Luku 22 - LAWA A BOO SONBOREZudaasi n yui Yezu gialaa ( MAT 26.1-5 , 14-16 ; MAR 14.1-2 , 10-11 ; ZAÃ 11.45-53 ) 1 Zuifun *yɔ bùbaã buuru zɔ́n nə die. Maǹ bɛa zɔ́n lɛ bíi *kiɛ̃mala ǹ zɔ́n. 2 Wúlu-bɔlen goledɛnan nɛ ka landa sii-daraalin man nə́ goã giɛ li ǹ Yezu kũ ka durii ni ǹ dɛ, a giala, maǹ nə́ goã nyɛ́ɛ biɛ zaman lɛ nɛ. 3 Zudaasi mɛn bɛ́ á goã kun ka Yezu a kialandɛnan lɛn nɛ, ǹ nə́ bíi Kariyɔtin giĩ, *Sɛtaan wɔ bɛ foo ne. 4 Á kiɛ̃ á woo kɔn yɛ ka wúlu-bɔlen goledɛnan nɛ, ka Lawa a kion a garadin goledɛnan nɛ Yezu kũ ǹ gɔn boo ganaa. 5 Yǎa bɛn nə n nyɛnyɛɛ, ǹ nə́ lɛ kɔ mà ǹsɛn tá wɔrɔ koe la. 6 Zudaasi lɛ kɔ bɛ ganaa. Á yoo á giɛ biikoo sonbore li, màn mɛn bɛ́ toɛ, a Yezu wɔ ǹ gɔn bɛ̀ zaman lɛ wɔlɔ ná a ba kunu wa. Yezu minin dia ǹ nə́ woo zɔ́n màn-bii zɛnaa ( MAT 26.17-20 ; MAR 14.12-16 ) 7 Zɔ́n kɛ lɛ Zuifun nə́ zɛnɛɛ, yɔ bù ná a ba buuru li wa, ǹ bɛ́ wúlu sèren dii lɛawaa mɛn li, ǹ kiɛ̃mala ǹ zɔ́n lɛ a zɛnaa ǹ wɔn lɛa, bɛa pinaa dɔ. 8 Yezu Piɛrɛ laanka ZAÃ dia, á pɛ ǹ nɛ mà ǹ wo kiɛ̃mala ǹ zɔ́n lɛ a màn-bii zɛnaa, ǹsɛn nə da bii. 9 Bɛa min paa lɛ tɔ́n nɔ̀n da la mà a n giɛ li ǹsɛn nə wo màn-bii lɛ zɛnaa maa? 10 Yezu nə́ ǹ lɛ si kɛnɛn: «Bɛ̀ ka tá re we kiwi, giĩ goon tá re die n diɛ ka lɛ, mu dɔ́n ná a mìi ni. Ka kɔ a kio lɛ, a bɛ́ re we kion mɛn nɛ, ka wɔ walan. 11 Ka pɛ kion lɛ a dɛnaa-n mà mìinaa mà asɛ laanka a kialandɛnan bɛ́ re kiɛ̃mala ǹ zɔ́n màn bii bǎã mɛn nɛ, mà bɛ á maa? 12 Bɛa giĩ lɛ á re kion gole goon nyɛɛ ka nɛ lon ǹ miã lalan, ka laadoo màn din tumaa ná a nɛ. Ka zɔ́n mànan lɛn yɔrɔ bɔ walan.» 13 Ǹ nə́ woo, Yezu sii lɛ yɔrɔ pɛ ǹ nɛ lɔn, ǹ nə́ woo a din tumaa yaa miɛ̃. Ǹ nə́ kiɛ̃mala ǹ zɔ́n lɛ a màn-bii zɛnaa. Kiɛ̃mala ǹ zɔ́n lɛ a bɔyaa a zɔ́n dii baa boo ( MAT 26.26-30 ; MAR 14.22-26 ; KOR1 11.23-25 ) 14 Biikoo bɛ́ á dɔ, Yezu daa giã tán màn-bii la, a dia dí-a wolen lɛn nə́ kun ni. 15 Yǎa a pɛ nɛ kɛnɛn: «Masɛ foo na á goã mu mii taãn-taãn kiɛ̃mala ǹ zɔ́n kɛ li, ma bii kun ka nɛ ma tɔn fuu yɛ. 16 A giala, masɛ n pii ka nɛ: Masɛ a re kɛ miã kɔsɔ bii doo duduu wa, yǎa a zɛnaa ǹ mìi taãn-taãn kɛ a lɛ pã pinaa, *Lawa a kiibaa ǹ bǎã nɛ.» 17 Á tɔ́n paan si, a bɛ́ á barka da Lawa nɛ a ganaa á nya, á pɛ: «Ka kɛ si, ka mi ka kɔ kɔn la. 18 A giala masɛ n pii ka nɛ: Ma a re *rezɛ̃ da nɛ mu mii doo wa, yǎa Lawa a kiibaa kɛ doe.» 19 Bɛ kio á buuru saa, a bɛ́ á barka da Lawa nɛ a ganaa á nya, á yiyiɛ kɔn á kɔ ǹ la, bɛ̀ a n pii: «Masɛ din gɔ̀nɔn nə ka kɛ nɛ, ma á koe kaa lɛa. Ka die ka bɛa sii kɛ lɛ zɛnaa masɛ kio, ka n yiri gisĩ masɛ nɛ.» 20 Màn-bii lɛ á nya kio, á duvɛ̃ dɔ saa paan nɛ á kɔ ǹ la, á pɛ: «Paan ke, masɛ din mà na a nɛ, á kaa kaa lɛa, a n lɛ kɔ kɔn la dii lɛa.» Yezu na a kɔ zɔ́ɔn la lɛ boo diɛ ( MAT 26.21-25 ; MAR 14.17-21 ; ZAÃ 13.21-30 ) 21 Yezu pɛ: «Sɛnɛ, á ke, min mɛn bɛ́ re masɛ koe maa zɔ́ɔn la, bɛa dɛnaa á ke n gɔn we màn-bii-n kun masɛ nɛ. 22 Sonbore ne, Min a Nɛgiĩ n die giɛ̃, a kɔnpɛ ka Lawa a sii yɔrɔ bɔ nɛ, sɛnɛ, min mɛn bɛ́ re we a zɔ́ɔn gɔn, bɛa dɛnaa wɔ n ka bɔ̀n nɛ.» 23 A kialandɛnan lɛn nə́ yoo ǹ nə́ nɔ̀n diɛ kɔn la, mà ǹsɛn die n die bɛa sii kɛ zɛnɛɛ? Yezu nə n gɔn waa a kialandɛnan man lɔn ga golebaa li wɔ gɔn la 24 Kialandɛnaa fulupaa lɛ yoo, ǹ nə́ liere koe, mà ǹsɛn man giɛ li, ǹ dɔ̃ mà die n siĩni a goã gole ǹsɛn bii. 25 Yezu pɛ ǹ nɛ: «Gánan kiin man nɔmaa diɛ ǹ mìi ni. Min mɛnɛn bɛ́ pàã nyɛɛ ǹ nɛ, bɛn lɛn man wusii doo ǹ nə́ pii, mà ǹ nə ǹsɛn bíi "bǐɛ̃-zɛnaalin". 26 Sɛnɛ, kaa wɔ ba miɛ̃ wa. A yɔrɔ n ka kɛ nɛ, ka tumaa a gole lɛ nə n baa ka kaa kiɛɛrɛdɛnaa bɛ́ lɔn. Kaa nyɛɛnaandɛnaa nə n baa kaa dí-nyali lɛa. 27 Ka dinin kánaa, man nɔ̀n diɛ ka la, min paa kɛ bii die n gole: Min mɛn bɛ́ tán màn bii, hinlaa min mɛn bɛ́ màn lɛ siɛ koe a biili la? Giã tán a màn-biili lɛ bie gole wa? Sɛnɛ, masɛ n ka bii, ka dí-nyali bɛ́ lɔn! 28 Ka dinin lɛn man ka nɔmaa si ka ganaa kun ka masɛ nɛ, maa fuu yɛ biikoon li. 29 Maa Díi Lawa bɛ́ á kiibaa kɔ ma la lɔn, ma dɔ n die kiibaa koe ka la miɛ̃. 30 Ka á re màn bii ka màn mi kun ka masɛ nɛ, maa kiibaa ǹ bǎã kɛ nɛ, ka á re giɛ̃ kii dankanan la, ka goã Izirayeli tɔrɔ fulupaa kɛ mìi la kun ka masɛ nɛ.» Yezu a gɔn-waa Piɛrɛ nɛ ǹ boo ( MAT 26.31-35 ; MAR 14.27-31 ; ZAÃ 13.36-38 ) 31 Dɛnaa pɛ: «Simɔn, Simɔn, n too kɔ. Sɛtaan na á nɔ̀n da mà Lawa zii kɔ asɛ la, asɛ nə ǹ duwəə ka ǹ bɛ́ wii duwii lɔn. 32 Sɛnɛ, masɛ Lawa nyankɔ n lɛa, màn mɛn bɛ́ toɛ, n golee Lawa li baran papaã wa. Bɛ̀ n wusoo ń daa masɛ ganaa ǹ mɛn waáraa, n dɔ n dɔɔ̃nɔn lɛ ǹ pàã yɛ.» 33 Piɛrɛ mà a ganaa: «Dɛnaa, masɛ bii yiimaa-n kunun n ni, ta ma wo kòso-n kunun n ni hinlaa ma gã kunun n ni.» 34 Yezu pɛ: «Piɛrɛ, masɛ n pii n ni, koo laan bɛ̀ a n wuu pii pelo kɛ lɛ din ni, bɛ̀ n nə́ piã ka masɛ nɛ gunyin sɔɔ.» Yezu a fuu yɛ lɛ diri ka foɛɛ̃ 35 Yezu pɛ ǹ nɛ: «Masɛ bɛ́ má ka dia biikoo mɛn waáraa, má pɛ ka nɛ máa ka baran wɔrɔ saa wa, boroo ne ka kɔsɔn nɛ, màn nyaabaa ka ganaa?» Ǹ ná a lɛ si mà màn kɔ́n nyaabaa ǹsɛn-a wa. 36 Á pɛ ǹ nɛ: – Sɛnɛ sisia, masɛ n pii ka nɛ, bɛ̀ wɔrɔ tá min mɛn lon, ǹ dɛnaa saa, bɛ̀ boroo tá min mɛn lon, bɛ dɔ a dɛnaa na a wɔ saa. Bɛ̀ gɔya ba min mɛn lon wa, ǹ dɛnaa na a dɔnkɛ gole sã a gɔya goon pii. 37 A giala, masɛ n pii ka nɛ, Lawa a boo bɛ́ màn mɛn pii, yǎa bɛ lɛ piɛ̃ masɛ ganaa: «Ǹ nə́ da kun ka basaã-kɔlen ne.» Sonbore dɔ nɛ, màn mɛn bɛ́ á n pɛ masɛ wɔ gɔn la, bɛ n die n zɛnɛɛ a lɛ pã. 38 Ǹ nə́ pɛ nɛ mà Dɛnaa, mà gɔya màn paa á ke. Á ǹ lɛ si: «Á siĩn kɛnɛn.» Yezu Lawa nyan mɛn kɔ Olivie dan kele la ( MAT 26.36-46 ; MAR 14.32-42 ) 39 Yezu soo á woo *Olivie dan kele la, ka a bɛ́ nɛn bɛ̀ a zɛnaa lɔn. A kialandɛnan nə́ kɔ lɛ ǹ nə́ woo. 40 Yezu bɛ́ á dɔ walan á pɛ ǹ nɛ mà ǹ Lawa nyankɔ, màn mɛn bɛ́ toɛ, ǹ nyan mɛnaa damagɔ́ɔ̃li ǹ sii gɔ́ɔ̃-n wa. 41 A din nə́ tɔ́n nə n zɔ̃ á n bɔ ǹ ganaa, á woo tiãlɛa sɔsɔɔ ka kɔlɔ zũ a mɛ tán-a ǹ bǎã bɛ́ lɔn. A bɛ́ á kaa tán, á Lawa nyankɔ á pɛ: 42 «Maa Díi, bɛ̀ n tá li, là-paparɛɛ kɛ wɔlɔ lui masɛ ganaa. Sɛnɛ, masɛ foo sii baran n zɛnaa wa, n din wɔ nə n zɛnaa.» [ 43 Lon a dia dí-a wole goon tɔ́n bɔ lon, á daa n dɔ lɛ, á pàã kɔ la. 44 Yiri lɔlɔkɔn baraa Yezu kũ, á wusoo á màn da a Lawa nyankɔ li. Á tɛ̀fuu pã, bɛ n kiɛ ka mà bɛ́ doɛ tán lɔn.] 45 Bɛa Lawa nyankɔ kɛ lɛ kio, a bɛ́ á yoo, á daa a kialandɛnan lɛn bǎã nɛ, á daa yaa yɔrɔ-kɔsiɛ nə́ ǹ gù dɛ, ǹ nə́ nyuù wɔ. 46 Á pɛ ǹ nɛ: «Wàa na á baa ka á nyuù we? Ka yoo ka Lawa nyankɔ, màn mɛn bɛ́ toɛ, ka nyan mɛnaa damagɔ́ɔ̃li ǹ sii-n wa.» Yezu kũ boo ( MAT 26.47-56 ; MAR 14.43-50 ; ZAÃ 18.3-11 ) 47 Yezu bɛ́ boo diɛ miɛ̃, zaman kɔ́n nə́ dɔ ǹ li. Min mɛn bɛ́ ǹ nə́ bíi Zudaasi, á n Yezu a dia dí-a wole fulupaa lɛ a goon lɛa, bɛ na á goã tɔ we zaman lɛ nyɛɛnɛ. Á n mɔrɔ Yezu ganaa mà a nə n soɛ a nɛ, á fòo diɛ nɛ. 48 Yezu pɛ nɛ: «Zudaasi, táa n nə n Min a Nɛgiĩ lɛ we zɔ́ɔn gɔn ka fòo diɛ nɛ!» 49 Sii mɛn bɛ́ re n zɛnɛɛ, ǹ bɛ́ ǹ nə́ bɛ yɛ, Yezu a tá kun wolen lɛn nə́ nɔ̀n da la mà Dɛnaa ganaa, mà ǹsɛn nə ǹ dɛ ka gɔyan nɛ? 50 Yǎa ǹ goon wúlu-bɔlen kiã a dí-nyali a gusin a too sɛlɛ á bɔ a ganaa. 51 Sɛnɛ, Yezu boo saa á pɛ kɛnɛn: «Ka golee ka kiĩni.» Á n gɔn da giĩ lɛ too lɛ ganaa, á da a bǎã nɛ. 52 Wúlu-bɔlen goledɛnan nɛ ka Lawa a kion-lɛduə̃li dadaran laanka min golen mɛnɛn bɛ́ giɛ li ǹ Yezu kũ, Yezu pɛ bɛn manɛ: «Ka n ka gɔya san laanka bàbàlan goa, ka daa masɛ gialaa, ka masɛ n mɛnaa minin la wole lɛa? 53 Ma bɛ́ kun ka nɛ baraabaraa Lawa a kion ka ma kũ wa. Sɛnɛ sisia, biikoo kɛ na á n koa ka nɛ, a na á n koa wɔlɔ tì goledɛnaa Sɛtaan dɔ nɛ.» Sɔraasin Yezu kũ laanka Piɛrɛ a piã ka Yezu-n boo ( MAT 26.57-58 , 69-75 ; MAR 14.53-54 , 66-72 ; ZAÃ 18.12-18 , 25-27 ) 54 Ǹ nə́ Yezu kũ, ǹ nə́ woo wɔ nɛ wúlu-bɔlen kiã a kion. Piɛrɛ na á goã wɔlɔ sɔsɔɔ nɛ, á n koe a kio lɛ. 55 Minin bɛ́ ǹ nə́ tɛ koa sumu lɛ bii, ǹ nə́ giã-n tán kun, Piɛrɛ woo giã tán kunun ǹ ni. 56 Dí-nyalin lɔ goon bɛ́ á yɛ giã-n tán tɛ lɛ a fúlu li, á n yii doa la, á pɛ: «Kɛ dɔ́ goã kun ka giĩ lɛ nɛ.» 57 Sɛnɛ, Piɛrɛ ná a liere kɔ. Mà lɔ lɛ ganaa, mà asɛ a giĩ lɛ doɛ̃ wa. 58 Boɛɛn nɛ bɛ kio, min kɔsɔ Piɛrɛ lɛ yɛ, yǎa bɛ dɔ́ pɛ mà táa a dɔ n kun ka giĩ kɛ lɛ a minin ni. Piɛrɛ ná a lɛ si mà haayii, mà asɛ a kunun ǹ ni wa! 59 Biikoo goon bɛ kio, min kɔsɔ wusoo á laa doo mà liere din ba a-n wa, mà kɛ goã kun ka giĩ lɛ nɛ, mà ka bɛ dɔ nɛ, mà Galilee gána min ni. 60 Piɛrɛ ná a lɛ si: «N bɛ́ bɔlɔ mɛn pii ke masɛ a bɛ miɛ wa.» A din bǎã-n gɔrɔ, a bɛ́ bɛa boo lɛ diɛ koo sà wuu pɛ. 61 Dɛnaa nə́ n yɔrɔ bɔyaa á ga Piɛrɛ ganaa. Yǎa Piɛrɛ yiri da ka Dɛnaa a boo lɛ nɛ, a bɛ́ á n mɛn lɛ pɛ nɛ: «Koo laan bɛ̀ a n wuu pii pelo, bɛ̀ n nə́ n piã ka masɛ nɛ yǎa gunyin sɔɔ.» 62 Piɛrɛ soo kanaa á wuu pɛ parsiini. Ǹ Yezu nɔmaa lɔn ( MAT 26.67-68 ; MAR 14.65 ) 63-64 Min mɛnɛn nə goã Yezu lɛduĩ, bɛn nə́ màn yii a yii ganaa. Maǹ nə́ goã yaa we a ganaa, ǹ nə́ dii bɛ̀ ǹ nə́ pii ni: «Haya, min mɛn bɛ́ á n dɛ, bɛa dɛnaa pɛ kəni!» 65 Ǹ nə́ goã sɔ tɔrɔ gigiã kɔsɔn koe a ganaa. Yezu a wo Zuifun kiri wɔ ǹ bǎã-n boo ( MAT 26.59-66 ; MAR 14.55-64 ; ZAÃ 18.19-24 ) 66 Lɛ̀ bɛ́ á waa, Lawa a wúlu-bɔlen goledɛnan laanka landa sii-daraalin mɛnɛn bɛ́ kiri-kurulin kuru lɛa, bɛn nə́ n lɛ sɔkɔn, ǹ nə́ woo ka Yezu ni ǹ kiri wɔ ǹ bǎã nɛ. 67 Ǹ nə́ pɛ Yezu ni: «Bɛ̀ Minin Nyin-sili lɛ n ka n din ni, n pɛ wɔsɛn manɛ.» Á ǹ lɛ si: «Bɛ̀ má pɛ ka nɛ, ka a re golee maa boo li wa. 68 Bɛ̀ má nɔ̀n da ka la dɔn, ka a re ma lɛ sii wa. 69 Sɛnɛ, a kũ sisia ganaa, Min a Nɛgiĩ tá re giɛ̃ Lawa Pàãdɛnaa gusin.» 70 Ǹ tumaa pɛ nɛ mà a bɛ́ míɛ̃ mà a n Lawa a Nɛ lɛa? Á ǹ lɛ si mà ǹ dinin dɔn man pii mà asɛ na a lɛa dɔn! 71 Ǹ nə́ tɔ́n nə n toa mà ǹsɛn manə n yii diɛ wàa mɛn siére kɔsɔ la doo? Mà ǹsɛn bɛ́ ǹ nə́ ma a dinmaa lɛ-n. |
San Catholic Edition Bible © Bible Society of Burkina Faso, 2013.
Bible Society of Burkina Faso