Nya ǹ dín 27 - LAWA A BOO SONBORE

Pooli a dia Rɔmu

¹ Ǹ bɛ́ ǹ nə́ pɛ, mà wɔ n die we tà kuru ǹ goo ne wɔ wo Italii gána nɛ, ǹ nə́ Pooli laanka kòso nɛn kɔsɔn kɔ sɔraasin kuru mìilandɛnaa goon la, a tɔ n Zulusu. Sɔraasin kuru mɛn bɛ́ Kii Gole kɛ tɔ ná a ganaa, bɛa goledɛnaa nɛ.

² Wɔ́ wɔ Adramiti kiwi a tà kuru ǹ goo goon ne, bɛ doamaa nɛ a bɔ Azii gána genli a kiɛ̃. Wɔ́ wɔ, wɔ́ woo ka Aristarki-n kun wɔ nɛ, Masedoanɛ gána min ni, a n boe Tesaloniki kiwi.

³ Wɔa woo a lɛawaa, wɔ́ dɔ Sidɔn. Zulusu na á goã Pooli kuĩ ka minbuiinbaa nɛ, á lɛ kɔ mà Pooli wo bɔ a giaáran li kiwi gɔ́ɔ̃ nɛ, bɛn na a laadoo siin zɛnaa nɛ.

⁴ Wɔ bɛ́ wɔ́ yoo walan, Siipri gána mɛn bɛ́ mu bii, wɔ́ bɔ bɛ para li, a giala, bɛ̀ wɔ́ pɛ wáa wɔ n woe pepere, piɛ̃ nə n diɛ wɔ lɛ.

⁵ Yìsi mu mɛn bɛ́ kaa-n Siliisii gána laanka Panfilii gána lɛ, wɔ́ bɛ kuru wɔ́ woo dɔ Miira kiwi, Liisii gána nɛ.

⁶ Sɔraasin kuru mìilandɛnaa lɛ Alɛksandrii kiwi a tà kuru ǹ goo goon yɛ walan, woe Italii gána nɛ, á wɔ gisĩ á wɔ kaa bɛ nɛ.

⁷ Wɔ́ lɛawaa gigiã zɛnaa bɛ̀ wɔ n mu kuri woe boɛboɛ. Wɔ n wɔ́ nɔmaa wɔ́ tɔ́n woo dɔ Kinidi gána paǹ li, sɛnɛ, piɛ̃ bɛ́ n diɛ wɔ lɛ, wɔ a boe la wɔ wo nyɛɛnɛ pepere wa. Wɔ́ n yɔrɔ dia gɔsɛ, Salmone bǎã la, wɔ́ daa bɔ Krɛti gána paǹ kɛ li.

⁸ Mu-kurii lɛ kaka kɔ wɔ ganaa parsiini, sɛnɛ, wɔ bɛ́ kiɛ̃ gána lɛ paǹ li, wɔ́ woo dɔ bǎã goon ne, ǹ nə́ bíi «Goon golee ǹ bǎã sonbore», a wɔlɔ a sɔsɔɔ Laasee kiwi ganaa wa.

⁹ Wɔ́ biikoo gigiã ziziɛ̃ walan, lɛ-sɔɔ kɛ dɔ́ kiɛ̃, mu-kurii a siĩn doo wa. Bɛ lɛ na á toa, Pooli nə́ n gɔn waa á pɛ:

¹⁰ «Maa giaáran ganaa, masɛ yii ná a ganaa máa mu-kurii kɛ á re baraa koe. Bɔ̀n tá re tà kuru ǹ goo lɛ laanka a gɔ́ɔ̃gɔ́ɔ̃ ǹ mànan yii, ka wɔ dininmaan lɛn dɔn nɛ.»

¹¹ Sɛnɛ, sɔraasin kuru mìilandɛnaa lɛ sɛ foo na á goã doa-n tà kuru ǹ goo-dabaali lɛ laanka ǹ dɛnaa lɛ a boon ganaa, á la Pooli wɔ nɛ.

¹² Bɛa goon golee ǹ bǎã lɛ a siĩn min giã a-n bɔ̀nɔn wa, bɛ lɛ taman yii, tà kuru ǹ goo lɛ gɔ́ɔ̃gɔ́ɔ̃ ǹ minin lɛn gigiã mà wɔ daa wɔ wusoo wɔ mu kuru, wɔ ga a ganaa, bɛ̀ wɔ á boe la wɔ dɔ Feniksi kiwi, wɔ bɔ̀nɔn zɛnaa walan. Bɛ n Krɛti gána a goon golee ǹ bǎã goon lɛa, goo á boe la a n toa lɛ̀nyɛɛn laanka gusin a lɛ̀ gùrù gisi ganaa a wɔ a nɛ, á boe la a n toa lɛ̀nyɛɛn laanka gɔsɛ a lɛ̀ gùrù gisi dɔ ganaa a wɔ a nɛ.

Piɛ̃ gole n yui mu la

¹³ Piɛ̃ boɛɛn kɔ́n yoo gusin a lɛ̀ gùrù ganaa á boe, ǹ nə́ taasɛ mà ǹsɛn sii á die yɔrɔ boe. Ǹ nə́ tà kuru ǹ goo lɛ a da mu-kurii ganaa giala kɔ, bɛ̀ ǹ nə ǹ ba ǹ wɔlɔ lui Krɛti gána lɛkoro ganaa wa.

¹⁴ Sɛnɛ, boɛɛn nɛ gɔrɔ, nyɛ́ɛ da ǹ piɛ̃ gole mɛn bɛ́ boe lɛ̀giala laanka gɔsɛ a lɛ̀ gùrù gisi ganaa, bɛ́ yoo gána lɛ a kele bǎãn nɛ, á daa n duwəə wɔ la.

¹⁵ Piɛ̃ lɛ tà kuru ǹ goo lɛ lɛ goa, wɔ bɛ́ wɔ a boe la wɔ á yɔ boe a ganaa wa, wɔ́ toa á tà kuru ǹ goo lɛ nyanaa á woo ne.

¹⁶ Gána boɛɛn kɔ́n nə mu bii, a tɔ n Kloda, wɔ́ bɔ bɛa gusin a lɛ̀ gùrù ganaa á n kɔ wɔ siã boɛɛn nɛ, wɔ́ n doa wɔ́ boo la wɔ goo lɛ a boɛɛn kɛ kũ, sɛnɛ, bɛ ná a n zɛnaa ka nɔmaa gole ne.

¹⁷ Ǹ bɛ́ ǹ nə́ da tà kuru ǹ goo gole lɛ nɛ, bɛ kio ǹ nə́ tà kuru ǹ goo gole lɛ yii ka biɛn nɛ. Ǹ bɛ́ ǹ ba li tà kuru ǹ goo lɛ wo dii Liibii a nyɔɔsɔ̃ la wa, ǹ nə́ goo lɛ a mɔnaa gole kɛ lɛ bɔ, ǹ ná a sii toa piɛ̃ gɔn, a dɔ́ wɔ nyanaa miɛ̃ á woo wɔ nɛ.

¹⁸ A lɛawaa, piɛ̃ lɛ bɛ́ tɔ́n bìn diɛ wɔ ganaa taãn-taãnɛ, ǹ nə́ mɛ la ǹ nə́ tà kuru ǹ goo lɛ a guĩ zuĩ mu li.

¹⁹ A lɛawaa sɔɔbaa ǹ wɔ pinaa, goo lɛ a dabaalin lɛn dininmaan nə́ tà kuru ǹ goo lɛ a gɔ́ɔ̃gɔ́ɔ̃ ǹ mànan waa, ǹ nə́ ǹ zũ mu li.

²⁰ Lɛawaa gigiã kiɛ̃ wɔ a wasa yii wa, wɔ a leeren dɔn yii tèlò-n wa. Piɛ̃ lɛ dɔ pàã bɛ́ tɔ́n gole taãn-taãnɛ, wɔ́ nɔmaa wɔ́ taasɛ wáa wɔ a re n boe kɛ-n wa.

²¹ Á bele bɔ dɔn wɔ a màn bii wa. Pooli tɔ́n yoo á golee minin lɛn bii, á pɛ: – Toa bɛ̀ ka n ka masɛ a boo si wɔ giã Krɛti, bɛ̀ fuu kɛ laanka bɔ̀n kɛ a wɔ yii wa.

²² Sisia man pii ka nɛ, ka n foo taã, a giala, wɔ a min goon din ba re goɛ̃ kɛ-n wa, tà kuru ǹ goo lɛ sɛ n die bɔ̀n biɛ.

²³ Sonbore, tèlò-n, masɛ bɛ́ Lawa mɛn wɔ lɛa, man dí nyɛɛ nɛ, bɛa lon a dia dí-a wole goon ná a n din nyaa ma nɛ.

²⁴ Á pɛ ma nɛ: «Nsɛ Pooli baran nyɛ́ɛ baa wa, pàã nɛ, nsɛ golee Rɔmu kii gole gole lɛ yɔrɔ-a, kiri nə n wɔ n ganaa. Á pɛ dɔn, ma ma miãn mɛnɛn bɛ́ kun ka ma nɛ mu-kurii kɛ lɛ gɔ́ɔ̃ nɛ, mà Lawa á die bɛn dɔn boe a nɛ maa lɛa.»

²⁵ Maa giaáran lɛn, ka n foo taã! Masɛ foo á doa-n Lawa ganaa, ma boo mɛn pɛ ka nɛ, a nə n zɛnɛɛ miɛ̃.

²⁶ Wɔa goo lɛ doamaa nɛ a wo n din dɛ gána kɔ́n ganaa mu bii.

²⁷ A tèlò fulusiibaa ǹ wɔ n ke, piɛ̃ lɛ n wɔ biĩ mu gole gole lɛ la. Làan biikoo li, goo-dabaalin lɛn nə́ taasɛ ǹ nə́ dɔ̃, mà wɔ diri tán kɔ́n la.

²⁸ Ǹ nə́ biɛ zũ ka màn na a ganaa, ǹ nə́ ga mu lɛ a zuzulubaa ganaa, ǹ nə́ yɛ mà mu lɛ a zuzulubaa n mɛtərə pusi. Nyɛɛn boɛɛn doo ǹ nə́ wusoo ǹ nə́ biɛ lɛ zũ, ǹ nə́ yɛ mà mu lɛ a zuzulubaa n mɛtərə pɔsɔɔ.

²⁹ Nyɛ́ɛ na á goã ǹ ganaa mà wɔa tà kuru ǹ goo lɛ á re n toe kɔlɔn nɛ, bɛ lɛ nɛ ǹ nə́ goo lɛ a kurəə ǹ kɔlɔ dadara sii a biɛ yii goo lɛ kio ganaa, ǹ nə́ ǹ gisĩ mu li, ǹ nə́ n yii da mà lɛ̀ waa fufuu.

³⁰ Goo lɛ a dabaalin lɛn man giɛ li ǹ soo ǹ baa si, ǹ nə́ goo boɛɛn kɛ bɔ ǹ nə́ diɛ mu la, mà ǹsɛn man woe kɔlɔ dadaran yii goo lɛ nyɛɛn dɔ nɛ.

³¹ Pooli pɛ sɔraasin laanka ǹ mìilandɛnaa lɛ nɛ: «Bɛ̀ minin kɛn nə giã goo lɛ gɔ́ɔ̃-n wa, ka ba boe la ka la wa.»

³² Sɔraasin lɛn nə́ goo boɛɛn lɛ a biɛn kuru ǹ nə́ toa á woo.

³³ Wɔ bɛ́ n yii diɛ lɛ̀ a waa la, Pooli pɛ mà min din tumaa màn bii: «A lɛawaa fulusii n ke pelo wɔ nə n yii diɛ, wɔ n wɔ a màn kɔ́n bii wa.

³⁴ Masɛ n pii ka nɛ, ka màn bii, a giala, ka laadoo tá màn-bii ganaa ka yii boo la a goã koo. Masɛ n pii ka-n doo, màn ba re pɔrɛɛ ka kɔ́n-a wa.»

³⁵ Pooli bɛ́ á bɛa boon kɛn da á nya, á buuru saa, á barka da Lawa nɛ min tumaa yɔrɔ-a, á tɔ́n pɔrɔ á sɔ̃.

³⁶ Wɔ tumaa foo taã, wɔ gogoonmaa màn bii.

³⁷ Wɔ tumaa a kaa kun na á goã min biɛ paa ka pɔsɔbaa ka sɔrɔ (276) tà kuru ǹ goo lɛ gɔ́ɔ̃ nɛ.

³⁸ Wɔ bɛ́ wɔ́ màn bii wɔ́ nya, ǹ nə́ *belee lɛ sɛ waa ǹ nə́ zũ mu li, màn mɛn bɛ́ toɛ, tà kuru ǹ goo lɛ puusə kɔ.

Tà kuru ǹ goo lɛ a ziziɛ̃

³⁹ Lɛ̀ bɛ́ á waa, goo-dabaalin lɛn nə tán lɛ dɔ̃ wa. Sɛnɛ, maǹ nə́ mu a na kɔn-a ǹ bǎã kɔ́n yɛ, nyɔɔsɔ̃ na a lɛ-a. Ǹ nə́ ga li bɛ̀ maǹ boe la, ǹ wo tà kuru ǹ goo lɛ doa bɛ ganaa.

⁴⁰ Ǹ nə́ kɔlɔ dadaran lɛn fore ǹ nə́ ǹ kaa mu li, ǹ ná a da baa ǹ lasan kɛn yii ǹ biɛn dɔn fore. Bɛ kio ǹ nə́ mɔnaa goon yii tà kuru ǹ goo lɛ a nyɛɛnaan ganaa, màn mɛn bɛ́ toɛ, piɛ̃ nyanaa, ǹ bɛa nyɔɔsɔ̃ bǎã kɛ lɛ a zii saa.

⁴¹ Sɛnɛ, tà kuru ǹ goo lɛ woo n dɔ nyɔɔsɔ̃ li, á kũ walan, mu lɛ a duwəə baraa lɛ ná a kio yiyiɛ.

⁴² Sɔraasin lɛn mà ǹ daa ǹsɛn nə́ kòso nɛn lɛn dɛ, mà bɛ bie wa mà ǹ tá re mu biɛ ǹ baa si.

⁴³ Sɛnɛ, sɔraasin kuru mìilandɛnaa lɛ bɛ́ a ba li a Pooli dɛ wa, á n piã ka n miãn lɛn taasiɛ lɛ nɛ. Min mɛnɛn bɛ́ boe mu baa la, á pɛ bɛn manɛ mà ǹ parɛ bibinaa nɛ, ǹ nə n dɔ mu li ǹ wo tán lɛ ganaa.

⁴⁴ Gialakunun kɛn tá re dii gɔn-sɛlɛɛn la hinlaa tà kuru ǹ goo lɛ a yiyiɛ lɛkoron la. Wɔ tumaa dɔ́ woo dɔ tán lɛ la ka yɔrɔ kɛ lɛ nɛ, bɛ̀ màn kɔ́n ná a pɔrɔ wɔ ganaa wa.