Nya ǹ dín 7 - LAWA A BOO SONBORE

Itian a bɔlɔ pɛ

¹ Lawa a kion wúlu-bɔlen kiã nɔ̀n da la: «Ǹ bɛ́ màn mɛn diɛ n wɔ gɔn la, sonbore ne?»

² Itian pɛ: – Ma dɔɔ̃nɔn laanka maa díin ni ka n too kɔ ma lon. Lawa mɛn bɛ́ gugurubaa ná a wɔ lɛa, bɛ na á n din nyaa wɔsɛn digolo Abrahamu ni, bɛ̀ a bɛ́ Mezopotamii gána nɛ, a ná a tɔn da giã Aaran wa.

³ Lawa na á pɛ nɛ: «Soo n nə n gána toa walan, ka n di a kion ne, masɛ bɛ́ re gána mɛn nyɛɛ n nɛ, n wo bɛ nɛ.»

⁴ Abrahamu tɔ́n soo á n bɔ *Kaldee minin gána nɛ, á daa giã Aaran. Ǹ di a gɛ̀ kio, Lawa tɔ́n bɔ walan á dia gána kɛ nɛ, bɛa gána lɛ n ke ka tá a-n sisia.

⁵ Lawa tán kɔ́n din kɔ Abrahamu la gána lɛ-n wa, haalɛ gòã da ǹ bǎã boɛɛn kooro din. Sɛnɛ, á n lɛ kɔ la mà gána lɛ na a din wɔ lɛa, ka a nɛnyaanan nɛ a kio, a da yaa, Abrahamu tɔn nɛ yɛ a biikoo li wa.

⁶ Lawa na á boo da kɛnɛn: «N nɛnyaanan tá re woe gána kɔsɔ nɛ, ǹ tá re ǹ biɛ bɛ̀rɛn lɛa, ǹ tá re ǹ nɔmiɛ lɛ̀ biɛsii (400) gɔ́ɔ̃ nɛ.»

⁷ Sɛnɛ, gána mɛn bɛ́ re ǹ biɛ bɛ̀rɛn lɛa ke lɛn, ma á re kiri kuri bɛ la. Bɛ kio, ǹ tá re soe, ǹ daa ǹ masɛ guguru kɔ gána kɛ nɛ.

⁸ Lawa din tɔ́n lɛ kɔ kɔn la ka Abrahamu ni: Bɛa sii-nyaa na á goã ka kurii ni. Bɛ lɛ nɛ Izaaki bɛ́ á yɛ, lɛawaa kiwisi bɛ kio, n di Abrahamu kuru. Izaaki dɔ na á zɛnaa miɛ̃ a nɛgiĩ Zakɔba ganaa, Zakɔba dɔ́ zɛnaa a nɛgiĩ fulupaa kɛ ganaa, ǹ mɛnɛn bɛ́ digolon lɛa.

⁹ Foo wuu pɛ a lɛa, bɛa digolon kɛn lɛn nə́ ǹ diɛ̃ Zozɛfu sã minin la, bɛn nə́ woo ne Ezipti gána nɛ. Sɛnɛ, Lawa goã kun ka Zozɛfu ni.

¹⁰ A bɛ́ á nɔmaan mɛnɛn yɛ, Lawa bɔ bɛn dinin tumaa nɛ. Lawa sii-doɛ̃ gole kɔ la Ezipti a kii gole kɛ yɔrɔ-a, bɛa kii lɛ tɔ na á goã *Faarahɔn. Bɛ Zozɛfu bɔ á koa Ezipti gána mìi la, a ná a din dɔ a kion a naforon sii yɔrɔ bɔ toa a gɔn.

¹¹ Bɛ kio, bòo gole wɔ Ezipti laanka Kanaan gánan tumaa nɛ. Nɔmaa lɛ gole kɔ, yǎa wɔsɛn digolon lɛn nə́ ǹ ba màn-bii yii doo wa.

¹² Zakɔba bɛ́ á ma mà màn-bii tá Ezipti gána nɛ, a nɛgiĩn mɛnɛn lɛn bɛ́ wɔsɛn digolon lɛa a na á bɛn dia walan bibinaa nɛ.

¹³ Ǹ wusoo a woo paabaa ǹ wɔ ke, Zozɛfu nə́ n din pɛ ǹ dɔɔ̃nɔn lɛn manɛ, ǹ nə́ dɔ̃, yǎa kii lɛ dɔ na a bɔ ǹ bǎã dɔ̃.

¹⁴ Zozɛfu tɔ́n minin dia mà ǹ wo asɛ di Zakɔba kũ, ǹ da nɛ ka asɛ dɔɔ̃nɔn tumaa nɛ. Ǹ kaa kun na á goã min pɔsɔbaawensooro.

¹⁵ Zakɔba a da Ezipti gána nɛ n ka bɛ nɛ. A na á gã walan, ka wɔsɛn digolon lɛn dɔn nɛ.

¹⁶ Ǹ nə́ ǹ wen waa ǹ nə́ woo ǹ ne Sisɛmu kiwi, ǹ nə́ ǹ kaa yala-n walan, Abrahamu bɛ́ á yala bǎã mɛn pii ka wɔrɔ nɛ Sisɛmun Amɔɔrɔ a nɛnyaanan lon.

¹⁷ Lawa bɛ́ á lɛ kɔ Abrahamu la ka sii mɛn nɛ, bɛa zɛnaa biikoo bɛ́ á diri, Zakɔba tɔrɔn lɛn nə́ mɔnaa ka giãgiãgiã Ezipti gána nɛ.

¹⁸ Bɛ kio, kii kɔsɔ giã Ezipti gána mìi la, bɛa kii lɛ Zozɛfu dɔ̃ wa.

¹⁹ Bɛa kii kɛ lɛ yiri baraa bɔ, mà a n wɔsɛn tɔrɔ papaɛ̃ nɛ. Á baa pàã lɛa wɔsɛn digolon ganaa, mà ǹ nə ǹ nɛnyaan tintiɛ̃nɛn zũ, màn mɛn bɛ́ toɛ, ǹ baran la wa.

²⁰ Muizu na á yɛ bɛa biikoo kɛ lɛ nɛ, a na á goã siĩni parsiini. A na á goã ǹ dan gɔn mui sɔɔ.

²¹ Ǹ bɛ́ ǹ nə́ zũ, kii a nɛlɔ na á yɛ á saa, á too ka a din gɔ́ɔ̃gɔ́ɔ̃ ǹ nɛ bɛ́ lɔn.

²² Ǹ nə́ Muizu daraa Ezipti gána minin sii-doɛ̃ tumaa ganaa. Pàã gole na á goã Muizu a boo-diɛ laanka a sii-zɛnaan nɛ.

²³ Muizu bɛ́ á dɔ lɛ̀ pusi, á wɔ a yiri ni á soo á woo bɔ ǹ dɔɔ̃n Izirayeli minin li.

²⁴ Á Ezipti min goon yɛ ǹ dɔɔ̃n goon nɔmiɛ. Á ǹ dɔɔ̃n lɛ a gɛ̀ dòo si, á Ezipti min lɛ dɛ á gã.

²⁵ A na á goã mà a n nyɛɛ ǹ dɔɔ̃nɔn lɛn manɛ, mà Lawa n die ǹ mìi sii ka asɛ pàã nɛ, sɛnɛ, bɛn na a giala ma wa.

²⁶ A lɛawaa, á woo Izirayeli minin min paa yaa zia diɛ. Á wɔ ǹ bii ni, mà a nə ǹ kiɛ kun, á pɛ ǹ nɛ: «Maa giaáran lɛn! Wàa na á baa ka tá fuu nyɛɛ kɔn nɛ, táa ka n dɔɔ̃nɔn lɛa.»

²⁷ Sɛnɛ, min mɛn bɛ́ á goã boe ǹ miã yii-n lɛn, bɛ pɛ Muizu ni: «Die na á n koa kii laanka kiri-kuruli lɛa wɔsɛn mìi la?

²⁸ Ma n giɛ li mà n masɛ dɔ dɛ, ka n bɛ́ n Ezipti min kɛ dɛ gunun lɔn?»

²⁹ Muizu bɛ́ á bɛa boon kɛn ma, á baa si á woo n duru bǎã kɔsɔ nɛ, Madiã gána nɛ. Á lɔ saa walan, á nɛgiĩ min paa yɛ.

³⁰ Lɛ̀ pusi a wo walan kio, lon a dia dí-a wole goon nə́ n din nyaa Muizu ni, tɛ buə̃ bii daãn ganaa, Sinayii kele a don bii.

³¹ Muizu nə́ n kaãbaa bɛa sii kɛ lɛ-a, a bɛ́ giɛ li a n mɔrɔ a ga a ganaa, Dɛnaa Lawa lɛn nə́ bɔ á pɛ:

³² «Ma nə n digolon Lawa lɛa: Abrahamu a Lawa, Izaaki a Lawa, Zakɔba a Lawa, man bɛ lɛ lɛa.» Muizu bɛ́ bìn diɛ, a yii a we doo á giɛ wa.

³³ Dɛnaa Lawa tɔ́n pɛ nɛ: «N kɔsɔnɔn waa n nə ǹ bɔ n gòãn ganaa, a giala, n bɛ́ golee-n bǎã mɛn nɛ, Lawa a bǎã nɛ.

³⁴ Sonbore, má maa tɔrɔ lɛ a nɔmaa yɛ Ezipti gána nɛ, má a ginii lɛ dɔ ma, man gisĩ má n die sii sii la. Sisia Muizu, woo. Masɛ n die n diɛ Ezipti gána nɛ.»

³⁵ Muizu mɛn bɛ́ Izirayeli nɛnyaanan nə́ n piã nɛ, Lawa na á ná a lon a dia dí-a wole da daãn nɛ, a din lɛ bíi, mà a ǹ kii baa ka ǹ si sii la wole ne, ǹ nɔ̀n da min mɛn la lɛn mà «Die na á koa kii laanka kiri-wɔle lɛa?»

³⁶ A din lɛ na á soo ka Izirayeli nɛnyaanan lɛn nɛ, á ǹ kaa là nyantoro ne. Lɛ̀ pusi gɔ́ɔ̃ nɛ, á kaãbaa ǹ sii dadaran zɛnaa, Ezipti gána nɛ, sawɛɛ tà mu li, ka don bii ni.

³⁷ A din Muizu lɛ na á pɛ Izirayeli minin lɛn manɛ: «Lawa á re a din a boo gii-dali goon boe ka bii ka masɛ bɛ́ lɔn.»

³⁸ A din ni, zaman lɛ bɛ́ soe-n kɔn don bii ǹ mɛn waáraa, á golee wɔsɛn digolon lɛn laanka lon a dia dí-a wole lɛ bii ni, lon a dia dí-a wole mɛn bɛ́ á goã n toɛ Sinayii kele lɛ la a n boo diɛ nɛ. A din Muizu lɛ nɛ, sii-zɛnaan mɛnɛn bɛ́ wɔsɛn kiɛ yiikoonaabaa taãn-taãn kɛ nɛ, á bɛn boon si á ǹ kɔ wɔ la.

³⁹ Sɛnɛ, wɔ digolon na a bɔlɔ si wa, ǹ ǹ nə́ n piã nɛ, ǹ taasiɛn nə́ wusoo ǹ nə́ woo Ezipti gána-n kũ doo.

⁴⁰ Sonbore, ǹ nə́ pɛ Aarɔn nɛ: «Dìn zɛnaa n kɔ wɔsɛn la, dìn mɛnɛn bɛ́ re wɔ nyɛɛnaan boe, a giala, Muizu mɛn soo wɔ nɛ á wɔ bɔ Ezipti gána nɛ, sii mɛn yɛ, wɔ ba doɛ̃ wa.»

⁴¹ Maǹ nə́ diin nɛ zɛnaa bɛa biikoo kɛ lɛ li, ǹ nə́ wúlu bɔ bɛa dì kɛ lɛ ganaa, ǹ nə́ ǹ dinin gɔn màn zɛnaa kɛ lɛ guguru kɔ ka nyɛnyɛɛ nɛ.

⁴² Bɛ lɛ na á toa, Lawa tɔ́n nə n yɔrɔ bɔyaa á bɔ ǹ la, á ǹ toa ǹ nə́ leeren guguru kɔ. Ka a bɛ́ á n kiɛ̃ Lawa a boo gii-dalin sɛ́wɔ-n lɔn: «Kasɛn Izirayeli minin, lɛ̀ pusi gɔ́ɔ̃ nɛ don bii, ka tɔɔn bɔ *wúlu mànan lɛa, sɛnɛ, ka bie ká ǹ bɔ masɛ ganaa wa.

⁴³ Táa ka n ká dì Mɔlɔki kɛa da ǹ mɔnaa kion gũ, dì Refan kɛ dɔ ka leere bɛ́ lɔn, ka bɛ dɔ nyín gũ. Ka ǹ ká bɛa màn nyínin kɛn lɛn zɛnaa ka tá ǹ guguru koe. Bɛ lɛ taman yii ni, ma á re toɛ ǹ ka goa, ǹ wo ka-n sɔsɔɔ *Baabilonii kiwi kɛ kio.»

⁴⁴ Sɛnɛ, don bii, Lawa a Mɔnaa Kion mɛn bɛ́ a dí fù goã koa nɛ a nɛ, táa bɛ dɔ́ goã wɔ digolon gɔn. A na á n dɔ á kɔnpɛ ka Lawa din a boo-diɛ laanka a sii yɔrɔ nyaa nɛ Muizu ni.

⁴⁵ Mɔnaa kion lɛ bɛ́ á n kɔ bɛa digolon kɛn kiodɛnan la, bɛn nə́ wɔ nɛ Kanaan gána nɛ, Zozoe nə ǹ nyɛɛnaan bɔ, ǹ nə́ wɔ gána mɛn nɛ, bɛ̀ Lawa bɛ́ tɔrɔ kɔsɔn lui boe ǹ nyɛɛnɛ. Wɔ digolon kɔsɔn mɛnɛn nə́ da bɛn kio, maǹ nə́ toa bɛn dɔn gɔn. A na á n zɛnaa miɛ̃ yǎa á daa dɔ wɔ digolon kɛn ganaa kii Davida a biikoo li.

⁴⁶ Bɛa Davida lɛ kɔɔ̃n kɔ Lawa ganaa. A ná a nyankɔ mà Izirayeli a Lawa lɛ toa asɛ giã ǹ kion dɔ a kɔ la.

⁴⁷ Sɛnɛ, kii Salomɔn na á bɛa kion lɛ dɔ á kɔ Lawa la.

⁴⁸ Sɛnɛ, Lon a Lawa Gole lɛ bie giɛ̃ minbuiin nɛn gɔn kion doe-n wa. Ka Lawa a boo gii-dali bɛ́ á pɛ lɔn:

⁴⁹ «Dɛnaa Lawa n kɛ pii: Lon nə maa kii dankan lɛa, tán nə maa gòãn kaa ǹ bǎã lɛa. Ka n boe la ka kion mɛn dɔ maa wɔ lɛa? Bǎã mɛn nɛ má n boe la man susu a nɛ.

⁵⁰ Ma din gɔn bie á lon laanka tán zɛnaa wa?»

⁵¹ Itian mà ǹ ganaa: Ka mìi á kaka, ka foo á kaka, ka too dɔ á kaka! Baraabaraa ka nə n piɛ̃ ka Lawa a Yiri Fu kɛ nɛ. Ka tumaa n goon ka ka digolon lɛn nɛ.

⁵² Lawa a boo gii-dali kɛ mɛn nɛ, mà ka digolon manə ǹ fuu nyaa-n wa? Minin mɛnɛn nə goã Min Pepere kɛ a daa boo diɛ, táa ka digolon lɛn nə́ bɛn dɛ ǹ nə́ gã. Sisia, ka dininmaan dɔn nə́ bɛa Min Pepere kɛ lɛ kɔ a zɔ́ɔn la ǹ ná a nyin bɔ.

⁵³ Kasɛn mɛnɛn bɛ́ Lawa ná a lon a dia dí-a wolen dia, ǹ nə́ daa a dí-pɛn lɛn kɔ ka la, ka dinin lɛn man ka bɛa dí-pɛn kɛn lɛn bɔlɔ si wa.

Itian a gɛ̀ boo

⁵⁴ Boon kɛn nə́ tɛ da kiri-wɔlen lɛn foo-a, yǎa ǹ nə́ n lɛ sɔsɔ̃ Itian li.

⁵⁵ Sɛnɛ, Itian lɛ sɛ, Yiri Fu bɛ́ la, á n yii saa á ga lon, á tɔ́n Lawa yɛ a gugurubaa nɛ, á Yezu dɔ yɛ golee-n Lawa gusin.

⁵⁶ Á pɛ: «Á ke, masɛ yii-n lon lɛ ganaa buĩ ni, Min a Nɛgiĩ n golee-n Lawa gusin.»

⁵⁷ Kiri-wɔlen lɛn bɛ́ ǹ nə́ bɛ ma, ǹ nə́ ǹ gɔnɔn kɔ ǹ toon lɛ, ǹ nə́ n lɛ dɛ: «Ebe-be-be!» Bɛ kio, ǹ tumaa yoo kun, ǹ nə́ kaa la.

⁵⁸ Ǹ nə́ nyanyanaa ǹ nə́ soo ne ǹ nə́ n bɔ-n kiwi, ǹ nə́ mɛ la ǹ nə́ dii ka kɔlɔn nɛ. Minin mɛnɛn nə kɔlɔ zũ Itian nɛ bibinaa nɛ, ǹ nə́ ǹ bíi mà siéren, bɛn nə́ ǹ mɔnaan koa tɔntɔraa goon li, a tɔ n Sooli.

⁵⁹ Ǹ bɛ́ Itian lɛ dii, a na á goã Lawa nyankoe kɛnɛn: «Dɛnaa Yezu, masɛ telenboen si.»

⁶⁰ Bɛ kio, á n musin kurumaa tán, á n lɛn gole bɔ á pɛ: «Dɛnaa, sii baraa kɛ toa ǹ nɛ.» A bɛ́ á bɛ da á nya, á gã.