1 Abatuki 8 - EBBAIBBO EMBOOSI YA NASAAE EYIRIMO EBITABO BILAANGWA DEUTEROKANONIKOEsanduuku ly'Endagaano lileetwa mu Nyuumba ya Nasaae. ( 2 Biha 5:2—6:2 ) 1 Bulaanu, Omutuki Solomooni yeemao yalaaliha abeemirisi boosi ab'enono cha Yisiraeli ohwiicha yaali mu Yerusalemu banyale ohweenda Esanduuku ly'Endagaano ohutula mu Siyooni, Yerusalemu, ohuleetwa mu Nyuumba ya Nasaae. 2 Boosi banyala ohwebuusira mu ndaalo ch'Esidyaalo sy'Ebikaali mu mwoosi kwa hataanu-na-habiri, mu mwoosi kwa Etaniimu. 3 Mani abeemirisi boosi nibamala ohwebuusa alala abalaamisi bakiinga Esanduuku ly'Endagaano elyo, 4 mani baaliyira eyiri Enyuumba ya Nasaae. Abaleefi neende abalaamisi baandi bosi bachaaka ohuleeta Eyeema ly'Ohubaao hw'Omwaami alala neende ebiindu byaalyo byoosi eyiri Enyuumba y'Omwaami. 5 Omutuki Solomooni nae alala neende abaandu baandi boosi aba Yisiraeli bebuusira mu moni w'Esanduuku ly'Endagaano mani nibamala nibayaanayo amakoondi amasaabi alala neende eng'oombe, echitabaliha daawe. 6 Mani bulaanu, abalaamisi abo beemao bakiinga Esanduuku ly'Endagaano elyo mani baliingisa mu Nyuumba ya Nasaae, mani nibaligeeng'a Abuundu Ahiramo Obwoolerefu, mu lwaalo lw'abakerubbi bala. 7 Mani embaya chabo chabaambuha echio chaanyala ohubwiiha esaanduku elyo, alala neende emisiruunga kyali kyehoonyeerwe ohulikiinga kyeene. 8 Emutwe wa buli musiruunga okwo yanyalaanga ohubonehana neende buli muundu oba naali mu moni bweene ow'Abuundu Ahiramo Obwoolerefu, ataali abuundu waandi woosi. (Emisiruunga ekyo kisisiiri abweene ao ohwoola enyaanga yino.) 9 Sibulao esiindu siindi syoosi esyali mu Sanduuku ly'Endagaano elyo ohutusaho ebituundu by'amakina kabiri kala ka Musa mweene yataamo nibali hu Lugulu lwa Sinai, Omwaami niyahola endagaano neende abaandu ba Yisiraeli nibali nibatula mu Misiri. 10 Mani koti lu balaamisi bali nibatula mu Nyuumba ya Nasaae, Enyuumba eyo yeechula esireesi sy'omwoosi 11 esimesamesana neende obulafu buwofusa emoni obw'Ohubaao hw'Omwaami, mani byaabahaya ohukobola mu bweene omwo ohuhola emirimo kyaabwe ki bahoyere ohuhola. 12 Bulaanu Solomooni yaasaba Nasaae ati: “Ewe Omwaami, niiwe owata elyuuba aakulu mu bbaanga, nae ewe wadoolao ohumenya mu maleesi neende mu siirima. 13 Bulaanu ese mbao nyalire ohuhwoombahira Enyuumba ya Nasaae embitiirifu yao, abuundu yi ewe ochia ohumenyaanga endaalo choosi pe.” Enomanoma ya Solomooni eyiri baandu ( 1 Biha 6:3-11 ) 14 Abaandi nibali nibasyeemere abweene ao, Omutuki Solomooni yaakaluuhana mani yabewuunja, mani yaabasabira ehabi ya Nasaae. 15 Yaboola ati, “Omwaami afumisibwe Nasaae wa Yisiraeli! Anyalire ohwooseresa esisuubise si yaholera Daudi Laata yaange, niyaboola ati, 16 ‘Ohuchaakira hu siha sindatusira abaandu baange mu Misiri, mbeere nitedooleraho esiko syoosi mu syaalo sya Yisiraeli sino syoosi mu Nyuumba ya Nasaae yihoyere ohwoombahwa, yihoyere ohwiinamirwaangamo. Nae ese ndadoola ewe Daudi ohutukaanga abaandu baange.’” 17 Haandi Solomooni yemeeda ohuboola ati, “Daudi laata yaange yatekehaho ohwoombaha Enyuumba ya Nasaae, ey'ohwiinamiraangamo Omwaami Nasaae wa Yisiraeli, 18 nae Omwaami yamuboolera ati, ‘Ewe wali abweene muhudaha ohuunyoombahira Enyuumba ya Nasaae, 19 nae ewe haba soochia ohuyoombaha daawe. Ni omwaana wao mweene, niye ochia ohuunyoombahira Enyuumba ya Nasaae.’ 20 “Mani bulaanu Omwaami amalire ohwooseresa esisuubise syae. Ese niise owasihira laata yaange ohuba omutuki wa Yisiraeli, mani malire ohwoombahira Nasaae Enyuumba ya Nasaae ey'ohwiinamiraangamo Omwaami Nasaae wa Yisiraeli. 21 Ese haandi nyalire ohutaao obweyaango mu Nyuumba ya Nasaae omwo obw'Esanduuku ly'Endagaano elirimo enyaande ch'amakina ech'endagaano yi Omwaami yahola neende bakuuka yeefwe niyabatusa mu Misiri.” Esaala ya Solomooni ( 2 Biha 6:12-42 ) 22 Mani Solomooni naali mu moni w'abaandu, yeema mu moni wa Alutaari, mani n'asiingisa amahono kae 23 mani naasaba Nasaae ati, “Ewe Omwaami Nasaae wa Yisiraeli, yibulayo nasaae wuundi oli koti ewe muukulu aakulu, kata neende aasi ano hu syaalo! Ewe woseresaanga endagaano eyiri abaandu bao mani omala obeekesa obuheeri bwao nibamenya muhuhwiisamo oluyaali ohutakanaakana daawe. 24 Ewe wooserese esisuubise si wahola neende Daudi laata yaange, enyaanga yino mbano buli mboosi yoosi yoosereeswe abweene. 25 Mani bulaanu buno, Ewe Omwaami Nasaae wa Yisiraeli, mbano ese husaba endi haandi lwosi ochia ohwooseresa esisuubise siindi si wahola eyiri laata yaange koti lu wamuboolere oti, esiha syoosi yichia ohubechaangao mulala hu lwiibulo lwae onabechaanga naali niye otuka koti omutuki wa Yisiraeli, nikali mbwe bosi bahwiisamo oluyaali neende esinani koti lu mweene yaholaanga. 26 Mani bulaanu buti, Ewe Nasaae wa Yisiraeli, leha buli siindu syoolerere si wasuubisa Daudi laata yaange, omuhalaabani wao. 27 “Nae ewe onyala mani ohumenya hu syaalo huno? Kata sa muukulu mwoosi haba simunyala ohuhumala ohuyeramo, mani katyo, Enyuumba ya Nasaae yino nayo yi ese nyombaahe sa yinyala yitye ohuba ehoongo yihuyera ohubaamo? 28 Kata katyo tekeeresaanga esaala ch'omuhalaabani wao wuno alala neende amaliriro kae, ewe Omwaami Nasaae waange, wuliraanga amaliro alala neende esaala chi omuhalaabani wao wuno chi asaba nyaanga yino. 29 Fukiirira mani oliinde Enyuumba ya Nasaae yino esiro neende esideete, abuundu ano yi ewe mweene wedoolera ohwiinamirwaangamo. Mbulireenge nindalingalaanga Enyuumba ya Nasaae yao yino niisaba esaala. 30 Wuliraanga esaala chaange haandi neende esaala ch'abaandu bao nibalingalaanga abuundu ano nibasaba. Mu daala lyao eliri muukulu, tuwulireenge mani otuleheraangamo. 31 “Omuundu niyonoonera owaasye mani yeechia ohuhola esichuba, anechubiraanga mu moni w'alutaari yao mu nyuumba yino. 32 Nae Ewe Omwaami oli muukulu onawuliriraanga mani oheengereenge abahalaabani bao, woolobye oyo oliho omusaango koti lu ahoyera, mani olehuula oyo obulaho omusaango. 33 “Abaandu ba Yisiraeli bao bano nibanayiingirwaanga neende abasuku baabwe, olwohuba mbwe baba nibanyaasire mu moni wao, mani haandi nibeecha baanyala ohuhukoboleraanga, mani beecha mu nyuumba ya Nasaae yino, nibahusaba esirehero nibeeyotere, 34 bawulireenge nooli eyo muukulu wao. Leheraangamo ebyonoono by'abaandu bao, mani omala obaleetaanga obakobosaanga mu syaalo syooba niwaba bakuuka yaabwe. 35 “Onakayira e fula yao yihaye ohukwa mbwe olwohuba abaandu bao baba baholere ebyonoono mu moni wao, haandi baanyala ohweeyolobyaanga mani bakaluuhana balingaala eyiri Enyuumba ya Nasaae yino, nibahwekongooya nibeyoloobye, 36 bawulireenge nooli eyo muukulu wao. Leheraangamo ebyonoono by'omutuki waabwe, haandi neende eby'abaandu ba Yisiraeli. Beekeseenge ohuholaanga esihoyera. Mani ao, Ewe Omwaami, tumaanga efula yao mani yinyala ohukwa hu loba lyao lino, li waberesa abaandu bao oti libecheenge elyaabwe ly'olubeerera. 37 “Niyinabechaangao enjala mu syaalo muno, kata sa oluumbe lubi, kata sa esiminyu syaalaba, kata sa ebidiiyiha by'esike, kata sa abaandu bao nibaseetwa neende abasuku baabwe, kata sa neende niyikwaao amachuuni kata endwaae mu baandu bao, 38 wuliraanga esaala chaabwe choosi. Kata neende niyibechaangayo mulala hu baandu ba Yisiraeli bao, ohweema hu sibeera simuchuuna muno mu mwooyo, naananyalaanga ohukololaanga amahono kae mani akalingaasa eyiri Enyuumba ya Nasaae yino, 39 wuliraanga esaala yae. Bawulireenge nooli engo wao eyo muukulu. Holeraanga buli muundu esimuhoyera, 40 hu bulaanu abaandu bao abo banyaleenge ohuhuwuliraanga ebiha byoosi bibanabechaanga nibamenya mu syaalo si waberesa bakuuka yeefwe. 41 “Muungeri nasilala eyo, omukeni yeesi otaali mulala hu Yirisairi abaandu bao bano, naatula mu syaalo sy'eyaale hulw'eliita lyao 42 (olwohuba ohwoola bachia ohunyala ohuwulira eliita lyao ehunuufu, haandi neende omuhono kwao kw'obunyala bwoosi, haandi neende omuhono kwao mukololofu), mani niyeecha yasaba n'alingaalire enyuumba yino, 43 wuliraanga esaala yae. Muukulu eyo yi wamenya, muwulirireenge haandi ohola ebyo byaaba n'ahusabire, hu bulaanu abaandu bohu syaalo huno boosi banyale bosi ohuhumanya neende ohuhwiisaangamo oluyaali, koti lu Yisiraeli abaandu bao bahola. Haandi bamanye bati Enyuumba ya Nasaae yi ndoombaha yino niwo abuundu y'ohoyeere ohwiinamirwaangamo. 44 “Noonalagiraanga abaandu bao ohuchichaanga mu biita, nibalwaania abasuku baabwe, mani bahusabiraanga buli yi baba nibali yoosi, nibalingaalire Enyuumba ya Nasaae yino yihwombahiire yino, 45 wuliraanga esaala chaabwe. Bawulireenge nooli muukulu eyo, mani obaberesa obuyiingiri. 46 “Nae abaandu bao bano nibaholaanga ebyonoono yooli, nihaandi abulao oyo yeesi otanyala ohuhaya ohwonoona, mani mu tima lyao waakera abasuku baabwe baabayiingira mani baabayira koti abawaambe mani baabayira mu syaalo siindi, kata neende esyaalo esyo nisiba nisiri eyale muno, 47 wuliraanga esaala ch'abaandu bao abo. Nae nibali eyomu syaalo esyo beeyolobya haandi bahwekweeda, nibeefunaka koti lu baba nibali abonooni, haandi ababi, wuliraanga esaala chaabwe, Ewe Omwaami. 48 Nikali mbwe nibali mu syaalo esyo, mani beeyolobisira elalira, haandi bafunihira elalira, baanyala ohuhwekongooya nibalingaalire eyiri esyaalo sino, si ewe mweene waberesa bakuuka yeefwe, esiko sino si mweene wedoolera, haandi neende Enyuumba ya Nasaae yino yihwombahiire, 49 wuliraanga esaala chaabwe. Nooli mu daala lyao muukulu, bawulireenge mani obakwiira esisa. 50 Leheraangamo ebyonoono byaabwe byoosi, alala neende obutawulira bwaabwe yooli, mani ohola kata abasuku baabwe abo babadiira neende esisa. 51 Abaandu abo bao nibo, ba watusa mu Misiri, esiroombe syekaaka omuliro esyo. 52 “Ewe Omwaami w'Oluyaali lwoosi, ohoya wakwiraangasa Yisiraeli abaandu bao neende omutuki waabwe, mani owuliraanga sa esaala chaabwe buli lu bahulirira obahoonye. 53 Ewe niiwe owabedoolera ohubatusa mu baandu baandi boosi oti babe abao beene, koti lu wababoolera noobitira mu Musa omuhalaabani wao, koti lu wali nootusa bakuuka yeefwe mu Misiri.” Esaala yimaliirihayo 54 Mani luunyuma lwa Solomooni ohumala ohusaba esaala eyiri Omwaami atyo, yasiingira mani yeema mu moni w'alutaari, yi yali n'asigaame nasingiise aakulu amahono. 55 Mani mu kono hoongo muno yalaangirira omukisa kwa Nasaae hu baandu boosi abali nibebuusiire abweene ao. Yaboola ati, 56 “Omwaami afumisibwe owanyala ohuberesa abaandu bae omuleembe, koti lu yali niyasuubisa ati achia ohuhola. Yoosereese ebisuubise byae bihoongo bi yahola ohubitira mu Musa omuhalaabani wae. 57 Omwaami Nasaae weefwe ahoya yaaba naafwe, koti lu yabechaanga neende bakuuka yeefwe; ahoya yaahaya ohutuleha, kata yaatujwaang'a daawe; 58 ahoya yaatuhola hwaaba abamuwulira, hu fwesi hunyale ohumenya koti lwatudahisa ohumenya, neende ohwooseresaanga amalako koosi, haandi neende ebilagiro bi yaberesa bakuuka yeefwe. 59 Omwaami Nasaae weefwe ohoya ebiha byoosi weechulisaanga esaala yino neende amaliro kano ka hubereese enyaanga yino. Ohoya wakwiira esisa abaandu ba Yisiraeli alala neende omutuki waabwe olubeerera, ohweema hu biholwa byaabwe bya buli nyaanga. 60 Mani hu byaalo byoosi ebiri mu syaalo sino binyale ohumanya biti Omwaami yeeng'ene niye Nasaae, abulao owuundi daawe. 61 Nae eng'we Yisiraeli abaandu bae, muhoya esiha syoosi mwabechaanga abeesikwa eyiri Omwaami Nasaae weefwe, nimwiisa oluyaali mu malako kae koosi, neende ebilagiro byae byoosi, koti lu muli ohuholaanga endaalo chino.” Ohuyaanwayo hw'Enyuumba ya Nasaae ( 2 Biha 7:4-10 ) 62 Mani katyo, Omutuki Solomooni wuno alala neende abaandu boosi nibali abweene ao, beecha mani bayaanayo ebiyaanwa ebiingi muno eyiri Omwaami. 63 Yayaanayo eng'oombe Elifu amahumi kabiri-na-chibiri (22,000), neende amakoondi elifu emia ndala neende amahumi kabiri (120,000) koti ebiyaanwa by'ohukobola alala. Mani katyo, omutuki wuno alala neende abaandu abo boosi baanyala ohuyaanayo Enyuumba ya Nasaae yino. 64 Mani ludaalo lweene olwo, Nasaae yaanyala ohulabya abuundu bali akatikaati w'olwaanyi, abuundu bali mu moni w'Enyuumba ya Nasaae, mani haandi naanyala ohuyaana esiyaanwa sisaambwa syaakwa ekohe, esiyaanwa sy'emere, haandi neende amasinya k'ebisolo by'ebiyaanwa by'ohukobola alala. Yahola sino atyo, hulw'alutaari y'esyuuma sya mugasa yali niyiri endiidi muno eyitayeraho ebiyaanwa bino byoosi. 65 Mani haandi abweene ao, mu Nyuumba ya Nasaae omwo, Solomooni alala neende abaandu boosi aba Yisiraeli bahola Esidyaalo sy'Ebikaali ohumala endaalo chitaanu-na-chibiri. Mani yaliyo okudiiyiha okuhoongo muno okw'abaandu, abaandu ohutula eyale muno koti mu Mwaanda kwa Hamati emukulu bweene, neende hu lwaaho lwa Misiri emwaalo bweene. 66 Nae hu ludaalo lwa hataanu-na-hadatu, Solomooni yeemao yaseebula abaandu bakobole engo waabwe. Abaandu boosi beemao baamufumia muno mani baamala baakobolayo buli muundu ewae nibasangaalire hulw'ehabi chi Omwaami yali n'abereese Daudi omuhalaabani wae alala neende Yisiraeli yoosi, abaandu bae. |