Kiin2 23 - LAWA A BOO SONBORE

Zoziasi n lɛ kɔ kɔn la dii we kɔn ka Dɛnaa Lawa nɛ

¹ Kii Zoziasi lɛ minin dia pii Zudaa laanka Zeruzalɛmu a min golen tumaa nɛ, mà ǹ da n sɔkɔn asɛ li.

² Bɛ kio, á woo Dɛnaa Lawa a kion lɛa sumu-n, Zudaa minin tumaa laanka Zeruzalɛmu minin tumaa n kun ni: Lawa a wúlu-bɔlen ne, Lawa a boo gii-dalin ni, zaman lɛ din tumaa, doobaan laanka pàãman nɛ. Lɛ kɔ kɔn la ǹ sɛ́wɔ mɛn bɛ́, ǹ nə́ yɛ Lawa a kion, kii lɛ bɛa boo yii pɛ ǹ nɛ.

³ Kii lɛ golee lon banbaran la, á lɛ kɔ wɔ Dɛnaa Lawa yɔrɔ-a, mà asɛ á die koe lɛ, asɛ na a gɔn waa ǹ boon tamaa, asɛ na a da ǹ boon laanka a landa boon tamaa, ka a foo din tumaa nɛ, ka a pàã din tumaa nɛ, a kɔnpɛ ka lɛ kɔ kɔn la ǹ boon kɛn nɛ kiɛ̃ nɛ sɛ́wɔ lɛ nɛ. Zaman lɛ tumaa nə́ n gòɛ̃ wɔ bɛa lɛ kɔ lɛ nɛ.

⁴ Bɛ kio, kii lɛ tɔ́n pɛ Lawa a wúlu-bɔlen kiã Ilkia nɛ, ka Lawa a wúlu-bɔlen kɛn nɛ koɛ la, ka kiɛnlɛ-lɛduə̃lin ni mà mànan kɛn ǹ nə́ ǹ zɛnaa dì baali wɔ lɛa, ka dì Aseeraa laanka lon gɔ̀nɔn ganaa ǹ mànan kɛn tumaa wɔ lɛa, mà ǹ bɛn tumaa goa, ǹ nə ǹ bɔ Lawa a kion lɛ nɛ. Kii lɛ bɛa mànan kɛn lɛn tã, Zeruzalɛmu kiwi kio, Sedrɔn wurun kɛn gɔ́ɔ̃ nɛ. Á ǹ ton goa, á daa-n Betɛli.

⁵ Zudaa gána a kiin nə goã, ǹ nə́ dì wúlu-bɔlen mɛnɛn koa, mà ǹ wúlu bɔ Zudaa gána a wúlu bɔ ǹ bǎãn nɛ, ka Zeruzalɛmu lɛkoro lɛ-a bǎãn nɛ, kii lɛ bɛn dí sàabaa. Min mɛnɛn dɔn nə goã dì *Baali a wúlu boe, wasa wɔ nɛ, mui wɔ nɛ, leere gigiã wɔ nɛ, ka lon gɔ̀nɔn ganaa ǹ mànan tumaa wɔ nɛ, kii lɛ bɛn dɔn dí sàabaa.

⁶ Á dì Aseeraa nyin kɛ saa Dɛnaa Lawa a kion, á soo á n bɔ nɛ Zeruzalɛmu kiwi, á woo Sedrɔn nyankɔrɔ kɛ nɛ, á tã walan á ton baa, á goa á zũ zaman tumaa bi ǹ yala kɛ nɛ.

⁷ Kionən mɛnɛn bɛ́ Lawa a kion lɛa sumu gɔ́ɔ̃ nɛ, ǹ nə́ goã n dinin koe dìn kɔrɔbaa la ǹ gɔ́ɔ̃ nɛ, lɔn dɔn nə́ dɔnkɛ sɔsɔrɔn tiɛ̃ ǹ nɛ dì Aseeraa wɔn lɛa, kii lɛ bɛn wuru.

⁸ Á lɛ dia wúlu-bɔlen tumaa la Zudaa gána a kiwin ni, ǹ nə́ daa. A saa Gebaa ganaa a wo Bɛɛr-Sebaa yaa, ǹ goã da yon giĩ kɔɔ̃n tiɛ̃ bǎãn mɛnɛn nɛ, kii lɛ bɛa bǎãn lɛn soɛ̃ yiɛ. Wúlu bɔ ǹ bǎãn mɛnɛn bɛ́ kiɛnlɛ-a ǹ nɛ, á bɛn ziziɛ̃: Ka *wúlu bɔ ǹ bǎã kɛ bɛ́ lɔn kiɛnlɛ-a ǹ nə́ kiwi mìilandɛnaa Zozoe tɔ kɔ a ganaa, ka kɛ nɛ, bɛ̀ n tá we ka kiwi lɛ a kiɛnlɛ nɛ, n gɔsɛ.

⁹ Sɛnɛ, wúlu bɔ ǹ bǎãn lɛn wúlu-bɔlen nə goã boe la ǹ tá woe Dɛnaa Lawa a wúlu bɔ ǹ bǎã kɛ nɛ, Zeruzalɛmu wa. Maǹ nə́ goã boe la ǹ tá yɔ bùbaã buuru kɛ dinsɔɔ̃ soɛ̃ kun ka ǹ dɔɔ̃nɔn nɛ.

¹⁰ *Wúlu màn tã ǹ bǎã mɛn goã Tofɛti, Bɛn-Inɔmu a nyankɔrɔ lɛ kɛ nɛ, kii lɛ bɛ dɔ soɛ̃ yiɛ, màn mɛn bɛ́ toɛ, min kɔn baran a nɛginin hinlaa a nɛlɔ tã wúlu màn lɛa, dì Molɛki wɔ lɛa wa.

¹¹ Zudaa gána a kiin nə goã ǹ nə́ sùin mɛnɛn kɔ wasa la, kii lɛ bɛn papaã. Bɛa sùin lɛn man nə́ goã Lawa a kion lɛ a kiɛnlɛ-a, kunu kii kiodɛnaa Netan-Melɛki a kion kɛ li. Kionən mɛnɛn bɛ́ doa-n Lawa a kion kɛ ganaa, Netan-Melɛki lɛ na á goã walan. Kii lɛ wasa a wotoron kɛn dɔn tã.

¹² Wúlu bɔ ǹ bǎãn mɛnɛn bɛ́, Zudaa gána a kiin nə́ goã, ǹ nə́ ǹ zɛnaa Ahaazi a sanabolo kion kɛ lalan, kii lɛ bɛn ziziɛ̃. Manaasee goã á wúlu bɔ ǹ bǎãn mɛnɛn dɔ Lawa a kion sumu gɔ́ɔ̃ màn paa lɛ nɛ, kii lɛ bɛn dɔn ziziɛ̃, á ǹ goa á ǹ bɔ walan, á ǹ ton kaa Sedrɔn nyankɔrɔ basa kɛ nɛ.

¹³ Wúlu bɔ ǹ bǎãn mɛnɛn nə goã Zeruzalɛmu yɔrɔ-a, *olivie kele a gusin a lɛ̀gɔn la, ke ǹ nə́ bii basaã kɔ ǹ bǎã, kii lɛ bɛn soɛ̃ yiɛ. Izirayeli gána a kii Salomɔn na á goã á bɛa wúlu bɔ ǹ bǎãn kɛn lɛn dɔ, Sidɔn minin dì bɔbɔnɛɛ Astartee kɛ wɔ lɛa, ka Moabu gána a dì bɔbɔnɛɛ Kemɔɔsi kɛ nɛ, ka Amɔn tɔrɔn dì bɔbɔnɛɛ Milkɔmu kɛ nɛ.

¹⁴ Bɛ kio, kii lɛ tiĩn yuyu, á dì Aseeraa nyínin nana kɔn. Ǹ goã bǎãn mɛnɛn nɛ, á bɛn pã ka minbuiin wen ne.

¹⁵ Wúlu bɔ ǹ bǎã mɛn goã Betɛli, Zoziasi bɛ dɔ wuru. Nebaati a nɛgiĩ Zeroboamu mɛn goã á Izirayeli minin kaa sii baraa zɛnaa ganaa, bɛ na á goã á bɛa wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ dɔ. Zoziasi bɛa wúlu bɔ ǹ bǎã kɛ lɛ laanka bɛa guguru kɔ ǹ bǎã kɛ lɛ ziziɛ̃, á tɛ da wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ ganaa, á ton baa. Á Aseeraa nyin kɛ dɔ tã.

¹⁶ Zoziasi bɛ́ á n yɔrɔ bɔyaa á ga, á gere yalan yɛ tán kele la, á minin dia ǹ nə́ woo bɛa yalan lɛn gere wen waa. Zoziasi bɛa gere wen lɛn tã wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ la. Á wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ baa màn kooro lɛa bɛa yɔrɔ lɛ la, ka Dɛnaa Lawa goã á ná a boo gii-dali da a pɛ ganaa lɔn, á bɛa siin kɛn boo da.

¹⁷ Bɛ kio, kii lɛ nɔ̀n da: «Wàa tìĩ n ke bii-a?» Kiwi minin lɛn ná a lɛ si: «N siin mɛnɛn zɛnaa sisia Betɛli kiwi a wúlu bɔ ǹ bǎã kɛ nɛ, Lawa a boo-gii dali kɛ lɛ á goã á bɔ Zudaa gána nɛ, á daa, á bɛa siin kɛn lɛn boo da ka paraa nɛ, bɛa Lawa a boo gi-dali lɛ a yala nɛ.»

¹⁸ Kii lɛ tɔ́n pɛ: «Ka toa walan kiĩni, min kɔn baran ǹ gɔn da a gere wen ganaa wa.» Ǹ nə́ tɔ́n a gere wen lɛn toa walan, ka Lawa a boo gii-dali kɛ dɔ wen ne, Lawa a boo gii-dali mɛn lɛ goã á bɔ Samarii kiwi á daa.

¹⁹ Dì kionən mɛnɛn tumaa goã Samarii kiwin ni, Izirayeli gána a kiin lɛn nə́ goã ǹ nə́ ǹ dɔ, ǹ nə́ wɔ Dɛnaa Lawa lon ne, Zoziasi bɛn yii papaã. A na á sii lɛ zɛnaa ǹ nɛ, ka a goã á zɛnaa Betɛli lɔn.

²⁰ Dì wúlu bɔ ǹ bǎãn wúlu-bɔlen mɛnɛn tumaa goã walan, Zoziasi bɛn tumaa dɛ wúlu bɔ ǹ bǎãn lɛn la, á minbuiin wen dɔn tã ǹ la. Bɛ kio, á wusoo á daa Zeruzalɛmu.

Kiɛ̃mala ǹ zɔ́n

²¹ Kii lɛ pɛ zaman lɛ tumaa nɛ: «Ka kaa Lawa, Dɛnaa Lawa lɛ a *kiɛ̃mala ǹ zɔ́n lɛ zɛnaa, ka á ke á n kiɛ̃ lɛ kɔ kɔn la ǹ sɛ́wɔ lɛ-n lɔn.»

²² Sii yɔrɔ-bɔlen kɛn, ǹ nə́ goã Izirayeli minin sii yɔrɔ boe, a kũ bɛn biikoo ganaa, a da Izirayeli gána a kiin laanka Zudaa gána a kiin kɛn biikoo tumaa yaa, bɛa kiɛ̃mala ǹ zɔ́n lɛ miã tɔn nə n zɛnaa wa.

²³ Bɛa Dɛnaa Lawa a kiɛ̃mala ǹ zɔ́n kɛ lɛ, man nə́ zɛnaa kii Zoziasi a kiibaa lɛ̀ fulukiwisibaa ǹ wɔ gɔ́ɔ̃ nɛ, Zeruzalɛmu kiwi.

Zoziasi a sii kɔsɔn zɛnaa

²⁴ Min mɛnɛn bɛ́ nyín bíi, ka min mɛnɛn bɛ́ boobaa ǹ dí nyɛɛ, Zoziasi bɛn dɛ, á kion lɛduə̃ ǹ dìn papaã ka dì tɔrɔ kɔsɔn nɛ. Sii bɔbɔnɛɛ mɛn tumaa goã n zɛnɛɛ Zudaa gána laanka Zeruzalɛmu kiwi, Zoziasi bɛn dɔn papaã. A na á baa miɛ̃, màn mɛn bɛ́ toɛ, a dí-pɛn lɛ pã. Bɛa dí-pɛn lɛn man kiɛ̃-n sɛ́wɔ kɛ nɛ, Lawa a wúlu-bɔle Ilkia goã á yɛ Dɛnaa Lawa a kion.

²⁵ KIIN mɛnɛn nə kiɛ̃ Zoziasi nyɛɛn lɛlɛ, ǹ kɔn nə yɛ ka a bɛ́ lɔn, á wusoo á daa Dɛnaa Lawa ganaa ka a foo din tumaa nɛ, ka a gɔ́ɔ̃ din tumaa nɛ, ka a taasiɛ din tumaa nɛ, á kɔnpɛ ka Muizu a dí-pɛ kɛ tumaa-n wa. Zoziasi kio, kii kɔn yɛ ka a bɛ́ lɔn wa.

²⁶ Sɛnɛ a laanka bɛ yii ni, Dɛnaa Lawa na a foo yoo gole mɛn yɔrɔ dia Zudaa gána la, Manaasee a Lawa foo busu ǹ siin kɛn tumaa taman yii á goã á ǹ zɛnaa, Dɛnaa Lawa wusoo bɛ kio wa.

²⁷ Dɛnaa Lawa pɛ: «Man die Zudaa tɔrɔn dɔn dinin zoɛ̃ ma ǹ bɔ ma yɔrɔ-a ka sɔsɔɔ, ka ma goã má Izirayeli minin na lɔn. Zeruzalɛmu kiwi ke, má a yii gɔgɔɔ̃, man die bɛ dɔ toɛ walan. Ma goã má pɛ kion mɛn wɔ paǹ li, máa ma tɔ n die goɛ̃ kànaa, man die bɛ dɔ toɛ walan.»

²⁸ Zoziasi sii gialakunun mɛnɛn zɛnaa, a sii mɛn tumaa zɛnaa, bɛn tá kiɛ̃-n sɛ́wɔ kɛ nɛ boo diɛ Zudaa kiin wɔ gɔn la.

²⁹ Zoziasi a kiibaa biikoo li, Ezipti gána a kii Nekoo woo ziabaa Asiirii gána a kii-a, dia-n woe Efrati tà ganaa. Kii Zoziasi lɛ woo a gialaa, sɛnɛ Ezipti gána a kii lɛ yii mɛ Zoziasi ganaa lɔn gɔrɔ, á dɛ á gã Megidoo kiwi.

³⁰ Zoziasi a dí-nyalin ná a gere saa ǹ nə́ da wotoro la, ǹ nə́ n toa nɛ Megidoo ǹ nə́ daa Zeruzalɛmu, ǹ nə́ tɔ́n bĩ a yala-n. Bɛ kio, gána lɛ a minin nə́ Zoziasi a nɛgiĩ Zoakazi kũ, ǹ nə́ nyɔɔ lɔ a ganaa, ǹ nə́ koa kii lɛa, ǹ di bǎã nɛ.

Zudaa gána a kii Zoakazi

³¹ Zoakazi bɛ́ kii biɛ, bɛ̀ a lɛ̀ fuəwensɔɔ nɛ. A na á kiibaa zɛnaa mui sɔɔ Zeruzalɛmu kiwi. Ǹ dan tɔ n Hamutaali, Libnaa kiwi min Yirmeya a nɛlɔ nɛ.

³² Sii mɛn bɛ́ baraa Dɛnaa Lawa yii li, Zoakazi bɛ zɛnaa, ka ǹ digolon wɔ bɛ́ lɔn ka te.

³³ Eziptin kii *Faarahɔn Nekoo Zoakazi da biɛ nɛ Ribla kiwi, Amaati gána nɛ, màn mɛn bɛ́ toɛ, a kiibaa zɛnaa lɛ da Zeruzalɛmu kiwi. Faarahɔn Nekoo lɛ wɔrɔ kilo duu sɔɔ ka biɛsii (3 400) da gána lɛ mìi ni, ka sana kilo pɔsɔɔwensii ni, nyin giɔ̀mɔ lɛa.

³⁴ Á Zoziasi a nɛgiĩ Eliakimu koa kii lɛa ǹ di Zoziasi lɛ bǎã nɛ, a ná a tɔ bɔyaa á baa Zoakiimu lɛa. A na á goã á Zoakazi sɛ baa kòso nɛ lɛa. Zoakazi lɛ woo Ezipti gána nɛ, á gã walan.

³⁵ Zoakiimu lɛ wɔrɔ lɛ laanka sana lɛ kɔ Faarahɔn Nekoo lɛ la. Faarahɔn lɛ bɛ́ mà wɔrɔ lɛ mɛn doamaa nɛ a n saraa, bɛ laan bɛ̀ a n kɔ, Zoakiimu na á gána lɛ a minin kaa wɔrɔ laanka sana bɔ ganaa ka pàã nɛ, á kɔnpɛ ka didie pàã yii ni. Á tɔ́n bɛ lɛ kɔ Faarahɔn Nekoo la.

Zudaa gána a kii Zoakiimu

³⁶ Zoakiimu bɛ́ kii biɛ, bɛ̀ a lɛ̀ fuəwensooro ne. A na á kiibaa zɛnaa lɛ̀ fulugoon Zeruzalɛmu kiwi. Ǹ dan tɔ n Zebudaa, Rumaa kiwi min Pedayia a nɛlɔ nɛ.

³⁷ Sii mɛn bɛ́ baraa Dɛnaa Lawa yii li, á bɛ zɛnaa ka ǹ digolon bɛ́ lɔn ka te.