Sii yɔrɔ-bɔlen 9 - LAWA A BOO SONBORE

Abimelɛki a kii baa

¹ Yerubaali a nɛgiĩ Abimelɛki woo ǹ diãn li Sisɛmu kiwi, á pɛ ǹ diã kion minin lɛn tumaa nɛ:

² – Masɛ n ka nyankoe, ka wo nɔ̀n da Sisɛmu kiwi minin lɛn tumaa la kɛnɛn: «Yerubaali a nɛgiĩ pɔsɔbaa lɛ tumaa giã ka mìi la hinlaa min goon giã ka mìi la, ǹ mɛn nə soɛ ka ganaa? Ka n yiri koa li ka dɔ̃, mà ka dinin wɔ taãn nɛ ka masɛ nɛ.»

³ Ǹ diãn lɛn ná a da ǹ boon lɛn pɛ Sisɛmu kiwidɛnan lɛn tumaa nɛ. Sisɛmu minin lɛn nə́ ǹ taasiɛ kaa kun ka Abimelɛki ni, a giala, maǹ nə́ goã pii mà ǹsɛn dinin dɔɔ̃n nɛ.

⁴ Ǹ dì ke ǹ nə́ bíi Baali-Beriti, ǹ nə́ bɛa kion a wɔrɔ pɔsɔbaa kɔ la. A dɔ́ min kooron laanka sii lɔlɔkɔn wolen kɔnɔn pii ka bɛ nɛ, ǹ nə́ kɔ a kio lɛ.

⁵ Bɛ kio, á n bɔyaa á daa ǹ di kion Ofra, á ǹ dɔɔ̃nɔn lɛn kũ, min pɔsɔbaa, Yerubaali a nɛgiĩn lɛa, á ǹ bɔlɔ kuru kɔlɔ goon la. Zoatamu mɛn bɛ́ Yerubaali lɛ a nɛgiĩ giala nyɔmiɛ̃ lɛa, bɛ dinsɔɔ̃ na á la. A giala, asɛ na á n duru.

⁶ Sisɛmu kiwidɛnan lɛn tumaa laanka Bɛti-Miiloo minin tumaa nə́ n lɛ sɔkɔn. Ǹ tíĩ doa dì da mɛn giulun Sisɛmu kiwi, ǹ nə́ woo Abimelɛki koa kii lɛa, kunu bɛ ganaa.

Zoatamu boo giməə mɛn da

⁷ Minin ná a boo da Zoatamu ni. Bɛ́ yoo á woo dii Garizimu kele la. Á golee walan, á n lɛ dɛ á pɛ ǹ nɛ: – Sisɛmu kiwidɛnan lɛn, ka n too kɔ masɛ lon, màn mɛn bɛ́ toɛ Lawa nə n too kɔ ka dɔn lon.

⁸ Ǹ kɔn pinaa, dan man nə́ n lɛ sɔkɔn, mà ǹsɛn man die ǹ kii boe, ǹ koa ǹ dinin mìi la. Ǹ nə́ pɛ *olivie da nɛ mà a giã ǹsɛn mìi la kii lɛa.

⁹ Sɛnɛ, olivie da nə́ ǹ lɛ si kɛnɛn: «Masɛ bɛ́ nyɔɔ mɛn boe, a din nyɔɔ kɛ lɛ nɛ, ǹ tá Lawa laanka minbuiinin guguru koe ne. Man maa nyɔɔ lɛ a boe toɛ walan kəni, ma wo n binbirin bɔ da kɔsɔn lalan?»

¹⁰ Dan lɛn nə́ tɔ́n pɛ gɔ́rɔ da kɔn tɔrɔ nɛ mà asɛ kiɛ̃ a da giã ǹsɛn mìi la kii lɛa.

¹¹ Sɛnɛ, gɔ́rɔ da nə́ ǹ lɛ si: «Masɛ a nɛ n kɔɔ̃nɛ, á n susuu dɔn. Ma maa nɛ kɛa koe toɛ walan, ma wo n binbirin bɔ da kɔsɔn lalan?»

¹² Bɛ kio, dan lɛn nə́ pɛ *rezɛ̃ da nɛ mà asɛ kiɛ̃ a da giã ǹsɛn mìi la kii lɛa.

¹³ Sɛnɛ, rezɛ̃ da nə́ ǹ lɛ si á pɛ: «Masɛ a mu n Lawa laanka minbuiinin foo kɔɔ̃n koe. Ma maa mu kɛa boe toɛ walan, ma wo n binbirin bɔ da kɔsɔn lalan?»

¹⁴ Bɛ kio, dan lɛn tumaa nə́ n lɛ kaa kun, ǹ nə́ pɛ daãn nyɛndɛnaa kɔn nɛ: «Nsɛ kiɛ̃ n da giã wɔ mìi la kii lɛa.»

¹⁵ Daãn nyɛndɛnaa lɛ sɛ́ dan lɛn lɛ si: «Bɛ̀ ka tá li sonbore, ka masɛ bɔ ka masɛ koa kii lɛa ka mìi la, ka kiɛ̃ ka da giã maa wúlu li. Sɛnɛ, bɛ̀ ka zɛnaa miɛ̃ wa, tɛ á re soe daãn nyɛndɛnaa lɛ nɛ, á re Liban da sɔsɔrɔn kɛn kuĩ.»

¹⁶ Zoatamu wusoo á pɛ kɛnɛn doo: «Ka bɛ́ ka Abimelɛki koa kii lɛa, táa parsii sii ni ka zɛnaa! Sii pepere ne ka zɛnaa? Sii sonbore n ka kɛ nɛ, ka zɛnaa Yerubaali laanka a kion minin manɛ? A dí mɛn nya ka nɛ, ka bɛ miã nya nɛ?

¹⁷ Maa díi na á zia baa kaa lɛa ka a gã, á tɔ́n ka si Madiã minin kɛn la.

¹⁸ Pelo, ka dinin man ka yoo maa díi a kion minin kɛn gialaa, ká a nɛgiĩ pɔsɔbaa dɛ bǎã goon ne. Abimelɛki mɛn bɛ́ a bɛ̀rɛ lɔ kɛa nɛgiĩ lɛa, ka bɛ koa kii lɛa Sisɛmu kiwidɛnan mìi la, a giala, a n ka dɔɔ̃n lɛa.

¹⁹ Pelo, bɛ̀ sii sonbore n ka kɛ nɛ ka zɛnaa, Yerubaali laanka a kion minin manɛ, bɛ̀ á pepere kaa, Abimelɛki lɛ die a ka foo kɔɔ̃n kɔ, ka dɔn die ka a dɔ foo kɔɔ̃n kɔ!

²⁰ Sɛnɛ, bɛ̀ a miɛ̃ wa, tɛ die a soo Abimelɛki ni, a Sisɛmu kiwidɛnan kɛn laanka Bɛti-Miiloo minin kɛn kũ. Tɛ die a soo Sisɛmu kiwidɛnan kɛn laanka Bɛti-Miiloo kiwidɛnan kɛn nɛ a na a dɔ kũ.»

²¹ Zoatamu baa si á papaã. A na á woo giã Beeraa kiwi, á n bɔ ǹ dɔɔ̃ngiĩ Abimelɛki lɛ yɔrɔ-a.

Sisɛmu minin Abimelɛki bɔlɔ tii

²² Abimelɛki giã Izirayeli minin lɛn mìi la lɛ̀ sɔɔ gɔ́ɔ̃ nɛ.

²³ Bɛ kio, Lawa Abimelɛki laanka Sisɛmu kiwidɛnan lɛn kaa kɔn. Sisɛmu kiwidɛnan lɛn nə́ n bɔyaa Abimelɛki li.

²⁴ Sonbore ne, a sii babaraa mɛn zɛnaa Yerubaali a nɛgiĩ pɔsɔbaa kɛ nɛ, yǎa bɛa gɛ̀-dòo nə n boe a ganaa. Ǹ mìi gɔ́ɔ̃ ǹ sii n doe ǹ dɔɔ̃n Abimelɛki lɛ din ganaa, asɛ mɛn bɛ́ á ǹ dɛ. Ǹ mìi gɔ́ɔ̃ ǹ sii n doe Sisɛmu kiwidɛnan lɛn dɔn ganaa, ǹsɛn mɛnɛn bɛ́ ǹ nə́ n dɔ Abimelɛki lɛ, á ǹ dɔɔ̃nɔn lɛn dɛ.

²⁵ Sisɛmu kiwidɛnan lɛn bɛ́ li ǹ basaã kɔ Abimelɛki ni, maǹ nə́ minin duru kele yii ni, kunu kiwi lɛ ganaa. Zii tɔ-wɔlen mɛnɛn nə goã kiɛ̃ bɛa minin lɛn li walan, maǹ nə́ goã ǹ gɔn màn tumaa sii ǹ la. Minin nə́ bɛ boo da Abimelɛki ni.

²⁶ Ǹ kɔn pinaa, Ebɛdi a nɛgiĩ Gaali daa Sisɛmu, kun ka ǹ dɔɔ̃nɔn nɛ. Sisɛmu kiwidɛnan lɛn nə́ n foo doa a ganaa.

²⁷ Ǹ nə́ soo ǹ nə́ woo don, ǹ nə́ woo rezɛ̃ da nɛ na, ǹ ná a mu bɔ, ǹ nə́ zɔ́n zɛnaa nɛ. Bɛ kio, ǹ nə́ woo kaa ǹ dì kion, ǹ nə́ màn bii, ǹ nə́ duvɛ̃ mi, ǹ nə́ lɛn baraa bíi Abimelɛki li.

²⁸ Ebɛdi a nɛgiĩ Gaali na á goã pii mà bɛa Abimelɛki lɛ n wàa lɛa Sisɛmu minin yɔrɔ-a, ǹsɛn nə tɔn dí nya nɛ? Mà Yerubaali a nɛgiĩ laanka a kiodɛnaa Zebulu bie ǹ nə́ goã dí nyɛɛ Sisɛmu ǹ di Hamɔɔrɔ-n lɛlɛ wa ya? Mà ǹsɛn dí nya Abimelɛki ni mìi n ka wàa nɛ?

²⁹ Mà toa bɛ̀ maǹ zaman kɛ koe asɛ la dɛ! Mà asɛ n Abimelɛki lui a bɔ pàã la. A na á goã pii Abimelɛki wɔ paǹ li mà a màn da a zia-baalin lɛn li, a daa, ǹsɛn nə zia baa.

³⁰ Kiwi lɛ a mìilandɛnaa Zebulu bɛ́ á Ebɛdi a nɛgiĩ Gaali a boon lɛn ma, a foo yoo.

³¹ Á minin dia ka durii ni, mà ǹ wo pɛ Abimelɛki ni mà Ebɛdi a nɛgiĩ Gaali á ke á daa Sisɛmu ka ǹ dɔɔ̃nɔn nɛ. Mà ǹ tá kiwi minin lɛn gialaa ǹ sɔmɛ, ǹ kiɛ n ganaa.

³² Bɛ lɛ nɛ, yoo tèlò-n, n laanka zaman mɛn bɛ́ kunun n ni, ka wo n duru don.

³³ Baayɛlɛ, wasa a bɔ tán waáraa gɔrɔ, n yoo n wo kiwi lɛ gialaa fufuu. Bɛ̀ Gaali soo á daa n gialaa kun ka a minin lɛn tumaa nɛ, n bɛ́ boe sii mɛn la, n bɛ zɛnaa nɛ.

³⁴ Abimelɛki yoo tèlò-n kun ka a minin lɛn tumaa nɛ, ǹ nə́ n tala kuru sii, ǹ nə́ woo n duru Sisɛmu lɛkoro-a.

³⁵ Ebɛdi a nɛgiĩ Gaali soo, á golee kiwi lɛ a wɔ ǹ kiɛnlɛ-a. Bɛa biikoo li, Abimelɛki laanka a tá-kun wolen lɛn nə́ soo ǹ duru ǹ bǎã lɛ nɛ.

³⁶ Gaali bɛ́ á bɛa minin lɛn yɛ, á tɔ́n pɛ Zebulu ni: «Minin nə́ ke gisĩ n boe kele mìi ni.» Sɛnɛ, Zebulu pɛ nɛ: «Kele nyínin manɛ ka tá ǹ biɛ minbuiinin lɛa.»

³⁷ Gaali wusoo á boo saa doo á pɛ: «Á ke, minin nə́ ke gisĩ n boe kele mìi ni. Ǹ kɔnɔn dɔn nə́ ke, ǹ nə́ dì da kɛ a zii saa ǹ nə́ die.»

³⁸ Zebulu tɔ́n pɛ nɛ: – Táa ma nə n goã boo pipiã woɛ̃ n nə́ pii: «Abimelɛki n wàa lɛa wɔsɛn nə tɔn dí nya nɛ? Minin kɛn lɛn bie ń goã ǹ puusə koe wa ya? Baalaan wɔ n soo kanna kəni, n zia baa wɔ ganaa.»

³⁹ Gaali soo, á mɛ Sisɛmu kiwidɛnan lɛn nyɛɛnɛ, á zia baa Abimelɛki ganaa.

⁴⁰ Sɛnɛ, Abimelɛki Gaali loo, Gaali baa si a nyɛɛnɛ. Ǹ nə́ min gigiã dɛ ǹ nə́ kaa tán kiwi lɛ a wɔ ǹ kiɛnlɛ-a.

⁴¹ Bɛ kio, Abimelɛki giã Arumaa kiwi. Zebulu sɛ́ Gaali laanka ǹ dɔɔ̃nɔn lɛn loo, màn mɛn bɛ́ toɛ, ǹ baran boo la ǹ giã Sisɛmu doo wa.

⁴² Sɛnɛ, a lɛawaa, Sisɛmu minin nə́ soo, ǹ nə́ woo kɔn paã don. Minin bɛ́ ǹ ná a boo da Abimelɛki ni,

⁴³ a ná a tá-kun wolen lɛn tala kuru sɔɔ, ǹ nə́ n duru don. Ǹ bɛ́ ǹ nə́ kiwi minin lɛn yɛ soe n boe kiwi lɛ nɛ, ǹ nə́ yoo ǹ nə́ dɔ ǹ ganaa, ǹ nə́ ǹ dɛ.

⁴⁴ Abimelɛki laanka ǹ mɛnɛn bɛ́ kun, bɛn nə́ n nanaa ǹ nə́ woo golee kiwi lɛ a wɔ ǹ kiɛnlɛ-a. Min mɛn tumaa bɛ́ don, kuru gialakun paa kɛa minin nə́ kaa bɛn la, ǹ nə́ ǹ dɛ.

⁴⁵ Abimelɛki zia baa kiwi lɛ ganaa lɛawaa goon tumu gɔ́ɔ̃ nɛ. Á kiwi lɛ kũ, min mɛnɛn bɛ́ a nɛ, á bɛn dɛ. Á kiwi lɛ ziziɛ̃ lenlen, á yìsi pɛsɛ̃ a nɛ, a zaãbaa ǹ wɔ lɛa.

⁴⁶ Migdali-Sisɛmu kiwidɛnan lɛn tumaa bɛ́ ǹ nə́ bɛ ma, ǹ nə́ woo kaa ǹ dì Baali-Beriti kɛa kion gialaan nɛ.

⁴⁷ Ǹ nə́ pɛ Abimelɛki ni, mà Migdali-Sisɛmu minin lɛn tumaa nə́ n lɛ sɔkɔn.

⁴⁸ Abimelɛki nɔmaa á woo dii Salmɔn kele la, a din laanka min mɛn tumaa goã kun ni. Á sɛ̀miɛ̃ saa, á da gùrù kuru ni, á saa á da a wìi li. Min mɛnɛn bɛ́ kun ni, á pɛ bɛn dɔn manɛ: «Ka bɛ́ ká ma yɛ sii mɛn zɛnɛɛ, ka dɔn nə n nanaa, ka zɛnaa ka masɛ wɔ bɛ́ lɔn.»

⁴⁹ Minin lɛn gogoonmaa da gùrù kuru, ǹ nə́ kɔ Abimelɛki kio lɛ. Ǹ nə́ woo bɛa da gùrùn lɛn sɔɔ dì kion lɛ ganaa, ǹ nə́ tɛ da a ganaa. Min mɛnɛn tumaa goã a nɛ, tɛ bɛn kũ. Migdali-Sisɛmu minin lɛn tumaa na á gã ka bɛa yɔrɔ lɛ nɛ. Ǹ nə́ dɔ min duu goon kɛ miã, giĩn laanka lɔn nɛ.

Abimelɛki a gɛ̀

⁵⁰ Bɛ kio, Abimelɛki zii saa á woo Tibɛsi kiwi gialaa. Á woo kɔ bɛn lɛ, á ǹ kũ.

⁵¹ Sanabolo didimi kɔn na á goã kiwi lɛ bii. Kiwi lɛ a min tumaa na á goã á woo n duru walan: giĩn tumaa, ka lɔn nɛ. Ǹ bɛ́ ǹ nə́ kiɛnlɛ tã ǹ dinin lɛ, maǹ nə́ goã ǹ nə́ dii sanabolo lɛ a kala la.

⁵² Abimelɛki woo yǎa á dɔ sanabolo lɛ li. Á zia baa minin lɛn ganaa, á n zɔ̃ á n mɔrɔ yǎa sanabolo lɛ a kiɛnlɛ-a, mà asɛ n tɛ diɛ a ganaa.

⁵³ Bɛa biikoo li, lɔ goon nə́ gii nɛ zũ Abimelɛki ni. Á woo kũ a mìi ganaa, á na a mìi yu.

⁵⁴ A din bǎã-n gɔrɔ, nɛ ten mɛn bɛ́ a ziabaa ǹ mànan guĩ, á lɛ dia bɛ la á pɛ nɛ mà a na a gɔya sa kɛ bɔ a na asɛ gɔn nyɔmɔ nɛ, màn mɛn bɛ́ toɛ, minin baran pɛ asɛ wɔ paǹ li mà lɔ na á ná asɛ dɛ wa. A ziabaa ǹ mànan gũli lɛ fɔ̃ ka gɔya sa nɛ, á gã.

⁵⁵ Izirayeli minin lɛn bɛ́ ǹ nə́ yɛ mà Abimelɛki gã, didie wusoo á woo a piɛ.

⁵⁶ Abimelɛki sii baraa mɛn zɛnaa ǹ di ni ka ǹ dɔɔ̃n pɔsɔbaa kɛa dɛ nɛ, Lawa na á bɛ lɛ a dɔlɔ bɔ a ganaa kɛnɛn.

⁵⁷ Sisɛmu minin dɔn nə baraabaa mɛn zɛnaa, Lawa na á bɛ lɛ a dɔlɔ da ǹ mìi ni. Yerubaali a nɛgiĩ Zoatamu lɛn baraa mɛn bíi ǹ li, bɛ lɛ na á pã kɛnɛn.