Zeremii 51 - LAWA A BOO SONBORE 2011

¹ Dɛnaa Lawa n kɛ pii: Sonbore, man die yui ka piɛ̃ gole ne, *Baabilonii kiwi laanka a minin ganaa.

² Man die tiin kiɛ ǹ ganaa, ǹ nə ǹ sawaa ka piɛ̃ bɛ́ buu siɛ lɔn. Ǹ tá re a gána lɛ ziziɛ̃. Bɛa koe pinaa kɛ lɛ nɛ, ǹ tá re a lɛnpɛnɛ paǹ yii li.

³ Kiɛ-bɔlen, ka kaa kiɛn zũ zɔ́ɔn kiɛ-bɔlen ganaa! Ka nyan toa ǹ nə n dinin koa ǹ ziabaa ǹ mɔnaan kɛn taman yii wa! Ka nyan nə ǹ sɔraasi tenən yii toa koo wa! Ka ǹ sɔraasin tumaa dɛ!

⁴ Ǹ geren tá re goɛ̃ tán Baabilonii gána nɛ, ǹ busulən tá re goɛ̃ tán bǎã yii ni, ziin la.

⁵ A giala, gána lɛ piɛ̃maa-n ka sii baraa nɛ Izirayeli a Lawa sonbore lɛ yɔrɔ-a. Sɛnɛ, Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa Izirayeli laanka Zudaa toa walan wa.

⁶ Ka baa si, ka n wɔlɔ sɔsɔɔ kɔ Baabilonii ganaa! Didie tumaa ga a din li! Ka bɛ nɛ, ka a re giɛ̃, a sii baraan lɛa wa. A giala, Dɛnaa Lawa a dɔlɔ bɔ biikoo ne. A kɔnbɔ ka màn mɛn nɛ, a n die bɛ lɛ a saraa koe la.

⁷ Baabilonii na á goã ka mu mi ǹ kaaran bɛ́ lɔn, sana lɛa Dɛnaa Lawa gɔn. A n gàãn yui kanaa a tɔrɔn tumaa li. Kanaa a tɔrɔn man nə́ goã a duvɛ̃ mii, yǎa a ǹ yii kuĩ.

⁸ Bǎã goon ne Baabilonii mɛnaa, á busu da a din ganaa. Ka gɛ̀ loe lɔ la! Ka nyɔɔ lɔ a busulɛn ganaa, kɔntan á re kaka koe!

⁹ Wɔ́ dagòã da Baabilonii ganaa, sɛnɛ a kaka koe wa. Ka toa walan, didie tumaa wo a gána nɛ! Taãn nɛ, dɔlɔ mɛn bɛ́ a mìi ni, á woo yǎa lon, á dɔ labaran ganaa.

¹⁰ Dɛnaa Lawa sonbore kɔ wɔ la. Ka wɔ n ta *Siɔn, Dɛnaa Lawa, wɔa Lawa sii mɛn zɛnaa wɔ nɛ, wɔ a laakalaa.

¹¹ Dɛnaa Lawa n zoɛ̃ li a Baabilonii ziziɛ̃. Bɛ lɛ nɛ, á Mɛdi gána a kiin sɔsɔmɔ á ǹ da a zɛnaa ganaa. Dɛnaa Lawa n gɛ̀ dòo boe, a na a kion sonbore lɛ a gɛ̀ dòo boe. Ka kaa kiɛn lɛ bɔ, ka kaa goóron goa.

¹² Ka sii giala pɛ ǹ màn zumu, ka zumu Baabilonii tamaa ǹ kungɔn kɛ la! Ka sɔraasi gigiã koa bǎã lɛduə̃ ǹ bǎãn nɛ! Ka bǎã-lɛduə̃lin koa, ka sɔraasin duru, ǹ zɔ́ɔn lɛn tɔwaa! Taãn nɛ, Dɛnaa Lawa sii yɔrɔ bɔ, a n die bɛ lɛ zɛnɛɛ Baabilonii minin manɛ.

¹³ Baabilonii, nsɛ ke tà gole lɛ-a, gɔn màn gigiã nə́ n lon, n sàabaa ǹ gɔn nə ka kɛ lɛ nɛ. Ń mɛnaa n miãn la á la yii ni.

¹⁴ Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa na á n liɛ kɛnɛn: «A ma toa maa Lawabaa nɛ, zaman damata á re kiɛ n li, ka bisin kuru bɛ́ lɔn. Ǹ tá re gɔ̀lɔ̀baa ǹ lɛ dɛ we n ganaa.»

¹⁵ Dɛnaa Lawa tán zɛnaa ka a pàã nɛ, á kanaa koa ka sii-doɛ̃ nɛ, á lon lɛ bɔ ka yiridɛnaabaa nɛ.

¹⁶ Bɛ̀ á gini, mu pìãn manə n soekɔn lon. A n labaran soekɔn tán lɛ dan ganaa. A n la diɛ tɛ pɛ ganaa màn mɛn bɛ́ toɛ la kaa. A n piɛ̃ boe a duru ǹ bǎãn nɛ a soo ne.

¹⁷ Bɛ lɛ nɛ, minin tá bii-a baãnaan lɛa, ǹ ba sii kɔn giala miɛ wa. Sìi n zan-kaalin kɛn tumaa ganaa, ǹ dìn kɛn taman yii. Bɛa nyínin lɛn man yiri siɛ̃: Yiikoonaabaa goon din ba ǹ nɛ wa.

¹⁸ Ǹ ba màn kɔn lɛa wa. Maǹ yaa dinsɔɔ̃ diɛ. Dɛnaa Lawa bɛ́ re yui ǹ gialaa ǹ mɛn pinaa, ǹ tá re papaɛ̃.

¹⁹ Sɛnɛ, Zakɔba a naforo ke, bɛ ba ka ǹ bɛ́ lɔn wa. Asɛ n kanaa tumaa a zɛnaali lɛa. A wɔ n ka Izirayeli tɔrɔn nɛ. A tɔ n: "Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa".

Baabilonii a nya

²⁰ Dɛnaa Lawa pɛ: Baabilonii, ma nə́ n goã yele lɛa ma gɔn, maa zia da ǹ màn lɛa. N din barka nɛ, má tɔrɔn yɔyɔrɛ, má gánan ziziɛ̃.

²¹ N din barka nɛ, má sùin laanka sùidɛnan yɔyɔrɛ, ziabaa ǹ wotoron ne ka ǹ da baa-a wolen ne.

²² N din barka nɛ, ma giĩn laanka lɔn yɔyɔrɛ, nɛnyaanan laanka min zizin ni, nɛgiĩn laanka nɛlɔn nɛ.

²³ N din barka nɛ, má tɔɔ-lɛduə̃lin laanka ǹ tɔɔn yɔyɔrɛ, buu-kɔsɔlin laanka ǹ buu kɔsɔ ǹ tɔɔn nɛ, gánadɛnan laanka ǹ kiodɛnan nɛ.

²⁴ Sɛnɛ, sii mɛn bɛ re ka yii, á ke, Baabilonii gána laanka Baabilonii minin nə sii mɛn tɔrɔ nyaa Siɔn nɛ, ma dɔ n die bɛ lɛ tɔrɔ nyɛɛ ǹ dɔn nɛ. Masɛ Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne.

²⁵ Hiĩ, Baabilonii, ma lɛ nə n li, Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne. Ziziɛ̃ á paǹ li, ń pàã la kele wɔ nɛ, ń kanaa tumaa ziziɛ̃. Man die n gɔn siɛ n li, ma n da birikəə̃ ganaa gɛ̀fun mìi ni, ma n baa kele tɛdɛnaa lɛa.

²⁶ N li, ǹ ba re kɔlɔ kɔn yii ǹ baa kɛ gùrù tele ǹ kɔlɔ lɛa, hinlaa kion giala daa ǹ kɔlɔ lɛa wa. Taãn nɛ, ń tá re goɛ̃ kɛbɔlɔ lɛa, yǎa duduu. Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne.

²⁷ Ka màn zumu sii a kɔnboe lɛa gána lɛ nɛ, ka bɛn pɛ tɔrɔn tumaa bii! Ka tɔrɔn sɔkɔn a ganaa, Araraa minin ni, Minii minin ni ka Askenaazi minin ni. Ka sɔraasin nyɛɛnaandɛnan bɔ ǹ wo zia baa a ganaa. Ka sùin dia ǹ wo ziabaa a ganaa, ká bisin kuru bɛ́ lɔn.

²⁸ Ka tɔrɔn sɔkɔn a ganaa, Mɛdi gána a kiin ni, a gánadɛnan nɛ, a kiodɛnan nɛ ka ǹ zaman tumaa nɛ.

²⁹ Dɛnaa Lawa a sii yɔrɔ boe ke, bɛ̀ á bɛ zɛnɛɛ Baabilonii gána nɛ, tán nə bìn diɛ, a n bìn diɛ nyɛ́ɛ gɔn. A n Baabilonii gána bɔyɛɛ, a baa kɛbɔlɔ lɛa, min ná a ba a-n wa.

³⁰ Baabilonii a sɔraasi sonboren nə́ n piã ka ziabaa nɛ. Maǹ nə n duri bǎã kakan nɛ. Ǹ foo tãbaa nya. Maǹ ka lɔ bɛ́ lɔn. Kiwi lɛ a kiɛnlɛn buĩmaa nɛ, tɛ na a kionən kuĩ.

³¹ Baa-sili nə n diɛ ǹ miã baa-sili lɛ, dia dí-a wole nə n diɛ ǹ miã dia dí-a wole lɛ woe pii Baabilonii gána a kii ni, mà ǹ nə́ a kiwi lɛ kũ paǹ yii li.

³² Ǹ nə́ ziin tumaa kũ, tɛ kiwi tamaa ǹ kungɔnɔn kɛn kũ, sɔraasin foo ziziɛ̃.

³³ Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa, Izirayeli a Lawa n kɛ pii: Baabilonii doobaan lɛ yɔyɔrɛ ka *belee duwəə ǹ bǎã bɛ́ lɔn. Kànaa ka boɛɛnɛ, asɛ a kaa-piɛ dɔ.

Lawa na a zaman a gɛ̀ dòo boe Zeruzalɛmu a ginii

³⁴ Baabiloniin kii Nebukadenezɔɔrɔ ma ziziɛ̃ lenlen, á n la bɔ ma ganaa ka tasa gɔ́ɔ̃ kooro bɛ́ lɔn. Á ma mui ka mu li ǹ màn babaraa kɛ bɛ́ lɔn. Ma gɔn màn giɔ̀mɔ kakan kɛn, á n nɔ̀ kã ka bɛn nɛ. Bɛ kio, á ma loo.

³⁵ Siɔn zaman nə pii: Wɔa koe laanka wɔa nɔmaa kũ Baabilonii gána mìi ni. Zeruzalɛmu minin man pii: Wɔ mà ke á kaa, bɛa dɔlɔ die a kũ Baabilonii minin mìi ni!

³⁶ Bɛ lɛ nɛ Dɛnaa Lawa n kɛ pii: Ma dinmaa n die n gɛ̀ dòo boe, ma n zia gii da. Ma á re Baabilonii gána a tà mun piɛ̃, ma a mu pìãn tumaa dama.

³⁷ Man die Baabilonii kiwi bɔyɛɛ, ma baa kɔlɔ da kɔn la lɛa, Á re tolokan giã ǹ bǎã biɛ. Nyɛ́ɛ á re minin kuĩ. Ǹ tá re nyɛ́ɛ da ǹ lɛ biɛ, min kɔn ba re giɛ̃ kiwi lɛ-n wa.

³⁸ Sisia, a zaman tumaa n ka yàran bɛ́ lɔn lɛ biɛ. Maǹ lɛ biɛ ka gòon màn bɛ́ lɔn.

³⁹ Ǹ la n kakaɛ̃, sɛnɛ bɛa biikoo li, ma màn-bii zɛnaa ǹ wɔ lɛa. Man die mi ǹ màn koe ǹ la ǹ mi a ǹ yii kũ. Ǹ tá re nyuù we, ǹ yii ná a kiɛ doo duduu wa. Ma din Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne.

⁴⁰ Man woe ǹ ne ǹ bɔlɔ kuru ǹ bǎã nɛ, ka sère nɛn bɛ́ lɔn, sère gɔ̀lɔ̀ nɛ ka butumun ni.

Gɛ̀ loe Baabilonii la

⁴¹ Sekaki kiwi ke, a miã ná a banban kanaa wa, ǹ nə́ bɛ kũ. Bɛ na á saa lɔn kəni? Tɔrɔn bii, Baabilonii n ka kɛbɔlɔ bɛ́ lɔn. Bɛ na á saa lɔn kəni?

⁴² Yìsi mu na á yoo Baabilonii gialaa, A gùrù lɛ-a mu ke bɛ̀ á yoo lon, a n gini, bɛ́ daa n kɔ lɛ.

⁴³ A kiwin nə́ kɛbɔlɔn baa. Gána lɛ nə́ n baa tán gere lɛa, min ná a boe la a giã-n doɛ̃ wa, min ná a boe a-n dɔn wa.

⁴⁴ Dɛnaa Lawa pɛ: Man yui Bɛɛli gialaa Baabilonii, màn mɛn bɛ́ a bɔlɔ-n á n mui, man bɛ baɛ̃ ma soo ne. Tɔrɔn ba re yiɛ ǹ wo a li doo wa. Kungɔnɔn mɛnɛn bɛ́ Baabilonii tamaɛ bɛn nə́ kaa.

⁴⁵ Ee, Maa zaman, soo n nə bɔ kiwi kɛ nɛ! Didie baa si, a ga a din li, a n duru maa foo-yoo baraa kɛ nyɛɛnɛ!

⁴⁶ Ka foo nyan ziziɛ̃ wa! Ka nyan nyɛ́ɛ baa minin boon kɛn manɛ kaa ǹ miɛ gána lɛ gɔ́ɔ̃-n wa. Lɛ̀ goon gɔ́ɔ̃ nɛ, boo nə n diɛ, lɛ̀ kɔsɔ-a doo, maǹ kɔsɔ dɔ diɛ: Kakaarɛbaa n mɔnɛɛ gána lɛ nɛ, pàã-zɛnaali nə ǹ miã lui a bɔ pàã la.

⁴⁷ Bɛ lɛ nɛ, á ke, lɛawaan tá re doe, ma á re yui Baabilonii a dì soreen kɛn gialaa. Sìi á re n koe gána lɛ tumaa lɛ. Min mɛnɛn nə gã, bɛn tá re goɛ̃ tán kiwi lɛ bii.

⁴⁸ Min mɛnɛn doamaa bɛ́ nɛ ǹ kiwi lɛ ziziɛ̃, maǹ boe gɔsɛ a lɛ̀gɔn li. Bɛa waáraa kəni, lon laanka tán ka ǹ gɔ́ɔ̃gɔ́ɔ̃ ǹ mànan tumaa n die gɔ̀lɔ̀baa ǹ lɛ dii a ganaa. Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne.

Zeremii

⁴⁹ Kanaa tumaa nɛ, min gigiã gɛ̀ wɔ Baabilonii taman yii. A din yɔrɔ goon la, Baabilonii doamaa nɛ a mɛnaa Izirayeli minin kɛn lɛa ǹ nə́ gã a taman yii.

⁵⁰ Kasɛn mɛnɛn nə n si gɛ̀ la, ka woo, ka nyan gole kànaa wa! A ka toa sɔsɔɔ ka n yiri koa Dɛnaa Lawa nɛ, ka n taasɛ Zeruzalɛmu ganaa.

Zaman

⁵¹ Wɔ bɛ́ wɔ́ sɔ kɔn kɛn ma, sìi wɔ kũ. Tiin bɛ́ ǹ nə́ kaa Dɛnaa Lawa a kion a bǎã sonbore kɛ nɛ, sìi na á n kɔ wɔ lɛ.

Dɛnaa Lawa

⁵² Bɛ lɛ nɛ, á ke lɛawaan tá re doe, man die yui Baabilonii a dì kooron kɛn gialaa. Gána lɛ paǹ tumaa ganaa, busulən ginii lɛ á re boe. Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne.

⁵³ Ta Baabilonii din dii lon sɔsɔɔ, ta á n duru kungɔn sɔsɔrɔn kio, min mɛnɛn bɛ́ re die a ziziɛ̃ taman yii, ǹ gɔn tá re doe a ganaa. Ma dinmaa nə ǹ diɛ. Dɛnaa Lawa a da ǹ boo ne.

Zeremii

⁵⁴ Gú diɛ lɛ n boe, boe Baabilonii. Koe gole wuu n boe gána lɛ nɛ.

⁵⁵ Hiĩ, Dɛnaa Lawa n Baabilonii gána lɛ ziziɛ̃. Lɛ dɛ dadaran kɛn, a n bɛn lɛ kuri. Zɔ́ɔn zia kurun man gini ka tà mu bɛ́ lɔn. Ǹ ginii n ka la a ginii bɛ́ lɔn.

⁵⁶ Ziziɛ̃ wole lɛ dɔ á nya. A n die yui Baabilonii gialaa, a na a zia-baali zanbian kɛn kũ, a ǹ san yiyiɛ. Taãn nɛ, Dɛnaa Lawa n Lawa lɛa, a n gɛ̀ dòo boe doɛ̃, a n didie sarɛɛ a n kɔnpii ka a zɛnaa ǹ siin ni.

⁵⁷ «Baabilonii gána a dí-nyali dadaran kɛn nɛ, a sii-dɔ̃len ne, a gánadɛnan nɛ, bɛn kiodɛnan nɛ, ká a zia-baali zanbian nɛ, ma á re mi ǹ màn koe ǹ la a ǹ yii kũ. Ǹ tá re nyuù we, ǹ yii ná a kiɛ doo duduu wa.» Kii mɛn bɛ́ a tɔ n Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa, bɛa da ǹ boo ne.

⁵⁸ Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa n kɛ pii: Kungɔn dadaran mɛnɛn bɛ́ Baabilonii lɛnpɛnɛ, bɛn tumaa ziziɛ̃. Tɛ á re kiɛnlɛ sɔsɔrɔn kɛn kuĩ. Tɔrɔn manə n dinin nɔmɛɛ kooro, gánan man dí nyɛɛ tɛ nɛ!

Sɛ́wɔ mɛn nə n zũ Efrati tà mu li

^59-60 Neriya a nɛgiĩ, Maseya a nɔ̀ɔn Seraya na á goã Zudaan kii Sedekiasi a sɔraasin sii yɔrɔ-bɔle lɛa. Sedekiasi a kiibaa lɛ̀ siibaa ǹ wɔ li, Seraya kɔ lɛ á woo Baabilonii. Koe mɛn tumaa doamaa bɛ́ a Baabilonii kiwi yɛ, ka boon mɛnɛn bɛ́ a n li a ǹ da kiwi lɛ ganaa, Zeremii goã á bɛn tumaa kiɛ̃ sɛ́wɔ munii la.

⁶¹ Zeremii tɔn pɛ Seraya nɛ: – Bɛ̀ n dɔ Baabilonii, n die n sɛ́wɔ kɛ tumaa pɛ.

⁶² A pɛ: «Dɛnaa Lawa, n din nə́ n boo kɛ da: Baabilonii gána á re n bɔ̀n biɛ, min goon din ba re goɛ̃ a-n wa, minbuiin nɛ lɛa, hinlaa tɔɔ lɛa wa. A n die n biɛ kɛbɔlɔ lɛa yǎa duduu.»

⁶³ Bɛ̀ n sɛ́wɔ munii lɛ pɛ ń nya, n die n kɔlɔ yii a ganaa, n zũ Efrati tà mu li.

⁶⁴ A pɛ: «Baabilonii n die papaɛ̃ kɛa yɔrɔ kɛ lɛ la. Dɛnaa Lawa bɛ́ re koen mɛnɛn diɛ la, a re yui bɛ kɔn kio doo wa.» «Zaman lɛ á re papaɛ̃.» Zeremii a boon manə n lɛ doɛ kànaa.