ma.” 16 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ hɛ niiŋ ʋ dɩ Devit doho nɩaa pɛgɛ a bʋl, “La TƖƖNA jaŋ joŋ ʋ baanɩŋ a fɩɩsɛ Devit doho nɩaa lɛ dɩ ba nɛ chei nii-la sɩ hɛ mɩ dɩ Devit pɛgɛ.” 17 Jonataŋ leŋ Devit bɩra wasa hɛ niiŋ pʋ arɩ ʋ jaŋ chou a kaa mʋ wuu, bɛɛ wɩaa Jonataŋ cho Devit nɛ woruŋ arɩ ʋ sɩ cho ʋ tɩtɩa ŋɩɩ. 18 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ bʋla pɩ Devit, “Chie nɛ ŋaa chɛŋ-falɩŋ gbiele, nɩaa jaŋ jɩŋ arɩ ŋ tuo kʋdiile-la leriŋ, bɛɛ wɩaa ŋ dɩhɔnʋŋ jaŋ pɩŋ pɛɩ. 19 Chietuo a kaa mʋ dɩdaanɩŋ dɩɩrɩŋ, mʋ faa lee-la tɩtɩa ŋ tapʋlɩɩ-la sɩ laa sɩpaaŋ mʋ faa wɩaa deemba sɩ suomo, a gbɛrɛmɛ tabɩɩ-la ba sɩɩ yɩrɛ Ɛzɛl leriŋ. 20 Mɩ jaŋ yuo to-hɛŋŋɛɛ batori ta dɩ ba kʋ to tabɩɩ-la sɛmɛ bal, a nagɛ kʋŋ nɛ mɩɩ magɩsɛ. 21 Mɩ jaŋ tɩŋ bii-bie a bʋl, ‘Mʋ chɛ paa to-hɛmɛ-la kaa kɔ.’ Dɩ mɩ nɛ bʋla pʋ, ‘To-hɛmɛ-la hɛ ŋ sɛmɛ deeŋ nɛ, mʋ paa kɔ,’ ŋ ma sii kɔ. Ŋɩɩ daga arɩ wɩɩ tuo nɛ ŋɩɩ. La TƖƖNA sɩ weye wɩaa, wɩɩkala bɩ jaŋ jʋʋŋ. 22 Ama dɩ mɩ nɛ bʋla pɩ bile, ‘To-hɛmɛ-la kieliŋ a mʋ sɩpaaŋ nɛ,’ ŋɩɩ daga arɩ La TƖƖNA ka chɛ dɩ ŋ viiri nɛ. Ŋ ma sii mʋ. 23 Wɩɩ-la mɩ dɩŋ sɩ bʋla bil ŋɩɩ, jɩŋ arɩ La TƖƖNA nɛ pɛ na a kaa mʋ wuu.” 24 Ŋɩɩ nɛ Devit mʋ faa pɔkʋŋ nyuŋ. Chɛŋ-falɩŋ gbiele-la sɩ yie, kuoro Sɔɔl hɔŋ dɩ ʋ dii kʋdiile-la. 25 Ʋ hɔŋ lee-la ʋ sɩ vɛnɛɛ hɔŋ nɛ a kpagɛ jeeŋ. Abɩna hɔnɔ tɩgɛ Sɔɔl lɛ, Jonataŋ ma hɔŋ a chaasɛ Sɔɔl, aŋ ka Devit dɩhɔnʋŋ pɩŋ pɛɩ. 26 Tapʋlɩɩ-la Sɔɔl bɩ wɩɩkala bʋla, bɛɛ wɩaa ʋ bɩɩna ʋ tʋɔŋ lɛ nɛ a bʋl, “Ʋ naga wɩɩ nɛ ŋaa Devit lɛ, ʋ kɛŋ disiniŋ La TƖƖNA teeŋ.” 27 Chɛŋ-falɩŋ gbiele-la tapʋl-lɩamɩŋ chɛɛŋ ma, Devit dɩhɔnʋŋ ha bɩra pɩŋ pɛɩ nɛ. Ŋɩɩ nɛ Sɔɔl pɩɛsɛ ʋ nanʋala Jonataŋ, “Bɛɛ nɛ tɩɩ Jesi bile bɩ kʋdiilee leriŋ kɔ, dɩa arɩ jɩnɩŋ kala?” 28 Jonataŋ bʋl, “Devit chaasa sʋlmɛ nɛ, dɩ mɩ pʋ wombiiŋ dɩ ʋ mʋ Bɛtɩlɛhɛm. 29 Ʋ sɩ, ‘Leŋ dɩ mɩ mʋ, bɛɛ wɩaa mɩ nyɩŋ-nɩaa kɛŋ Wɩɩsʋlʋŋ gbiele nɛ la jaŋ lɛ. Mɩ naambie bʋla pɩmɛ arɩ mɩ kɔ nɩmɛ. Dɩ ŋ tʋɔŋ nɛ tɔrɛ mɩ nyuŋ, pɩmɛ wombiiŋ dɩ mɩ mʋ na mɩ naambiiriŋ.’ Kuoro, wɩɩ-la sɩ tɩɩ ʋ bɩ ŋ kʋdiilee leriŋ kɔ nɛ ŋɩɩ.” 30 Ʋ sɩ bʋl ŋɩɩ Sɔɔl baanɩŋ guu sii Jonataŋ nyuŋ woruŋ, ʋ bʋl, “Ŋ ŋaa ha-bii-balɩŋ dɩgɩlaa sɩ bɩ wɩaa ka nɩɩ bii nɛ. Mɩ jɩma ŋ pɛ Jesi nanʋala lɛ nɛ. Ŋ saa joŋ hɩɩsɩŋ hɛ ŋ tɩtɩa arɩ ŋ naaŋ-la sɩ lʋlʋŋ lɛ nɛ ŋɩɩ. 31 Dɩ Devit nɛ kɛŋ mɩɩsɩŋ, ŋ bɩ jaŋ kɔ dɩ ŋ dii kuoruŋ tinteeŋ deeŋ lɛ. Leŋ ba kɛnʋ kɔ, ʋ maga dɩ ba kpʋʋ nɛ.” 32 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ pɩɛsɛ ʋ nyɩmma, “Bɛɛ nɛ tɩɩ ŋ chɩchɛ ŋ kpʋʋ? Wʋbɛɛ nɛ ʋ chei?” 33 Ŋɩɩ lɛ nɛ Sɔɔl joŋ ʋ timiŋ a yuo dɩ ʋ kpʋ Jonataŋ. Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ chaasa jɩŋ arɩ ʋ nyɩmma kɛŋ tʋɔŋ dɩ ʋ kpʋ Devit nɛ. 34 Jonataŋ chaasa na baanɩŋ, a sii kʋdiile-la nyuŋ. Ʋ bɩ kʋŋkala die chɛ-lɩa-la, bɛɛ wɩaa ʋ tʋɔŋ fa chaasa chei ʋ nyɩmma nyuŋ nɛ woruŋ, a tɩŋ hɩɩsɛ wɩalɩŋ ʋ sɩɩ ŋaa Devit lɛ. 35 Taŋ sɩ pʋla chʋchʋɔŋ, Jonataŋ mʋ pɔkɔŋ nyuŋ dɩ ʋ dɩ Devit cheŋ dɔŋɔ. Ʋ pɛ kɛŋ bii-bie nɛ ba mʋ. 36 Ʋ bʋla pɩ bile, “Mɩɩ chɛ dɩ mɩ yuo to-hɛŋŋɛɛ nɛ, fá a mʋ paa kaa kɔ.” Bile sɩ fá mʋmʋ, Jonataŋ yuo to-hɛmɩŋ ʋ kieli bile mʋ sɩpaaŋ. 37 Bile sɩ mʋ yi lee-la to-hɛŋ-la sɩ tele, Jonataŋ yɩrʋ a bʋl, “To-hɛŋ-la hɛ sɩpaaŋ.” 38 Ŋɩɩ nɛ aŋ kpɩa ʋ lɛ, “Ŋaa lɩma lɩma! Pʋpɔ ŋ sɩ́ chɩŋ.” Bile mʋ a joŋ to-hɛŋ-la a kaa mɩɩra kʋ pɩ ʋ nɩhɩaŋ. 39 (Bile-na bɩ wɩaa deemba kala bʋbʋɔŋ jɩŋ. Jonataŋ arɩ Devit dʋndʋŋa nɛ jɩma.) 40 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ joŋ ʋ laalɩyuori-kɩaa pɩ bile aŋ bʋla pʋ, “Kaa mɩɩra mʋ dɩa.” 41 Bile sɩ mʋa harɩŋ, Devit sii tabɩɩ-la sɛmɛ, a kʋ kpirimi Jonataŋ sɩpaaŋ naansɩɩŋ butori. Ba guori dɔŋɔ aŋ yiyel. Ama Devit nɛ faasa yel kɩŋkɛŋ. 42 Ŋɩɩ nɛ Jonataŋ bʋla pɩ Devit, “Ŋ jaŋ mʋ woruŋ. Mɩ dɩŋ ŋmɩɛsa pɩ dɔŋɔ nɛ La TƖƖNA yɩrɩŋ lɛ a ŋaa nandɔsɛ. La TƖƖNA nɛ ŋaa la pɛ-naara, a ŋaa mɩ doho nɩaa arɩ ŋ doho nɩaa ma pɛgɛ pɛ-naara a kaa mʋ wuu.” Ŋɩɩ nɛ Devit viiri, ka Jonataŋ ma mɩɩra mʋ dɩa. |
©Ghana Institute of Linguistics Literacy and Bible Translation 1984, 2014
Wycliffe Bible Translators, Inc.