Piligu 31 - Naawuni Kundi Kasi

Yaakubu zo Leeban sani

¹ Di saha ka Yaakubu daa wum ni Leeban bidibisi yɛrimi, “Yaakubu n-fa ti ba binshɛɣukam zaa, ka binshɛlikam din nyɛ ti ba dini, dina ka o zaŋ nya buni.”

² Ka Yaakubu daa nya ka Leeban bi lan bɔr’ o yɛla kaman o ni daa pun bɔr’ o yɛla shɛm la.

³ Di saha ka Yawɛ daa yɛli Yaakubu, “Labim’ a ba min’ a dɔɣiriba tiŋgban’ ni. N ni be a sani.”

⁴ Dinzuɣu ka Yaakubu daa tim ti boli Reechɛl mini Liya ni bɛ ka o sanna o ni daa mal’ o biŋkɔbiri be mɔɣu ni luɣ’ shɛli la.

⁵ Ka o daa ti yɛli ba, “N nyaya ka yi ba bi lan bɔri n yɛla kaman o ni daa yi bɔri n yɛla shɛm la. Amaa m ba Naawuni la kul be n sani.

⁶ Yi mi ni n tum tuma ni n yaa zaa ti yi ba.

⁷ Amaa ka o ŋari ma. O taɣi n yɔri la siɣimsiɣim bupia, amaa Naawuni bi saɣi ka o niŋ ma shɛli.

⁸ O yi yɛli, ‘Bu’ shɛb’ bɛn liɣisiliɣisi ka n yɛn zaŋ yo a,’ buhi maa zaa ti dɔɣirila bubihi shɛb’ bɛn liɣisiliɣisi; ka o yi lan yɛli, ‘Bu’ shɛb’ bɛn mali bomaboma ka n yɛn zaŋ yo a,’ buhi maa zaa ti dɔɣirila bubihi shɛb’ bɛn mali bomaboma.

⁹ Lala ka Naawuni niŋ zaŋ yi ba biŋkɔbiri ti ma.

¹⁰ “Biŋkɔbiri maa tab’ dubu saha ka n daa ti zahim zahindi nya ka bulahi bɛn duri buhi maa nyɛla zaɣ’ bomaboma mini bɛn liɣisiliɣisi ni bɛn nyɛ zaɣ’ bɔribɔri.

¹¹ Di saha ka Naawuni malaika daa yɛli ma zahindi maa ni, ‘Yaakubu,’ ka n saɣi yɛli, ‘N-nyɛ ma!’

¹² Ka o yɛli ma, ‘Kpuɣim’ a zuɣu lihi nya bula shɛb’ zaa bɛn duri buhi ŋɔ, bɛ nyɛla zaɣ’ bomaboma mini bɛn liɣisiliɣisi ni bɛn nyɛ zaɣ’ bɔribɔri, dama n nya Leeban ni niŋd’ a shɛm.

¹³ Mani n-nyɛ Bɛtɛl Naawuni, luɣ’ shɛl’ a ni daa booi kpam bahi bimbini zuɣu ka po pɔri n san’ la. Yiɣisim’ tiŋgbɔŋ ŋɔ ni lab’ bɛ ni daa dɔɣ’ a tiŋgbɔn shɛl’ ni pumpɔŋɔ’ ”

¹⁴ Di saha ka Reechɛl mini Liya daa yɛl’ o, “Binshɛli ka ti ba yiŋa ka ti yɛn di li fali.

¹⁵ O lihi ti la tinzunnima. O zaŋ ti mi kɔhi, ka mali bɛ ni zaŋ laɣ’ shɛli yo ti zuɣu maa dira.

¹⁶ Naawuni ni deei binshɛlikam zaa ti ba sani maa nyɛla ti mini ti bihi dini; dinzuɣu Naawuni ni yɛl’ a ni a niŋm’ shɛlikam zaa, nyin’ niŋm’ li.”

¹⁷ Di saha ka Yaakubu daa zaŋ o paɣiba min’ o bihi balisi laakumnima,

¹⁸ ka taɣ’ o niɣi min’ o biŋkɔbbaligu shɛb’ zaa bɛn daa nyɛ o nyɔri m-pah’ o ni daa zali naɣ’ shɛb’ Mɛsopoteemia la zuɣu n-lu soli kuni Keenan tiŋgbɔŋ ni o ba Yisahaku sani.

¹⁹ Leeban daa chaŋla o piɛri kɔbiri chɛbu, ka Reechɛl daa zu n-kpuɣ’ o ba wuna.

²⁰ Yaakubu daa yɔhim Leeban ŋun daa nyɛ Aram nir’ maa, o ni daa bi yɛl’ o ŋun’ Yaakubu ni daa lo ni o yiɣisi nimaani la zuɣu.

²¹ O daa zaŋla o ni mali binshɛɣukam zaa yiɣisi zo n-chaŋ ti gbaai Yufretiiz Mɔɣili du n-zaŋ o zuɣu kpa zoya ni tin’ shɛli din yuli booni Giliad la polo.

Leeban kari Yaakubu naba

²² Di daba ata dali ka bɛ daa ti yɛli Leeban ni Yaakubu yiɣisiya zo.

²³ Ka Leeban daa zaŋ o dɔɣiriba pa omaŋ’ zuɣu n-kari Yaakubu naba daba ayopɔin hal ti mir’ o zoya ni tiŋ’ shɛli din yuli daa booni Giliad maa.

²⁴ Amaa ka Naawuni daa ka Leeban ŋun nyɛ Aram nir’ maa sanna yuŋ zahindi ni ti yɛl’ o, “Miri ka a yɛli Yaakubu yɛtɔɣ’ viɛlli bee yɛtɔɣ’ biɛɣu.”

²⁵ Ka Leeban daa kana ti paai Yaakubu. Yaakubu daa tila o suɣa zali zoya ni, ka Leeban mi min’ o dɔɣiriba maa daa ti bɛ suɣa zali zoya ni tin’ shɛli din yuli booni Giliad la.

²⁶ Ka Leeban daa bɔhi Yaakubu, “Bɔzuɣu ka a ŋari ma zaŋ m bipuɣinsi zo kaman tɔbu ka a tuhi gbahi ba maa? Tuun’ bɔ ka a lee tum ma maa?

²⁷ Bɔ n-niŋ ka a ŋari ma ka sɔɣi zo, ka bi yɛli ma. N naan chɛbis’ a ni suhupiɛlli, ka ŋme goonjɛnim’ ka chaɣisi sayɛya ka yili yila niŋ a.

²⁸ Bɔ n-niŋ ka a bi chɛ ka m mɔɣisi n yaansi maa mini m bipuɣinsi maa kparima n-chɛbisi ba? A tum gala.

²⁹ M mali yiko ni n di niŋ a zaɣ’ biɛɣu, amaa a ba Yisahaku Naawuni la sa yɛli ma yuŋ la, ‘Miri ka a yɛli Yaakubu yɛtɔɣ’ viɛlli bee zaɣ’ biɛɣu.’

³⁰ A ni bɔr’ a ba yiŋ’ la zuɣu ka a yiɣisi zɔri maa, ka bɔ n-niŋ ka a zu n-kpuɣi n wuna?”

³¹ Ka Yaakubu daa garigi yɛli Leeban, “N daa zɔr’ a mi, dama n daa tɛhimi ni di pa shɛli ka a ti zaŋ kiŋkansi fa a bipuɣinsi maa n sani.

³² Amaa a yi nya a wuna maa so sani, bɛn’ kum’ o. Lihimi n nɛma ŋɔ ni nya, a bini yi be di ni, nyin’ yihim’ li ti dɔɣiriba ŋɔ zaa ninni.” Yaakubu daa bi mi ni Reechɛl n-zu n-kpuɣi wuna maa.

³³ Ka Leeban daa kpe Yaakubu suɣili ni n-yi nimaani kpe Liya suɣili ni, ka yi nimaani kpe dabipaɣiba ayi la suɣa ni, amaa ka bi nya shɛli di ni. Ka o daa yi Liya suɣili ni chaŋ ti kpe Reechɛl suɣili ni.

³⁴ Di saha ka Reechɛl daa kpuɣi wuna maa n-zaŋ niŋ laakum gal’ ni n-du n-ʒi di zuɣu. Ka Leeban daa vihi suɣili maa ni zaa bo li ka bi nya li.

³⁵ Ka Reechɛl daa yɛl’ o ba, “N dana, di je suli niŋ ma n ni ku tooi yiɣisi zani a tooni maa zuɣu, dama paɣitali biɛhigu ni ka m be.” Ka Leeban daa vihi bo wuni maa ka bi nya li.

³⁶ Di saha ka Yaakubu suhu daa yiɣisi bahi Leeban zuɣu ka o bɔhi Leeban, “Taal’ bɔ ka n lee tum’ a? Ka alahichi dini ka n lee tum ka a kariti n naba na?

³⁷ A ni vihi m binshɛɣukam zaa ni maa, a yiŋ’ bimbɔ ka a nya di ni? Zaŋm’ li zali n dɔɣiriba min’ a dɔɣiriba ŋɔ ninni, ka bɛ baŋ ti ni ŋun mali yɛlimaŋli.

³⁸ N ni be a sani yuun’ pisi shɛŋa ni ŋɔ zaa, a piɛri min’ a buhi ni zaɣ’ yino gba na ʒi m-mali baɣili nti zaŋ li bahi, ka m mi na ʒi n-gbaag’ a piɛlaa kɔrigi ŋubi.

³⁹ Mɔɣu ni biŋkɔbiri daa yi gbaag’ a piɛɣu, m bi zaŋd’ o na ti wuhir’ a, amaa n daa yi gbaarila mmaŋmaŋ’ piɛɣu zal’ o zaani. Bɛ daa yi zu binshɛli wuntaŋ’ ni bee yuŋ, a chɛrimi ka n yo a li.

⁴⁰ Wuntaŋ’ daa kul wɔbiri ma mi dabisili kam, ka wari mi kpɛri ma yuŋ, ka n gaani gom.

⁴¹ Yuun’ pisi zaa ka m be a yiŋa. N tum tuma ti a la yuun’ pinaanahi a bipuɣins’ ayi ŋɔ zuɣu; ka gul’ a biŋkɔbiri mi yuma ayɔbu; ka a taɣi n yɔri siɣimsiɣim bupia.

⁴² Ka n yaannim’ Naawuni ŋun nyɛ Ibrahimma Naawuni ka nyɛ Yisahaku ni jɛmdi so ŋɔ yi di ka n sani, biɛhiŋ kani, a naan chɛ ka n chaŋ ni nuzaŋa. Naawuni nya n wahala mini n ni tum tuun’ shɛŋa, ka sa kpah’ a zuɣu ni yuŋ maa.”

Yaakubu mini Leeban lo tab’ alikauli

⁴³ Ka Leeban daa yɛli Yaakubu, “Bipuɣinsi ŋɔ nyɛla m bipuɣinsi, ka bihi ŋɔ nyɛ m bihi, ka biŋkɔbiri ŋɔ nyɛ m biŋkɔbiri; ka a ni nya binshɛɣukam zaa kpe ŋɔ nyɛla n dini. Amaa zuŋɔ dabisili ŋɔ wula ka n yɛn niŋ m bipuɣinsi ŋɔ mini bɛ ni dɔɣi bi’ shɛb’ ŋɔ?

⁴⁴ Pumpɔŋɔ chɛ ka m min’ a lo tab’ alikauli, ka chɛ ka di leei shɛhira m min’ a sunsuuni.”

⁴⁵ Di saha ka Yaakubu daa pii kuɣili sa nimaani ni di nyɛ din teeri ba.

⁴⁶ Ka Yaakubu daa yɛl’ o dɔɣiriba, “Pihimiya kuɣa na,” ka bɛ daa pihi kuɣa maa na nti kahi li duhi, ka daa ʒini kuɣ’ duli maa gbini di bindirigu.

⁴⁷ Ka Leeban daa boli di yuli Jɛgarisahaduta; ka Yaakubu mi boli di yuli Galiid.

⁴⁸ Ka Leeban daa yɛli Yaakubu, “Kuɣ’ duli ŋɔ nyɛla shɛhira m min’ a sunsuuni zuŋɔ dabisili ŋɔ.” Dinzuɣu ka bɛ daa boli di yuli Galiid.

⁴⁹ Ka Leeban daa yɛli, “Ti ni yɛn woligi tab’ ŋɔ, n suhiri Yawɛ ni o gul’ ti.” Dinzuɣu ka bɛ daa lan boli nimaani yuli Mizipa.

⁵⁰ Leeban daa lan yɛli, “A yi nahim m bipuɣinsi ŋɔ bee a yi kpuɣi paɣiba pahi bɛ zuɣu, ka n ʒi di yɛla, nyin’ teemi ni Naawuni n nyɛ m min’ a shɛhiralana.

⁵¹ N-nyɛ kuɣ’ duli shɛli n ni pihi sɔŋ m min’ a sunsuuni.

⁵² Kuɣ’ duli ŋɔ mini kuɣ’ shɛli din yɛn teeri ti ŋɔ nyɛla shɛhira din wuhiri ni n ku yaɣ’ kuɣ’ duli maa zuɣu ka a sanna ti niŋ a zaɣ’ biɛɣu, ka a gba ku yaɣ’ kuɣ’ duli maa zuɣu ka n sanna ti niŋ ma zaɣ’ biɛɣu.

⁵³ Ibrahimma Naawuni mini Nahɔr Naawuni ni bɛ yaannim’ Naawuni ŋɔ ni woligi yɛlimaŋli ti ti.” Ka Yaakubu daa po o ba Yisahaku ni jɛmdi Naawuni so maa.

⁵⁴ Ka o daa mali sara zoli zuɣu n-laɣim’ o dɔɣiriba ni bɛ kana ka bɛ min’ o ti laɣim di bindirigu, ka bɛ daa kana ka bɛ min’ o ti laɣim di bindirigu maa ka kpalim be zoli maa zuɣu yuŋ hal ka biɛɣu ti neei.

⁵⁵ Ka Leeban daa ti daŋ yiɣisibu asibaasi m-mɔɣis’ o yaansi min’ o bipuɣinsi maa kparima, ka niŋ alibarika niŋ bɛ ni ka lab’ kuli.