Zaligu 1 - Naawuni Kundi Kasi1 Musa ni daa tɔɣisi Izraɛlnim’ zaa yɛtɔɣ’ shɛŋa Jɔɔdɛn mɔɣili duli tiŋgban’ nɛli ni bɔpiɛligu din daa be Suf tooni, ka be Paran mini Tɔfɛl ni Leeban ni Hazɛrɔt ni Dizahab sunsuuni la m-bɔŋɔ. 2 Zaŋ Sinai Zoli n-doli yi Siɛr Zoli polo hal ti paai Kadɛshibarinia nyɛla biɛɣ’ pinyini chandi. 3 Yuun’ shɛli din daa pahiri yuun’ pihinahi gol’ so ŋun pahiri piniyini dahin yini dali ka Musa daa yɛli Izraɛlnim’ kaman Yawɛ ni daa zal’ o ni o yɛli ba shɛm. 4 Dimbɔŋɔ daa niŋla o ni daa nyaŋ Amɔrinim’ naa Sihɔn ŋun daa be Hɛshibɔn la mini Bashan naa Ogi ŋun daa diri ʒi Ashitarɔt din be Ɛdirɛi la nyaaŋa. 5 Jɔɔdɛn Mɔɣili duli Mɔabnim’ tiŋgbɔŋ ni ka Musa daa piligi kahigiri zaligunim’ ŋɔ wuhiri ba yɛra: 6 Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ daa yɛli ti Sinai, “Yi be zoli ŋɔ zuɣu ka di yuui saɣi lala. 7 Yiɣisimiya n-lan gbaai chandi ti kpe Amɔrinim’ zoya ni mini tiŋgbɔn shɛŋa din baɣi ba ka nyɛ Araba zoya ni tinsi ni ni Shɛfɛla ni Nɛgɛb ni teeku noli ni Keenannim’ tiŋgbɔŋ ni ni Lɛbanɔn n-zaŋ hal ti paai mɔɣ’ titali din nyɛ Yufretiiz Mɔɣili la ni. 8 Nyamiya, tiŋgbɔŋ maa ka n zaŋ sɔŋ yi tooni maa, kpɛmiya di ni ti deei n ni daa po pɔri zaŋ tiŋgbɔn shɛli ti yi yaannim’ Ibrahimma mini Yisahaku ni Yaakubu ni bɛ zuliya la.” Musa zali sariakaritiba ( Yibu 18.13-27 ) 9 Di saha maa n daa yɛliya, “N kɔŋko ku tooi gbib’ ya. 10 Yawɛ ŋun nyɛ yi Naawuni ŋɔ chɛ ka yi nabi, ka di zuɣu chɛ ka yi galisim ŋmanila saŋmarisi zuŋɔ dabisili ŋɔ. 11 Yawɛ ŋun nyɛ yi yaannim’ Naawuni ŋɔ ni chɛ ka yi galisim maa pahi ʒii tuhili zuɣu, ka o niŋ alibarika niŋ yi ni kaman o ni daa lɔn ya alikauli shɛm la. 12 Amaa wula ka n kɔŋko lee ni tooi maani yi yɛlimuɣisira ŋɔ, ka maani yi zabili yɛtɔɣa? 13 Daŋ kam piimi bɛ daŋ ni ninvuɣ’ shɛb’ bɛn mali yɛm mini baŋsim ka mali yu’ suŋ ka bɛ leei yi zuɣulaannima.” 14 Ka yi daa garigi yɛli ma, “A ni lo shɛm maa viɛla.” 15 Dinzuɣu ka n daa pii yi daŋ kam ni zuɣulaannima bɛn mali yɛm, ka mali yu’ suma n-zaŋ ba leei yi zuɣulaannima. Ka bɛ su niriba tuhilituhili mini niriba kɔbigakɔbiga ni niriba pihinunu ni niriba piapia fukumsi, ka nyɛ yi daŋ kam ni kpamba. 16 Di saha maa ka n daa yɛli yi sariakaritiba maa, “Wummiya yi niriba yɛtɔɣa viɛnyɛliŋga, ka karimiya yɛtɔɣa din be nir’ min’ o kpee sunsuuni zaŋ tabili saamba bɛn be yi sani saria ka di tuhi. 17 Miriya ka yi ti be yaɣ’ yini polo kɔŋko yi saria karibu ni. Wummiya tarimba mini wɔɣira yɛtɔɣa. Di zɔnya so dabiɛm, dama saria karibu maa nyɛla Naawuni dini. Ka yɛl’ shɛli saria karibu yi ti kpɛm nyaŋ ya, yin’ zaŋmiya li ka n sanna ka n ti di di saria maa.” 18 Dinzuɣu ka n daa zali ya yi ni yɛn niŋ shɛm zaa di saha maa. Bɛ tim puɣisiriba ka bɛ yi Kadɛshibarinia chaŋ ( Kalinlinima 13.1-33 ) 19 Di nyaaŋa ka ti daa yiɣisi Sinai n-chaŋ ti tim yi ni daa nya tiŋgban’ nɛli shɛli din galisi ka mali dabiɛm la ni zaa gari. Ka ti daa be soli chani Amɔrinim’ zoya ni tiŋgbɔŋ la ni hal ti paai Kadɛshibarinia kaman Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ ni daa zali ti shɛm la. 20 Ka n daa yɛli ya, “Yi paai Amɔrinim’ zoya ni tiŋgbɔn shɛli Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ ni zaŋ ti ti la ni. 21 Nyamiya, Yawɛ ŋun nyɛ yi Naawuni ŋɔ zaŋ tiŋgbɔŋ maa tin ya. Chamiya ti deei li su kaman Yawɛ ŋun nyɛ yi yaannim’ Naawuni ŋɔ ni daa lɔn ya alikauli shɛm la. Di zɔriya dabiɛm bee n-chɛ ka yi suhuri zɔhira.” 22 Ka yi zaa daa ka n sanna ti yɛli, “Chɛ ka ti tim niriba ka bɛ daŋ ti tooni chaŋ ti puɣisi kaai tiŋgbɔŋ maa ti ti, ka ʒi lahibali labina ti yɛli ti ti ni yɛn doli so’ shɛli chaŋ fɔntiŋ’ shɛŋa ni ti ni yɛn chaŋ.” 23 Ka yi ni daa wuhi shɛm maa daa viɛli n sani, ka n daa pii yi daŋ kam ni ninvuɣ’ yinoyino, ka bɛ kalinli yiɣisi ninvuɣ’ pinaayi. 24 Ka bɛ daa ŋmaligi chaŋ zoya ni tiŋgbɔŋ maa ni nti paai Ɛshikol Vinvamli ni m-puɣisi chaŋ ti kaai li. 25 Ka bɛ daa zaŋ tiŋgbɔŋ maa ni tiwal’ shɛŋa na nti ti ti. Bɛ daa lan ʒi lahibali na ti yɛli, “Tiŋgbɔn viɛlli ka Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ zaŋ ti ti maa.” 26 Amaa ka yi daa zaɣisi Yawɛ ŋun nyɛ yi Naawuni ŋɔ zaligu ka bi chaŋ, 27 ka be yi tanti suɣa ni ŋumdi yi kparima ni yɛra, “Yawɛ ni je ti maa zuɣu ka o daa yihi ti Ijipti tiŋgbɔŋ ni na ni o ti zaŋ ti niŋ Amɔrinim’ ŋɔ nuu ni ka bɛ ku ti. 28 Ya polo ka ti lee chana? Ti mabihi maa ni labina ti yɛli shɛm maa chɛ ka ti suhuri fuŋ. Bɛ yɛliya, ‘Niriba maa mali yaa ka lan wɔɣiwɔɣ’ gari ti, ka bɛ fɔntinsi maa galisi, ka bɛ me goma gil’ li hal ti taɣi sagbana. Hal ti nyala Anakinim’ nimaani.’ ” 29 N daa yɛli ya, “Di chɛliya ka yi suhuri zɔhira bee n-zɔri ba dabiɛm. 30 Yawɛ ŋun nyɛ yi Naawuni ŋun be yi tooni ŋɔ maŋmaŋ’ ni tuhi tɔbu maa tin ya kaman o ni daa kul niŋ shɛm Ijipti tiŋgbɔŋ ni yi ninni la. 31 Yi daa lan nya Yawɛ ŋun nyɛ yi Naawuni ŋɔ ni gbibi ya shɛm tiŋgban’ nɛl’ la ni kaman nira ni buɣiri bia shɛm la, ka yi chaŋ na hal ti paai kpe. 32 Amaa dimbɔŋɔ zaa yoli, yi daa bi niŋ Yawɛ ŋun nyɛ yi Naawuni 33 ŋun daa be yi tooni mali ya be soli chana ni o ti bo palo tin ya ka yi ti yi suɣa dɔni la yɛda. O daa bela buɣim ni yuŋ, ka be sagban’ ni wuntaŋ’ ni ni o wuhi ya yi ni yɛn doli so’ shɛli.” Naawuni darigi Izraɛlnim’ tibili ( Kalinlinima 14.20-45 ) 34 Yawɛ ni daa wum yi yɛligu maa ka o suhu yiɣisi ka o po pɔri yɛli, 35 “Ʒiɛman’ biɛɣu ŋɔ nim’ ninvuɣ’ yino gba nini ku nya n ni daa po pɔri ni n zaŋ tiŋgbɔŋ viɛl’ shɛli ti yi yaannim’ maa. 36 Naɣila Jɛfune bia Kalɛb kɔŋko n-ni nya li, ka n ni ti zaŋ o napɔna ni no tiŋgban’ shɛli zuɣu ti o min’ o bihi, o ni ʒe Yawɛ yim ni o suhu zaa zuɣu.” 37 Hal yi zuɣu ka Yawɛ je suli niŋ ma yɛli, “A gba ku kpe tiŋgbɔŋ maa ni. 38 Nan bia Jɔshua ŋun nyɛ a sɔŋda ŋɔ n-naɣi ni ti kpe di ni. Kpaŋsim’ o, dama ŋuna n-yɛn chɛ ka Izraɛlnim’ deei li su. 39 “Ka di yi nyɛla yi bibihi shɛb’ yi ni yɛli ni bɛ ni ŋme ŋ-gbahi ba la, yi bi’ shɛb’ bɛn bi mi din viɛla ni din bie zuŋɔ dabisili ŋɔ n-ni ti kpe di ni, bɛna ka n ni ti zaŋ li ti ka bɛ deei li su. 40 Amaa yinim’ ŋmaligimiya labi yi nyaaŋa kpe tiŋgban’ nɛl’ ni zaŋ labi Teeku Ʒiɛɣu polo.” 41 “Ka yi daa garigi yɛli ma, ‘Ti tum alahichi Yawɛ sani. Ti ni chaŋ ti tuhi tɔbu maa kaman Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ ni zali ti shɛm maa.’ Ka yi ni doo kam daa zaŋ o tɔbutuhiri’ nɛma niŋ omaŋa, ka daa tɛhi ni zoya ni tiŋ’ maa ni chandi yɛn nyɛla asama. 42 “Ka Yawɛ daa yɛli ma, ‘Yɛlim’ ba, Di chaŋya ti tuhi ba, dama n ku be yi sani, di yi pa lala yi dimnim’ maa ni nyaŋ ya.’ ” 43 Hal n ni daa yɛli ya lala maa, yi daa zaɣisi wumbu ka zaɣisi Yawɛ zaligu, ka ŋme nyɔɣu chaŋ zoya ni tiŋ’ maa ni. 44 Di saha ka Amɔrinim’ bɛn daa be zoya ni tiŋ’ maa ni daa ti kar’ doli ya kaman shihi la nti ŋmɛri ya luhira Ɛdom hal ti paai Hɔrima. 45 Yi ni daa labina ti kum niŋ Yawɛ, Yawɛ daa bi wum yi kuhigu maa bee n-chɛ ka o baɣa be yi ni. Mɔɣu ni biɛhigu yuma 46 “Yi ni daa kpalim be Kadɛshi n-niŋ dabisi gbaliŋ la nyaaŋa, |
Red Letter Dagbani Bible © Bible Society of Ghana, 2011
Bible Society of Ghana