Daniɛl 11 - Naawuni Kundi Kasi1 Naa Darius ŋun daa nyɛ Miidia tiŋgbɔŋ ni nir’ la nam dibu yuun’ tuuli la ni ka n daa yiɣisi n-niŋ nia kpaŋs’ o. 2 Ka n ni yɛn yɛl’ a shɛm pumpɔŋɔ ŋɔ nyɛla yɛlimaŋli.” Ka malaika maa daa yɛli ma, “Nanima ata na ni di Pɛriʒia nam, ka ŋun yɛn pah’ anahi ni ti doli bɛ nyaaŋa na, o mi ni ti nyɛla bundana n-gar’ o tab’ maa zaa. Ka o yi ti nya yiko o daazichi maa zuɣu, o ni bo soli n-chɛ ka sokam suhuri yiɣisi pah’ o zuɣu ka bɛ lu Giriisinim’ zuɣu. Ijipti mini Siria nama 3 “Di saha ka na’ so ŋun mali kpiɔŋ pam ni ti yiɣisi n-di nam su o nam sulinsi ni yiko, ka tumd’ o ni bɔri shɛm. 4 Amaa o yiko pam maa puuni, o nam maa ni ti wurim m-pirigi ʒii bunahi. Ka nanim’ bɛn bi yi o zuliya ni na ni ti deeg’ o nam maa di n-zan’ o zaani, amaa ka bɛ lee ti ku mali yiko shɛli o ni daa mali maa tatabo. 5 “Ijipti naa ni ti mali kpiɔŋ, amaa o sapashinnim’ ni yino ni ti mali kpiɔŋ gar’ o, ka ni ti di nam din galisi. 6 Yuma biɛla nyaaŋa, Ijipti naa ni ti chaŋ Siria naa sani ni o min’ o ti laɣim niŋ naŋgbanyini, ka Ijipti naa ni ti zaŋ o bipuɣiŋga n-ti o paɣipini. Amaa bɛ naŋgbanyini biɛhigu maa ti ku yuui. Bɛ ni ti ku paɣ’ maa min’ o yidana ni o ba zaŋ tabil’ o yiŋ’ bi’ shɛb’ zaa bɛn daa dol’ o chaŋ. 7 Dimbɔŋɔ nyaaŋa paɣ’ maa dɔɣir’ so ni ti di nam. Ka lala naa maa ni ti chaŋ ti liri Siria naa min’ o tɔbbihi n-kab’ kpe bɛ sansan’ ni nti tuhi nyaŋ ba. 8 Ka o ni ti kpuɣi bɛ wuna mini bɛ binnana ni neen’ shɛŋa bɛ ni zaŋ salima min’ anzinfa mali n-zaŋ ti bɛ wuna la n-lab’ kuli Ijipti. Ka yuma biɛla din ti nyɛ suhudoo saha puuni, 9 Siria naa mi ni ti kana ti liri Ijiptinima, amaa o ni ti kɔŋ nasara ka ŋmaligi lab’ kul’ o ya. 10 Amaa Siria naa ŋɔ bihi ni ti laɣim tɔbbihi pam lo tɔbu. Bɛ ni ti ʒi binshɛɣukam chaŋ kaman kokpɛɣu la n-tuhi tɔb’ maa hal ti paai bɛ dimnim’ sansan’ ni. 11 Ka Ijipti naa suhu ni ti yiɣisi pam, ka o lo tɔbu n-tuhi Siria naa hal ti gbah’ o tɔbbihi maa pam. 12 O ni ti nyu bara o nasara dibu maa min’ o ni gbahi tɔbbihi pam ku ba zuɣu, amaa o kul ku nyɛ ŋun diri nasara sahakam. 13 “Ka Siria naa maa ni lab’ kuli nti lan laɣim tɔbbihi bɛn galisi gar’ o tuuli tɔbbihi la. Ka saha ti paai ka o zaŋ tɔbbihi bɛn galisi pam ka mali bidibbina n-lan labina. 14 Di saha maa niriba pam ni ti taai duŋ niŋ Ijipti naa. Ka nyin’ Daniɛl zuliya ni ninvuɣ’ biɛ’ shɛb’ gba ni ti taai duŋ pahi ni di chɛ ka ʒii la ni yɛla la niŋ pali, amaa bɛ ni ti kɔŋ nasara. 15 Ka Siria naa ni ti zaŋ o tɔbbihi chaŋ ti teei gili tiŋ’ shɛli din goma mali kpiɔŋ. Ka Ijipti tɔbbihi ni ti kɔŋ tuhibu, hal bɛ ni tɔbutuhiri’ biinsi gba ti ku lan mali kpiɔŋ. 16 Ka Siria naa ŋun liri ba n-teei gili ba maa ni niŋ ba o suhu ni yu shɛm, ka bɛ ku tooi niŋ shɛli. O ni ti chaŋ ti zani Alikauli Tiŋgbɔŋ la ni n-deei li omaŋmaŋ’ yiko ni n-su zaa. 17 “Siria naa maa ni ti lan lo nia shɛli n-zaŋ o tɔbbihi zaa kana. Di saha maa o ni ti yɛn niŋ shɛm saɣim o dim’ maa nam sulinsi zuɣu, o ni ti yɛl’ o ni o chɛ ka o min’ o laɣim niŋ naŋgbanyini, ka ni ti zaŋ o bipuɣiŋga n-ti o dim’ maa paɣipini; amaa o nia maa ti ku nya nasara. 18 Dimbɔŋɔ nyaaŋa o ni ti chaŋ ti liri zuliya shɛb’ bɛn ʒi m-baɣi teeku la n-tuhi nyaŋ bɛ pam. Amaa tinshee sapashin’ so ni ti kana ti nyaŋ o n-chɛ ka o karimbaani maa zan’ tariga. Yɛlimaŋli, o shiri ni ti labis’ o karimbaani maa yɛl’ biɛri ʒil’ o. 19 Di saha naa maa ni ti ŋmaligi zaŋ kpa omaŋmaŋ’ ya sansana polo, amaa o ni ti tuui lu n-kpi. 20 “Ka na’ so ŋun yɛn zan’ o zaani ni ti zal’ o niriba farigu yɔbu din kpɛm’ pam, ka tim o farigudeera ni o ti deei li na ka o zaŋ gbib’ o nam maa ka di mali jilima. Amaa di ti ku yuui ka bɛ ku lala naa maa, pa suhuyiɣisili puuni bee tɔbu ni mi ka bɛ ti yɛn ku o.” Siria na’ biɛɣu 21 Malaika maa daa lan yɛli ma: “Siria na’ so ŋun ti yɛn dol’ o nyaaŋa ni ti nyɛla ninvuɣ’ biɛɣu ŋun ka soli ni o di nam maa, amaa o ni ti zaŋ yɔhiŋgu fa nam maa di n-libigi ba. 22 Ka ŋunkam ti bi zan’ tuh’ o, hal di yi nyɛ Naawuni daadiini zuɣulana gba, o ni chɛ ka bɛ ku o. 23 O ni ti zaŋ o noli naai tinduyanima ni o yɔhim ba, ka o kpiɔŋ ni ti zoori pahira, hal o ni kul nyɛla ŋun yɛn di n-su la niriba biɛla maa zaa yoli. 24 O ni ti chaŋ ti liri tiŋgban’ shɛli din mal’ azichi, ka ni ti tum tuun’ shɛŋa o yaannim’ ni so ni daa bi tum. O ni ti pirigi o ni ŋme tɔbu n-di neen’ shɛŋa mini binshɛŋa ti o nyaandoliba. O ni ti lo nia ni o liri sansana ŋ-ŋme ba tɔbu, amaa di ti ku lan yuui ka o saha naai. 25 “O ni ti lan niŋ suhukpeeni n-laɣim tɔbbihi pam chaŋ ti liri Ijipti naa, ka Ijipti naa maa gba ni ti zaŋ o tɔbbihi pam bɛn mali kpiɔŋ n-chɛ ka bɛ lu tab’ zuɣu. Amaa bɛ ni ti yɔhim Ijipti naa maa ka o ku di nasara. 26 Omaŋmaŋ’ yɛda niriba bɛn dir’ o nuu ni nti yɛn luh’ o; ka o tɔbbihi ti wurim, ka bɛ ku bɛ ni pam mi. 27 Dimbɔŋɔ nyaaŋa nanima ayi maa ni ti laɣim ʒini n-di, amaa ka zaɣ’ biɛɣu tumbu tɛha din be bɛ suhuri ni zuɣu ni ti chɛ ka bɛ yɔhim taba. Ka bɛ ni bɔri shɛm mi ti ku niŋ, dama di saha na bi paai. 28 Ka Siria naa maa ni ti zaŋ o ni ŋme tɔb’ maa di neen’ shɛŋa n-lab’ kul’ o ya, ka ni ti lo nia ni o saɣim wuntizɔriba daadiini soli. O ni ti tum o suhu ni yu shɛm, ka naanyi lab’ o ya. 29 “Ka Naawuni ni zal’ li saha shɛli yi ti paai, Siria naa maa ni lan labina ti liri Ijiptinim’ yaha, amaa din’ yɛla ni ti be di ko. 30 Romnim’ ni ti zaŋ bɛ sitimanim’ na nti lu o zuɣu ka dabiɛm gbaag’ o. Di saha maa o ni ti lab’ kuli ni suhuyiɣisili, ka lo nia ni o saɣim wuntizɔriba daadiini soli. O ti yɛn dolila ninvuɣ’ shɛb’ bɛn pun zaɣisi adiini soli maa saɣisigu. 31 O tɔbbihi ni shɛb’ ni ti kana ti daɣi Naawuni jɛmbu duu mini sansani. Ka o ni ti kari dabisili kam sara maligu la, ka zaŋ din nyɛ chihi’ biɛɣu din tahiri saɣiŋgu na zali di zaani. 32 Ka naa maa ni ti zaŋ yɔhiŋgu n-saɣim ninvuɣ’ shɛb’ bɛn pun zaɣisi adiini soli maa, amaa ninvuɣ’ shɛb’ bɛn doli Naawuni bɛn’ ni ti zani dɛde, ka chɛ ka bɛ min’ o tuhi. 33 Ka baŋdiba shɛb’ bɛn be bɛ ni ni ti wuhi bɛ ni niriba pam din tuhi. Amaa di ti ku yuui ka bɛ ku bɛ ni shɛba tɔbu ni, ka nyo shɛb’ buɣim ku ba, ka gbahi shɛb’ mi chaŋ ti leei daba. 34 Bɛ muɣisigu maa saha, bɛ ni ti nya sɔŋsim biɛla, hal ka niriba pam ni ti zaŋ bɛmaŋa m-bali bɛ ni la yɔhiŋgu zuɣu. 35 Bɛ ni ti ku baŋdiba bɛn be bɛ ni ŋɔ ni shɛba, amaa ka di zuɣu chɛ ka niriba maa mali m-be kasi. Lala mi ka di yɛn be hal ti paai di tariga kaman Naawuni ni zali di saha shɛm. 36 “Siria naa maa ni ti tum o suhu ni yu shɛm. O ni ti duh’ omaŋa ka wuhi ni o gari wuni kam. O ni ti yɛli Naawuni ŋun gari wuna zaa ŋɔ yɛtɔɣ’ biɛri. O ni ti tooi niŋ lala hal ti paai saha shɛli Naawuni ni yɛn darig’ o tibili. Naawuni mi shiri ni niŋ kaman o ni lo shɛm. 37 Naa maa ni ti lihi ʒiɛm o yaannim’ wuna, ka lihi ʒiɛm paɣiba ni yuri wun’ shɛŋa gba. Hal o baɣa ti ku be wuni kam ni, dama o ni ti tɛhi ni ŋuna n-gari di zaa. 38 Amaa o ni ti ti wun’ so ŋun guli sansana la jilima. O ni ti zaŋ salima min’ anzinfa ni kuɣ’ viɛla binyara ni pin’ suma n-ti wun’ so ŋun nyɛ o yaannim’ ni daa bi jɛm. 39 O ni ti tuhi sansana din mali kpiɔŋ o yaannim’ ni daa bi jɛm wun’ so la sɔŋsim zuɣu. O ni ti ti ninvuɣ’ shɛb’ bɛn ʒe wuni ŋɔ nyaaŋa jilima, ka zaŋ ba zali zaashe’ kara ni, ka pirigi paliti ti ba ka di leei bɛ laara. 40 “Siria naa maa saha tariga yi ti miri, Ijipti naa ni ti chaŋ ti lir’ o, ka Siria naa maa ni ti zaŋ chɛchɛbunsi mini wɔribariba ni sitimanim’ pam tuh’ o ni o kpiɔŋ zaa. Siria naa maa ni ti ŋmanila kokpɛɣu n-chaŋ ti liri tin’ bɔbili. 41 Hal o ni ti chaŋ ti liri Alikauli Tiŋgbɔŋ la gba n-ku niriba tuhi pii nimaani. Amaa kulla tin’ shɛŋa din nyɛ Ɛdom mini Mɔab ni Ammɔn zuliya ni zuɣulaannim’ bɛn kpalim kɔŋko n-ni ti yi o nuu ni. 42 Ka o yi ti liri tinsi maa, hal Ijipti gba ti ku tiligi. 43 Siria naa maa ni ti kpuɣi Ijipti azichi din nyɛ salima mini anzinfa ni bin suma shɛŋa din zaa pahi. O ni ti nyaŋ Libianim’ mini Itiɔpianima. 44 Amaa lahaba’ shɛli din ti yɛn yi wulimpuhili mini nuzaa polo na ni ti kpɛh’ o dabiɛm, ka o yiɣis’ o suhu n-tuhi ku niriba pam. 45 O ni ti kpa o nam tanti suɣ’ kara teeku mini zo’ shɛli din be kasi la sunsuuni. Amaa o ni ti kpi, ka so ku be o sani sɔŋ o.” |
Red Letter Dagbani Bible © Bible Society of Ghana, 2011
Bible Society of Ghana