1 Nanima 8 - Naawuni Kundi Kasi

Bɛ zaŋ Naawuni Daalikauli Adaka kpɛhi Naawuni jɛmbu duu

¹ Di saha ka Naa Sulemaana daa tim ti boli Izraɛl kpamba mini daŋ kam ni toondaannim’ zaa ni bɛ laɣim o sanna Jɛrusalɛm nti kpuɣi Yawɛ Daalikauli Adaka la Ziɔn, din daa nyɛ Dauda tiŋ’ la ni na.

² Ka Izraɛlnim’ zaa daa laɣim Naa Sulemaana sanna Ɛtanim gol’ ni ŋun nyɛ goli so ŋun pahir’ ayopɔin la puuni chuɣu dali.

³ Ka Izraɛl kpamba zaa daa kana, ka maligumaaniba daa kpuɣi Yawɛ Daalikauli Adaka Kasi maa buɣi.

⁴ Ka maligumaaniba maa mini Lɛvinim’ daa zaŋ Yawɛ Daalikauli Adaka maa mini Yawɛ chirigibu shee suɣili la ni di puuni la’ shɛŋa din be kasi la zaa na.

⁵ Ka Naa Sulemaana mini Izraɛlnim’ zaa bɛn daa laɣim o sani na maa pah’ o zuɣu n-laɣim zani Alikauli Adaka maa tooni n-kɔri piɛri mini naɣilahi pam bɛn ka kalinli m-mali sara.

⁶ Di nyaaŋa ka Maligumaaniba maa daa zaŋ Yawɛ Daalikauli Adaka maa kpɛhi Naawuni jɛmbu duu maa puuni ha Luɣ’ Kasi shee la nti zali di zaashee chɛrubinim’ kpiŋkpama lɔŋni.

⁷ Dama chɛrubinim’ maa daa yirigila bɛ kpiŋkpama n-lim Alikauli Adaka maa ni daa ʒe luɣ’ shɛli maa, dinzuɣu chɛrubinim’ maa n-daa nyɛ bimpindigu din pili Adaka maa mini di dapuhi la.

⁸ Dapuhi maa daa wɔɣ’ pam hal ka nir’ ni tooi ʒe luɣ’ kasi shee din be Luɣ’ Kasi Zaa Shee maa tooni la ka lihi nya di zuɣuri mini di nyoya, amaa nir’ yi be samban’ ni, o ku tooi nya li, ka dapuhi maa na kul be nimaani hal ni zuŋɔ.

⁹ Ka binshɛli daa ka Alikauli Adaka maa ni m-pahila kuɣ’ parilana ayi shɛŋa Musa ni daa zaŋ niŋ di ni Sinai Zoli gbini luɣ’ shɛli Yawɛ ni daa lo Izraɛlnim’ alikauli saha shɛli bɛ ni daa yi Ijipti tiŋgbɔŋ ni na la.

¹⁰ Maligumaaniba maa ni daa yi Luɣ’ Kasi shee maa na, ka sagbani sirigina nti pali Yawɛ jɛmbu duu maa,

¹¹ ka sagbani maa zuɣu chɛ ka Maligumaaniba maa kɔŋ bɛ tuma tumbu, dama Yawɛ jilima n-daa pal’ o jɛmbu duu maa.

¹² Di saha ka Sulemaana daa yɛli: “Yawɛ, a yɛliya ni a ni bela zibisim tital’ ni.

¹³ Man’ mɛla du’ shɛli din mali jilima ti a ni di nyɛ a ni yɛn be luɣ’ shɛli sahakam.”

Naa Sulemaana ni tɔɣisi niriba yɛtɔɣa shɛŋa

¹⁴ Di saha ka Izraɛlnim’ zaa daa ʒiɛya, ka naa ŋmalig’ o nini bahi bɛ polo n-suhi Naawuni daalibarika niŋ bɛ zaa ni.

¹⁵ O daa yɛlimi, “M paɣiri Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ Naawuni ŋun zaŋ o nuu tum tuma m-pal’ o ni daa yaag’ o noli lo m ba Dauda alikauli shɛli n-yɛli,

¹⁶ ‘Dahin shɛli n ni daa yihi n niriba Izraɛlnim’ Ijipti la na hal ni wayo n daa bi pii Izraɛl zuliya ni fɔntin’ shɛli ni bɛ me duu ka n yuli be nimaani amaa ka daa piila Dauda ni o su n niriba Izraɛlnima.’

¹⁷ Di saha m ba Dauda daa lo o suhu ni ni o me jɛmbu duu ti Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ Naawuni ŋɔ.

¹⁸ Amaa ka Yawɛ daa yɛli m ba Dauda, ‘A ni lo a suhu ni ni a me jɛmbu duu ti ma maa, a niŋ viɛnyɛliŋga a ni lo lala a suhu ni maa zuɣu,

¹⁹ di zaa yoli, pa nyini n-yɛn me n jɛmbu duu maa, amaa a ni ti yɛn dɔɣi bidib’ so nti yɛn me n jɛmbu duu maa ti ma.’

²⁰ Ka pumpɔŋɔ Yawɛ pal’ o ni daa lo alikauli shɛli maa n-chɛ ka n yiɣisi zani m ba Dauda zaani n-ʒini Izraɛl nam ʒiishee kaman Yawɛ ni daa pun lo alikauli shɛm la, ka me jɛmbu duu ti Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ Naawuni ŋɔ.

²¹ Ka m mali biɛhigu shee nimaani ni n zaŋ Yawɛ daalikauli ni be Adaka shɛl’ ni la zali. O ni daa yihi ti yaannim’ Ijipti na saha shɛl’ la ka o daa lo ba alikauli maa.”

Naa Sulemaana ni suhi Naawuni shɛm

²² Di saha ka Sulemaana daa yiɣisi zani Yawɛ sara maligu bimbini gbini Izraɛlnim’ zaa ninni n-kpuɣ’ o nuhi zuɣusaa,

²³ ka yɛli, “Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ Naawuni ŋɔ, wun’ so ka zuɣusaa bee tiŋgban’ ni ŋ-ŋman’ a; a dol’ a ni lo alikauli shɛli ka mali yurilim din bi naari zaŋ chaŋ a daba zaa sani.

²⁴ A dol’ a ni daa lo a dabili m ba Dauda alikauli shɛl’ la. Yɛlimaŋli, a zaŋ a nuu tum tuma m-pal’ a ni daa yaag’ a noli yɛli shɛm maa zuŋɔ dabisili ŋɔ.

²⁵ Dinzuɣu, Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛlnim’ ‘Naawuni ŋɔ, palim’ a ni daa lo a dabili m ba Dauda alikauli shɛli n-yɛli, ‘Ninvuɣ’ so ŋun ni ʒini Izraɛl nam ʒiishee kul ku kɔŋ a zuliya ni, a bihi yi ni lihi bɛ soya viɛnyɛliŋga ka doli ma kaman a ni daa doli ma shɛm la.’

²⁶ Dinzuɣu, Yaa Izraɛl Naawuni, chɛ ka a ni daa yɛl’ a dabili m ba Dauda yɛtɔɣ’ shɛli maa niŋ yɛlimaŋli.

²⁷ “Amaa nyin’ Naawuni shiri ni tooi be dunia ŋɔ ni? Nyama, zuɣusaa mini di galisim ŋɔ zaa pɔri ni a biɛhigu shee, di ni ti be ka n ni me du’ shɛli ŋɔ?

²⁸ Amaa Yawɛ ŋun nyɛ n Naawuni ŋɔ, chɛ ka a zaŋsim be mani ŋun nyɛ a dabili ŋɔ suhigu ŋɔ ni, ka wum n kuhigu mini n suhigu shɛli mani ŋun nyɛ a dabili ŋɔ ni suhir’ a zuŋɔ dabisili ŋɔ.

²⁹ Chɛ ka a nina kpa duu ŋɔ yuŋ ni wuntaŋ’ ni; luɣ’ shɛli a ni daa yɛli, ‘N yuli ni be nimaani la.’ Ka mani ŋun nyɛ a dabili ŋɔ yi ti zaŋ n nina kpa duu ŋɔ polo na ka suh’ a, nyin’ deemi n suhigu.

³⁰ Ka mani ŋun nyɛ a dabili ŋɔ min’ a niriba Izraɛlnim’ yi ti zaŋ ti nina kpa duu ŋɔ polo na ka suh’ a, nyin’ deem’ ti suhigu. Iin, nyin’ be a biɛhigu shee alizanda ni ka deei ti suhigu, ka a yi deei ti suhigu maa, nyin’ chɛl’ ti taali.

³¹ “Ka so yi ti tum o kpee taali, ka bɛ yɛli ni o poma, ka o kana ti zani duu ŋɔ ni a sara maligu bimbini gbini po,

³² nyin’ be alizanda ni ka wum, ka niŋ din tuhi, ka kar’ a daba saria n-wuhi ŋun tum taali, ka chɛ ka o tuuni maa ʒin’ o zuɣu. Ka a zani wuntizɔra maa nyaaŋa, ka ti o laara o wuntitali maa zuɣu.

³³ “Ka a niriba Izraɛlnim’ yi ti tum alahichi a sani, ka bɛ dimnim’ nyaŋ ba tɔbu ni, bɛ yi ŋmaligi lab’ a sanna n-kuhi bol’ a yuli ka suh’ a duu ŋɔ ni,

³⁴ nyin’ be alizanda ni ka wum a niriba Izraɛlnim’ maa suhigu, ka chɛ bɛ daalahichi ka lan zaŋ ba labisi tiŋgbɔn shɛli a ni daa zaŋ ti bɛ yaannim’ ŋɔ ni na.

³⁵ “Ka niriba maa yi ti tum alahichi a sani, ka a darigi bɛ tibili ka chɛ ka saa bi mira, ka bɛ niŋ tuuba, ka zaŋ bɛ nina kpa duu ŋɔ polo na n-kuhi bol’ a yuli ka chɛ bɛ daalahichi maa ka suh’ a,

³⁶ nyin’ be alizanda ni ka wum, ka chɛ a daba Izraɛlnim’ ŋɔ taali ka deei bɛ suhigu; ka wuhi ba di ni simdi ni bɛ doli so’ viɛl’ shɛli; ka chɛ ka saa mi a ni zaŋ tiŋgbɔn shɛli ti a niriba maa ka bɛ di li fali ŋɔ ni.

³⁷ “Ka kum yi ti lu tiŋgbɔŋ ŋɔ ni bee alɔbo yi ti lu bee bindira yi ti kuura bee maligu bee toli yi ti yina bee zunzuya, ka bee bɛ dimnim’ yi ti kana nti teei gili ba bɛ tinsi ŋɔ ni zaɣ’ yin’ ni, ka alɔbo kam bee dɔr’ shɛlikam yi ti lu,

³⁸ ka ninvuɣ’ yino bee a niriba Izraɛlnim’ zaa yinoyino yi ti baŋ din muɣis’ o o suhu ni, ka teeg’ o nuu tiri duu ŋɔ polo na ka suh’ a,

³⁹ di saha nyin’ be a biɛhigu shee alizanda ni; ka wum, ka chɛ o taali ka niŋ din tuhi, ka ti sokam din simd’ o tuma kaman a ni mi din be o suhu ni shɛm, dama a kɔŋko m-mi din be daadam kam zaa suhu ni,

⁴⁰ ka lala chɛ ka bɛ be a ni daa zaŋ tiŋgbɔn shɛli ti ti yaannim’ ŋɔ ni ka lur’ a sizuura hal ni bɛ nyɛviya tariga.

⁴¹ “Ka tinzun nir’ ŋun pa a niriba Izraɛlnim’ ni yino yi ti yi katiŋ’ na a yuli zuɣu

⁴² (dama bɛ ni bahi wum a yuli din galisi ŋɔ min’ a nuu din mali kpiɔŋ ni a nuu din teei tiri ŋɔ yɛla) ka zaŋ o nina kpa duu ŋɔ polo na ka suh’ a,

⁴³ nyin’ be a biɛhigu shee alizanda ni ka wum, ka niŋ tinzun nir’ maa ni suh’ a ni a niŋ shɛlikam zaa; ka lala chɛ ka daadamnim’ bɛn be dunia ŋɔ ni zaa baŋ a yuli, ka lur’ a sizuura kaman a niriba Izraɛlnim’ la, ka lala chɛ ka bɛ baŋ ni n ni me du’ shɛli ŋɔ nyɛla a jɛmbu duu.

⁴⁴ “Ka a yi ti chɛ ka a niriba ŋɔ doli so’ shɛlikam n-lo tɔbu chaŋ ni bɛ ti tuhi bɛ dimnima, ka bɛ zaŋ bɛ nina kpa tin’ shɛli a ni pii ŋɔ mini n ni me a jɛmbu du’ shɛli ŋɔ polo na ka suh’ a,

⁴⁵ nyin’ be a alizanda ni; ka deei bɛ suhigu ka niŋ bɛ ni bɔri shɛli maa ti ba.

⁴⁶ “Ka a niriba ŋɔ yi ti tum alahichi a sani, (dama so kani m-bi tumd’ alahichi), ka a suhu yiɣisi bahi bɛ zuɣu, ka a chɛ ka bɛ dimnim’ kana ti tuhi nyaŋ ba ka gbahi ba kuli bɛ ya din be katiŋ’ bee din be yoma,

⁴⁷ ka bɛ be bɛ ni gbahi ba kuli tiŋgbɔn shɛl’ ni ti leei daba maa, ka di ti lu bɛ suhuri ni, ka bɛ niŋ tuuba ka suh’ a bɛ ni be tiŋgbɔn shɛli ni maa yɛli, ‘Ti tum alahichi, ka tum nyaanyibo mini ninvuɣ’ biɛtali tuma.’

⁴⁸ Ka bɛ yi shiri niŋ tuuba ni bɛ suhuri zaa ni bɛ tɛha zaa bɛ dimnim’ bɛn gbahi ba leei daba maa tiŋgbɔŋ ni, ka bɛ zaŋ bɛ nina kpa bɛ tiŋgbɔn shɛli a ni daa zaŋ ti bɛ yaannim’ ŋɔ min’ a ni pii tin’ shɛli ŋɔ ni la mini n ni me a jɛmbu du’ shɛli ŋɔ polo na ka suh’ a,

⁴⁹ nyin’ be a biɛhigu shee alizanda ni, ka deei bɛ suhigu ka niŋ bɛ ni bɔri shɛli maa ti ba;

⁵⁰ ka chɛ a niriba bɛn tum alahichi a sani maa mini biriginsim shɛli bɛ ni birig’ a sani maa zaa taali, ka zo ba nambɔɣu ninvuɣ’ shɛb’ bɛn gbahi ba leei daba maa sani, ka lala chɛ ka bɛ gba zo ba nambɔɣu.

⁵¹ (Dama bɛ nyɛla a niriba ni a ni su shɛba; ka nyɛ a ni daa yihi shɛb’ Ijipti na, hal ka di bemi kaman kuriti nyɛligibu daaŋa ni na la).

⁵² “Neem’ a nina nya man’ ŋun nyɛ a dabili ŋɔ min’ a niriba Izraɛlnim’ suhigu, ka gbilisi a tibili wum ti suhigu ti yi ti suh’ a saha shɛlikam.

⁵³ Dama, Yaa n Duuma NAAWUNI, nyini m-pii ba dunia ŋɔ ninsalinim’ zaa ni ni a su ba kaman a ni daa chɛ ka a dabili Musa yɛl’ ba shɛm saha shɛli a ni daa yihi ti yaannim’ maa Ijipti na la.”

Naa Sulemaana wunsuhigu din bahindi nyaaŋa

⁵⁴ Sulemaana ni daa suhi o wunsuhigu ŋɔ naai nyaaŋa, ka o daa yiɣisi zan’ o ni daa gba luɣ’ shɛli Yawɛ sara maligu bimbini maa gbini n-kpuɣ’ o nuhi duhi zuɣusaa.

⁵⁵ O ni daa yiɣisi zani maa, ka o duh’ o yee suhi Naawuni daalibarika niŋ Izraɛlnim’ zaa ni yɛli,

⁵⁶ “Paɣimiya Yawɛ ŋun ti o niriba Izraɛlnim’ vuhim kaman o ni daa pun lo alikauli shɛm la; ka o yɛtɔɣ’ yini gba bi kɔŋ palibu kaman o ni daa pun chɛ ka o dabili Musa yɛli shɛm la.

⁵⁷ Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ ni be ti sani kaman o ni daa be ti yaannim’ maa sani shɛm la. O di chɛ ti bee n-zaŋ ti bahi.

⁵⁸ O yoom’ ti suhuri zaŋ chaŋ o polo ka ti dol’ o soya, ka dol’ o zaligunim’ mini zaligu shɛŋa zaa o ni daa zali ti yaannim’ la.

⁵⁹ Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ chɛ ka n ni zaŋ n yɛtɔɣ’ shɛŋa suh’ o suhigu shɛli mini n ni suhi binshɛŋa ŋɔ zaa yɛla be o suhu ni wuntaŋ’ ni mini yuŋ zaa; ka zo mani ŋun nyɛ o dabili ŋɔ min’ o niriba Izraɛlnim’ ŋɔ nambɔɣu kaman di ni simdi shɛm dabisili kam.

⁶⁰ Ka lala chɛ ka dunia ŋɔ nim’ zaa baŋ ni Yawɛ n-nyɛ Naawuni, ka so lan kani m-pah’ o zuɣu.

⁶¹ Dinzuɣu zaŋmiya yimaŋ’ zaa ti Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ, ka dol’ o zalikpana la min’ o fukumsi zaligunim’ la kaman yi ni niŋ shɛm zuŋɔ dabisili ŋɔ.

Bɛ zaŋ Naawuni jɛmbu duu niŋ Naawuni nuu ni

⁶² Di saha ka naa mini Izraɛlnim’ zaa bɛn daa be o sani maa mali sara Yawɛ sani.

⁶³ Sulemaana daa zaŋla naɣilahi tuhi’ pisinaayi mini piɛri tuhi’ kɔbiga ni tuhi’ pisi m-mali suhudoo sara Yawɛ sani. Lala ka naa mini Izraɛlnim’ zaa daa niŋ n-zaŋ Naawuni jɛmbu duu maa niŋ Yawɛ nuu ni.

⁶⁴ Dindali maa ka naa daa lan mali dundɔŋ din be Yawɛ jɛmbu duu maa tooni la sunsuuni ka di be kasi; dama nimaani ka o daa mali sara shɛli bɛ ni zaŋdi nyɔri buɣim la mini kawana ni chi sara ni suhudoo sara biŋkɔbiri kpam, dama daanya sara maligu bimbini din daa do Yawɛ tooni la daa pɔra, ka bɛ ku tooi zaŋ sara shɛli bɛ ni zaŋdi nyɔri buɣim la mini kawana ni chi sara ni suhudoo sara biŋkɔbiri kpam maa pa di zuɣu.

⁶⁵ Ka Sulemaana mini Izraɛlnim’ zaa bɛn daa be o sani n-galisi pam la daa zaŋ daba ayopɔin puhi chuɣu di saha maa. Niriba maa daa ʒiɛla Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ tooni Lɛbohamat dunol’ la shee zaŋ hal ti paai Ijipti kulibɔŋ la shee.

⁶⁶ Ka o daa bahi niriba maa dabisi’ shɛli din pahi daba anii dali. Ka bɛ daa paɣi naa, ka kuli bɛ yinsi ni suhupiɛlli, Yawɛ ni daa niŋ alibarika shɛŋa niŋ o dabili Dauda mini Izraɛlnim’ zaa ni la zuɣu.