Апостоллар 7 - Сибэтиэй Биибилийэ кинигэлэрэ

Стефан тыл этиитэ

¹ Архиерей Стефантан: «Бу чахчыны этэллэр дуо?» – диэн ыйыппыта.

² «Бырааттарым, аҕа дьонум, этэрбин болҕойон истиҥ! – Стефан этиитин саҕалаабыта. – Биһиги өбүгэбит Авраам өссө Месопотамияҕа эрдэҕинэ, Харраҥҥа көһүөн иннинэ, албан ааттаах Таҥара киниэхэ көстөн:

³ „Сиргиттэн-уоккуттан, аймах-билэ дьоҥҥуттан, аҕаҥ дьиэтиттэн араҕан Мин ыйар сирбэр бар“, – диэн эппит.

⁴ Ол иһин Авраам халдейдар дойдуларыттан араҕан, Харраҥҥа олохсуйбут. Кэлин, аҕата өлбүтүн кэннэ, Таҥара кинини манна, билигин эһиги олорор сиргитигэр, көһөрөн аҕалбыт.

⁵ Мантан киниэхэ уллуҥах да саҕа өлбүгэ сири биэрбэтэх гынан баран, Авраам өссө оҕото суох сырыттаҕына, бу сири киниэхэ уонна кини удьуордарыгар биэриэх буолан эрэннэрбит.

⁶ Таҥара киниэхэ эппит: „Эн удьуордарыҥ туора дойдуга кэлэн, түөрт сүүс сыл устата кулут буолан баттанан олоруохтара.

⁷ Ол эрээри кинилэри кулут оҥостубут норуот Мин дьүүлбэр туруоҕа. Оттон эн удьуордарыҥ ити дойдуттан тахсан, Миэхэ манна, бу сиргэ, сүгүрүйэр буолуохтара“.

⁸ Таҥара Авраамы кытта сөбүлэһии оҥорсубутун бэлиэтигэр киниэхэ быһыллыы сиэрин-туомун биэрбит. Ол иһин Авраам, уола Исаак төрөөбүтэ ахсыс күнүгэр, киниэхэ быһыы оҥорбут, оттон Исаак Иаковка, Иаков буоллаҕына уон икки уолаттарыгар оҥорбуттар.

⁹ Биһиги өбүгэлэрбит ордук санаан, Иосибы Египеккэ атыылаабыттар; ол гынан баран, Таҥара кинини кытта бииргэ буолан,

¹⁰ бары ыарахаттартан быыһаан ылан, киниэхэ муударай өйү биэрбит, Египет ыраахтааҕытын – фараонун үтүө сыһыанын бэлэхтээбит. Ыраахтааҕы Иосибы Египет сирин бүтүннүүтүн уонна бэйэтин дьиэтин-уотун дьаһайарга анаабыт.

¹¹ Онтон Египеккэ, Ханаан сиригэр сут туран, улуу кыһалҕа кыһарыйбытыгар, биһиги өбүгэлэрбит эмиэ аһыыр астара быстан хаалбыт.

¹² Египеккэ бурдук баар сураҕын истэн, Иаков өбүгэлэрбитин онно ыыппыт. Ол кинилэр Египеккэ маҥнайгы сырыылара эбит.

¹³ Иккиһин кэлбиттэригэр Иосиф убайдарыгар кинилэр бырааттара буоларын билиммит, онон кини төрдүн-ууһун фараон эмиэ билбит.

¹⁴ Иосиф аҕатын Иаковы, туох баар аймахтарын – барыта сэттэ уон биэс киһини бэйэтигэр ыҥыртарбыт,

¹⁵ онон Иаков Египеккэ көһөн тиийбит. Иаков да, өбүгэлэрбит да – бары онно олорон өлбүттэр.

¹⁶ Уҥуохтарын Сихемҥэ илдьэн, Авраам Сихем киһитин уолаттарыттан үрүҥ көмүскэ атыылаһан ылбыт хоруобугар харайбыттар.

¹⁷ Таҥара Авраамҥа андаҕайбыт эрэннэриитэ туолара чугаһаан истэҕин аайы, Египеккэ олорор еврей норуотун ахсаана улам үксээн-үүнэн испит.

¹⁸ Онтон Иосибы билбэт саҥа ыраахтааҕы былааска кэлбит.

¹⁹ Бу ыраахтааҕы биһиги норуоппутун туора көрөн, ыччаттара быһыннын диэн, саҥа төрөөбүт оҕолорун быраҕан иһэргэ күһэйбит.

²⁰ Ол саҕана Моисей төрөөбүт, кини Таҥара көрүүтүгэр сүрдээх үчүгэй оҕо эбит; оҕо үс ый устата аҕатын дьиэтигэр көрүллүбүт-харайыллыбыт;

²¹ онтон уолчааны таһырдьа хаалларбыттарыгар, фараон кыыһа, кинини булан ылан, төрөппүт уолун курдук ииппит.

²² Инньэ гынан Моисей Египет бары муудараһын баһылаан, тылынан-өһүнэн да, үлэтинэн-хамнаһынан да уһулуччулаах киһи буола үүнэн тахсыбыт.

²³ Түөрт уон сааһын туолуута бырааттарын, Израиль дьонун көрсүөн баҕарар санаа кинини үүйэ-хаайа туппут.

²⁴ Биирдэ Израиль киһитин атаҕастыы туралларын көрөн, кини, ону иэстэһэн, Египет киһитин өлөрөн кэбиспит.

²⁵ Моисей: „Таҥара Израиль дьонун миигинэн босхолоттороору гынарын бэйэм дьонум өйдүөхтэрэ“, – дии санаабыт даҕаны, анарааҥҥылара өйдөөбөтөхтөр.

²⁶ Нөҥүө күнүгэр кинилэр охсуһа сылдьалларын көрөн: „Эһиги бырааттыыларгыт эбээт, уонна баран тоҕо бэйэ-бэйэҕитин атаҕастыыгыт?“ – диэн эйэлэһиннэрэ сатаабыт.

²⁷ Онуоха чугастааҕытын атаҕастыы турар киһи, Моисейы киэр анньан баран: „Ким эйигин биһиэхэ баһылык, судьуйа буол диэбитэй?

²⁸ Биитэр, бэҕэһээ Египет киһитин өлөрбүтүҥ курдук миигин эмиэ өлөрүөххүн баҕараҕын дуу?“ – диэн дьорҕойбут.

²⁹ Маны истэн, Моисей Египеттэн күрээн, Мадиам сиригэр баран олохсуйбут; кини икки уола онно төрөөбүттэр.

³⁰ Ити курдук түөрт уон сыл ааспыт. Биирдэ киниэхэ Синай хайатын аттынааҕы иччитэх сиргэ умайа турар хатыылаах талах төлөнүгэр Айыы Тойон Аанньала көстүбүт.

³¹ Моисей, ону дьиктиргээн, сыныйан көрөөрү чугаһаан иһэн, Айыы Тойон саҥатын истибит:

³² „Мин эн өбүгэлэриҥ Таҥаралара – Авраам, Исаак уонна Иаков Таҥарата – буолабын!“ Моисей ис-иһиттэн титирэс буола долгуйан, көрүөн да дьулайбыт.

³³ Айыы Тойон киниэхэ эппит: „Бу үктэнэн турар сириҥ сибэтиэй сир, онон сандалияҕын уһул.

³⁴ Мин, норуотум Египет сиригэр атаҕастабылга олорорун көрөн, ыар ынчыгын истэн, кинини босхолоору түһэн кэллим. Онон, хомун, Мин эйигин Египеккэ ыытабын“.

³⁵ Бу Моисейы, ким эйигин биһиэхэ баһылык, судьуйа буол диэбитэй диэн киэр анньыбыт киһилэрин, Таҥара хатыылаах талах быыһыгар көстүбүт Аанньалынан этитэн, баһылык уонна босхолооччу гынан ыыппыт.

³⁶ Бу кини, Моисей, норуотугар, кулуттааһынтан таһааран иһэн, Египет сиригэр, Кыһыл муораҕа уонна кураайы куйаарга түөрт уон сыл устата дьиктилэри, сөҕүмэр бэлиэлэри көрдөрбүт.

³⁷ Бу кини, Моисей, Израиль дьонугар: „Таҥара миигин туруорбутун курдук, бэйэҕит бырааттаргытыттан эмиэ Пророгу туруоруоҕа, Кинини истээриҥ“, – диэн төлкөлөөбүт.

³⁸ Бу кинилиин, Моисейдыын, кураайы куйаарга түмсүбүт дьону кытта бииргэ сырыттаҕына, Синай хайатыгар Аанньал кэпсэппит, бу кини биһиги өбүгэлэрбитин кытта бииргэ сылдьыбыт, тыыннаах тыллары ылан биһиэхэ биэрбит;

³⁹ биһиги өбүгэлэрбит бу киниэхэ, Моисейга, бас бэриниэхтэрин баҕарбакка, киэр хайыһан, сүрэхтиин-быардыын төттөрү Египеккэ тардыспыттар.

⁴⁰ Ааронтан: „Биһигини Египет сириттэн таһаарбыт Моисейбыт туохха түбэспитин билбэппит, онон сирдиир таҥараларда биһиэхэ оҥорон кулу“, – диэн көрдөспүттэр.

⁴¹ Итиэннэ ол күннэргэ оҕус эмэгэтин оҥостон баран, онтукаларыгар сиэртибэ биэрэн үөрүү-көтүү, көр-нар бөҕө буолбуттар.

⁴² Онон Таҥара кинилэртэн киэр хайыһан, халлаан эттиктэригэр сүгүрүйэллэрин бопсо сатаабат буолбут. Бу туһунан пророктар кинигэлэригэр суруллубут: „Израиль норуота! Түөрт уон сыл усталаах-туоратын тухары кураайы куйаары кэрийэ сылдьан, эһиги Миэхэ туох бэлэҕи-туһаҕы биэрбиккитий?

⁴³ Эһиги Молох отуутун, Ремфан таҥараҕыт сулуһун – сүгүрүйүөхпүт этэ диэн быһан оҥостубут эмэгэттэргитин – илдьэ сылдьыбыккыт. Онон Мин эһигини Вавилонтан өссө ыраах көһөрөн илдьиэм“.

⁴⁴ Өбүгэлэрбит кураайы куйаарга Туоһулааһын Скиниятын илдьэ сылдьыбыттар. Ол Моисейдыын Кэпсэтээччи соруйуутунан, киниэхэ көрдөрүллүбүт холобурга олоҕуран оҥоһуллубут Скиния этэ.

⁴⁵ Иисус Навины кытта бииргэ сылдьар өбүгэлэрбит Скинияны ылан, Таҥара урут биһиги өбүгэлэрбититтэн кыйдаабыт норуоттарын сирдэригэр аҕалбыттар. Скиния Давид ыраахтааҕылыыр кэмигэр диэри баар эбит.

⁴⁶ Таҥара тапталын ылбыт Давид, Иаков Таҥаратыгар дьиэ тутаары, көрдөспүт да,

⁴⁷ дьиэни Соломон туппут.

⁴⁸ Ол гынан баран, Үрдүк Таҥара киһи туппут дьиэтигэр олорбот, пророк эппитин курдук: „Халлаан – Мин бүрүстүөлүм,

⁴⁹ сир – атахпын ууран олорор үктэлим. Ханнык бэйэлээх дьиэни эһиги Миэхэ тутуоххутуй, эбэтэр Мин сынньанар сирбин? – диир Айыы Тойон. –

⁵⁰ Бу баары барытын Мин айбытым буолбат дуо?“

⁵¹ Оо, өһөс санаалаах, куҥ бүтэй сүрэхтээх, бүөлэммит кулгаахтаах дьон! Эһиги эмиэ, өбүгэлэргит курдук, мэлдьи Сибэтиэй Тыыны утараҕыт.

^52-53 Пророктартан хайаларын эһиги аҕаларгыт сойуоласпатахтарай? Кинилэр бэл Кырдьыксыт кэлэрин өтө көрөн эппит дьону өлөрбүттэрэ. Оттон эһиги – Таҥара Аанньаллара эһиэхэ тиэрдибит Сокуоннарын ылан баран тутуспатах дьон – Кырдьыксыты таҥнаран биэрэн өлөрбүккүт!»

Стефан өлүүтэ

⁵⁴ Маны истэн, кинилэр уордайбыт уохтарыгар хабырынан ылбыттара.

⁵⁵ Сибэтиэй Тыыны толору ылыммыт Стефан Халлааны анааран, Таҥара кэрэмэн килбиэнин уонна Таҥара уҥа өттүгэр турар Иисуһу көрөн,

⁵⁶ эппитэ: «Халлаан арыллыбытын, Киһи Уола Таҥара уҥа өттүгэр турарын көрөбүн».

⁵⁷ Бары үөгүлэһэ түһээт, кулгаахтарын саба туттубуттара уонна кинини, күргүөмүнэн саба түһэн,

⁵⁸ куорат таһыгар таһааран, тааһынан илдьи тамнаабыттара. Туоһулара таҥастарын Савл диэн эдэр уол турар сиригэр устан бырахпыттара.

⁵⁹ Стефан, тааһынан быраҕаттыы турдахтарына: «Айыы Тойон Иисус, дууһабын ыл, – диэн үҥэ-көрдөһө турбута,

⁶⁰ онтон сөһүргэстии түһэн күүһүн муҥунан, – Айыы Тойон, бу аньыыларын бырастыы гын!» – диэн саҥа аллайан баран, тыына быстыбыта.