Kiin1 18 - LAWA A BOO SONBORE 2011

Yilii n lɛ̀ gere lɛ a nya boo diɛ

¹ A bɛ́ á bele bɔ, lɛ̀ gere lɛ a wɔ lɛ̀ sɔɔbaa ǹ wɔ, Dɛnaa Lawa boo da ka Yilii ni: «Wo n din nyaa Akaabu ni, ma á die la kiɛ tán la.»

² Yilii woo n din nyaa Akaabu ni. Bòo lɛ bɛ́ á goã woɛ̃ nɛ, Samarii kiwi,

³ Akaabu tɔ́n lɛ dia kii a kion mìilandɛnaa Obadia la. Obadia lɛ goã nyɛ́ɛ biɛ Dɛnaa Lawa yii ni parsiini.

⁴ Zezaabeli bɛ́ Dɛnaa Lawa a boo gii-dalin lɛn dii ǹ mɛn wàaraa, Obadia lɛ na á goã á Lawa a boo gii-dali paabiɛ kũ á ǹ duru kele yala paa gɔ́ɔ̃ nɛ min poposooro. Á goã màn-bii laanka mu koe ǹ la.

⁵ Akaabu pɛ Obadia nɛ: «Wo ga nyankɔrɔn mɛnɛn tumaa bɛ́ mu piã n boe la á n yii ǹ ni ka mu zii tumaa nɛ, kɔntan wɔ á re buu yii, wɔ boo la wɔ wɔa sùin laanka wɔa dundun sùin yii toa koo ne. Bɛ á re toɛ wɔ ba re màn boe wɔa tɔɔn lɛn lɛ wa.

⁶ Ǹ bɛ́ re gána lɛ koe kɔn ǹ bɔ bǎãn mɛnɛn nɛ, ǹ nə́ n gii bɛn ganaa.» Akaabu kɔ zii lɛ a dinsɔɔ̃ á woo. Obadia dɔ dinsɔɔ̃ kɔ zii kɔsɔ lɛ, á woo.

⁷ A Obadia toa zii la, bɛ̀ Yilii á ke a yɔrɔ-a ka yɛlɛɛn. Obadia dɔ̃ mà Yilii ni, á na á kaa tán a lɛ la á pɛ: «Maa dɛnaagiĩ Yilii lɛ n ka n din ni taãn nɛ?»

⁸ Yilii ná a lɛ si mà asɛ din ni! Mà a wo pɛ a dɛnaagiĩ ni mà Yilii á ke!

⁹ Obadia nə́ n toa: «Wàa sii ni ma la, bɛ n toɛ n tá giɛ li n ma wɔ Akaabu gɔn a ma dɛ?

¹⁰ N Lawa, Dɛnaa Lawa Yiikoonaa lɛ tɔ nɛ, gána kɔn din goã bɛ̀ maa dɛnaagiĩ Akaabu lɛ na a minin dia woe giɛ n li wa. Bɛ̀ ǹ nə́ pɛ mà ǹ nə n yɛ gána mɛn nɛ wa, Akaabu n bɛa gána lɛ diɛ liɛ ganaa.

¹¹ Kanna kəni, ma n pii masɛ nɛ, mà ma wo pɛ maa dɛnaagiĩ lɛ nɛ, mà Yilii á ke?

¹² Sɛnɛ, ma bɛ́ re kiɛ̃ man bɔ n li lɔn gɔrɔ, táa Dɛnaa Lawa yiri n die n siɛ a wo n ne n wooǹ bǎã nɛ, bǎã mɛn bɛ́ masɛ n ma ba doɛ̃ wa, bɛ̀ má pɛ Akaabu ni, máa n tá kànaa, yǎa Akaabu kiɛ̃ a da bǎã kooro yaa, a n masɛ nyín boe. A da yaa a kũ maa tenmaa ganaa, man nyɛ́ɛ biɛ Dɛnaa Lawa yii ni.

¹³ Zezabɛli bɛ́ Dɛnaa Lawa a boo gii-dalin lɛn dii, masɛ goã má sii mɛn zɛnaa bɛ gòã wuu li, ǹ bɛ pɛ maa dɛnaagiĩ-n wa? Man má Dɛnaa Lawa a boo gii-dalin lɛn paabiɛ duru kele yala paa gɔ́ɔ̃ nɛ, min poposooro. Man má goã màn-bii laanka mu koe ǹ la.

¹⁴ Ma n pii masɛ-n kanna mà ma wo pɛ maa dɛnaagiĩ Akaabu ni, mà Yilii lɛ á ke! A n ma dii dɛ!»

¹⁵ Yǎa Yilii tɔn nə n toa: «Dɛnaa Lawa Pàãyiidɛnaa yiikoonaa lɛ tɔ nɛ, ma bɛ́ dí nyɛɛ ǹ mɛn lɛ nɛ, pelo kɛ lɛ din ni, ma á re n din nyɛɛ Akaabu ni.»

¹⁶ Obadia woo Akaabu li, a ná a boo da a yii ni. Bɛ kio Akaabu kiɛ̃ á woo Yilii li.

¹⁷ Akaabu bɛ́ á Yilii yɛ a yɔrɔ-a, á pɛ nɛ: «N din nə koe boe Izirayeli minin lɛn ganaa sonbore?»

¹⁸ Yilii ná a lɛ si: «Masɛ sii bie wa. N din laanka n kion minin sii ni. A giala, ka Dɛnaa Lawa a gɔn waa ǹ boon toa walan, ka bɛ dɔ nɛ, ń *Baali nyínin guguru kɔ.

¹⁹ Kanna, Izirayeli minin tumaa lɛ sɔkɔn ma li, Karmɛli kele la, kɔnlɛ ka Baali a wúlu-bɔle biɛsii ka posooro (450) kɛ nɛ, ka dì Aseeraa a wúlu bole biɛsii kɛ nɛ, Zezabɛli nə́ ǹ bii boe.»

Yilii laanka Baali a wúlu-bɔlen

²⁰ Akaabu minin dia ǹ nə́ woo ga Izirayeli minin tumaa li, ǹ nə́ daa. Á Baali a wúlu-bɔlen lɛn dɔn sɔkɔn Karmɛli kele lɛ la.

²¹ Bɛ kio, Yilii nə́ n zɔ̃ á dɔ zaman lɛ tumaa li, á pɛ: «Yǎa biĩ kəni kaa yiri binbirin boe kɛ tɔ nə n danbiɛ? Bɛ̀ Lawa n ka Dɛnaa Lawa nɛ, ka kɔ lɛ, bɛ̀ Baali dɔ n doo ka kɔ lɛ.» Sɛnɛ zaman lɛ boo la a ná a lɛ si ka boo goon ne wa.

²² Yilii tɔ́n pɛ zaman lɛ nɛ: «Masɛ dinsɔɔ̃ n Lawa a boo gii-dali lɛa, má n tɔn ma tan, a da yaa, Baali a wúlu-bɔlen man biɛcsii ka posooro.

²³ Ka da dii gɔ̀lɔ̀ paa kɔ wɔ la. Baali a wúlu-bɔlen lɛn nə dii gɔ̀lɔ̀ lɛ goon bɔ, ǹ dɛ, ǹ kakã, ǹ kaa gɔn la, sɛnɛ tɛ ba n diɛ a ganaa wa. Masɛ dɔ á die dii gɔ̀lɔ̀ lɛ a kɔsɔ kɛ dɔ biɛ miɛ̃. Ma á re kiɛ gɔn lɛ la, sɛnɛ, ma ba re tɛ diɛ a ganaa wa.

²⁴ Bɛ kio, ka die ka kaa dì lɛ nyankɔ, ma dɔ á die maa Dɛnaa Lawa nyankoe. Ǹ mɛn lɛ bɛ́ re lɛ sii ka tɛ nɛ, bɛ lɛ n Lawa taãn lɛa. Zaman lɛ tɔn a lɛ si mà a boo á kɔɔ̃nɛ.»

²⁵ Yilii pɛ Baali a wúlu-bɔlen manɛ: «Ka dii gɔ̀lɔ̀ lɛ goon kũ, ka a giala kɔ bibinaa nɛ, a giala ka dinin man mɔnaa nɛ. Ka kaa dì lɛ nyankɔ, sɛnɛ, ka baran tɛ da gɔn lɛ ganaa wa.»

²⁶ Ǹ dii gɔ̀lɔ̀ mɛn lɛ kɔ ǹ la, ǹ nə́ dɛ ǹ nə́ zɛnaa. A saa baayɛlɛ ganaa a wo penleen yaa, ǹ nə́ Baali nyankɔ bɛ̀ ǹ tá pii: «Baali, wɔ lɛ si!» Sɛnɛ boo bɔ wa, lɛ sii yɛ wa. Ǹ goã ǹ nə́ *wúlu bɔ ǹ bǎã mɛn lɛ dɔ, maǹ nə́ goã bɛ̀ biɛ bɛ genli.

²⁷ Penleen biikoo li, Yilii Baali a wúlu-bɔlen lɛn da yaa lɛa, á pɛ: «Baali lɛ bie kaa lawa lɛa wa ya, ka màn da kaa lɛ dɛ li taãnɛ. Kɔntan dí na a gɔn, hinlaa taasiɛn man a gialaa. Kɔntan a wo zii ni, hinlaa a goã nyuù we, a yii á die kiɛ!»

²⁸ Ǹ nə́ màn da ǹ lɛ dɛ li, a kɔnpɛ ka ǹ landa nɛ, ǹ nə́ ǹ dinin tɔtoɛ̃ ka gɔyan laanka sɛmiɛ̃n nɛ, yǎa ǹ gɔ̀nɔn yii nə́ n baa mà lɛa.

²⁹ Penleen a kiɛ̃ kio, ǹ nə́ n lɛ dɛ miɛ̃ yǎa Lawa gɔ ka *wúlu màn nɛ biikoo daa á dɔ wasamiɛ̃nɛ. Sɛnɛ boo bɔ wa, lɛ sii yɛ wa, bìn diɛ kɔn bɔ wa.

³⁰ Yilii tɔ́n pɛ zaman lɛ tumaa nɛ: «Ka n zɔ̃ ka da ma li. Zaman lɛ tumaa nə́ n zɔ̃ ǹ nə́ woo a li.» Minin nə goã ǹ nə́ Dɛnaa Lawa a wúlu bɔ ǹ bǎã mɛn ziziɛ̃, Yilii wusoo á bɛ zɛnaa.

³¹ Á kɔlɔ fulupaa goã, Izirayeli tɔrɔn lɛn lɛ yii li, Zakɔba a nɛgiĩn tɔ bɛ́ tɔrɔn mɛnɛn lɛn ganaa. Zakɔba lɛ nɛ, Dɛnaa Lawa goã á pɛ nɛ mà a tɔ n die goɛ̃ Izirayeli.

³² Yilii wusoo á wúlu bɔ ǹ bǎã dɔ Dɛnaa Lawa nɛ, ka bɛa kɔlɔn lɛn nɛ. Bɛ kio, á nyankɔrɔ fɔ̃ tán wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ li, á da bii ni. Mu litiri pɔsɔɔ tá we bɛa nyankɔrɔ lɛ nɛ.

³³ Bɛ kio, á gɔn kaa wúlubɔ ǹ bǎã lɛ la, á dii gɔ̀lɔ̀ lɛ dɛ á kakã á kaa la.

³⁴ Á tɔ́n pɛ: «Ka dɔn sii pã ka mu ni, ka kaa wúlu màn tiɛ̃ lɛ laanka gɔn lɛ ganaa.» Á n toa mà ǹ wusoo ǹ kaa a ganaa doo. Ǹ dɔn nə́ mu lɛ kaa a ganaa ǹ guyin paa. Á wusoo á pɛ doo mà ǹ na a sɔɔbaa ǹ wɔ kaa a ganaa. Ǹ dɔn nə́ mu lɛ a sɔɔbaa ǹ wɔ kaa a ganaa.

³⁵ Mu lɛ baa si tán á wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ lɛnpɛnɛ, á nyankɔrɔ lɛ din pã.

³⁶ Wasamiɛ̃n wúlu bɔ biikoo li, Yilii nə́ n zɔ̃ á dɔ wúlu bɔ ǹ bǎã lɛ li, á pɛ: «Dɛnaa Lawa, Abrahamu a Lawa, Izaaki a Lawa, Izirayeli a Lawa, toa minin nə dɔ̃ pelo, mà n din nə Lawa lɛa Izirayeli gána nɛ. Toa ǹ dɔ̃ dɔn, mà masɛ nə n dí-nyali lɛa, ka bɛ dɔ nɛ, ǹ dɔ̃, mà masɛ n má bɛa siin kɛn lɛn tumaa zɛnaa ka n din a boo barka nɛ.

³⁷ Dɛnaa Lawa, ma lɛ si. A toa zaman kɛ dɔ̃, mà n din Dɛnaa Lawa, n Lawa lɛa, mà n din nə toɛ n zaman foo tá n bɔyɛɛ, ǹ nə́ wusii die n ganaa.»

³⁸ Bɛ kio, Dɛnaa Lawa tɔ́n tɛ dia, á daa wúlu màn lɛ kũ kɔnlɛ ka gɔn lɛ nɛ, kɔlɔn lɛn nɛ ka tán bǎã kooro ne. Mu mɛn dɔ goã nyankɔrɔ lɛ nɛ, tɛ lɛ bɛ dɔ piɛ̃.

³⁹ Zaman lɛ bɛ́ á bɛ yɛ, ǹ tumaa nə́ n gɔn na ǹ dinin ganaa, ǹ nə́ bɔ ǹ nə́ kaa tán ǹ lɛ la, ǹ nə́ n toa: «Dɛnaa Lawa lɛ n Lawa lɛa, Dɛnaa Lawa lɛ n Lawa lɛa!»

⁴⁰ Yilii tɔ́n pɛ ǹ nɛ: «Ka Baali a wúlu-bɔlen lɛn kũ! Ka baran toa ǹ goon la ka la wa!» Zaman lɛ wúlu-bɔlen lɛn tumaa kũ, Yilii woo ǹ ne Kiisɔn a mu zii genli, á ǹ bɔ́lɔn kuru walan.

La a wusoo a daa

⁴¹ Bɛ kio, Yilii pɛ Akaabu ni: «Woo, n màn bii, n màn mi! A gialaa, la wuu á boe die.»

⁴² Akaabu woo màn bii á màn mi. Sɛnɛ Yilii sɛ dii Karmɛli kele mìi ni, á ǹ kuməə tán, a mìi ná a gòãn bii ni.

⁴³ Yilii pɛ a dí-nyali ni: «Woo, n ga n nə n yɔrɔ dia lɛ̀nyɛɛn li!» Dí-nyali lɛ woo ga, á n bɔyaa á daa pɛ mà màn kɔn banban wa. Yilii guyin sɔbaa n pii ni mà a wusoo a wo ga.

⁴⁴ A guyin sɔbaabaa ǹ wɔ, dí-nyali lɛ nə́ toa: «Labara boɛɛn kɔn nə́ ke yui yìsi mu gole lɛ la, a golebaa n ka gɔn munii bɛ́ lɔn.» Yilii ná a lɛ si: «Woo n pɛ Akaabu ni mà a n dɔ a wotoro ne a wo piɛ, màn mɛn bɛ́ toɛ, la lɛ baran a lɛ saa bii-a wa.»

⁴⁵ Màn na á goã miɛ̃ lon a tìbaa li, labaran lɛn laanka piɛ̃ gɔn. La kaaraa nə́ n tɔ tán. Akaabu wɔ a wotoro ne, á woo Zizereyɛli kiwi.

⁴⁶ Dɛnaa Lawa pàã kɔ Yilii la, á n binbin yii, á giã Akaabu nyɛɛnɛ, á baa si yǎa Zizereyɛli kiwi.