Luk Litaafi 1 - Naawuni Kundi Kasi

Daliri din chɛ ka Luk sabi yɛli Yisa yɛla

¹ Niriba pam daa sab’ yɛl’ shɛŋa din daa pun niŋ ti sani

² kaman bɛ ni daa nya li di piligu ni shɛm, ka moli di lahibal’ la.

³ N dan’ Tiɔfilus, ka mmaŋmaŋ’ gba bɔhi baŋ dinkam daa niŋ maa zaŋ kana zuŋɔ, dinzuɣu ka n tɛhi ni di simdi ni n gba sab’ di yɛla ti a,

⁴ ka di chɛ ka a baŋ yɛlimaŋli zaa zaŋ chaŋ bɛ ni pun yɛl’ a shɛlikam la polo.

Naawuni kahigi Jɔn dɔɣibu ni yɛn nyɛ shɛm wuhi

⁵ Naa Hɛrɔd ni daa diri Judia saha shɛl’ la, ka maligumaani’ so daa beni ka o yuli booni Zakaria. O daa nyɛla Abija daŋ ni nira, ka o paɣ’ mi daa nyɛ Aduna daŋ ni nira, ka o yuli booni Ɛlizabɛt.

⁶ Bɛ niriba ayi maa zaa daa nyɛla wuntizɔriba, ka daa doli ti Duuma Naawuni fukumsi zaligunim’ mini adiini soli kaya zaa ka ka galimi shɛli,

⁷ amaa bɛ daa ka bia, dama Ɛlizabɛt daa nyɛla paɣiŋoo m-pahi ka bɛ niriba ayi maa zaa daa lan kurigi pam.

⁸ Zakaria min’ o maligumaanitab’ daa yi tumdila maligumaanitali tuma deeri taba,

⁹ ka di daa ti paag’ o ni o kpe Naawuni jɛmbu duu ti tuɣili tulaale zim kaman bɛ daadiini soli ni daa zali shɛm.

¹⁰ Ka salo zaa daa kpalim samban’ ni suhiri Naawuni tulaale zim maa tuɣilibu saha.

¹¹ Ka ti Duuma malaika daa ti puhi zani Zakaria sani n-ʒe tulaale zim maa tuɣilibu shee nudirigu polo.

¹² Ka Zakaria daa nya malaika maa ka di gar’ o, ka dabiɛm lan gbaag’ o pam.

¹³ Ka malaika maa yɛl’ o, “Zakaria, di chɛ ka dabiɛm mal’ a; Naawuni deeg’ a suhigu, ka a paɣ’ Ɛlizabɛt ni niŋ pua dɔɣi bidibiga, ka a ti bol’ o yuli Jɔn.

¹⁴ A ni ti nya suhupiɛlli ka di niŋ a nyaɣisim, ka niriba pam gba suhuri ti paligi bia maa dɔɣibu zuɣu;

¹⁵ dama o ni ti nyɛla ninvuɣ’ titali ti Duuma sani. O ti ku nyu wain bee binnyura din mali kpiɔŋ. Ka Naawuni Shia Kasi ni ti pal’ o la saha shɛl’ o ma ni dɔɣ’ o.

¹⁶ O ni ti labisi Izraɛlnim’ pam bɛ Duuma Naawuni sani yaha.

¹⁷ Ka o ni ti mali biɛrisuŋ mini yiko kaman Anabi Ilaija ni daa mali shɛm, ka o ni ti daŋ tooni ti lɛbigi bihi banim’ suhuri ti bɛ bihi, ka lɛbigi tipawumlinim’ suhuri ka bɛ gba doli wuntizɔriba yɛm soli, ka chɛ ka niriba mali shili gu bɛ Duuma.”

¹⁸ Ka Zakaria yɛli malaika maa, “N kurigiya, ka m paɣ’ gba kurigi pam. Ka wula ka n ni tooi niŋ yɛlli ŋɔ yɛda?”

¹⁹ Ka malaika maa lan yɛli Zakaria, “Mani n-nyɛ malaika Gabirɛl ŋun ʒe Naawuni tooni la, ka o tim ma na ni n ti ti a lahibal’ suŋ ŋɔ.

²⁰ Amaa a ni bi niŋ n ni yɛl’ a shɛm maa yɛda zuɣu, a ni leei birigu ka ku lan tooi tɔɣisi yɛtɔɣa faashee n yɛligu ŋɔ zaa ti niŋ pali; di mi ti kul yɛn niŋla pali saha shɛli Naawuni ni zal’ li maa.”

²¹ Ka ninvuɣ’ shɛb’ bɛn daa kpalim ʒe samban’ ni maa daa guhi Zakaria je, ka di daa gari ba o ni yuui Naawuni jɛmbu duu maa ni shɛm maa zuɣu.

²² O ni daa ti yina, o daa kɔŋla yɛtɔɣa tɔɣisibu, ka bɛ baŋ ni o nya ʒii Naawuni jɛmbu duu maa ni, dama o daa kul malila o nuhi buɣisira, ka ku lan tooi tɔɣisi yɛtɔɣa yaha.

²³ Ka o tuma dabisa daa ti naai ka o kul’ o yiŋa.

²⁴ Di dabisa maa nyaaŋa ka o paɣ’ Ɛlizabɛt daa niŋ pua, ka sɔɣir’ omaŋa hal ti paai chira anu ka yɛra,

²⁵ “N Duuma n-teegi n yɛla, ka niŋ ma ŋ-ŋɔ ni o yihi ma vi ni niriba sani maa.”

Naawuni kahigi Yisa dɔɣibu ni yɛn nyɛ shɛm wuhi

²⁶ Ɛlizabɛt puu maa chira ayɔbu ni ka Naawuni daa tim malaika Gabirɛl Galili fɔntin’ shɛli din yuli booni Nazarɛt la

²⁷ paɣipiɛl’ so ŋun yuli daa booni Mariama la sani. Bɛ daa zaŋ Mariama tila Naa Dauda zuliya ni do’ so ŋun yuli daa booni Yisifu la.

²⁸ Malaika maa ni daa ti paai Mariama sani o yɛl’ o mi, “M puhir’ a nyin’ ŋun mal’ alibarika pam ŋɔ, ti Duuma be a sani! A mal’ alibarika paɣiba ni.”

²⁹ Ka yɛtɔɣa maa daa gari Mariama pam ka o bɔhir’ o suhu, “ka bɔ puhigu n-lee bɔŋɔ?”

³⁰ Ka malaika maa yɛl’ o, “Mariama, di chɛ ka dabiɛm mal’ a, dama a mali zuɣusuŋ pam Naawuni sani.

³¹ Nyama, a ni niŋ pua n-dɔɣi bidibiga, ka bɛ ti bol’ o yuli Yisa.

³² O ni ti niŋ ninvuɣ’ titali, ka bɛ ni ti boon’ o la Zallakudura Naa Bia, ka ti Duuma Naawuni ni ti zaŋ o yab’ Naa Dauda nam ti o,

³³ ka o ti su Yaakubu zuliya sahakam, ka o nam ti ku mali bahigu.”

³⁴ Di saha ka Mariama yɛli malaika maa, “N na ʒi doo. Ka wula ka dimbɔŋɔ ni tooi nani?”

³⁵ Ka malaika maa garigi yɛl’ o, “Naawuni Shia Kasi ni ti siɣ’ a zuɣu na, ka Zallakudura Naa yiko mahim ti gil’ a; dinzuɣu a ni ti yɛn dɔɣi bi’ so maa, bɛ ni ti boon’ o la bi’ suŋ ni Naawuni Bia.”

³⁶ Ka lan yɛli, “Nyama, a biɛli Ɛlizabɛt so bɛ ni yi booni paɣiŋoo la gba mali pua o ninkurilim ŋɔ ni; di chira ayɔbu m-bɔŋɔ;

³⁷ dama Naawuni ŋun’ sani binshɛɣukam nanda.”

³⁸ Ka Mariama yɛli, “Chɛ ka di niŋ mani ŋun nyɛ ti Duuma dabili ŋɔ kaman a ni yɛli ma shɛm maa.” Di saha ka malaika maa daa ŋmaligi chaŋ ka chɛ o.

Mariama chaŋ ti kaai Ɛlizabɛt

³⁹ Dimbɔŋɔ nyaaŋa ka Mariama daa yiɣisi chaŋ yomyom ti paai zoya ni tin’ shɛli din be Judia tiŋgbɔŋ ni la

⁴⁰ n-kpe Zakaria yiŋ’ ti puhi Ɛlizabɛt.

⁴¹ Ɛlizabɛt ni daa wum Mariama puhigu maa ka ŋun’ Ɛlizabɛt bia dam o pul’ ni, ka Shia Kasi daa pali Ɛlizabɛt

⁴² ka o kuhi yɛli Mariama, “A mal’ alibarika paɣiba ni, ka bi’ so ŋun be a pul’ ni ŋɔ gba mal’ alibarika.”

⁴³ Ka lan yɛli, “Ka m mi lee nyɛla ŋuni ka n Duuma ma ti kani n sanna?

⁴⁴ Dama n ni kul wum a puhigu maa, bia ŋun be m pul’ ni maa dii dammi ni suhupiɛlli.

⁴⁵ Ka nyini ŋun niŋ yɛda ni ti Duuma ni yɛl’ a shɛlikam zaa shiri ni niŋ pali ŋɔ gba mal’ alibarika.”

Mariama wumpaɣibo yilli

⁴⁶ Ka Mariama daa yɛli, “N tibigiri n Duuma n suhu ni,

⁴⁷ ka n suhu paligi pam Naawuni ŋun nyɛ n tiligira ŋɔ ni,

⁴⁸ dama n nyɛla tarim’ dɔɣirili, amaa o bi chɛ ma piibu di zuɣu. Ka zuŋɔ zaŋ chana, ʒiɛmani kam nim’ ni boli ma alibarika paɣa;

⁴⁹ dama ŋun nyɛ yikolana ka o yuli nyɛ kasi ŋɔ tum ma tuun’ kara.

⁵⁰ Bɛn zɔr’ o, bɛna ka o mi zɔri nambɔɣu ʒiɛmani zaŋ ti kpa ʒiɛmani.

⁵¹ O wuhi kpiɔŋ, ka wurim karimbaannima bɛ suhuri ni tɛhi’ biɛri zuɣu,

⁵² ka yihi nanim’ bɛ nama ni, ka tibigi tarimba,

⁵³ ka dihi bɛn kpiri kum bindir’ suma, ka kari bundaannim’ ni nuzaŋa bahi.

⁵⁴ O teeg’ o nambɔzɔbo yɛla, ka sɔŋ o dabili Izraɛl

⁵⁵ kaman o ni daa lo ti yaannim’ bɛn nyɛ Ibrahimma min’ o zuliya alikauli shɛli hal ni saha din ka bahigu la.”

⁵⁶ Ka Mariama daa kpalim Ɛlizabɛt sani kaman chira ata laasabu, ka naanyi kul’ o ya.

Bɛ dɔɣi Jɔn Baptaizira

⁵⁷ Ka Ɛlizabɛt dɔɣibu saha daa ti paai ka o dɔɣi bidibiga.

⁵⁸ Ka o ʒiʒiinitab’ min’ o dɔɣiriba daa wum ti Duuma ni zo o nambɔ’ shɛli maa yɛla, ka di niŋ bɛ min’ o zaa suhupiɛlli pam.

⁵⁹ Ka bia maa dɔɣim dali naba daa ti tuui, ka bɛ laɣimna ni bɛ ti gun’ o. Bɛ daa bɔri ni bɛ zaŋla o ba yuli Zakaria la ti o.

⁶⁰ Amaa ka o ma daa bi saɣi ka yɛli ba, “Bolimiy’ o la Jɔn.”

⁶¹ Ka bɛ yɛli Ɛlizabɛt, “So ka yi zuliya ni ka o yuli booni Jɔn.”

⁶² Di saha ka bɛ daa buɣisi bɔh’ o ba Zakaria ni bɛ baŋ o ni bɔri ni bɛ bol’ o bia maa yu’ shɛli.

⁶³ Ka o mi buɣisi yɛli ba ni bɛ tim’ o gbaŋ; ka bɛ daa ti o gbaŋ maa ka o sab’ yɛli, “Bia maa yuli Jɔn.” Ka di daa gari sokam pam.

⁶⁴ Di saha maa ka Zakaria zilinjila daa dii lɔrigi, ka o nya noli gbaai yɛtɔɣa tɔɣisibu ka paɣiri Naawuni.

⁶⁵ Ka dabiɛm daa kpe bɛ ʒiʒiinitab’ maa zaa, ka yɛlli ŋɔ daa moli gili Judia zoya zuɣu tinsi zaa.

⁶⁶ Ka bɛnkam zaa daa wum li maa zaŋ li niŋ bɛ suhuri ni ka bɔhira, “Bɔtaa nira n-lee ti yɛn nyɛ bia ŋɔ?” Dama sokam daa baŋya ni ti Duuma zaɣa be o ni.

Zakaria daanabitali yɛtɔɣa

⁶⁷ Ka Naawuni Shia Kasi daa siɣina ti pali bia maa ba Zakaria, ka o tɔɣisiri anabitali yɛtɔɣa yɛra,

⁶⁸ “Paɣimiya Izraɛlnim’ Duuma Naawuni, dama o kana ti kaag’ o niriba ka tiligi ba.

⁶⁹ O tim tiligira so ŋun nyɛ kpiɔŋlana ŋun yi o dabili Naa Dauda zuliya ni na

⁷⁰ kaman o ni daa chɛ ka o daanab’ suma yɛli shɛm kurimbuni la.

⁷¹ Bɛ daa yɛliya ni ti ni ti tiligi ti dimnim’ nuu ni, ka lan tiligi bɛnkam zaa je ti gba nuu ni.

⁷² Ka Naawuni ni daa lo ni o ni zo ti yaannim’ nambɔɣu shɛm la niŋ pali, ka teeg’ o daalikauli suŋ

⁷³ din nyɛ o ni daa po pɔ’ shɛli zaŋ chaŋ ti yab’ Ibrahimma polo la yɛla.

⁷⁴ O daa poya yɛli ni o ni chɛ ka ti tiligi ti dimnim’ nuu ni, ka jɛmdi ŋun’ ti Duuma Naawuni ka ku lan zɔri dabiɛm;

⁷⁵ ka ni be kasitali mini wuntitali ni o sani hal ni ti nyɛviya tariga.

⁷⁶ “Ka nyini m bia, bɛ ni ti boon’ a la Zallakudura Naa daanabi, dama a ni ti daŋ ti Duuma tooni nti mal’ o soya gu o;

⁷⁷ ka o niriba ti baŋ tiliginsim ni nyɛ shɛli bɛ taali chɛ m-paŋ puuni.

⁷⁸ Ti Duuma Naawuni nambɔzɔbo zuɣu, o yi ti chɛ ka di biɛɣ’ maa neesim neei yi alizanda ni na,

⁷⁹ ka bɛn be zibisim ni mini kum mahim ni ni ti nya neesim maa, ka di ni ti wuhi ti ti ni yɛn doli so’ shɛli nya suhudoo.”

⁸⁰ Ka bia maa daa ti zooi m-mali yaa, ka lan mali suhukpeeni pam, ka daa chaŋ ti be mɔɣu ni hal ka o saha ti paai, ka o naanyi yih’ omaŋ’ palo Izraɛlnim’ sani.