1 Nanima 22 - Naawuni Kundi Kasi

Anabi Makaya kpahi Naa Ɛhab zuɣu ni

¹ Di daa paai yuma ata ka Izraɛlnim’ mini Sirianim’ bi lan tuhi taba.

² Amaa yuun’ shɛli din daa pahiri yuma ata maa ni ka Juda Naa Jɛhɔshafat daa chaŋ Izraɛl naa sani.

³ Ka Izraɛl naa daa yɛl’ o kpambaliba, “Yi mi ni Ramɔtigiliad nyɛla ti ni su luɣ’ shɛli, ka ti kul shini ka bi deei li Siria Naa sani maa.”

⁴ Ka o daa bɔhi Jɛhɔshafat, “A ni saɣi pahi n zuɣu ka ti chaŋ ti tuhi Ramɔtigiliadnima?” Ka Jɛhɔshafat garigi yɛli Izraɛl naa, “A ni be shɛm lala n-nyɛ ma. N niriba bemi ka a niriba, ka n yuri be ka a yuri.”

⁵ Ka Jɛhɔshafat daa yɛli Izraɛl naa, “Daŋ bɔhi Yawɛ m-baŋ o ni yɛn yɛli shɛm.”

⁶ Di saha ka Izraɛl naa daa laɣim anabinim’ kaman kɔbisinahi na nti bɔhi ba, “N cham’ ti tuhi Ramɔtigiliadnim’ bee n di chaŋ?” Ka bɛ garigi yɛl’ o, “Cham’ ti tuhi ba, Yawɛ ni zaŋ ba niŋ nyin’ naa nuu ni.”

⁷ Amaa ka Jɛhɔshafat daa bɔhi, “Yawɛ daanab’ so lan ka tiŋgbani ŋɔ ni ka ti ni bɔh’ o nya?”

⁸ Ka Izraɛl naa daa yɛli Naa Jɛhɔshafat, “Anabi yino na beni ka ti ni bɔh’ o baŋ Yawɛ ni yɛli shɛm, dilana n-nyɛ Imla bia Mikaya, amaa n je o, dama o bi tɔɣisiri anabitali yɛtɔɣa n-yɛri zaɣ’ viɛlli zaŋ chaŋ m polo naɣila zaɣ’ biɛɣu.” Ka Jɛhɔshafat yɛl’ o, “Naa, di bi simdi ni a yɛl’ lala.”

⁹ Di saha ka Izraɛl naa daa bol’ o kpambal’ so na ti yɛl’ o, “Cham’ ti zaŋ Imla bia Mikaya maa na yomyom.”

¹⁰ Di saha maa Izraɛl naa mini Juda Naa Jɛhɔshafat daa kul bɔbimi ʒi bɛ nam ʒiishɛhi m-miri Samaria dunoli kabɔɣili shee ka anabinim’ maa zaa be bɛ tooni tɔɣisiri ba anabitali yɛtɔɣa.

¹¹ Ka Zɛdɛkia ŋun daa nyɛ Chɛnaana bia la daa zaŋ kuriti kuri binyila kɔtomsi ka yɛli, “Yawɛ ni yɛli shɛm m-bɔŋɔ, ‘Dimbɔŋɔ ka yi yɛn zaŋ ʒe n-ku Sirianim’ maa zaa.’ ”

¹² Ka anabinim’ maa zaa daa tɔɣisi bɛ daanabitali yɛtɔɣa yɛl’ lala. Bɛ daa yɛl’ o mi, “Cham’ Ramɔtigiliad nti tuhi di nasara; Yawɛ ni zaŋ ba niŋ nyin’ naa nuu ni.”

¹³ Ka kpambal’ so ŋun daa chaŋ ni o ti boli Mikaya na maa daa yɛl’ o, “Nyama, anabinim’ maa zaa ni naai noli yɛli shɛm nyɛla din doli naa suhu ni yu’ shɛm. A gba kul yɛlimi la din tiɣi naa nini kaman bɛ zaa ni yɛli shɛm maa.”

¹⁴ Amaa ka Mikaya yɛli, “Yawɛ ŋun be ŋɔ zuɣu, ŋun’ Yawɛ ni yɛli ma shɛm, lala ka n yɛn yɛli.”

¹⁵ O ni daa paai naa sani, ka naa bɔh’ o, “Mikaya, ti cham’ ti tuhi Ramɔtigiliadnim’ bee ti di chaŋ?” Ka Makaya garigi yɛl’ o, “Chamiya, yi ni di nasara; Yawɛ ni zaŋ ba niŋ nyin’ naa nuu ni.”

¹⁶ Amaa ka naa maa daa bɔh’ o, “Siɣimsiɣim bula ka n kul yɛr’ a ni a yi yɛn zaŋ Yawɛ yuli n-tɔɣisi ma yɛtɔɣa, nyin’ yɛlim’ ma yɛlimaŋli?”

¹⁷ Ka Mikaya garigi yɛl’ o, “N nya ka Izraɛlnim’ zaa kul yɛrigila zoya zuɣu m-be kaman piɛ’ shɛb’ bɛn ka gula. Ka Yawɛ yɛli, ‘Niriba ŋɔ ka zuɣulana; chɛ ka bɛ zaa yinoyino lab’ kuli ni suhudoo.’ ”

¹⁸ Ka Izraɛl naa daa yɛli Jɛhɔshafat, “N di pun bi yɛl’ a ni o ku yɛli din nyɛ zaɣ’ viɛlli zaŋ chaŋ m polo naɣila zaɣ’ biɛɣu?”

¹⁹ Ka Mikaya lan yɛl’ o, “Dinzuɣu wummi Yawɛ yɛtɔɣa. N daa nyala Yawɛ ka o ʒi o nam ʒiishee alizanda ni, ka malaikanim’ zaa ʒe o nudirigu min’ o nuzaa polo;

²⁰ ka Yawɛ bɔhi, Ŋuni n-lee yɛn yɔhim Ɛhab ka o chaŋ ti lu Ramɔtigiliad?” Ka yino yɛli ni ŋ-ŋɔ, ka ŋun’ la mi yɛli ni ŋ-ŋɔ.

²¹ Ka shi’ so daa tɔhi zani Yawɛ tooni na yɛli, ‘Man’ ni yɔhim’ o.’

²² Ka Yawɛ bɔh’ o, “Wula ka a lee yɛn niŋ yɔhim’ o?” Ka shia maa garigi yɛli, “N ni chaŋ ti leei ʒiri shia o daanabinim’ zaa noya ni.” Ka Yawɛ yɛl’ o, “Cham’ ti niŋ lala n-yɔhim’ o; a ni di nasara.”

²³ Dinzuɣu nyama, pumpɔŋɔ Yawɛ zaŋla ʒiri shia niŋ a daanabinim’ ŋɔ zaa noya ni. Yawɛ yɛlila din nyɛ zaɣ’ biɛɣu zaŋ chaŋ a polo!”

²⁴ Di saha ka Zɛdɛkia Chɛnaana bia la daa chaŋ ti lab’ Mikaya tapaɣa, ka bɔh’ o, “Wula ka Yawɛ shia niŋ yi n ni kana ti tɔɣis’ a yɛtɔɣa ŋɔ?”

²⁵ Ka Mikaya garigi yɛl’ o, “Nyama, dahin’ shɛli a ni ti yɛn zo nti sɔɣ’ a dudoonigu ni, ka a ni baŋ di ni nyɛ shɛm.”

²⁶ Ka Izraɛl naa daa yɛli, “Gbaamiya Mikaya maa n-tahi ti ti tiŋ’ ŋɔ ni gomna Amɔn mini naa bia Jɔash,

²⁷ ka yɛli ba, “Naa ni yɛli shɛm m-bɔŋɔ, ‘Zaŋmiya doo ŋɔ niŋ sarika ni, ka tir’ o bɔrɔbɔro biɛlabiɛla mini kom hal ka n ti labina ni alaafee.’ ”

²⁸ Ka Mikaya yɛl’ o, “A yi labina ni alaafee, dindina pa Yawɛ n-wuhi ma n ni yɛli shɛm maa.” Ka lan yɛli, “Yinim’ salo ŋɔ zaa, wummiya n ni yɛli shɛm maa.”

Naa Ɛhab kum yɛla

²⁹ Di saha ka Izraɛl naa mini Juda Naa Jɛhɔshafat daa chaŋ Ramɔtigiliad.

³⁰ Ka Izraɛl naa daa yɛli Naa Jɛhɔshafat, “Man’ ni ye binyar’ shɛŋa taɣi m biɛhigu chaŋ ti kpe tɔb’ maa ni, amaa nyin’ yɛm’ a nam binyɛra.” Ka Izraɛl naa maa daa shiri ye binyara n-taɣ’ o biɛhigu chaŋ ti kpe tɔb’ gɔɣu maa ni.

³¹ Siria Naa daa pun bahila o sapashinnim’ pihitanaayi bɛn su o chɛchɛbunsi fukumsi noli yɛli, “Di ti tuhiya wɔɣiri so bee tarim’ so, naɣila Izraɛl naa kɔŋko.”

³² Sapashinnim’ maa ni daa ti nya Jɛhɔshafat bɛ daa yɛlimi, “Biɛhiŋ kani, Izraɛl naa maa m-bala.” Ka bɛ daa chaŋ ni bɛ ti tuh’ o; ka Jɛhɔshafat daa kuhi pam.

³³ Ka sapashinnim’ bɛn daa su chɛchɛbunsi fukumsi maa ni daa nya ka di pala Izraɛl naa maa ka bɛ ŋmaligi ka chɛ o.

³⁴ Amaa ka do’ so daa to piɛm ka di chaŋ ti nyɔɣi Izraɛl naa kurigu gbaɣino tuɣibu shee, ka ŋun to li maa bi mi; dinzuɣu ka o daa yɛl’ o chɛchɛbun’ duhira, “N nya daŋa, ŋmaligim’ zaŋ ma yi tɔb’ gɔɣu ŋɔ ni.”

³⁵ Ka tɔb’ maa daa mii pam dindali maa, ka naa maa daa ʒiya dalim o chɛchɛbuŋ’ maa ka o nini kpa Sirianim’ maa polo. Ka o daŋ’ maa ʒim daa yi n-zo n-tiɛli chɛchɛbuŋ’ lɔɣu maa puuni zaa. Ka di daa ti niŋ zaawun’ mahili saha, ka o leei Naawuni dini.

³⁶ Ka wuntaŋ’ daa ti miri lubu ka bɛ ŋme kuŋ’ yɛli Izraɛl tɔbbihi, “Sokam lab’ kul’ o ya o tiŋgbɔŋ ni!”

³⁷ Lala ka naa maa daa kpi; ka bɛ daa zaŋ o kuli Samaria ti sɔɣi.

³⁸ Ka bɛ daa paɣ’ o chɛchɛbuŋ’ maa sɔŋ miri Samaria biaŋ, ka bahi daa kana ti lɛl’ o ʒim; ka pagɔra gba kana nti su di kom kaman Yawɛ ni daa pun yɛli shɛm la.

³⁹ Ɛhab ni daa tum tuun’ shɛŋa zaa pahi min’ o ni daa pun tum shɛlikam zaa ni o ni daa zaŋ wɔb’ nyina n-dih’ o nam yil’ shɛli nachiinsi la ni o ni daa me tin’ shɛŋa zaa la, bɛ sab’ di yɛla niŋ Izraɛl nanim’ litaafi ni.

⁴⁰ Ɛhab ni daa kpi maa, o bia Ahazia n-daa di nam zan’ o zaani.

Juda Naa Jɛhɔshafat yɛla

⁴¹ Izraɛl Naa Ɛhab ni daa di nam zaŋ chaŋ yuma anahi saha, ka Asa bia Jɛhɔshafat daa di Juda nam.

⁴² Jɛhɔshafat yuma daa nyɛla yuun’ pihitanaanu saha shɛl’ o ni daa di nam maa. O daa diya n-ʒila Jɛrusalɛm. O daa niŋla o nam maa ni yuun’ pisinaanu. O ma daa nyɛla Shilihi bipuɣiŋga; ka o yuli booni Azuba.

⁴³ O daa dolila o ba Asa naba, o daa tum din tuhi Yawɛ sani, ka bi ŋmaligi ka chɛ li, naɣila bɛ ni daa jɛmdi buɣa luɣ’ shɛŋa la ka o daa bi wurim; ka niriba daa na kul chani ti maani li, ka tuɣindi tulaale zim nimaani.

⁴⁴ Jɛhɔshafat daa lan chɛ ka tɔɣisigu niŋ o mini Izraɛl naa sunsuuni.

⁴⁵ Jɛhɔshafat ni daa tum tuun’ shɛŋa zaa pahi min’ o ni daa wuh’ o kpiɔŋ shɛm ni o ni daa tuhi tɔb’ shɛŋa zaa, bɛ sab’ di yɛla niŋ Juda nanim’ litaafi shɛli bɛ ni booni Yɛlikura litaafi la ni.

⁴⁶ O daa ku do’ shɛb’ bɛn daa kpalim be o ba Asa ʒiɛman’ ni, ka nyɛ bɛn laɣim tumdi dagɔr’ tuma la.

⁴⁷ Ɛdom daa ka naa; wulana n-daa nyɛ naa.

⁴⁸ Ka Jɛhɔshafat daa chɛ ka Tarishish ŋarima tatabo chaŋ Ofiri ni bɛ ti ʒi salima na; amaa ka di daa bi paai, dama ŋarima maa daa saɣimla Ɛziɔngɛba.

⁴⁹ Di saha ka Ɛhab bia Ahazia daa yɛli Jɛhɔshafat, “Chɛ ka n niriba pah’ a niriba zuɣu ka bɛ zaŋ ŋarima maa chaŋ; amaa ka Jɛhɔshafat daa bi saɣi.

⁵⁰ Ka Jɛhɔshafat daa ti kani, ka bɛ sɔɣ’ o o yab’ Dauda tiŋ’ la ni; ka o bia Jɛhɔram daa di nam zan’ o zaani.

Izraɛl Naa Ahazia yɛla

⁵¹ Juda Naa Jɛhɔshafat ni daa di nam zaŋ chaŋ yuun’ pinaayopɔin saha ka Ɛhab bia Ahazia daa di Izraɛl nam ʒi Samaria. O daa diya n-sula Izraɛlnim’ yuma ayi.

⁵² O daa tum alahichi Yawɛ sani, ka dol’ o ba min’ o ma ni Nɛbat bia Jɛrɔbɔam bɛn daa chɛ ka Izraɛlnim’ tum alahichi la naba.

⁵³ O daa jɛmdila Baal, ka dol’ o ba ni daa niŋ shɛlikam la soli n-chɛ ka Yawɛ ŋun nyɛ Izraɛl Naawuni suhu yiɣisi pam.