Danayeli sɛ́wɔ 11 - LAWA A BOO SONBORE 2011

¹ Masɛ dɔ́ goã má n dɔ a dɔ lɛ Mɛdin kii Dariyusu a kiibaa lɛ̀ bibinaa biikoo li, má pàã kɔ la.

² Sisia kəni, man die taãn pii n ni: «Á ke, kii sɔɔ n die koɛ kɔn la Pɛrsi gána-n doo. A siibaa ǹ wɔ á re yui bɛn kio, pàãma lɛa, màn gigiã ná a lon á la gialakunun kɛn tumaa wɔ nɛ. A pàãmabaa lɛ taman yii, bɛ̀ á pàã yɛ ǹ mɛn waáraa, á re min tumaa sɔmɛ á ǹ kaa Grɛki minin pàã kɛ ganaa.

Kiin zia

³ Kii zanbia goon tá re yui. A pàã gɔn lɛ á re gole koe, bɛ̀ sii mɛn kɔɔ̃n kɔ a ganaa, a n die bɛ zɛnɛɛ.

⁴ Sɛnɛ, bɛ̀ a pàã lɛ gòãn nə́ wɔ tán taãn-taãnɛ ǹ mɛn waáraa, a gána lɛ á re ziziɛ̃, a n talakɔn kanaa a lɛ̀ gùrù sii kɛ bii. A gána lɛ a re doe a tɔrɔn ganaa wa, a goã pàã mɛn dɔ zɛnɛɛ, ǹ ba re bɛ dɔ yii wa. Kiibaa lɛ n die n sii la, a n kɔ min kɔsɔn la, sɛnɛ, bɛn pàã na a re doe a wɔ kɛ li wa.

⁵ Kii mɛn bɛ́ re giɛ̃ gusin a lɛ̀gɔn la a gána kɛ mìi la, pàã á re goɛ̃ bɛ lon. Sɛnɛ, a zia-baali goledɛnaa goon tá re pàã yii a la a din ni. A pàã lɛ gɔn lɛ á re gole koe a la a wɔ nɛ.

⁶ Bɛ̀ lɛ̀ lɛ kɔn kiɛ̃, ǹ tá re wusii ǹ kaa kun. Gusin a lɛ̀gɔn la a kii kɛ a nɛlɔ á re woe zuũ yii gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii kɛ li, màn mɛn bɛ́ toɛ kɔn wɔ ma yɛ. Sɛnɛ, pàã a re goɛ̃ a lon wa. Sɛnɛ ǹ zuũ lɛ yii a re goɛ̃ koo wa, a tɔrɔn dɔn ba re goɛ̃ wa. Ǹ tá re lɔ lɛ dinmaa dii kun ka min mɛnɛn nə da koa, ǹ di ni, ka min mɛn bɛ́ re n doe lɛ bɛa biikoo lɛ gɔ́ɔ̃ nɛ.

⁷ Sɛnɛ, lɔ lɛ a kion min goon tá re yui a ǹ di bǎã saa. Bɛ á re woe gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii kɛ a zia-baalin gialaa, ǹ duru ǹ bǎã kaka kɛ nɛ. Á re zia biɛ ganaa, a boo ǹ la.

⁸ Haalɛ ǹ lawan kɛn, ǹ màn nyìnin lɛa, ǹ nə́ fɔlɔ yo ǹ nə́ kaa ǹ la, ǹ màn sonboren kɛn nɛ wɔrɔ laanka sana lɛa, á re bɛn goɛ a wo ǹ ne Ezipti gána nɛ. Bɛ lɛ kio, á re lɛ̀ lɛ kɔn zɛnɛɛ, a ná a ba woe zia biɛ gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ ganaa wa.

⁹ Gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re woe gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ a gána gialaa, a tɔn nə n bɔyaa a da a gána nɛ.

¹⁰ Gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ a nɛnyaanan tá re zia-baali kuru gigiã soekɔn, ǹ nə n dɔ lɛ nɛ. A nɛ lɛ a goon laanka a zia-baalin tá re die n daɛ gána lɛ la ka mu gole bɛ́ lɔn, ǹ bɔ a nɛ ǹ kiɛ̃. Bɛ̀ ǹ tá n bɔyɛɛ woe ǹ gána nɛ ǹ mɛn waáraa, ǹ tá re zia biɛ kiwi kɛ ganaa, kungɔn ná a lɛnpɛnɛ.

¹¹ Gusin a lɛ̀gɔn la kii lɛ foo á re yui. Á re soe a zia baa gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ ganaa, ka zia-baali damata nɛ. Ǹ tá re boe gɔsɛ a lɛ̀gɔn la wɔn lɛn la.

¹² Bɛ̀ ǹ nə́ bɛa zia-baali damata kɛ lɛ dɛ ǹ nə́ bɔ bii-a, gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re n din gole koe. Á re zia-baali damata dii sɛn, sɛnɛ, a na a re gɔ̀lɔ̀baa yii wa.

¹³ Gɔsɛ a lɛ̀gɔn la kii lɛ á re wusii a woo, a zia-baalin sɔkɔn doo, bɛn nə́ mɔnaa nɛ, ǹ nə́ la bibinaa wɔn kɛn manɛ. Á pii mà a n woe doe lɛ̀ lɛ kɔn ganaa, á re wusii a n bɔyaa a da ka zia-baali gigiã laanka ziabaa ǹ màn gigiã nɛ.

¹⁴ Bɛa biikoo lɛ gɔ́ɔ̃ nɛ, min gigiã á re yui gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ gialaa. N din Danayeli tɔrɔn lɛn min kakaarɛn kɔnɔn man yui mà ǹsɛn man sii-nyaa lɛ lɛ piɛ̃. Sɛnɛ, ǹ ba re boe la wa.

¹⁵ Gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii kɛ á re die koe kiwi goon lɛ, ǹ bɛ́ ǹ nə́ kungɔn dɔ, ǹ nə́ kiwi mɛn lɛnpɛnɛ nɛ. Á re tii diɛ kɔn la kungɔnɔn lɛn kio, ǹ tɔn boo la ǹ kiwi lɛ kũ. Gusin a lɛ̀gɔn la a zia-baalin kɛn, a laanɛ ǹ mɛnɛn tɔ bɛ́ á bɔ zia la, ǹ ba re boe la ǹ golee a nyɛɛn wa. Pàã din ba re yii ǹ lon ǹ golee a nyɛɛn wa.

¹⁶ Min mɛn bɛ́ re die gusin a lɛ̀gɔn la dɛnan lɛn gialaa, bɛ á re n din foo sii zɛnɛɛ, min kɔn ná a re yii a golee a nyɛɛn wa. A n die golee gána siĩn kɛ nɛ, a bɔ̀n da a ganaa.

¹⁷ Bɛ kio, á re gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ bebele, mà asɛ á die ka a gána a zia-baalin tumaa nɛ, màn mɛn bɛ́ toɛ, ǹsɛn nə kɔn wɔ ma. Á re a nɛlɔ koe gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ la lɔ lɛa, màn mɛn bɛ́ toɛ, a ziziɛ̃. Sɛnɛ, bɛa re giala yii a gɔn wa, gána lɛ a re a wɔ biɛ wa.

¹⁸ Bɛ kio, gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re n yɔrɔ diɛ yìsi mu lɛ-a basan kɛn li, a bǎã gigiã si a baa a wɔ lɛa. Sɛnɛ, goledɛnaa goon tá re die, a na a din gole kɔ ǹ siin kɛn lɛn gɛ̀ dòo bɔ a ganaa, a na a bɔ a gɔn lɛ-a.

¹⁹ Bɛ kio, gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re n yɔrɔ bɔyɛɛ a dia a din a gána a kiwin kɛn la, kungɔn bɛ́ ǹ mɛnɛn lɛnpɛnɛ. Sɛnɛ, á re talɛɛ a mɛnaa, a goã bɛ lɛ ganaa.

²⁰ Kii kɔsɔ á re yui a kio. Kion mɛn lɛ á ke gána lɛ tɔ boe, bɛa kiodɛnaa lɛ á re min diɛ, a da bɛa mànan goa. Sɛnɛ, lɛawaan kɔnɔn kiɛ̃ kio, kii lɛ nyin ta re nyɛɛ. Min foo bie re yui li a dɛ wa, ǹ bie re dii zia dɔ la wa.

²¹ Min gɛsɛ goon tá re giɛ̃ a bǎã nɛ, min dɔ ná a bie á kiibaa lɛ kɔ la wa. A n die die là nyantoro biikoo li, a n paraa kiibaa lɛ ganaa, ka min bebele ǹ boon ne.

²² Zia-baalin mɛnɛn bɛ́ re die a gialaa, bɛn ba re boe la ǹ golee a nyɛɛn wa, á re ǹ tumaa dii. Lawa lɛ kɔ kɔn la wɔ ka tɔrɔ mɛn lɛ a minin ni, á re bɛn dɔn goledɛnaa goon dii.

²³ Kɔn wɔ ma mɛn bɛ́ a laanka minin biin ni, á re n gɔn kuĩ bɛ lɛ-a, a ǹ bebele. A laanɛ min gigiã ba a kio wa, á re woe zia biɛ a gɔ̀lɔ̀baa yɛ.

²⁴ Là nyantoro din biikoo taãn kɛ li, gána lɛ a bǎãn mɛnɛn nə́ ke basiɛ̃ nɛ, á re woe walan. Ǹ din laanka ǹ digolon bɛ́ ǹ sii mɛn zɛnaa wa, á re bɛ zɛnɛɛ walan. A bɛ́ re mànan mɛnɛn goɛ, hinlaa á die ǹ sii gána lɛ a minin la, á re bɛ gii a kiodɛnan manɛ. Á re zoɛ̃ li mà a zia baa duru ǹ bǎã kakan kɛn ganaa, sɛnɛ, bɛ n die n zɛnɛɛ biikoo boɛɛn gɔ́ɔ̃ nɛ.

²⁵ A yii bɛ́ á kã a din ni, a foo dɔ́ n tã, á re woe gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ gialaa, ka zia-baali gigiã nɛ. Gusin a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re bɛa zia lɛ biɛ ka zia-baali kakan nɛ, mɔnaa nɛ taãn-taãnɛ. Sɛnɛ, a re boe la a golee a nyɛɛn wa, a giala, ǹ tá re n duri, ǹ boo wɔ kɔn a ganaa.

²⁶ A din a tá-kun wolen tá re boe ǹ daa. Ǹ tá re boe a zia-baalin lɛn la, ǹ gigiã á re giɛ̃ bɛ gɔ́ɔ̃ nɛ.

²⁷ Kii min paa lɛ gɔ́ɔ̃ piɛ̃maa-n ka baraabaa nɛ. Maǹ die soɛn dininsɔɔ̃nɔn boboe kɔn nɛ kɔn-yɛ ǹ bǎã nɛ. Sɛnɛ bɛa re yɔrɔ yii wa. A giala, biikoo mɛn nə n koa sii lɛ a nya ǹ wɔ lɛa, bɛ tɔn dɔ wa.

²⁸ Gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re wusii a wo a gána nɛ, ka gɔn màn gigiã nɛ. Lawa lɛ kɔ kɔn la ka tɔrɔ mɛn lɛ a minin ni, bɛ̀ á woe, sii babaraa mɛn bɛ́ a gɔ́ɔ̃ nɛ bɛn wɔ paǹ li, á re bɛ zɛnɛɛ a tɔn kiɛ̃.

²⁹ Biikoo mɛn nə n pɛ, bɛ̀ bɛ́ dɔ, gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii lɛ á re wusii a n bɔyaa, a da gusin a lɛ̀gɔn la a gána lɛ gialaa. Sɛnɛ, bɛ bie re n biɛ ka bibinaa wɔ kɛ bɛ́ lɔn wa.

³⁰ Lɛ̀nyɛɛndɛnan kɛn tá re kiɛ mu la ǹ goon ne ǹ da a gialaa. A gù á re giɛ̃, a wusoo a wo piɛ. Lawa lɛ kɔ kɔn la wɔ ka tɔrɔ mɛn lɛ a minin ni, a foo á re yui a wusoo a n bɔyaa a da bɛn gialaa. Min mɛnɛn bɛ́ bɛa lɛ kɔ kɔn la sonbore kɛ lɛ ziziɛ̃, a dɔ n die kɔn wɔ miɛ̃ ka bɛn nɛ.

³¹ Lawa a kion mɛn lɛ á ke ǹ nə́ kungɔn dɔ ǹ ná a lɛnpɛnɛ nɛ, á re sɔraasin diɛ ǹ da bɛ lɛduə̃. Bɛn tá re bǎã lɛ zaãbiɛ. Ǹ bɛ́ *wúlu màn mɛn koe Lawa la baraabaraa, ǹ tá re minin kurii bɛa kɔ ganaa. Sii bɔbɔnɛɛ mɛn bɛ́ basaã koe, ǹ tá re bɛ zɛnɛɛ Lawa a kion lɛ nɛ.

³² Min mɛnɛn bɛ́ ǹ ba koe lɛ kɔ kɔn la lɛ a boo lɛ lɛ wa, kii lɛ á re bɛn bebele ka boo kɔɔ̃n nɛ, a ǹ kaa piã ganaa. Sɛnɛ, min mɛnɛn bɛ́ Lawa doɛ̃, bɛn manə ǹ sii zɛnɛɛ ǹ foo n tã a gɔ́ɔ̃ nɛ.

³³ Zaman lɛ a sii-dɔ̃lin tá re min gigiã doree. Sɛnɛ, lɛawaa damata gɔ́ɔ̃ nɛ, ǹ tá re ǹ tɛn dii, ǹ nə ǹ tɛn tã, ǹ nə ǹ tɛn kaa kòso-n, ǹ gialakunun gɔn mànan si ǹ la ka pàã nɛ.

³⁴ Ǹ bɛ́ re bɛa fuu kɛ lɛ yii ǹ mɛn waáraa, min gigiã a re yii a n dɔ ǹ lɛ wa. A giala, zaman gigiã n die kiɛ kunun ǹ ni, sii kɔsɔ nə́ ǹ gɔ́ɔ̃ nɛ.

³⁵ Min gigiã tá re giɛ̃ sii-dɔ̃lin lɛn bii. Bɛn gɛ̀ n die toɛ zaman lɛ na a sii tele, *gɔ̀ ná a ba ǹ ganaa wa, ǹ nə́ yoreen ne, yǎa biikoo giala-nyɔmiɛ̃ kɛ doe. A giala, mà biikoo mɛn nə n pɛ, yǎa bɛ doe.

³⁶ Sii mɛn bɛ́ kɔɔ̃n kii lɛ ganaa, a n die bɛ zɛnɛɛ. A n die n din gole koe, a n din soɛ kɔ lawan tumaa nɛ. Boo mɛn din doamaa bie ka diɛ-n wa, á re bɛ diɛ lawan Lawa kɛ ganaa. Á re giala yii a gɔn. Sɛnɛ, Lawa foo bɛ́ re yui ǹ mɛn pinaa, a boo mɛn da, a n die bɛa sii zɛnɛɛ.

³⁷ Ǹ digolon dìn kɛn, ka lɔn bɛ́ dì mɛn narɛ, a re bɛn guguru koe wa. A re dì kɔn din guguru koe wa, a giala, a n die n din soɛ koe bɛn tumaa nɛ.

³⁸ A n die bɛn toɛ walan, dì mɛn bɛ́ duru ǹ bǎã kakan kɛn mìi la, a bɛ guguru kɔ, a da yaa ǹ digolon dinin nə goã bɛ doɛ̃ wa. A n die bɛ lɛ guguru koe ka sana nɛ, ka wɔrɔ nɛ, ka kɔlɔ giɔ̀mɔ kaka-an nɛ, ka màn sonbore kɔsɔn nɛ.

³⁹ Á re yɔ boe duru ǹ bǎã kakan lɛn ganaa, ka tɔrɔ kɔsɔn dì ni. Min mɛnɛn bɛ́ re lɛ koe bɛa dì lɛ ganaa, á re bɛn guguru koe ka màn gigiã nɛ. Á re ǹ koɛ zaman gigiã mìi la, a bǎãn kɔ ǹ la, ǹ saraa lɛa.

⁴⁰ Biikoo giala-nyɔmiɛ̃ waáraa, gusin a lɛ̀gɔn la a kii kɛ á re n yɔrɔ diɛ la ka zia nɛ. Sɛnɛ, gɔsɛ a lɛ̀gɔn la a kii kɛ á re die a gialaa ka ziabaa ǹ wotoron ne, sùidɛnan nɛ, ka mu la ǹ goo damata nɛ. Á re we gánan nɛ ka mu gole bɛ́ lɔn, a basaã kɔ ǹ nɛ a kiɛ̃.

⁴¹ Á re die gána siĩn kɛ dɔ nɛ, a min gigiã dɛ walan. Sɛnɛ, tɔrɔn kɛn tá re liɛ la: Edɔmu minin manɛ, Moabu minin ni, ka Amɔn tɔrɔn kɛn goledɛnan nɛ.

⁴² Á re gánan kuĩ a ǹ kaa a pàã giulun, Ezipti gána kɛ dɔ din ba re kanbiɛ a ganaa wa.

⁴³ Sana mɛn tumaa bɛ́ Ezipti gána nɛ, wɔrɔ nɛ ka màn sonbore tumaa nɛ, á re bɛn sii. Liibii minin laanka Etiopii gána minin kɛn tá re koe lɛ.

⁴⁴ Sɛnɛ, boo mɛn bɛ́ re n toɛ lɛ̀giala li ka gɔsɛ a lɛ̀gɔn la nɛ a daa, bɛ á re nyɛ́ɛ diɛ a ganaa. Á re soe ka a foo ne, mà asɛ n woe min gigiã dii.

⁴⁵ A kii baaǹ mɔnaa kionən kɛn, á re bɛn doɛ yìsi mu gole kɛ laanka gána siĩn lɛ a kele sonbore kɛ biin ni. Gɛ̀ n die dii walan, min ná a re yii a n dɔ lɛ wa.»